| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ภิกฺขุนีวิภงฺค • Bhikkhunīvibhaṅga |
๘. อฎฺฐมสิกฺขาปทํ
8. Aṭṭhamasikkhāpadaṃ
๘๒๔. เตน สมเยน พุโทฺธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร พฺราหฺมโณ นิพฺพิฎฺฐราชภโฎ ‘‘ตเญฺญว ภฎปถํ ยาจิสฺสามี’’ติ สีสํ นหายิตฺวา ภิกฺขุนุปสฺสยํ นิสฺสาย ราชกุลํ คจฺฉติฯ อญฺญตรา ภิกฺขุนี กฎาเห วจฺจํ กตฺวา ติโรกุเฎฺฎ ฉเฑฺฑนฺตี ตสฺส พฺราหฺมณสฺส มตฺถเก อาสุมฺภิฯ อถ โข โส พฺราหฺมโณ อุชฺฌายติ ขิยฺยติ วิปาเจติ – ‘‘อสฺสมณิโย อิมา มุณฺฑา พนฺธกินิโยฯ กถญฺหิ นาม คูถกฎาหํ มตฺถเก อาสุมฺภิสฺสนฺติ! อิมาสํ อุปสฺสยํ ฌาเปสฺสามี’’ติ! อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสติฯ อญฺญตโร อุปาสโก อุปสฺสยา นิกฺขมโนฺต อทฺทส ตํ พฺราหฺมณํ อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสนฺตํฯ ทิสฺวาน ตํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ – ‘‘กิสฺส ตฺวํ, โภ, อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสสี’’ติ? ‘‘อิมา มํ, โภ, มุณฺฑา พนฺธกินิโย คูถกฎาหํ มตฺถเก อาสุมฺภิํสุฯ อิมาสํ อุปสฺสยํ ฌาเปสฺสามี’’ติฯ ‘‘คจฺฉ, โภ พฺราหฺมณ, มงฺคลํ เอตํฯ สหสฺสํ ลจฺฉสิ ตญฺจ ภฎปถ’’นฺติฯ อถ โข โส พฺราหฺมโณ สีสํ นหายิตฺวา ราชกุลํ คนฺตฺวา สหสฺสํ อลตฺถ ตญฺจ ภฎปถํฯ อถ โข โส อุปาสโก อุปสฺสยํ ปวิสิตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจตฺวา ปริภาสิฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุเฎฺฎ ฉเฑฺฑสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุเฎฺฎ ฉเฑฺฑนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุโทฺธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุเฎฺฎ ฉเฑฺฑสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว , ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –
824. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññataro brāhmaṇo nibbiṭṭharājabhaṭo ‘‘taññeva bhaṭapathaṃ yācissāmī’’ti sīsaṃ nahāyitvā bhikkhunupassayaṃ nissāya rājakulaṃ gacchati. Aññatarā bhikkhunī kaṭāhe vaccaṃ katvā tirokuṭṭe chaḍḍentī tassa brāhmaṇassa matthake āsumbhi. Atha kho so brāhmaṇo ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘assamaṇiyo imā muṇḍā bandhakiniyo. Kathañhi nāma gūthakaṭāhaṃ matthake āsumbhissanti! Imāsaṃ upassayaṃ jhāpessāmī’’ti! Ummukaṃ gahetvā upassayaṃ pavisati. Aññataro upāsako upassayā nikkhamanto addasa taṃ brāhmaṇaṃ ummukaṃ gahetvā upassayaṃ pavisantaṃ. Disvāna taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, bho, ummukaṃ gahetvā upassayaṃ pavisasī’’ti? ‘‘Imā maṃ, bho, muṇḍā bandhakiniyo gūthakaṭāhaṃ matthake āsumbhiṃsu. Imāsaṃ upassayaṃ jhāpessāmī’’ti. ‘‘Gaccha, bho brāhmaṇa, maṅgalaṃ etaṃ. Sahassaṃ lacchasi tañca bhaṭapatha’’nti. Atha kho so brāhmaṇo sīsaṃ nahāyitvā rājakulaṃ gantvā sahassaṃ alattha tañca bhaṭapathaṃ. Atha kho so upāsako upassayaṃ pavisitvā bhikkhunīnaṃ etamatthaṃ ārocetvā paribhāsi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhuniyo uccāraṃ tirokuṭṭe chaḍḍessantī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhuniyo uccāraṃ tirokuṭṭe chaḍḍentīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, bhikkhuniyo uccāraṃ tirokuṭṭe chaḍḍessanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave , bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
๘๒๕. ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา ติโรกุเฎฺฎ วา ติโรปากาเร วา ฉเฑฺฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ
825.‘‘Yāpana bhikkhunī uccāraṃ vā passāvaṃ vā saṅkāraṃ vā vighāsaṃ vā tirokuṭṭe vā tiropākāre vā chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā, pācittiya’’nti.
