| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
2. அட்ட²கனாக³ரஸுத்தவண்ணனா
2. Aṭṭhakanāgarasuttavaṇṇanā
17. அவிதூ³ரேதி இமினா பாளியங் ‘‘வேஸாலிய’’ந்தி இத³ங் ஸமீபே பு⁴ம்மவசனந்தி த³ஸ்ஸேதி. ஸாரப்பத்தகுலக³ணனாயாதி (அ॰ நி॰ டீ॰ 3.11.16) மஹாஸாரமஹப்பத்தகுலக³ணனாய. த³ஸமே டா²னேதி அஞ்ஞே அஞ்ஞேதி த³ஸக³ணனட்டா²னே. அட்ட²கனக³ரே ஜாதோ ப⁴வோ அட்ட²கனாக³ரோ. குக்குடாராமோதி பாடலிபுத்தே குக்குடாராமோ, ந கோஸம்பி³யங்.
17.Avidūreti iminā pāḷiyaṃ ‘‘vesāliya’’nti idaṃ samīpe bhummavacananti dasseti. Sārappattakulagaṇanāyāti (a. ni. ṭī. 3.11.16) mahāsāramahappattakulagaṇanāya. Dasame ṭhāneti aññe aññeti dasagaṇanaṭṭhāne. Aṭṭhakanagare jāto bhavo aṭṭhakanāgaro. Kukkuṭārāmoti pāṭaliputte kukkuṭārāmo, na kosambiyaṃ.
18. பகதத்த²னித்³தே³ஸோ த-ஸத்³தோ³தி தஸ்ஸ ‘‘ப⁴க³வதா’’திஆதீ³ஹி பதே³ஹி ஸமானாதி⁴கரணபா⁴வேன வுத்தஸ்ஸ யேன அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴பா⁴வேன ப⁴க³வா பகதோ அதி⁴க³தோ ஸுபாகடோ ச, தங் அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴பா⁴வங் ஸத்³தி⁴ங் ஆக³மனீயபடிபதா³ய அத்த²பா⁴வேன த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யோ ஸோ…பே॰… அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴’’தி ஆஹ. ஸதிபி ஞாணத³ஸ்ஸன-ஸத்³தா³னங் இத⁴ பஞ்ஞாவேவசனபா⁴வே தேன தேன விஸேஸேன தேஸங் விஸயவிஸேஸே பவத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங் அஸாதா⁴ரணஞாணவிஸேஸவஸேன விஜ்ஜாத்தயவஸேன விஜ்ஜாஅபி⁴ஞ்ஞானாவரணஞாணவஸேன ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞாணமங்ஸசக்கு²வஸேன படிவேத⁴தே³ஸனாஞாணவஸேன ச தத³த்த²ங் யோஜெத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘தேஸங் தேஸ’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² ஆஸயானுஸயங் ஜானதா ஆஸயானுஸயஞாணேன ஸப்³ப³ங் ஞெய்யத⁴ம்மங் பஸ்ஸதா ஸப்³ப³ஞ்ஞுதானாவரணஞாணேஹி. புப்³பே³னிவாஸாதீ³ஹீதி புப்³பே³னிவாஸாஸவக்க²யஞாணேஹி. படிவேத⁴பஞ்ஞாயாதி அரியமக்³க³பஞ்ஞாய. தே³ஸனாபஞ்ஞாய பஸ்ஸதாதி தே³ஸேதப்³ப³த⁴ம்மானங் தே³ஸேதப்³ப³ப்பகாரங் போ³த⁴னெய்யபுக்³க³லானஞ்ச ஆஸயானுஸயசரிதாதி⁴முத்திஆதி³பே⁴த³ங் த⁴ம்மதே³ஸனாபஞ்ஞாய யாதா²வதோ பஸ்ஸதா. அரீனந்தி கிலேஸாரீனங், பஞ்சவித⁴மாரானங் வா, ஸாஸனஸ்ஸ வா பச்சத்தி²கானங் அஞ்ஞதித்தி²யானங் தேஸங் பன ஹனநங் பாடிஹாரியேஹி அபி⁴ப⁴வனங் அப்படிபா⁴னதாகரணங் அஜ்ஜு²பெக்க²னமேவ வா, கேஸிவினயஸுத்தஞ்செத்த² நித³ஸ்ஸனங்.
