Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ബുദ്ധവംസപാളി • Buddhavaṃsapāḷi |
൧൬. അത്ഥദസ്സീബുദ്ധവംസോ
16. Atthadassībuddhavaṃso
൧.
1.
തത്ഥേവ മണ്ഡകപ്പമ്ഹി, അത്ഥദസ്സീ മഹായസോ;
Tattheva maṇḍakappamhi, atthadassī mahāyaso;
മഹാതമം നിഹന്ത്വാന, പത്തോ സമ്ബോധിമുത്തമം.
Mahātamaṃ nihantvāna, patto sambodhimuttamaṃ.
൨.
2.
ബ്രഹ്മുനാ യാചിതോ സന്തോ, ധമ്മചക്കം പവത്തയി;
Brahmunā yācito santo, dhammacakkaṃ pavattayi;
അമതേന തപ്പയീ ലോകം, ദസസഹസ്സിസദേവകം.
Amatena tappayī lokaṃ, dasasahassisadevakaṃ.
൩.
3.
തസ്സാപി ലോകനാഥസ്സ, അഹേസും അഭിസമയാ തയോ;
Tassāpi lokanāthassa, ahesuṃ abhisamayā tayo;
കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമാഭിസമയോ അഹു.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
൪.
4.
യദാ ബുദ്ധോ അത്ഥദസ്സീ, ചരതേ ദേവചാരികം;
Yadā buddho atthadassī, carate devacārikaṃ;
കോടിസതസഹസ്സാനം, ദുതിയാഭിസമയോ അഹു.
Koṭisatasahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
൫.
5.
പുനാപരം യദാ ബുദ്ധോ, ദേസേസി പിതുസന്തികേ;
Punāparaṃ yadā buddho, desesi pitusantike;
കോടിസതസഹസ്സാനം, തതിയാഭിസമയോ അഹു.
Koṭisatasahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
൬.
6.
സന്നിപാതാ തയോ ആസും, തസ്സാപി ച മഹേസിനോ;
Sannipātā tayo āsuṃ, tassāpi ca mahesino;
ഖീണാസവാനം വിമലാനം, സന്തചിത്താന താദിനം.
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
൭.
7.
അട്ഠനവുതിസഹസ്സാനം , പഠമോ ആസി സമാഗമോ;
Aṭṭhanavutisahassānaṃ , paṭhamo āsi samāgamo;
അട്ഠാസീതിസഹസ്സാനം, ദുതിയോ ആസി സമാഗമോ.
Aṭṭhāsītisahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
൮.
8.
അട്ഠസത്തതിസതസഹസ്സാനം , തതിയോ ആസി സമാഗമോ;
Aṭṭhasattatisatasahassānaṃ , tatiyo āsi samāgamo;
അനുപാദാ വിമുത്താനം, വിമലാനം മഹേസിനം.
Anupādā vimuttānaṃ, vimalānaṃ mahesinaṃ.
൯.
9.
അഹം തേന സമയേന, ജടിലോ ഉഗ്ഗതാപനോ;
Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;
സുസീമോ നാമ നാമേന, മഹിയാ സേട്ഠസമ്മതോ.
Susīmo nāma nāmena, mahiyā seṭṭhasammato.
൧൦.
10.
ദിബ്ബം മന്ദാരവം പുപ്ഫം, പദുമം പാരിഛത്തകം;
Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ, padumaṃ pārichattakaṃ;
ദേവലോകാഹരിത്വാന, സമ്ബുദ്ധമഭിപൂജയിം.
Devalokāharitvāna, sambuddhamabhipūjayiṃ.
൧൧.
11.
സോപി മം ബുദ്ധോ ബ്യാകാസി, അത്ഥദസ്സീ മഹാമുനി;
Sopi maṃ buddho byākāsi, atthadassī mahāmuni;
‘‘അട്ഠാരസേ കപ്പസതേ, അയം ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതി.
‘‘Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.
൧൨.
12.
‘‘പധാനം പദഹിത്വാന…പേ॰… ഹേസ്സാമ സമ്മുഖാ ഇമം’’.
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
൧൩.
13.
ഉത്തരിം വതമധിട്ഠാസിം, ദസപാരമിപൂരിയാ.
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
൧൪.
14.
സോഭണം നാമ നഗരം, സാഗരോ നാമ ഖത്തിയോ;
Sobhaṇaṃ nāma nagaraṃ, sāgaro nāma khattiyo;
സുദസ്സനാ നാമ ജനികാ, അത്ഥദസ്സിസ്സ സത്ഥുനോ.
