| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 52
The Middle-Length Suttas Collection 52
අට්ඨකනාගරසුත්ත
The Man From the City of Aṭṭhaka
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං ආයස්මා ආනන්දෝ වේසාලියං විහරති බේලුවගාමකේ.
So I have heard. At one time Venerable Ānanda was staying near Vesālī in the little village of Beluva.
තේන ඛෝ පන සමයේන දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ පාටලිපුත්තං අනුප්පත්තෝ හෝති කේනචිදේව කරණීයේන. අථ ඛෝ දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ යේන කුක්කුටාරාමෝ යේන අඤ්ඤතරෝ භික්ඛු තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ තං භික්ඛුං ඒතදවෝච: “කහං නු ඛෝ, භන්තේ, ආයස්මා ආනන්දෝ ඒතරහි විහරති? දස්සනකාමා හි මයං තං ආයස්මන්තං ආනන්දන්”ති.
Now at that time the householder Dasama from the city of Aṭṭhaka had arrived at Pāṭaliputta on some business. He went to the Chicken Monastery, approached a certain bhikkhu, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, where is Venerable Ānanda now staying? For I want to see him.”
“ඒසෝ, ගහපති, ආයස්මා ආනන්දෝ වේසාලියං විහරති බේලුවගාමකේ”ති.
“Householder, Venerable Ānanda is staying near Vesālī in the little village of Beluva.”
අථ ඛෝ දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ පාටලිපුත්තේ තං කරණීයං තීරේත්වා යේන වේසාලී යේන බේලුවගාමකෝ යේනායස්මා ආනන්දෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතදවෝච:
Then the householder Dasama, having concluded his business there, went to the little village of Beluva in Vesālī to see Ānanda. He bowed, sat down to one side, and said to Ānanda:
“අත්ථි නු ඛෝ, භන්තේ ආනන්ද, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒකධම්මෝ අක්ඛාතෝ යත්ථ භික්ඛුනෝ අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ අවිමුත්තඤ්චේව චිත්තං විමුච්චති, අපරික්ඛීණා ච ආසවා පරික්ඛයං ගච්ඡන්ති, අනනුප්පත්තඤ්ච අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාතී”ති?
“Honorable Ānanda, is there one thing that has been rightly explained by the Blessed One—who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha—practicing which a diligent, keen, and resolute bhikkhu’s mind is freed, their defilements are ended, and they arrive at the supreme sanctuary from the yoke?”
“අත්ථි ඛෝ, ගහපති, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒකධම්මෝ අක්ඛාතෝ, යත්ථ භික්ඛුනෝ අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ අවිමුත්තඤ්චේව චිත්තං විමුච්චති, අපරික්ඛීණා ච ආසවා පරික්ඛයං ගච්ඡන්ති, අනනුප්පත්තඤ්ච අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාතී”ති.
“There is, householder.”
“කතමෝ පන, භන්තේ ආනන්ද, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒකධම්මෝ අක්ඛාතෝ, යත්ථ භික්ඛුනෝ අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ අවිමුත්තඤ්චේව චිත්තං විමුච්චති, අපරික්ඛීණා ච ආසවා පරික්ඛයං ගච්ඡන්ති, අනනුප්පත්තඤ්ච අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාතී”ති?
“And what is that one thing?”
“ඉධ, ගහපති, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘ඉදම්පි ඛෝ පඨමං ඣානං අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං. යං ඛෝ පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං තදනිච්චං නිරෝධධම්මන්(අ)ති පජානාති. සෝ තත්ථ ඨිතෝ ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නෝ චේ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තේනේව ධම්මරාගේන තාය ධම්මනන්දියා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකෝ හෝති තත්ථ පරිනිබ්බායී අනාවත්තිධම්මෝ තස්මා ලෝකා. අයම්පි ඛෝ, ගහපති, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒකධම්මෝ අක්ඛාතෝ, යත්ථ භික්ඛුනෝ අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ අවිමුත්තඤ්චේව චිත්තං විමුච්චති, අපරික්ඛීණා ච ආසවා පරික්ඛයං ගච්ඡන්ති, අනනුප්පත්තඤ්ච අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති.