18. Pakatatthaniddeso ta-saddoti tassa ‘‘bhagavatā’’tiādīhi padehi samānādhikaraṇabhāvena vuttassa yena abhisambuddhabhāvena bhagavā pakato adhigato supākaṭo ca, taṃ abhisambuddhabhāvaṃ saddhiṃ āgamanīyapaṭipadāya atthabhāvena dassento ‘‘yo so…pe… abhisambuddho’’ti āha. Satipi ñāṇadassana-saddānaṃ idha paññāvevacanabhāve tena tena visesena tesaṃ visayavisese pavattidassanatthaṃ asādhāraṇañāṇavisesavasena vijjāttayavasena vijjāabhiññānāvaraṇañāṇavasena sabbaññutañāṇamaṃsacakkhuvasena paṭivedhadesanāñāṇavasena ca tadatthaṃ yojetvā dassento ‘‘tesaṃ tesa’’ntiādimāha. Tattha āsayānusayaṃ jānatā āsayānusayañāṇena sabbaṃ ñeyyadhammaṃ passatā sabbaññutānāvaraṇañāṇehi. Pubbenivāsādīhīti pubbenivāsāsavakkhayañāṇehi. Paṭivedhapaññāyāti ariyamaggapaññāya. Desanāpaññāya passatāti desetabbadhammānaṃ desetabbappakāraṃ bodhaneyyapuggalānañca āsayānusayacaritādhimuttiādibhedaṃ dhammadesanāpaññāya yāthāvato passatā. Arīnanti kilesārīnaṃ, pañcavidhamārānaṃ vā, sāsanassa vā paccatthikānaṃ aññatitthiyānaṃ tesaṃ pana hananaṃ pāṭihāriyehi abhibhavanaṃ appaṭibhānatākaraṇaṃ ajjhupekkhanameva vā, kesivinayasuttañcettha nidassanaṃ.
ததா² டா²னாட்டா²னாதி³விபா⁴க³ங் ஜானதா யதா²கம்மூபக³ஸத்தே பஸ்ஸதா, ஸவாஸனானங் ஆஸவானங் கீ²ணத்தா அரஹதா, அபி⁴ஞ்ஞெய்யாதி³பே⁴தே³ த⁴ம்மே அபி⁴ஞ்ஞெய்யாதி³தோ அவிபரீதாவபோ³த⁴தோ ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ன. அத² வா தீஸு காலேஸு அப்படிஹதஞாணதாய ஜானதா, காயகம்மாதி³வஸேன திண்ணங் கம்மானங் ஞாணானுபரிவத்திதோ நிஸம்மகாரிதாய பஸ்ஸதா, த³வாதீ³னங் அபா⁴வஸாதி⁴காய பஹானஸம்பதா³ய அரஹதா, ச²ந்தா³தீ³னங் அஹானிஹேதுபூ⁴தாய அக்க²யபடிபா⁴னஸாதி⁴காய ஸப்³ப³ஞ்ஞுதாய ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴னாதி ஏவங் த³ஸப³லஅட்டா²ரஸஆவேணிகபு³த்³த⁴த⁴ம்மவஸேனபி யோஜனா காதப்³பா³.
Tathā ṭhānāṭṭhānādivibhāgaṃ jānatā yathākammūpagasatte passatā, savāsanānaṃ āsavānaṃ khīṇattā arahatā, abhiññeyyādibhede dhamme abhiññeyyādito aviparītāvabodhato sammāsambuddhena. Atha vā tīsu kālesu appaṭihatañāṇatāya jānatā, kāyakammādivasena tiṇṇaṃ kammānaṃ ñāṇānuparivattito nisammakāritāya passatā, davādīnaṃ abhāvasādhikāya pahānasampadāya arahatā, chandādīnaṃ ahānihetubhūtāya akkhayapaṭibhānasādhikāya sabbaññutāya sammāsambuddhenāti evaṃ dasabalaaṭṭhārasaāveṇikabuddhadhammavasenapi yojanā kātabbā.
