Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
അട്ഠചീവരമാതികാകഥാവണ്ണനാ
Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
൩൭൯. പുഗ്ഗലാധിട്ഠാനനയേന വുത്തന്തി ‘‘സീമായദാന’’ന്തിആദിനാ വത്തബ്ബേ ‘‘സീമായ ദേതീ’’തിആദി പുഗ്ഗലാധിട്ഠാനനയേന വുത്തം. പരിക്ഖേപാരഹട്ഠാനേന പരിച്ഛിന്നാതി ഇമിനാ അപരിക്ഖിത്തസ്സ വിഹാരസ്സ ധുവസന്നിപാതട്ഠാനാദിതോ പഠമലേഡ്ഡുപാതസ്സ അന്തോ ഉപചാരസീമാതി ദസ്സേതി. ഇദാനി ദുതിയലേഡ്ഡുപാതസ്സ അന്തോപി ഉപചാരസീമായേവാതി ദസ്സേതും ‘‘അപിചാ’’തിആദി ആരദ്ധം. ധുവസന്നിപാതട്ഠാനമ്പി പരിയന്തഗതമേവ ഗഹേതബ്ബം. ഭിക്ഖുനീനം ആരാമപ്പവേസനസേനാസനാപുച്ഛനാദി പരിവാസമാനത്താരോചനവസ്സച്ഛേദനിസ്സയസേനാസനഗ്ഗാഹാദി വിധാനന്തി ഇദം സബ്ബം ഇമിസ്സായേവ ഉപചാരസീമായ വസേന വേദിതബ്ബം. ലാഭത്ഥായ ഠപിതസീമാ ലാഭസീമാ. സമാനസംവാസഅവിപ്പവാസസീമാസു ദിന്നസ്സ ഇദം നാനത്തം – ‘‘അവിപ്പവാസസീമായ ദമ്മീ’’തി ദിന്നം ഗാമട്ഠാനം ന പാപുണാതി. കസ്മാ? ‘‘ഠപേത്വാ ഗാമഞ്ച ഗാമൂപചാരഞ്ചാ’’തി വുത്തത്താ. ‘‘സമാനസംവാസകസീമായ ദമ്മീ’’തി ദിന്നം പന ഗാമേ ഠിതാനമ്പി പാപുണാതീതി.
379.Puggalādhiṭṭhānanayenavuttanti ‘‘sīmāyadāna’’ntiādinā vattabbe ‘‘sīmāya detī’’tiādi puggalādhiṭṭhānanayena vuttaṃ. Parikkhepārahaṭṭhānena paricchinnāti iminā aparikkhittassa vihārassa dhuvasannipātaṭṭhānādito paṭhamaleḍḍupātassa anto upacārasīmāti dasseti. Idāni dutiyaleḍḍupātassa antopi upacārasīmāyevāti dassetuṃ ‘‘apicā’’tiādi āraddhaṃ. Dhuvasannipātaṭṭhānampi pariyantagatameva gahetabbaṃ. Bhikkhunīnaṃ ārāmappavesanasenāsanāpucchanādi parivāsamānattārocanavassacchedanissayasenāsanaggāhādi vidhānanti idaṃ sabbaṃ imissāyeva upacārasīmāya vasena veditabbaṃ. Lābhatthāya ṭhapitasīmā lābhasīmā. Samānasaṃvāsaavippavāsasīmāsu dinnassa idaṃ nānattaṃ – ‘‘avippavāsasīmāya dammī’’ti dinnaṃ gāmaṭṭhānaṃ na pāpuṇāti. Kasmā? ‘‘Ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’ti vuttattā. ‘‘Samānasaṃvāsakasīmāya dammī’’ti dinnaṃ pana gāme ṭhitānampi pāpuṇātīti.
ബുദ്ധാധിവുത്ഥോതി ബുദ്ധേന ഭഗവതാ അധിവുത്ഥോ. ഏകസ്മിന്തി ഏകസ്മിം വിഹാരേ. പാകവട്ടന്തി ദാനവട്ടം. വത്തതീതി പവത്തതി. പംസുകൂലികാനമ്പി വട്ടതീതി ‘‘തുയ്ഹം ദേമാ’’തി അവത്വാ ‘‘ഭിക്ഖൂനം ദേമ, ഥേരാനം ദേമാ’’തി വുത്തത്താ പംസുകൂലികാനം വട്ടതി. വിചാരിതമേവാതി ഉപാഹനത്ഥവികാദീനമത്ഥായ വിചാരിതമേവ.