๘๒๖. ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อเตฺถ อธิเปฺปตา ภิกฺขุนีติฯ
826.Yāpanāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
อุจฺจาโร นาม คูโถ วุจฺจติฯ ปสฺสาโว นาม มุตฺตํ วุจฺจติฯ
Uccāro nāma gūtho vuccati. Passāvo nāma muttaṃ vuccati.
สงฺการํ นาม กจวรํ วุจฺจติฯ
Saṅkāraṃ nāma kacavaraṃ vuccati.
วิฆาสํ นาม จลกานิ วา อฎฺฐิกานิ วา อุจฺฉิโฎฺฐทกํ วาฯ
Vighāsaṃ nāma calakāni vā aṭṭhikāni vā ucchiṭṭhodakaṃ vā.
กุโฎฺฎ นาม ตโย กุฎฺฎา – อิฎฺฐกากุโฎฺฎ, สิลากุโฎฺฎ, ทารุกุโฎฺฎฯ
Kuṭṭo nāma tayo kuṭṭā – iṭṭhakākuṭṭo, silākuṭṭo, dārukuṭṭo.
ปากาโร นาม ตโย ปาการา – อิฎฺฐกาปากาโร, สิลาปากาโร, ทารุปากาโรฯ
Pākāro nāma tayo pākārā – iṭṭhakāpākāro, silāpākāro, dārupākāro.
ติโรกุเฎฺฎติ กุฎฺฎสฺส ปรโตฯ ติโรปากาเรติ ปาการสฺส ปรโตฯ
Tirokuṭṭeti kuṭṭassa parato. Tiropākāreti pākārassa parato.
ฉเฑฺฑยฺยาติ สยํ ฉเฑฺฑติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ
Chaḍḍeyyāti sayaṃ chaḍḍeti, āpatti pācittiyassa.
ฉฑฺฑาเปยฺยาติ อญฺญํ อาณาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสฯ สกิํ อาณตฺตา พหุกมฺปิ ฉเฑฺฑติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ
Chaḍḍāpeyyāti aññaṃ āṇāpeti, āpatti dukkaṭassa. Sakiṃ āṇattā bahukampi chaḍḍeti, āpatti pācittiyassa.
๘๒๗. อนาปตฺติ โอโลเกตฺวา ฉเฑฺฑติ, อวฬเญฺช ฉเฑฺฑติ, อุมฺมตฺติกาย, อาทิกมฺมิกายาติฯ
827. Anāpatti oloketvā chaḍḍeti, avaḷañje chaḍḍeti, ummattikāya, ādikammikāyāti.
อฎฺฐมสิกฺขาปทํ นิฎฺฐิตํฯ
Aṭṭhamasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ภิกฺขุนีวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๘. อฎฺฐมสิกฺขาปทวณฺณนา • 8. Aṭṭhamasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๑. ลสุณวคฺควณฺณนา • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๘. อฎฺฐมสิกฺขาปทวณฺณนา • 8. Aṭṭhamasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑. ปฐมลสุณาทิสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๘. อฎฺฐมสิกฺขาปทํ • 8. Aṭṭhamasikkhāpadaṃ
