| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
अट्ठमन्तविनासकपुग्गला
Aṭṭhamantavināsakapuggalā
‘‘भन्ते नागसेन, अट्ठिमे पुग्गला मन्तियमाना मन्तितं अत्थं ब्यापादेन्ति। कतमे अट्ठ? रागचरितो दोसचरितो मोहचरितो मानचरितो लुद्धो अलसो एकचिन्ती बालोति। इमे अट्ठ पुग्गला मन्तितं अत्थं ब्यापादेन्ती’’ति।
‘‘Bhante nāgasena, aṭṭhime puggalā mantiyamānā mantitaṃ atthaṃ byāpādenti. Katame aṭṭha? Rāgacarito dosacarito mohacarito mānacarito luddho alaso ekacintī bāloti. Ime aṭṭha puggalā mantitaṃ atthaṃ byāpādentī’’ti.
थेरो आह ‘‘तेसं को दोसो’’ति? ‘‘रागचरितो, भन्ते नागसेन, रागवसेन मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, दोसचरितो दोसवसेन मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, मोहचरितो मोहवसेन मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, मानचरितो मानवसेन मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, लुद्धो लोभवसेन मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, अलसो अलसताय मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, एकचिन्ती एकचिन्तिताय मन्तितं अत्थं ब्यापादेति, बालो बालताय मन्तितं अत्थं ब्यापादेति। भवतीह –
Thero āha ‘‘tesaṃ ko doso’’ti? ‘‘Rāgacarito, bhante nāgasena, rāgavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, dosacarito dosavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, mohacarito mohavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, mānacarito mānavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, luddho lobhavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, alaso alasatāya mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, ekacintī ekacintitāya mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, bālo bālatāya mantitaṃ atthaṃ byāpādeti. Bhavatīha –
‘‘‘रत्तो दुट्ठो च मूळ्हो च, मानी लुद्धो तथालसो।
‘‘‘Ratto duṭṭho ca mūḷho ca, mānī luddho tathālaso;
एकचिन्ती च बालो च, एते अत्थविनासका’’’ति॥
Ekacintī ca bālo ca, ete atthavināsakā’’’ti.
अट्ठ मन्तविनासकपुग्गला।
Aṭṭha mantavināsakapuggalā.
