Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
အဋ္ဌကဝာရဝဏ္ဏနာ
Aṭṭhakavāravaṇṇanā
၃၂၈. အဋ္ဌကေသု အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပသ္သမာနေနာတိ –
328. Aṭṭhakesu aṭṭhānisaṃse sampassamānenāti –
‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ, သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ, တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဇာနန္တိ ‘အယံ ခော အာယသ္မာ ဗဟုသ္သုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော, သစေ မယံ ဣမံ ဘိက္ခုံ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိသ္သာမ, န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဥပောသထံ ကရိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ဥပောသထံ ကရိသ္သာမ, ဘဝိသ္သတိ သင္ဃသ္သ တတောနိဒာနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝာဒော သင္ဃဘေဒော သင္ဃရာဇိ သင္ဃဝဝတ္ထာနံ သင္ဃနာနာကရဏ’န္တိ, ဘေဒဂရုကေဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ န သော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိတဗ္ဗော’’တိ (မဟာဝ. ၄၅၃) –
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti, so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti, te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ evaṃ jānanti ‘ayaṃ kho āyasmā bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo, sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipissāma, na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ uposathaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā uposathaṃ karissāma, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukehi, bhikkhave, bhikkhūhi na so bhikkhu āpattiyā adassane ukkhipitabbo’’ti (mahāva. 453) –
အာဒိနာ ဝုတ္တအဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပသ္သမာနေန။ တေန ဟိ သဒ္ဓိံ ဥပောသထာဒိအကရဏံ အာဒီနဝော ဘေဒာယ သံဝတ္တနတော, ကရဏံ အာနိသံသော သာမဂ္ဂိယာ သံဝတ္တနတော။ တသ္မာ ဧတေ အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပသ္သမာနေန န သော ဘိက္ခု ဥက္ခိပိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။
Ādinā vuttaaṭṭhānisaṃse sampassamānena. Tena hi saddhiṃ uposathādiakaraṇaṃ ādīnavo bhedāya saṃvattanato, karaṇaṃ ānisaṃso sāmaggiyā saṃvattanato. Tasmā ete aṭṭhānisaṃse sampassamānena na so bhikkhu ukkhipitabboti attho.
ဒုတိယအဋ္ဌကေပိ အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပသ္သမာနေနာတိ –
Dutiyaaṭṭhakepi aṭṭhānisaṃse sampassamānenāti –
‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ, သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ, သော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ ဇာနာတိ ‘ဣမေ ခော အာယသ္မန္တော ဗဟုသ္သုတာ အာဂတာဂမာ ဓမ္မဓရာ ဝိနယဓရာ မာတိကာဓရာ ပဏ္ဍိတာ ဗ္ယတ္တာ မေဓာဝိနော လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ, နာလံ မမံ ဝာ ကာရဏာ အညေသံ ဝာ ကာရဏာ ဆန္ဒာ ဒောသာ မောဟာ ဘယာ အဂတိံ ဂန္တုံ, သစေ မံ ဣမေ ဘိက္ခူ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, န မယာ သဒ္ဓိံ ဥပောသထံ ကရိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ ဥပောသထံ ကရိသ္သန္တိ, ဘဝိသ္သတိ သင္ဃသ္သ တတောနိဒာနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝာဒော သင္ဃဘေဒော သင္ဃရာဇိ သင္ဃဝဝတ္ထာနံ သင္ဃနာနာကရဏ’န္တိ, ဘေဒဂရုကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ပရေသမ္ပိ သဒ္ဓာယ သာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ’’တိ (မဟာဝ. ၄၅၃) –
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti, so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti, so ce, bhikkhave, bhikkhu te bhikkhū evaṃ jānāti ‘ime kho āyasmanto bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā paṇḍitā byattā medhāvino lajjino kukkuccakā sikkhākāmā, nālaṃ mamaṃ vā kāraṇā aññesaṃ vā kāraṇā chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ, sace maṃ ime bhikkhū āpattiyā adassane ukkhipissanti, na mayā saddhiṃ uposathaṃ karissanti, vinā mayā uposathaṃ karissanti, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukena, bhikkhave, bhikkhunā paresampi saddhāya sā āpatti desetabbā’’ti (mahāva. 453) –
အာဒိနာ ဝုတ္တအဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပသ္သမာနေနာတိ အတ္ထော။
Ādinā vuttaaṭṭhānisaṃse sampassamānenāti attho.
ပာဠိယံ အာဂတေဟိ သတ္တဟီတိ ‘‘ပုဗ္ဗေဝသ္သ ဟောတိ ‘မုသာ ဘဏိသ္သ’န္တိ, ဘဏန္တသ္သ ဟောတိ ‘မုသာ ဘဏာမီ’တိ, ဘဏိတသ္သ ဟောတိ ‘မုသာ မယာ ဘဏိတ’န္တိ ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝ’’န္တိ (ပာရာ. ၂၂၀) ဧဝမာဂတေဟိ သတ္တဟိ။
Pāḷiyaṃ āgatehi sattahīti ‘‘pubbevassa hoti ‘musā bhaṇissa’nti, bhaṇantassa hoti ‘musā bhaṇāmī’ti, bhaṇitassa hoti ‘musā mayā bhaṇita’nti vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāva’’nti (pārā. 220) evamāgatehi sattahi.
အဗ္ရဟ္မစရိယာတိ အသေဋ္ဌစရိယတော။ ရတ္တိံ န ဘုဉ္ဇေယ္ယ ဝိကာလဘောဇနန္တိ ဥပောသထံ ဥပဝုတ္ထော ရတ္တိဘောဇနဉ္စ ဒိဝာဝိကာလဘောဇနဉ္စ န ဘုဉ္ဇေယ္ယ။ မဉ္စေ ဆမာယံဝ သယေထ သန္ထတေတိ ကပ္ပိယမဉ္စေ ဝာ သုဓာဒိပရိကမ္မကတာယ ဘူမိယံ ဝာ တိဏပဏ္ဏပလာလာဒီနိ သန္ထရိတ္ဝာ ကတေ သန္ထတေ ဝာ သယေထာတိ အတ္ထော။ ဧတဉ္ဟိ အဋ္ဌင္ဂီကမာဟုပောသထန္တိ ဧတံ ပာဏာတိပာတာဒီနိ အသမာစရန္တေန ဥပဝုတ္ထဥပောသထံ အဋ္ဌဟိ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတတ္တာ ‘‘အဋ္ဌင္ဂိက’’န္တိ ဝဒန္တိ။
Abrahmacariyāti aseṭṭhacariyato. Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojananti uposathaṃ upavuttho rattibhojanañca divāvikālabhojanañca na bhuñjeyya. Mañce chamāyaṃva sayetha santhateti kappiyamañce vā sudhādiparikammakatāya bhūmiyaṃ vā tiṇapaṇṇapalālādīni santharitvā kate santhate vā sayethāti attho. Etañhi aṭṭhaṅgīkamāhuposathanti etaṃ pāṇātipātādīni asamācarantena upavutthauposathaṃ aṭṭhahi aṅgehi samannāgatattā ‘‘aṭṭhaṅgika’’nti vadanti.
‘‘အကပ္ပိယကတံ ဟောတိ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတက’’န္တိအာဒယော အဋ္ဌ အနတိရိတ္တာ နာမ။ သပ္ပိအာဒိ အဋ္ဌမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိသ္သဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ အဋ္ဌကဝသေန ယောဇေတ္ဝာ ဝေဒိတဗ္ဗာနီတိ ပုရိမာနိ အဋ္ဌ ဧကံ အဋ္ဌကံ, တတော ဧကံ အပနေတ္ဝာ သေသေသုပိ ဧကေကံ ပက္ခိပိတ္ဝာတိ ဧဝမာဒိနာ နယေန အညာနိပိ အဋ္ဌကာနိ ကာတဗ္ဗာနီတိ အတ္ထော။
‘‘Akappiyakataṃ hoti appaṭiggahitaka’’ntiādayo aṭṭha anatirittā nāma. Sappiādi aṭṭhame aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Aṭṭhakavasena yojetvā veditabbānīti purimāni aṭṭha ekaṃ aṭṭhakaṃ, tato ekaṃ apanetvā sesesupi ekekaṃ pakkhipitvāti evamādinā nayena aññānipi aṭṭhakāni kātabbānīti attho.
အဋ္ဌကဝာရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Aṭṭhakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / ၈. အဋ္ဌကဝာရော • 8. Aṭṭhakavāro
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā / အဋ္ဌကဝာရဝဏ္ဏနာ • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အဋ္ဌကဝာရဝဏ္ဏနာ • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဆက္ကဝာရာဒိဝဏ္ဏနာ • Chakkavārādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ဧကုတ္တရိကနယော အဋ္ဌကဝာရဝဏ္ဏနာ • Ekuttarikanayo aṭṭhakavāravaṇṇanā