Buddhādhivutthoti buddhena bhagavatā adhivuttho. Ekasminti ekasmiṃ vihāre. Pākavaṭṭanti dānavaṭṭaṃ. Vattatīti pavattati. Paṃsukūlikānampi vaṭṭatīti ‘‘tuyhaṃ demā’’ti avatvā ‘‘bhikkhūnaṃ dema, therānaṃ demā’’ti vuttattā paṃsukūlikānaṃ vaṭṭati. Vicāritamevāti upāhanatthavikādīnamatthāya vicāritameva.
ഉപഡ്ഢം ദാതബ്ബന്തി യം ഉഭതോസങ്ഘസ്സ ദിന്നം, തതോ ഉപഡ്ഢം ഭിക്ഖൂനം, ഉപഡ്ഢം ഭിക്ഖുനീനം ദാതബ്ബം. സചേപി ഏകോ ഭിക്ഖു ഹോതി ഏകാ വാ ഭിക്ഖുനീ, അന്തമസോ അനുപസമ്പന്നസ്സപി ഉപഡ്ഢമേവ ദാതബ്ബം. ‘‘ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ച ഭിക്ഖുനീനഞ്ച തുയ്ഹഞ്ചാ’’തി വുത്തേ പന പുഗ്ഗലോ വിസും ന ലഭതീതി ഇദം അട്ഠകഥാപമാണേനേവ ഗഹേതബ്ബം. ന ഹേത്ഥ വിസേസകാരണം ഉപലബ്ഭതി. തഥാ ഹി ‘‘ഉഭതോസങ്ഘസ്സ ച തുയ്ഹഞ്ച ദമ്മീ’’തി വുത്തേ സാമഞ്ഞവിസേസവചനേഹി സങ്ഗഹിതത്താ യഥാ പുഗ്ഗലോ വിസും ലഭതി, ഏവമിധാപി ‘‘ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ച തുയ്ഹഞ്ചാ’’തി സാമഞ്ഞവിസേസവചനസബ്ഭാവതോ ഭവിതബ്ബമേവ വിസും പുഗ്ഗലപടിവീസേനാതി വിഞ്ഞായതി, തസ്മാ അട്ഠകഥാവചനമേവേത്ഥ പമാണം. പാപുണനട്ഠാനതോ ഏകമേവ ലഭതീതി അത്തനോ വസ്സഗ്ഗേന പത്തട്ഠാനതോ ഏകമേവ കോട്ഠാസം ലഭതി. തത്ഥ കാരണമാഹ ‘‘കസ്മാ? ഭിക്ഖുസങ്ഘഗ്ഗഹണേന ഗഹിതത്താ’’തി, ഭിക്ഖുസങ്ഘഗ്ഗഹണേനേവ പുഗ്ഗലസ്സപി ഗഹിതത്താതി അധിപ്പായോ. ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ഹരാതി വുത്തേപി ഹരിതബ്ബന്തി ഈദിസം ഗിഹിവേയ്യാവച്ചം ന ഹോതീതി കത്വാ വുത്തം.
Upaḍḍhaṃ dātabbanti yaṃ ubhatosaṅghassa dinnaṃ, tato upaḍḍhaṃ bhikkhūnaṃ, upaḍḍhaṃ bhikkhunīnaṃ dātabbaṃ. Sacepi eko bhikkhu hoti ekā vā bhikkhunī, antamaso anupasampannassapi upaḍḍhameva dātabbaṃ. ‘‘Bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunīnañca tuyhañcā’’ti vutte pana puggalo visuṃ na labhatīti idaṃ aṭṭhakathāpamāṇeneva gahetabbaṃ. Na hettha visesakāraṇaṃ upalabbhati. Tathā hi ‘‘ubhatosaṅghassa ca tuyhañca dammī’’ti vutte sāmaññavisesavacanehi saṅgahitattā yathā puggalo visuṃ labhati, evamidhāpi ‘‘bhikkhusaṅghassa ca tuyhañcā’’ti sāmaññavisesavacanasabbhāvato bhavitabbameva visuṃ puggalapaṭivīsenāti viññāyati, tasmā aṭṭhakathāvacanamevettha pamāṇaṃ. Pāpuṇanaṭṭhānato ekameva labhatīti attano vassaggena pattaṭṭhānato ekameva koṭṭhāsaṃ labhati. Tattha kāraṇamāha ‘‘kasmā? Bhikkhusaṅghaggahaṇena gahitattā’’ti, bhikkhusaṅghaggahaṇeneva puggalassapi gahitattāti adhippāyo. Bhikkhusaṅghassa harāti vuttepi haritabbanti īdisaṃ gihiveyyāvaccaṃ na hotīti katvā vuttaṃ.
ലക്ഖണഞ്ഞൂ വദന്തീതി ഇദം സന്നിട്ഠാനവചനം, അട്ഠകഥാസു അനാഗതത്താ പന ഏവം വുത്തം. ബഹിഉപചാരസീമായം…പേ॰… സബ്ബേസം പാപുണാതീതി യത്ഥ കത്ഥചി വുത്ഥവസ്സാനം സബ്ബേസം പാപുണാതീതി അധിപ്പായോ. തേനേവ മാതികാട്ഠകഥായമ്പി (കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ അകാലചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ) ‘‘സചേ പന ബഹിഉപചാരസീമായം ഠിതോ ‘വസ്സംവുത്ഥസങ്ഘസ്സാ’തി വദതി, യത്ഥ കത്ഥചി വുത്ഥവസ്സാനം സബ്ബേസം സമ്പത്താനം പാപുണാതീ’’തി വുത്തം. ഗണ്ഠിപദേസു പന ‘‘വസ്സാവാസസ്സ അനനുരൂപേ പദേസേ ഠത്വാ വുത്തത്താ വസ്സംവുത്ഥാനം അവുത്ഥാനഞ്ച സബ്ബേസം പാപുണാതീ’’തി വുത്തം, തം ന ഗഹേതബ്ബം. ന ഹി ‘‘വസ്സംവുത്ഥസങ്ഘസ്സ ദമ്മീ’’തി വുത്തേ അവുത്ഥവസ്സാനം പാപുണാതി. ഏവം വദതീതി ‘‘വസ്സംവുത്ഥസങ്ഘസ്സ ദമ്മീ’’തി വദതി. ഉദ്ദേസം ഗഹേതും ആഗതോതി തസ്സ സന്തികേ ഉദ്ദേസം അഗഹിതപുബ്ബസ്സപി ഉദ്ദേസം ഗണ്ഹിസ്സാമീതി ആഗതകാലതോ പട്ഠായ അന്തേവാസികഭാവൂപഗമനതോ വുത്തം. സേസമേത്ഥ സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.
Lakkhaṇaññū vadantīti idaṃ sanniṭṭhānavacanaṃ, aṭṭhakathāsu anāgatattā pana evaṃ vuttaṃ. Bahiupacārasīmāyaṃ…pe… sabbesaṃ pāpuṇātīti yattha katthaci vutthavassānaṃ sabbesaṃ pāpuṇātīti adhippāyo. Teneva mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. akālacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘sace pana bahiupacārasīmāyaṃ ṭhito ‘vassaṃvutthasaṅghassā’ti vadati, yattha katthaci vutthavassānaṃ sabbesaṃ sampattānaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ. Gaṇṭhipadesu pana ‘‘vassāvāsassa ananurūpe padese ṭhatvā vuttattā vassaṃvutthānaṃ avutthānañca sabbesaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ, taṃ na gahetabbaṃ. Na hi ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa dammī’’ti vutte avutthavassānaṃ pāpuṇāti. Evaṃ vadatīti ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa dammī’’ti vadati. Uddesaṃ gahetuṃ āgatoti tassa santike uddesaṃ agahitapubbassapi uddesaṃ gaṇhissāmīti āgatakālato paṭṭhāya antevāsikabhāvūpagamanato vuttaṃ. Sesamettha suviññeyyameva.
അട്ഠചീവരമാതികാകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ചീവരക്ഖന്ധകവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Cīvarakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൨൩൨. അട്ഠചീവരമാതികാ • 232. Aṭṭhacīvaramātikā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / അട്ഠചീവരമാതികാകഥാ • Aṭṭhacīvaramātikākathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അട്ഠചീവരമാതികാകഥാവണ്ണനാ • Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അട്ഠചീവരമാതികാകഥാവണ്ണനാ • Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨൩൨. അട്ഠചീവരമാതികാകഥാ • 232. Aṭṭhacīvaramātikākathā