Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ബുദ്ധവംസപാളി • Buddhavaṃsapāḷi

    ൧൬. അത്ഥദസ്സീബുദ്ധവംസോ

    16. Atthadassībuddhavaṃso

    .

    1.

    തത്ഥേവ മണ്ഡകപ്പമ്ഹി, അത്ഥദസ്സീ മഹായസോ;

    Tattheva maṇḍakappamhi, atthadassī mahāyaso;

    മഹാതമം നിഹന്ത്വാന, പത്തോ സമ്ബോധിമുത്തമം.

    Mahātamaṃ nihantvāna, patto sambodhimuttamaṃ.

    .

    2.

    ബ്രഹ്മുനാ യാചിതോ സന്തോ, ധമ്മചക്കം പവത്തയി;

    Brahmunā yācito santo, dhammacakkaṃ pavattayi;

    അമതേന തപ്പയീ ലോകം, ദസസഹസ്സിസദേവകം.

    Amatena tappayī lokaṃ, dasasahassisadevakaṃ.

    .

    3.

    തസ്സാപി ലോകനാഥസ്സ, അഹേസും അഭിസമയാ തയോ;

    Tassāpi lokanāthassa, ahesuṃ abhisamayā tayo;

    കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമാഭിസമയോ അഹു.

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.

    .

    4.

    യദാ ബുദ്ധോ അത്ഥദസ്സീ, ചരതേ ദേവചാരികം;

    Yadā buddho atthadassī, carate devacārikaṃ;

    കോടിസതസഹസ്സാനം, ദുതിയാഭിസമയോ അഹു.

    Koṭisatasahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.

    .

    5.

    പുനാപരം യദാ ബുദ്ധോ, ദേസേസി പിതുസന്തികേ;

    Punāparaṃ yadā buddho, desesi pitusantike;

    കോടിസതസഹസ്സാനം, തതിയാഭിസമയോ അഹു.

    Koṭisatasahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.

    .

    6.

    സന്നിപാതാ തയോ ആസും, തസ്സാപി ച മഹേസിനോ;

    Sannipātā tayo āsuṃ, tassāpi ca mahesino;

    ഖീണാസവാനം വിമലാനം, സന്തചിത്താന താദിനം.

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    7.

    അട്ഠനവുതിസഹസ്സാനം , പഠമോ ആസി സമാഗമോ;

    Aṭṭhanavutisahassānaṃ , paṭhamo āsi samāgamo;

    അട്ഠാസീതിസഹസ്സാനം, ദുതിയോ ആസി സമാഗമോ.

    Aṭṭhāsītisahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.

    .

    8.

    അട്ഠസത്തതിസതസഹസ്സാനം , തതിയോ ആസി സമാഗമോ;

    Aṭṭhasattatisatasahassānaṃ , tatiyo āsi samāgamo;

    അനുപാദാ വിമുത്താനം, വിമലാനം മഹേസിനം.

    Anupādā vimuttānaṃ, vimalānaṃ mahesinaṃ.

    .

    9.

    അഹം തേന സമയേന, ജടിലോ ഉഗ്ഗതാപനോ;

    Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;

    സുസീമോ നാമ നാമേന, മഹിയാ സേട്ഠസമ്മതോ.

    Susīmo nāma nāmena, mahiyā seṭṭhasammato.

    ൧൦.

    10.

    ദിബ്ബം മന്ദാരവം പുപ്ഫം, പദുമം പാരിഛത്തകം;

    Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ, padumaṃ pārichattakaṃ;

    ദേവലോകാഹരിത്വാന, സമ്ബുദ്ധമഭിപൂജയിം.

    Devalokāharitvāna, sambuddhamabhipūjayiṃ.

    ൧൧.

    11.

    സോപി മം ബുദ്ധോ ബ്യാകാസി, അത്ഥദസ്സീ മഹാമുനി;

    Sopi maṃ buddho byākāsi, atthadassī mahāmuni;

    ‘‘അട്ഠാരസേ കപ്പസതേ, അയം ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതി.

    ‘‘Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.

    ൧൨.

    12.

    ‘‘പധാനം പദഹിത്വാന…പേ॰… ഹേസ്സാമ സമ്മുഖാ ഇമം’’.

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.

    ൧൩.

    13.

    തസ്സാപി വചനം സുത്വാ, ഹട്ഠോ 1 സംവിഗ്ഗമാനസോ;

    Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho 2 saṃviggamānaso;

    ഉത്തരിം വതമധിട്ഠാസിം, ദസപാരമിപൂരിയാ.

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.

    ൧൪.

    14.

    സോഭണം നാമ നഗരം, സാഗരോ നാമ ഖത്തിയോ;

    Sobhaṇaṃ nāma nagaraṃ, sāgaro nāma khattiyo;

    സുദസ്സനാ നാമ ജനികാ, അത്ഥദസ്സിസ്സ സത്ഥുനോ.

    Sudassanā nāma janikā, atthadassissa satthuno.

    ൧൫.

    15.