“Householder, it’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. Then they reflect: ‘Even this first jhāna is produced by choices and intentions.’ They understand: ‘But whatever is produced by choices and intentions is impermanent and liable to cessation.’ Abiding in that they attain the ending of defilements. If they don’t attain the ending of defilements, with the ending of the five lower fetters they’re reborn spontaneously, because of their passion and love for that meditation. They are extinguished there, and are not liable to return from that world. This is one thing that has been rightly explained by the Blessed One—who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha—practicing which a diligent, keen, and resolute bhikkhu’s mind is freed, their defilements are ended, and they arrive at the supreme sanctuary from the yoke.
පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං …පේ… දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘ඉදම්පි ඛෝ දුතියං ඣානං අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති. පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා …පේ… තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘ඉදම්පි ඛෝ තතියං ඣානං අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති. පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා …පේ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘ඉදම්පි ඛෝ චතුත්ථං ඣානං අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති.
Furthermore, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, they enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna …
පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු මේත්තාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරති, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං මේත්තාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අයම්පි ඛෝ මේත්තාචේතෝවිමුත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චේතයිතා. යං ඛෝ පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං තදනිච්චං නිරෝධධම්මන්(අ)ති පජානාති. සෝ තත්ථ ඨිතෝ …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති.
Furthermore, a bhikkhu meditates spreading a heart full of love to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, they spread a heart full of love to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will. Then they reflect: ‘Even this heart’s release by love is produced by choices and intentions.’ They understand: ‘But whatever is produced by choices and intentions is impermanent and liable to cessation.’ …
පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු කරුණාසහගතේන චේතසා …පේ… මුදිතාසහගතේන චේතසා …පේ… උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරති, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අයම්පි ඛෝ උපේක්ඛාචේතෝවිමුත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චේතයිතා. යං ඛෝ පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං තදනිච්චං නිරෝධධම්මන්(අ)ති පජානාති. සෝ තත්ථ ඨිතෝ …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති.
Furthermore, a bhikkhu meditates spreading a heart full of compassion … rejoicing … equanimity …
පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු සබ්බසෝ රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තෝ ආකාසෝ(අ)ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අයම්පි ඛෝ ආකාසානඤ්චායතනසමාපත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චේතයිතා. යං ඛෝ පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං තදනිච්චං නිරෝධධම්මන්(අ)ති පජානාති. සෝ තත්ථ ඨිතෝ …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති.
Furthermore, householder, a bhikkhu, going totally beyond perceptions of form, with the ending of perceptions of impingement, not focusing on perceptions of diversity, aware that ‘space is infinite’, enters and remains in the dimension of infinite space. Then they reflect: ‘Even this attainment of the dimension of infinite space is produced by choices and intentions.’ They understand: ‘But whatever is produced by choices and intentions is impermanent and liable to cessation.’ …
පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු සබ්බසෝ ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණන්(අ)ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අයම්පි ඛෝ විඤ්ඤාණඤ්චායතනසමාපත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චේතයිතා. යං ඛෝ පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං තදනිච්චං නිරෝධධම්මන්(අ)ති පජානාති. සෝ තත්ථ ඨිතෝ …පේ… අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාති.
Furthermore, a bhikkhu, going totally beyond the dimension of infinite space, aware that ‘consciousness is infinite’, enters and remains in the dimension of infinite consciousness. …
පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු සබ්බසෝ විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී(අ)ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘අයම්පි ඛෝ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසමාපත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චේතයිතා. යං ඛෝ පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චේතයිතං තදනිච්චං නිරෝධධම්මන්(අ)ති පජානාති. සෝ තත්ථ ඨිතෝ ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නෝ චේ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තේනේව ධම්මරාගේන තාය ධම්මනන්දියා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකෝ හෝති තත්ථ පරිනිබ්බායී අනාවත්තිධම්මෝ තස්මා ලෝකා. අයම්පි ඛෝ, ගහපති, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒකධම්මෝ අක්ඛාතෝ යත්ථ භික්ඛුනෝ අප්පමත්තස්ස ආතාපිනෝ පහිතත්තස්ස විහරතෝ අවිමුත්තඤ්චේව චිත්තං විමුච්චති, අපරික්ඛීණා ච ආසවා පරික්ඛයං ගච්ඡන්ති, අනනුප්පත්තඤ්ච අනුත්තරං යෝගක්ඛේමං අනුපාපුණාතී”ති.
