| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
അട്ഠമന്തവിനാസകപുഗ്ഗലാ
Aṭṭhamantavināsakapuggalā
‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, അട്ഠിമേ പുഗ്ഗലാ മന്തിയമാനാ മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേന്തി. കതമേ അട്ഠ? രാഗചരിതോ ദോസചരിതോ മോഹചരിതോ മാനചരിതോ ലുദ്ധോ അലസോ ഏകചിന്തീ ബാലോതി. ഇമേ അട്ഠ പുഗ്ഗലാ മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേന്തീ’’തി.
‘‘Bhante nāgasena, aṭṭhime puggalā mantiyamānā mantitaṃ atthaṃ byāpādenti. Katame aṭṭha? Rāgacarito dosacarito mohacarito mānacarito luddho alaso ekacintī bāloti. Ime aṭṭha puggalā mantitaṃ atthaṃ byāpādentī’’ti.
ഥേരോ ആഹ ‘‘തേസം കോ ദോസോ’’തി? ‘‘രാഗചരിതോ, ഭന്തേ നാഗസേന, രാഗവസേന മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, ദോസചരിതോ ദോസവസേന മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, മോഹചരിതോ മോഹവസേന മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, മാനചരിതോ മാനവസേന മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, ലുദ്ധോ ലോഭവസേന മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, അലസോ അലസതായ മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, ഏകചിന്തീ ഏകചിന്തിതായ മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി, ബാലോ ബാലതായ മന്തിതം അത്ഥം ബ്യാപാദേതി. ഭവതീഹ –
Thero āha ‘‘tesaṃ ko doso’’ti? ‘‘Rāgacarito, bhante nāgasena, rāgavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, dosacarito dosavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, mohacarito mohavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, mānacarito mānavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, luddho lobhavasena mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, alaso alasatāya mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, ekacintī ekacintitāya mantitaṃ atthaṃ byāpādeti, bālo bālatāya mantitaṃ atthaṃ byāpādeti. Bhavatīha –
‘‘‘രത്തോ ദുട്ഠോ ച മൂള്ഹോ ച, മാനീ ലുദ്ധോ തഥാലസോ;
‘‘‘Ratto duṭṭho ca mūḷho ca, mānī luddho tathālaso;
ഏകചിന്തീ ച ബാലോ ച, ഏതേ അത്ഥവിനാസകാ’’’തി.
Ekacintī ca bālo ca, ete atthavināsakā’’’ti.
അട്ഠ മന്തവിനാസകപുഗ്ഗലാ.
Aṭṭha mantavināsakapuggalā.