19. அபி⁴ஸங்க²தந்தி அத்தனோ பச்சயேஹி அபி⁴ஸம்முக²பா⁴வேன ஸமேச்ச ஸம்பூ⁴ய்ய கதங், ஸ்வஸ்ஸ கதபா⁴வோ உப்பாத³னேன வேதி³தப்³போ³, ந உப்பன்னஸ்ஸ படிஸங்க²ரணேனாதி ஆஹ ‘‘உப்பாதி³த’’ந்தி. தே சஸ்ஸ பச்சயா சேதனாபதா⁴னாதி த³ஸ்ஸேதுங் பாளியங் ‘‘அபி⁴ஸங்க²தங் அபி⁴ஸஞ்சேதயித’’ந்தி வுத்தந்தி ‘‘சேதயிதங் பகப்பித’’ந்தி அத்த²மாஹ. அபி⁴ஸங்க²தங் அபி⁴ஸஞ்சேதயிதந்தி ச ஜா²னஸ்ஸ பாதுபா⁴வத³ஸ்ஸனமுகே²ன வித்³த⁴ங்ஸனபா⁴வங் உல்லிங்கே³தி யஞ்ஹி அஹுத்வா ஸம்ப⁴வதி, தங் ஹுத்வா படிவேதி. தேனாஹ பாளியங் ‘அபி⁴ஸங்க²த’ந்திஆதி³. ஸமத²விபஸ்ஸனாத⁴ம்மே டி²தோதி ஸமத²த⁴ம்மே டி²தத்தா ஸமாஹிதோ விபஸ்ஸனங் பட்ட²பெத்வா அனிச்சானுபஸ்ஸனாதீ³ஹி நிச்சஸஞ்ஞாத³யோ பஜஹந்தோ அனுக்கமேன தங் அனுலோமஞாணங் பாபேதா ஹுத்வா விபஸ்ஸனாத⁴ம்மே டி²தோ. ஸமத²விபஸ்ஸனாஸங்கா²தேஸு த⁴ம்மேஸு ரஞ்ஜனட்டே²ன ராகோ³, நந்த³னட்டே²ன நந்தீ³தி. தத்த² ஸுகு²மா அபெக்கா² வுத்தா, யா ‘‘நிகந்தீ’’தி வுச்சதி.
19.Abhisaṅkhatanti attano paccayehi abhisammukhabhāvena samecca sambhūyya kataṃ, svassa katabhāvo uppādanena veditabbo, na uppannassa paṭisaṅkharaṇenāti āha ‘‘uppādita’’nti. Te cassa paccayā cetanāpadhānāti dassetuṃ pāḷiyaṃ ‘‘abhisaṅkhataṃ abhisañcetayita’’nti vuttanti ‘‘cetayitaṃ pakappita’’nti atthamāha. Abhisaṅkhataṃ abhisañcetayitanti ca jhānassa pātubhāvadassanamukhena viddhaṃsanabhāvaṃ ulliṅgeti yañhi ahutvā sambhavati, taṃ hutvā paṭiveti. Tenāha pāḷiyaṃ ‘abhisaṅkhata’ntiādi. Samathavipassanādhamme ṭhitoti samathadhamme ṭhitattā samāhito vipassanaṃ paṭṭhapetvā aniccānupassanādīhi niccasaññādayo pajahanto anukkamena taṃ anulomañāṇaṃ pāpetā hutvā vipassanādhamme ṭhito. Samathavipassanāsaṅkhātesu dhammesu rañjanaṭṭhena rāgo, nandanaṭṭhena nandīti. Tattha sukhumā apekkhā vuttā, yā ‘‘nikantī’’ti vuccati.
ஏவங் ஸந்தேதி ஏவங் யதா²ருதவஸேன ச இமஸ்ஸ ஸுத்தபத³ஸ்ஸ அத்தே² க³ஹேதப்³பே³ ஸதி. ஸமத²விபஸ்ஸனாஸு ச²ந்த³ராகோ³ கத்தப்³போ³தி அனாகா³மிப²லங் நிப்³ப³த்தெத்வா தத³த்தா²ய ஸமத²விபஸ்ஸனாபி அனிப்³ப³த்தெத்வா கேவலங் தத்த² ச²ந்த³ராகோ³ கத்தப்³போ³ ப⁴விஸ்ஸதி. கஸ்மா? தேஸு ஸமத²விபஸ்ஸனாஸங்கா²தேஸு த⁴ம்மேஸு ச²ந்த³ராக³மத்தேன அனாகா³மினா லத்³த⁴ப்³ப³ஸ்ஸ அலத்³தா⁴னாகா³மிப²லேன லத்³த⁴ப்³ப³த்தா ததா² ஸதி தேன அனாகா³மிப²லம்பி லத்³த⁴ப்³ப³மேவ நாம ஹோதி. தேனாஹ – ‘‘அனாகா³மிப²லங் படிவித்³த⁴ங் ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி. ஸபா⁴வதோ ரஸிதப்³ப³த்தா அவிபரீதோ அத்தோ² ஏவ அத்த²ரஸோ. அஞ்ஞாபி காசி ஸுக³தியோதி வினிபாதிகே ஸந்தா⁴யாஹ. அஞ்ஞாபி காசி து³க்³க³தியோதி அஸுரகாயமாஹ.