    ദസവസ്സസഹസ്സാനി, അഗാരം അജ്ഝ സോ വസി;

    Dasavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;

    അമരഗിരി സുഗിരി വാഹനാ, തയോ പാസാദമുത്തമാ.

    Amaragiri sugiri vāhanā, tayo pāsādamuttamā.

    ൧൬.

    16.

    തേത്തിംസഞ്ച സഹസ്സാനി, നാരിയോ സമലങ്കതാ;

    Tettiṃsañca sahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    വിസാഖാ നാമ നാരീ ച, സേലോ നാമാസി അത്രജോ.

    Visākhā nāma nārī ca, selo nāmāsi atrajo.

    ൧൭.

    17.

    നിമിത്തേ ചതുരോ ദിസ്വാ, അസ്സയാനേന നിക്ഖമി;

    Nimitte caturo disvā, assayānena nikkhami;

    അനൂനഅട്ഠമാസാനി, പധാനം പദഹീ ജിനോ.

    Anūnaaṭṭhamāsāni, padhānaṃ padahī jino.

    ൧൮.

    18.

    ബ്രഹ്മുനാ യാചിതോ സന്തോ, അത്ഥദസ്സീ മഹായസോ;

    Brahmunā yācito santo, atthadassī mahāyaso;

    വത്തി ചക്കം മഹാവീരോ, അനോമുയ്യാനേ നരാസഭോ.

    Vatti cakkaṃ mahāvīro, anomuyyāne narāsabho.

    ൧൯.

    19.

    സന്തോ ച ഉപസന്തോ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവകാ;

    Santo ca upasanto ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    അഭയോ നാമുപട്ഠാകോ, അത്ഥദസ്സിസ്സ സത്ഥുനോ.

    Abhayo nāmupaṭṭhāko, atthadassissa satthuno.

    ൨൦.

    20.

    ധമ്മാ ചേവ സുധമ്മാ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവികാ;

    Dhammā ceva sudhammā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    ബോധി തസ്സ ഭഗവതോ, ചമ്പകോതി പവുച്ചതി.

    Bodhi tassa bhagavato, campakoti pavuccati.

    ൨൧.

    21.

    നകുലോ ച നിസഭോ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠകാ;

    Nakulo ca nisabho ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;

    മകിലാ ച സുനന്ദാ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠികാ.

    Makilā ca sunandā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.

    ൨൨.

    22.

    സോപി ബുദ്ധോ അസമസമോ, അസീതിഹത്ഥമുഗ്ഗതോ;

    Sopi buddho asamasamo, asītihatthamuggato;

    സോഭതേ സാലരാജാവ, ഉളുരാജാവ പൂരിതോ.

    Sobhate sālarājāva, uḷurājāva pūrito.

    ൨൩.

    23.

    തസ്സ പാകതികാ രംസീ, അനേകസതകോടിയോ;

    Tassa pākatikā raṃsī, anekasatakoṭiyo;

    ഉദ്ധം അധോ ദസ ദിസാ, ഫരന്തി യോജനം സദാ.

    Uddhaṃ adho dasa disā, pharanti yojanaṃ sadā.

    ൨൪.

    24.

    സോപി ബുദ്ധോ നരാസഭോ, സബ്ബസത്തുത്തമോ മുനി;

    Sopi buddho narāsabho, sabbasattuttamo muni;

    വസ്സസതസഹസ്സാനി, ലോകേ അട്ഠാസി ചക്ഖുമാ.

    Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.

    ൨൫.

    25.

    അതുലം ദസ്സേത്വാ ഓഭാസം, വിരോചേത്വാ സദേവകേ 3;

    Atulaṃ dassetvā obhāsaṃ, virocetvā sadevake 4;

    സോപി അനിച്ചതം പത്തോ, യഥഗ്ഗുപാദാനസങ്ഖയാ.

    Sopi aniccataṃ patto, yathaggupādānasaṅkhayā.

    ൨൬.

    26.

    അത്ഥദസ്സീ ജിനവരോ, അനോമാരാമമ്ഹി നിബ്ബുതോ;

    Atthadassī jinavaro, anomārāmamhi nibbuto;

    ധാതുവിത്ഥാരികം ആസി, തേസു തേസു പദേസതോതി.

    Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.

    അത്ഥദസ്സിസ്സ ഭഗവതോ വംസോ ചുദ്ദസമോ.

    Atthadassissa bhagavato vaṃso cuddasamo.







    Footnotes:
    1. തുട്ഠോ (സ്യാ॰ കം॰)
    2. tuṭṭho (syā. kaṃ.)
    3. അതുലം ദസ്സയിത്വാന, ഓഭാസേത്വാ സദേവകേ (സീ॰ ക॰)
    4. atulaṃ dassayitvāna, obhāsetvā sadevake (sī. ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ബുദ്ധവംസ-അട്ഠകഥാ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ൧൬. അത്ഥദസ്സീബുദ്ധവംസവണ്ണനാ • 16. Atthadassībuddhavaṃsavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact