Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / พุทฺธวํสปาฬิ • Buddhavaṃsapāḷi

    ๑๖. อตฺถทสฺสีพุทฺธวํโส

    16. Atthadassībuddhavaṃso

    .

    1.

    ตเตฺถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อตฺถทสฺสี มหายโส;

    Tattheva maṇḍakappamhi, atthadassī mahāyaso;

    มหาตมํ นิหนฺตฺวาน, ปโตฺต สโมฺพธิมุตฺตมํฯ

    Mahātamaṃ nihantvāna, patto sambodhimuttamaṃ.

    .

    2.

    พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ;

    Brahmunā yācito santo, dhammacakkaṃ pavattayi;

    อมเตน ตปฺปยี โลกํ, ทสสหสฺสิสเทวกํฯ

    Amatena tappayī lokaṃ, dasasahassisadevakaṃ.

    .

    3.

    ตสฺสาปิ โลกนาถสฺส, อเหสุํ อภิสมยา ตโย;

    Tassāpi lokanāthassa, ahesuṃ abhisamayā tayo;

    โกฎิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.

    .

    4.

    ยทา พุโทฺธ อตฺถทสฺสี, จรเต เทวจาริกํ;

    Yadā buddho atthadassī, carate devacārikaṃ;

    โกฎิสตสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ

    Koṭisatasahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.

    .

    5.

    ปุนาปรํ ยทา พุโทฺธ, เทเสสิ ปิตุสนฺติเก;

    Punāparaṃ yadā buddho, desesi pitusantike;

    โกฎิสตสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ

    Koṭisatasahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.

    .

    6.

    สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ตสฺสาปิ จ มเหสิโน;

    Sannipātā tayo āsuṃ, tassāpi ca mahesino;

    ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    7.

    อฎฺฐนวุติสหสฺสานํ , ปฐโม อาสิ สมาคโม;

    Aṭṭhanavutisahassānaṃ , paṭhamo āsi samāgamo;

    อฎฺฐาสีติสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

    Aṭṭhāsītisahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.

    .

    8.

    อฎฺฐสตฺตติสตสหสฺสานํ , ตติโย อาสิ สมาคโม;

    Aṭṭhasattatisatasahassānaṃ , tatiyo āsi samāgamo;

    อนุปาทา วิมุตฺตานํ, วิมลานํ มเหสินํฯ

    Anupādā vimuttānaṃ, vimalānaṃ mahesinaṃ.

    .

    9.

    อหํ เตน สมเยน, ชฎิโล อุคฺคตาปโน;

    Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;

    สุสีโม นาม นาเมน, มหิยา เสฎฺฐสมฺมโตฯ

    Susīmo nāma nāmena, mahiyā seṭṭhasammato.

    ๑๐.

    10.

    ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ, ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ;

    Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ, padumaṃ pārichattakaṃ;

    เทวโลกาหริตฺวาน, สมฺพุทฺธมภิปูชยิํฯ

    Devalokāharitvāna, sambuddhamabhipūjayiṃ.

    ๑๑.

    11.

    โสปิ มํ พุโทฺธ พฺยากาสิ, อตฺถทสฺสี มหามุนิ;

    Sopi maṃ buddho byākāsi, atthadassī mahāmuni;

    ‘‘อฎฺฐารเส กปฺปสเต, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ

    ‘‘Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.

    ๑๒.

    12.

    ‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.

    ๑๓.

    13.

    ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, หโฎฺฐ 1 สํวิคฺคมานโส;

    Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho 2 saṃviggamānaso;

    อุตฺตริํ วตมธิฎฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.

    ๑๔.

    14.

    โสภณํ นาม นครํ, สาคโร นาม ขตฺติโย;

    Sobhaṇaṃ nāma nagaraṃ, sāgaro nāma khattiyo;

    สุทสฺสนา นาม ชนิกา, อตฺถทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

    Sudassanā nāma janikā, atthadassissa satthuno.

    ๑๕.

    15.

    ทสวสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;

    Dasavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;

    อมรคิริ สุคิริ วาหนา, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ

    Amaragiri sugiri vāhanā, tayo pāsādamuttamā.