Evaṃ santeti evaṃ yathārutavasena ca imassa suttapadassa atthe gahetabbe sati. Samathavipassanāsu chandarāgo kattabboti anāgāmiphalaṃ nibbattetvā tadatthāya samathavipassanāpi anibbattetvā kevalaṃ tattha chandarāgo kattabbo bhavissati. Kasmā? Tesu samathavipassanāsaṅkhātesu dhammesu chandarāgamattena anāgāminā laddhabbassa aladdhānāgāmiphalena laddhabbattā tathā sati tena anāgāmiphalampi laddhabbameva nāma hoti. Tenāha – ‘‘anāgāmiphalaṃ paṭividdhaṃ bhavissatī’’ti. Sabhāvato rasitabbattā aviparīto attho eva attharaso. Aññāpi kāci sugatiyoti vinipātike sandhāyāha. Aññāpi kāci duggatiyoti asurakāyamāha.
ஸமத²து⁴ரமேவ து⁴ரங் ஸமத²யானிகஸ்ஸ வஸேன தே³ஸனாய ஆக³தத்தா. மஹாமாலுக்யோவாதே³ ‘‘விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி ஸவிதக்கங் ஸவிசார’’ந்தி பாத³கஜ்ஜா²னங் கத்வா ‘‘ஸோ யதே³வ தத்த² ஹோதி ரூபக³தங் வேத³னாக³த’’ந்திஆதி³னா விபஸ்ஸனங் வித்தா²ரெத்வா ‘‘ஸோ தத்த² டி²தோ ஆஸவானங் க²யங் பாபுணாதீ’’தி (ம॰ நி॰ 2.133) ஆக³தத்தா ‘‘மஹாமாலுக்யோவாதே³ விபஸ்ஸனாவ து⁴ர’’ந்தி ஆஹ. மஹாஸதிபட்டா²னஸுத்தே (தீ³॰ நி॰ 2.373 ஆத³யோ; ம॰ நி॰ 1.106 ஆத³யோ) ஸப்³ப³த்த²கமேவ திக்க²தராய விபஸ்ஸனாய ஆக³தத்தா வுத்தங் ‘‘விபஸ்ஸனுத்தரங் கதி²த’’ந்தி. காயக³தாஸதிஸுத்தே (ம॰ நி॰ 3.153-154) ஆனாபானஜ்ஜா²னாதி³வஸேன ஸவிஸேஸங் ஸமத²விபஸ்ஸனாய ஆக³தத்தா வுத்தங் ‘‘ஸமது²த்தரங் கதி²த’’ந்தி.
Samathadhurameva dhuraṃ samathayānikassa vasena desanāya āgatattā. Mahāmālukyovāde ‘‘vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāra’’nti pādakajjhānaṃ katvā ‘‘so yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgata’’ntiādinā vipassanaṃ vitthāretvā ‘‘so tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇātī’’ti (ma. ni. 2.133) āgatattā ‘‘mahāmālukyovāde vipassanāva dhura’’nti āha. Mahāsatipaṭṭhānasutte (dī. ni. 2.373 ādayo; ma. ni. 1.106 ādayo) sabbatthakameva tikkhatarāya vipassanāya āgatattā vuttaṃ ‘‘vipassanuttaraṃ kathita’’nti. Kāyagatāsatisutte (ma. ni. 3.153-154) ānāpānajjhānādivasena savisesaṃ samathavipassanāya āgatattā vuttaṃ ‘‘samathuttaraṃ kathita’’nti.