Furthermore, a bhikkhu, going totally beyond the dimension of infinite consciousness, aware that ‘there is nothing at all’, enters and remains in the dimension of nothingness. Then they reflect: ‘Even this attainment of the dimension of nothingness is produced by choices and intentions.’ They understand: ‘But whatever is produced by choices and intentions is impermanent and liable to cessation.’ Abiding in that they attain the ending of defilements. If they don’t attain the ending of defilements, with the ending of the five lower fetters they’re reborn spontaneously because of their passion and love for that meditation. They are extinguished there, and are not liable to return from that world. This too is one thing that has been rightly explained by the Blessed One—who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha—practicing which a diligent, keen, and resolute bhikkhu’s mind is freed, their defilements are ended, and they arrive at the supreme sanctuary from the yoke.”
ඒවං වුත්තේ, දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතදවෝච: “සේය්‍යථාපි, භන්තේ ආනන්ද, පුරිසෝ ඒකංව නිධිමුඛං ගවේසන්තෝ සකිදේව ඒකාදස නිධිමුඛානි අධිගච්ඡේය්‍ය; ඒවමේව ඛෝ අහං, භන්තේ, ඒකං අමතද්වාරං ගවේසන්තෝ සකිදේව ඒකාදස අමතද්වාරානි අලත්ථං භාවනාය. සේය්‍යථාපි, භන්තේ, පුරිසස්ස අගාරං ඒකාදසද්වාරං, සෝ තස්මිං අගාරේ ආදිත්තේ ඒකමේකේනපි ද්වාරේන සක්කුණේය්‍ය අත්තානං සෝත්ථිං කාතුං; ඒවමේව ඛෝ අහං, භන්තේ, ඉමේසං ඒකාදසන්නං අමතද්වාරානං ඒකමේකේනපි අමතද්වාරේන සක්කුණිස්සාමි අත්තානං සෝත්ථිං කාතුං. ඉමේහි නාම, භන්තේ, අඤ්ඤතිත්ථියා ආචරියස්ස ආචරියධනං පරියේසිස්සන්ති, කිමඞ්ගං පනාහං ආයස්මතෝ ආනන්දස්ස පූජං න කරිස්සාමී”ති.
When he said this, the householder Dasama said to Venerable Ānanda, “Honorable Ānanda, suppose a person was looking for an entrance to a hidden treasure. And all at once they’d come across eleven entrances! In the same way, I was searching for the door to the deathless. And all at once I got to hear of eleven doors to the deathless. Suppose a person had a house with eleven doors. If the house caught fire they’d be able to flee to safety through any one of those doors. In the same way, I’m able to flee to safety through any one of these eleven doors to the deathless. Sir, those of other religions seek a fee for the teacher. Why shouldn’t I make an offering to Venerable Ānanda?”
අථ ඛෝ දසමෝ ගහපති අට්ඨකනාගරෝ පාටලිපුත්තකඤ්ච වේසාලිකඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතේත්වා පණීතේන ඛාදනීයේන භෝජනීයේන සහත්ථා සන්තප්පේසි සම්පවාරේසි, ඒකමේකඤ්ච භික්ඛුං පච්චේකං දුස්සයුගේන අච්ඡාදේසි, ආයස්මන්තඤ්ච ආනන්දං තිචීවරේන අච්ඡාදේසි, ආයස්මතෝ ච ආනන්දස්ස පඤ්චසතවිහාරං කාරාපේසීති.
Then the householder Dasama, having assembled the Saṅgha from Vesālī and Pāṭaliputta, served and satisfied them with his own hands with delicious fresh and cooked foods. He clothed each and every bhikkhu in a pair of garments, with a set of three robes for Ānanda. And he had a dwelling worth five hundred built for Ānanda.
අට්ඨකනාගරසුත්තං නිට්ඨිතං දුතියං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