Sudassanā nāma janikā, atthadassissa satthuno.
൧൫.
15.
ദസവസ്സസഹസ്സാനി, അഗാരം അജ്ഝ സോ വസി;
Dasavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
അമരഗിരി സുഗിരി വാഹനാ, തയോ പാസാദമുത്തമാ.
Amaragiri sugiri vāhanā, tayo pāsādamuttamā.
൧൬.
16.
തേത്തിംസഞ്ച സഹസ്സാനി, നാരിയോ സമലങ്കതാ;
Tettiṃsañca sahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
വിസാഖാ നാമ നാരീ ച, സേലോ നാമാസി അത്രജോ.
Visākhā nāma nārī ca, selo nāmāsi atrajo.
൧൭.
17.
നിമിത്തേ ചതുരോ ദിസ്വാ, അസ്സയാനേന നിക്ഖമി;
Nimitte caturo disvā, assayānena nikkhami;
അനൂനഅട്ഠമാസാനി, പധാനം പദഹീ ജിനോ.
Anūnaaṭṭhamāsāni, padhānaṃ padahī jino.
൧൮.
18.
ബ്രഹ്മുനാ യാചിതോ സന്തോ, അത്ഥദസ്സീ മഹായസോ;
Brahmunā yācito santo, atthadassī mahāyaso;
വത്തി ചക്കം മഹാവീരോ, അനോമുയ്യാനേ നരാസഭോ.
Vatti cakkaṃ mahāvīro, anomuyyāne narāsabho.
൧൯.
19.
സന്തോ ച ഉപസന്തോ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവകാ;
Santo ca upasanto ca, ahesuṃ aggasāvakā;
അഭയോ നാമുപട്ഠാകോ, അത്ഥദസ്സിസ്സ സത്ഥുനോ.
Abhayo nāmupaṭṭhāko, atthadassissa satthuno.
൨൦.
20.
ധമ്മാ ചേവ സുധമ്മാ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവികാ;
Dhammā ceva sudhammā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
ബോധി തസ്സ ഭഗവതോ, ചമ്പകോതി പവുച്ചതി.
Bodhi tassa bhagavato, campakoti pavuccati.
൨൧.
21.
നകുലോ ച നിസഭോ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠകാ;
Nakulo ca nisabho ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
മകിലാ ച സുനന്ദാ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠികാ.
Makilā ca sunandā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
൨൨.
22.
സോപി ബുദ്ധോ അസമസമോ, അസീതിഹത്ഥമുഗ്ഗതോ;
Sopi buddho asamasamo, asītihatthamuggato;
സോഭതേ സാലരാജാവ, ഉളുരാജാവ പൂരിതോ.
Sobhate sālarājāva, uḷurājāva pūrito.
൨൩.
23.
തസ്സ പാകതികാ രംസീ, അനേകസതകോടിയോ;
Tassa pākatikā raṃsī, anekasatakoṭiyo;
ഉദ്ധം അധോ ദസ ദിസാ, ഫരന്തി യോജനം സദാ.
Uddhaṃ adho dasa disā, pharanti yojanaṃ sadā.
൨൪.
24.
സോപി ബുദ്ധോ നരാസഭോ, സബ്ബസത്തുത്തമോ മുനി;
Sopi buddho narāsabho, sabbasattuttamo muni;
വസ്സസതസഹസ്സാനി, ലോകേ അട്ഠാസി ചക്ഖുമാ.
Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.
൨൫.
25.
സോപി അനിച്ചതം പത്തോ, യഥഗ്ഗുപാദാനസങ്ഖയാ.
Sopi aniccataṃ patto, yathaggupādānasaṅkhayā.
൨൬.
26.
അത്ഥദസ്സീ ജിനവരോ, അനോമാരാമമ്ഹി നിബ്ബുതോ;
Atthadassī jinavaro, anomārāmamhi nibbuto;
ധാതുവിത്ഥാരികം ആസി, തേസു തേസു പദേസതോതി.
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
അത്ഥദസ്സിസ്സ ഭഗവതോ വംസോ ചുദ്ദസമോ.
Atthadassissa bhagavato vaṃso cuddasamo.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ബുദ്ധവംസ-അട്ഠകഥാ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ൧൬. അത്ഥദസ്സീബുദ്ധവംസവണ്ണനാ • 16. Atthadassībuddhavaṃsavaṇṇanā