அப்பங் யாசிதேன ப³ஹுங் தெ³ந்தேன உளாரபுரிஸேன விய ஏகங் த⁴ம்மங் புச்சி²தேன ‘‘அயம்பி ஏகத⁴ம்மோ’’தி கதி²தத்தா ஏகாத³ஸபி த⁴ம்மா புச்சா²வஸேன ஏகத⁴ம்மோ நாம ஜாதோ பச்சேகங் வாக்யபரிஸமாபனஞாயேன. ஏகவீஸதி பப்³பா³னி தேஹி போ³தி⁴யமானாய படிபதா³ய ஏகரூபத்தா படிபதா³வஸேன ஏகத⁴ம்மோ நாம ஜாதோதி. இத⁴ இமஸ்மிங் அட்ட²கனாக³ரஸுத்தே. நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனத⁴ம்மானங் ஸங்கா²ராவஸேஸஸுகு²மபா⁴வப்பத்ததாய தத்த² ஸாவகானங் து³க்கரந்தி ந சதுத்தா²ருப்பவஸேனெத்த² தே³ஸனா ஆக³தாதி சதுன்னங் ப்³ரஹ்மவிஹாரானங், ஹெட்டி²மானங் திண்ணங் ஆருப்பானஞ்ச வஸேன ஏகாத³ஸ. புச்சா²வஸேனாதி ‘‘அத்தி² நு கோ², ப⁴ந்தே ஆனந்த³, தேன…பே॰… ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ன ஏகத⁴ம்மோ அக்கா²தோ’’தி (ம॰ நி॰ 2.18) ஏவங் பவத்தபுச்சா²வஸேன. அமதுப்பத்தியத்தே²னாதி அமதபா⁴வஸ்ஸ உப்பத்திஹேதுதாய, ஸப்³பா³னிபி கம்மட்டா²னானி ஏகரஸம்பி அமதாதி⁴க³மபடிபத்தியாதி அத்தோ², ஏவமெத்த² அக்³க³ப²லபூ⁴மி அனாகா³மிப²லபூ⁴மீதி த்³வேவ பூ⁴மியோ ஸரூபதோ ஆக³தா, நானந்தரியதாய பன ஹெட்டி²மாபி த்³வே பூ⁴மியோ அத்த²தோ ஆக³தா ஏவாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
Appaṃ yācitena bahuṃ dentena uḷārapurisena viya ekaṃ dhammaṃ pucchitena ‘‘ayampi ekadhammo’’tikathitattā ekādasapi dhammā pucchāvasena ekadhammo nāma jāto paccekaṃ vākyaparisamāpanañāyena. Ekavīsati pabbāni tehi bodhiyamānāya paṭipadāya ekarūpattā paṭipadāvasena ekadhammo nāma jātoti. Idha imasmiṃ aṭṭhakanāgarasutte. Nevasaññānāsaññāyatanadhammānaṃ saṅkhārāvasesasukhumabhāvappattatāya tattha sāvakānaṃ dukkaranti na catutthāruppavasenettha desanā āgatāti catunnaṃ brahmavihārānaṃ, heṭṭhimānaṃ tiṇṇaṃ āruppānañca vasena ekādasa. Pucchāvasenāti ‘‘atthi nu kho, bhante ānanda, tena…pe… sammāsambuddhena ekadhammo akkhāto’’ti (ma. ni. 2.18) evaṃ pavattapucchāvasena. Amatuppattiyatthenāti amatabhāvassa uppattihetutāya, sabbānipi kammaṭṭhānāni ekarasampi amatādhigamapaṭipattiyāti attho, evamettha aggaphalabhūmi anāgāmiphalabhūmīti dveva bhūmiyo sarūpato āgatā, nānantariyatāya pana heṭṭhimāpi dve bhūmiyo atthato āgatā evāti daṭṭhabbā.
21. பஞ்ச ஸதானி அக்³கோ⁴ ஏதஸ்ஸாதி பஞ்சஸதங். ஸேஸங் உத்தானமேவ.
21. Pañca satāni aggho etassāti pañcasataṃ. Sesaṃ uttānameva.
அட்ட²கனாக³ரஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.
Aṭṭhakanāgarasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 2. அட்ட²கனாக³ரஸுத்தங் • 2. Aṭṭhakanāgarasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 2. அட்ட²கனாக³ரஸுத்தவண்ணனா • 2. Aṭṭhakanāgarasuttavaṇṇanā