    ๑๖.

    16.

    เตตฺติํสญฺจ สหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;

    Tettiṃsañca sahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    วิสาขา นาม นารี จ, เสโล นามาสิ อตฺรโชฯ

    Visākhā nāma nārī ca, selo nāmāsi atrajo.

    ๑๗.

    17.

    นิมิเตฺต จตุโร ทิสฺวา, อสฺสยาเนน นิกฺขมิ;

    Nimitte caturo disvā, assayānena nikkhami;

    อนูนอฎฺฐมาสานิ, ปธานํ ปทหี ชิโนฯ

    Anūnaaṭṭhamāsāni, padhānaṃ padahī jino.

    ๑๘.

    18.

    พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, อตฺถทสฺสี มหายโส;

    Brahmunā yācito santo, atthadassī mahāyaso;

    วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, อโนมุยฺยาเน นราสโภฯ

    Vatti cakkaṃ mahāvīro, anomuyyāne narāsabho.

    ๑๙.

    19.

    สโนฺต จ อุปสโนฺต จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

    Santo ca upasanto ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    อภโย นามุปฎฺฐาโก, อตฺถทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

    Abhayo nāmupaṭṭhāko, atthadassissa satthuno.

    ๒๐.

    20.

    ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

    Dhammā ceva sudhammā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    โพธิ ตสฺส ภควโต, จมฺปโกติ ปวุจฺจติฯ

    Bodhi tassa bhagavato, campakoti pavuccati.

    ๒๑.

    21.

    นกุโล จ นิสโภ จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐกา;

    Nakulo ca nisabho ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;

    มกิลา จ สุนนฺทา จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐิกาฯ

    Makilā ca sunandā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.

    ๒๒.

    22.

    โสปิ พุโทฺธ อสมสโม, อสีติหตฺถมุคฺคโต;

    Sopi buddho asamasamo, asītihatthamuggato;

    โสภเต สาลราชาว, อุฬุราชาว ปูริโตฯ

    Sobhate sālarājāva, uḷurājāva pūrito.

    ๒๓.

    23.

    ตสฺส ปากติกา รํสี, อเนกสตโกฎิโย;

    Tassa pākatikā raṃsī, anekasatakoṭiyo;

    อุทฺธํ อโธ ทส ทิสา, ผรนฺติ โยชนํ สทาฯ

    Uddhaṃ adho dasa disā, pharanti yojanaṃ sadā.

    ๒๔.

    24.

    โสปิ พุโทฺธ นราสโภ, สพฺพสตฺตุตฺตโม มุนิ;

    Sopi buddho narāsabho, sabbasattuttamo muni;

    วสฺสสตสหสฺสานิ, โลเก อฎฺฐาสิ จกฺขุมาฯ

    Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.

    ๒๕.

    25.

    อตุลํ ทเสฺสตฺวา โอภาสํ, วิโรเจตฺวา สเทวเก 3;

    Atulaṃ dassetvā obhāsaṃ, virocetvā sadevake 4;

    โสปิ อนิจฺจตํ ปโตฺต, ยถคฺคุปาทานสงฺขยาฯ

    Sopi aniccataṃ patto, yathaggupādānasaṅkhayā.

    ๒๖.

    26.

    อตฺถทสฺสี ชินวโร, อโนมารามมฺหิ นิพฺพุโต;

    Atthadassī jinavaro, anomārāmamhi nibbuto;

    ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ

    Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.

    อตฺถทสฺสิสฺส ภควโต วํโส จุทฺทสโมฯ

    Atthadassissa bhagavato vaṃso cuddasamo.







    Footnotes:
    1. ตุโฎฺฐ (สฺยา. กํ.)
    2. tuṭṭho (syā. kaṃ.)
    3. อตุลํ ทสฺสยิตฺวาน, โอภาเสตฺวา สเทวเก (สี. ก.)
    4. atulaṃ dassayitvāna, obhāsetvā sadevake (sī. ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / พุทฺธวํส-อฎฺฐกถา • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ๑๖. อตฺถทสฺสีพุทฺธวํสวณฺณนา • 16. Atthadassībuddhavaṃsavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact