| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
15. அட்டா²னபாளி (பட²மவக்³க³)
15. Aṭṭhānapāḷi (paṭhamavagga)
(15) 1. அட்டா²னபாளி-பட²மவக்³க³வண்ணனா
(15) 1. Aṭṭhānapāḷi-paṭhamavaggavaṇṇanā
268. அட்டா²னபாளிவண்ணனாயங் அவிஜ்ஜமானங் டா²னங் அட்டா²னங், நத்தி² டா²னந்தி வா அட்டா²னங். அனவகாஸோதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. தத³த்த²னிக³மனமேவ ஹி ‘‘நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதீ’’தி வசனந்தி. தேனாஹ – ‘‘உப⁴யேனபீ’’திஆதி³. யந்தி காரணத்தே² பச்சத்தவசனங். ஹேதுஅத்தோ² செத்த² காரணத்தோ²தி ஆஹ – ‘‘யந்தி யேன காரணேனா’’தி. உக்கட்ட²னித்³தே³ஸேனெத்த² தி³ட்டி²ஸம்பத்தி வேதி³தப்³பா³தி வுத்தங் – ‘‘மக்³க³தி³ட்டி²யா ஸம்பன்னோ’’தி. குதோ பனாயமத்தோ² லப்³ப⁴தீதி? லிங்க³தோ, லிங்க³ங் சேதஸ்ஸ நிச்சதோ உபக³மனப்படிக்கே²போ. சதுபூ⁴மகேஸூதி இத³ங் சதுத்த²பூ⁴மகஸங்கா²ரானங் அரியஸாவகஸ்ஸ விஸயபா⁴வூபக³மனதோ வுத்தங், ந பன தே ஆரப்³ப⁴ நிச்சதோ உபக³மனஸப்³பா⁴வதோ. வக்க²தி ஹி ‘‘தத³பா⁴வே சதுத்த²பூ⁴மகஸங்கா²ரா பனா’’திஆதி³னா. அபி⁴ஸங்க²தஸங்கா²ரஅபி⁴ஸங்க²ரணகஸங்கா²ரானங் ஸப்பதே³ஸத்தா நிப்பதே³ஸஸங்கா²ரக்³க³ஹணத்த²ங் ‘‘ஸங்க²தஸங்கா²ரேஸூ’’தி வுத்தங், லோகுத்தரஸங்கா²ரானங் பன நிவத்தனே காரணங் ஸயமேவ வக்க²தி. ஏதங் காரணங் நத்தீ²தி ததா² உபக³மனே ஸேதுகா⁴தோ நத்தி². தேஜுஸ்ஸத³த்தாதி ஸங்கிலேஸவித⁴மனதேஜஸ்ஸ அதி⁴கபா⁴வதோ. ததா² ஹி தே க³ம்பீ⁴ரபா⁴வேன து³த்³த³ஸா அகுஸலானங் ஆரம்மணங் ந ஹொந்தீதி. இத³ங் பன பகரணவஸேன வுத்தங். அப்பஹீனவிபல்லாஸானஞ்ஹி ஸந்தானேஸு குஸலத⁴ம்மானம்பி தே ஆரம்மணங் ந ஹொந்தி.
268. Aṭṭhānapāḷivaṇṇanāyaṃ avijjamānaṃ ṭhānaṃ aṭṭhānaṃ, natthi ṭhānanti vā aṭṭhānaṃ. Anavakāsoti etthāpi eseva nayo. Tadatthanigamanameva hi ‘‘netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti vacananti. Tenāha – ‘‘ubhayenapī’’tiādi. Yanti kāraṇatthe paccattavacanaṃ. Hetuattho cettha kāraṇatthoti āha – ‘‘yanti yena kāraṇenā’’ti. Ukkaṭṭhaniddesenettha diṭṭhisampatti veditabbāti vuttaṃ – ‘‘maggadiṭṭhiyā sampanno’’ti. Kuto panāyamattho labbhatīti? Liṅgato, liṅgaṃ cetassa niccato upagamanappaṭikkhepo. Catubhūmakesūti idaṃ catutthabhūmakasaṅkhārānaṃ ariyasāvakassa visayabhāvūpagamanato vuttaṃ, na pana te ārabbha niccato upagamanasabbhāvato. Vakkhati hi ‘‘tadabhāve catutthabhūmakasaṅkhārā panā’’tiādinā. Abhisaṅkhatasaṅkhāraabhisaṅkharaṇakasaṅkhārānaṃ sappadesattā nippadesasaṅkhāraggahaṇatthaṃ ‘‘saṅkhatasaṅkhāresū’’ti vuttaṃ, lokuttarasaṅkhārānaṃ pana nivattane kāraṇaṃ sayameva vakkhati. Etaṃ kāraṇaṃ natthīti tathā upagamane setughāto natthi. Tejussadattāti saṃkilesavidhamanatejassa adhikabhāvato. Tathā hi te gambhīrabhāvena duddasā akusalānaṃ ārammaṇaṃ na hontīti. Idaṃ pana pakaraṇavasena vuttaṃ. Appahīnavipallāsānañhi santānesu kusaladhammānampi te ārammaṇaṃ na honti.
269. அஸுகே² ஸுக²ந்தி விபல்லாஸோ ச இத⁴ ஸுக²தோ உபக³மனஸ்ஸ டா²னந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏகந்த…பே॰… அத்ததி³ட்டி²வஸேனா’’தி பதா⁴னதி³ட்டி²மாஹ. கூ³த²ந்தி கூ³த²ட்டா²னங், தி³ட்டி²யா நிப்³பா³னஸ்ஸ அவிஸயபா⁴வோ ஹெட்டா² வுத்தோ ஏவாதி கஸிணாதி³பண்ணத்திஸங்க³ஹத்த²ந்தி வுத்தங்.
269. Asukhe sukhanti vipallāso ca idha sukhato upagamanassa ṭhānanti dassento ‘‘ekanta…pe… attadiṭṭhivasenā’’ti padhānadiṭṭhimāha. Gūthanti gūthaṭṭhānaṃ, diṭṭhiyā nibbānassa avisayabhāvo heṭṭhā vutto evāti kasiṇādipaṇṇattisaṅgahatthanti vuttaṃ.
270. பரிச்சே²தோ³தி பரிச்சி²ந்த³னங் பரிச்சி²ஜ்ஜ தஸ்ஸ க³ஹணங். ஸ்வாயங் யேஸு நிச்சாதி³தோ உபக³மனங் ஸம்ப⁴வதி, தேஸங் வஸேனயேவ காதப்³போ³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸப்³ப³வாரேஸு வா’’திஆதி³மாஹ. ஸப்³ப³வாரேஸூதி ‘‘நிச்சதோ உபக³ச்செ²ய்யா’’திஆதி³னா ஆக³தேஸு ஸப்³பே³ஸு ஸுத்தபதே³ஸு. புது²ஜ்ஜனோ ஹீதி ஹி-ஸத்³தோ³ ஹேதுஅத்தோ². யஸ்மா யங் யங் ஸங்கா²ரங் புது²ஜ்ஜனோ நிச்சாதி³வஸேன க³ண்ஹாதி, தங் தங் அரியஸாவகோ அனிச்சாதி³வஸேன க³ண்ஹந்தோ யாதா²வதோ ஜானந்தோ தங் கா³ஹங் தங் தி³ட்டி²ங் விஸ்ஸஜ்ஜேதி, தஸ்மா யத்த² கா³ஹோ, தத்த² விஸ்ஸஜ்ஜனாதி சதுபூ⁴மகஸங்கா²ரா இத⁴ ஸங்கா²ரக்³க³ஹணேன ந க³ய்ஹந்தீதி அத்தோ².
270.Paricchedoti paricchindanaṃ paricchijja tassa gahaṇaṃ. Svāyaṃ yesu niccādito upagamanaṃ sambhavati, tesaṃ vasenayeva kātabboti dassento ‘‘sabbavāresu vā’’tiādimāha. Sabbavāresūti ‘‘niccato upagaccheyyā’’tiādinā āgatesu sabbesu suttapadesu. Puthujjano hīti hi-saddo hetuattho. Yasmā yaṃ yaṃ saṅkhāraṃ puthujjano niccādivasena gaṇhāti, taṃ taṃ ariyasāvako aniccādivasena gaṇhanto yāthāvato jānanto taṃ gāhaṃ taṃ diṭṭhiṃ vissajjeti, tasmā yattha gāho, tattha vissajjanāti catubhūmakasaṅkhārā idha saṅkhāraggahaṇena na gayhantīti attho.
271. புத்தஸம்ப³ந்தே⁴ன மாதுபிதுஸமஞ்ஞா த³த்தகித்திமாதி³வஸேனபி புத்தவோஹாரோ லோகே தி³ஸ்ஸதி, ஸோ ச கோ² பரியாயேனாதி நிப்பரியாயேன ஸித்³த⁴ங் தங் த³ஸ்ஸேதுங் – ‘‘ஜனிகாவ மாதா, ஜனகோவ பிதா’’தி வுத்தங். ததா² ஆனந்தரியகம்மஸ்ஸ அதி⁴ப்பேதத்தா ‘‘மனுஸ்ஸபூ⁴தோவ கீ²ணாஸவோ அரஹாதி அதி⁴ப்பேதோ’’தி வுத்தங். ‘‘அட்டா²னமேத’’ந்திஆதி³னா ‘‘மாதுஆதீ³னங்யேவ ஜீவிதா வோரோபனே அரியஸாவகஸ்ஸ அப⁴ப்³ப³பா⁴வத³ஸ்ஸனதோ தத³ஞ்ஞங் அரியஸாவகோ ஜீவிதா வோரோபேதீதி இத³ங் அத்த²தோ ஆபன்னமேவா’’தி மஞ்ஞமானோ வத³தி – ‘‘கிங் பன அரியஸாவகோ அஞ்ஞங் ஜீவிதா வோரோபெய்யா’’தி? ‘‘அட்டா²னமேதங் அனவகாஸோ, யங் தி³ட்டி²ஸம்பன்னோ புக்³க³லோ ஸஞ்சிச்ச பாணங் ஜீவிதா வோரோபெய்ய, நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதீ’’தி வசனதோ ‘‘ஏதம்பி அட்டா²ன’’ந்தி வுத்தங். தேனேவாஹ – ‘‘ஸசே ஹீ’’திஆதி³. ஏவங் ஸந்தே கஸ்மா ‘‘மாதர’’ந்திஆதி³னா விஸேஸெத்வா வுத்தந்தி ஆஹ – ‘‘புது²ஜ்ஜனபா⁴வஸ்ஸ பனா’’திஆதி³. தத்த² ப³லதீ³பனத்த²ந்தி ஸத்³தா⁴தி³ப³லஸமன்னாக³மதீ³பனத்த²ங். அரியமக்³கே³னாக³தஸத்³தா⁴தி⁴ப³லவஸேன ஹி அரியஸாவகோ தாதி³ஸங் ஸாவஜ்ஜங் ந கரோதி.
271. Puttasambandhena mātupitusamaññā dattakittimādivasenapi puttavohāro loke dissati, so ca kho pariyāyenāti nippariyāyena siddhaṃ taṃ dassetuṃ – ‘‘janikāva mātā, janakova pitā’’ti vuttaṃ. Tathā ānantariyakammassa adhippetattā ‘‘manussabhūtova khīṇāsavo arahāti adhippeto’’ti vuttaṃ. ‘‘Aṭṭhānameta’’ntiādinā ‘‘mātuādīnaṃyeva jīvitā voropane ariyasāvakassa abhabbabhāvadassanato tadaññaṃ ariyasāvako jīvitā voropetīti idaṃ atthato āpannamevā’’ti maññamāno vadati – ‘‘kiṃ pana ariyasāvako aññaṃ jīvitā voropeyyā’’ti? ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso, yaṃ diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti vacanato ‘‘etampi aṭṭhāna’’nti vuttaṃ. Tenevāha – ‘‘sace hī’’tiādi. Evaṃ sante kasmā ‘‘mātara’’ntiādinā visesetvā vuttanti āha – ‘‘puthujjanabhāvassa panā’’tiādi. Tattha baladīpanatthanti saddhādibalasamannāgamadīpanatthaṃ. Ariyamaggenāgatasaddhādhibalavasena hi ariyasāvako tādisaṃ sāvajjaṃ na karoti.
275. பஞ்சஹி காரணேஹீதி இத³மெத்த² நிப்பா²த³கானி தேஸங் புப்³ப³பா⁴கி³யானி ச காரணானி காரணபா⁴வஸாமஞ்ஞேன ஏகஜ்ஜ²ங் க³ஹெத்வா வுத்தங், ந பன ஸப்³பே³ஸங் ஸமானயோக³க்க²மத்தா. ஆகாரேஹீதி காரணேஹி. அனுஸ்ஸாவனேனாதி அனுரூபங் ஸாவனேன. பே⁴த³ஸ்ஸ அனுரூபங் யதா² பே⁴தோ³ ஹோதி, ஏவங் பி⁴ந்தி³தப்³பா³னங் பி⁴க்கூ²னங் அத்தனோ வசனஸ்ஸ ஸாவனேன விஞ்ஞாபனேன. தேனாஹ – ‘‘நனு தும்ஹே’’திஆதி³. கண்ணமூலே வசீபே⁴த³ங் கத்வாதி ஏதேன பாகடங் கத்வா பே⁴த³கரவத்து²தீ³பனங் வோஹாரோ, தத்த² அத்தனோ நிச்சி²தமத்த²ங் ரஹஸ்ஸவஸேன விஞ்ஞாபனங் அனுஸ்ஸாவனந்தி த³ஸ்ஸேதி.
275.Pañcahi kāraṇehīti idamettha nipphādakāni tesaṃ pubbabhāgiyāni ca kāraṇāni kāraṇabhāvasāmaññena ekajjhaṃ gahetvā vuttaṃ, na pana sabbesaṃ samānayogakkhamattā. Ākārehīti kāraṇehi. Anussāvanenāti anurūpaṃ sāvanena. Bhedassa anurūpaṃ yathā bhedo hoti, evaṃ bhinditabbānaṃ bhikkhūnaṃ attano vacanassa sāvanena viññāpanena. Tenāha – ‘‘nanu tumhe’’tiādi. Kaṇṇamūle vacībhedaṃ katvāti etena pākaṭaṃ katvā bhedakaravatthudīpanaṃ vohāro, tattha attano nicchitamatthaṃ rahassavasena viññāpanaṃ anussāvananti dasseti.
கம்மமேவ உத்³தே³ஸோ வா பமாணந்தி தேஹி ஸங்க⁴பே⁴த³ஸித்³தி⁴தோ வுத்தங், இதரே பன தேஸங் ஸம்பா⁴ரபூ⁴தா. தேனாஹ – ‘‘வோஹாரா’’திஆதி³. தத்தா²தி வோஹரணே. சுதிஅனந்தரங் ப²லங் அனந்தரங் நாம, தஸ்மிங் அனந்தரே நியுத்தானி, தன்னிப்³ப³த்தனேன அனந்தரகரணஸீலானி, அனந்தரப்பயோஜனானி சாதி ஆனந்தரியானி, தானி ஏவ கம்மானீதி ஆனந்தரியகம்மானி.
Kammameva uddeso vā pamāṇanti tehi saṅghabhedasiddhito vuttaṃ, itare pana tesaṃ sambhārabhūtā. Tenāha – ‘‘vohārā’’tiādi. Tatthāti voharaṇe. Cutianantaraṃ phalaṃ anantaraṃ nāma, tasmiṃ anantare niyuttāni, tannibbattanena anantarakaraṇasīlāni, anantarappayojanāni cāti ānantariyāni, tāni eva kammānīti ānantariyakammāni.
கம்மதோதி ‘‘ஏவங் ஆனந்தரியகம்மங் ஹோதி, ஏவங் ஆனந்தரியகம்மஸதி³ஸ’’ந்தி ஏவங் கம்மவிபா⁴க³தோ. த்³வாரதோதி காயத்³வாரதோ. கப்பட்டி²தியதோதி ‘‘இத³ங் கப்பட்டி²தியவிபாகங், இத³ங் ந கப்பட்டி²தியவிபாக’’ந்தி ஏவங் கப்பட்டி²தியவிபா⁴க³தோ. பாகஸாதா⁴ரணாதீ³ஹீதி ‘‘இத³மெத்த² விபச்சதி, இத³ங் ந விபச்சதீ’’தி விபச்சனவிபா⁴க³தோ, க³ஹட்ட²பப்³ப³ஜிதானங் ஸாதா⁴ரணாஸாதா⁴ரணதோ, ஆதி³-ஸத்³தே³ன வேத³னாதி³விபா⁴க³தோ ச.
Kammatoti ‘‘evaṃ ānantariyakammaṃ hoti, evaṃ ānantariyakammasadisa’’nti evaṃ kammavibhāgato. Dvāratoti kāyadvārato. Kappaṭṭhitiyatoti ‘‘idaṃ kappaṭṭhitiyavipākaṃ, idaṃ na kappaṭṭhitiyavipāka’’nti evaṃ kappaṭṭhitiyavibhāgato. Pākasādhāraṇādīhīti ‘‘idamettha vipaccati, idaṃ na vipaccatī’’ti vipaccanavibhāgato, gahaṭṭhapabbajitānaṃ sādhāraṇāsādhāraṇato, ādi-saddena vedanādivibhāgato ca.
கம்மதோ தாவ வினிச்ச²யோ வுச்சதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. யஸ்மா மனுஸ்ஸத்தபா⁴வே டி²தஸ்ஸேவ குஸலத⁴ம்மானங் திக்க²விஸத³பா⁴வாபத்தி, யதா² திண்ணங் போ³தி⁴ஸத்தானங் போ³தி⁴த்தயனிப்³ப³த்தியங், ஏவங் மனுஸ்ஸபா⁴வே டி²தஸ்ஸேவ ஏதி³ஸானங் அகுஸலத⁴ம்மானம்பி திக்க²விஸத³பா⁴வாபத்தீதி ஆஹ – ‘‘மனுஸ்ஸபூ⁴தஸ்ஸேவா’’தி. பாகதிகமனுஸ்ஸானம்பி ச குஸலத⁴ம்மானங் விஸேஸப்பத்தி விமானவத்து²அட்ட²கதா²யங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. யதா²வுத்தோ ச அத்தோ² ஸமானஜாதியஸ்ஸ விகோபனே க³ருதரோ, ந ததா² விஜாதியஸ்ஸாதி வுத்தங் – ‘‘மனுஸ்ஸபூ⁴தங் மாதரங் வா பிதரங் வா’’தி. லிங்க³பரிவத்தே ச ஸோ ஏவ ஏககம்மனிப்³ப³த்தோ ப⁴வங்க³ப்பப³ந்தோ⁴ ஜீவிதிந்த்³ரியபப³ந்தோ⁴ ச, ந அஞ்ஞோதி ஆஹ – ‘‘அபி பரிவத்தலிங்க³’’ந்தி. அரஹத்தங் பத்தேபி ஏஸேவ நயோ. தஸ்ஸ விபாகந்திஆதி³ கம்மஸ்ஸ ஆனந்தரியபா⁴வஸமத்த²னங். சதுக்கோடியஞ்செத்த² ஸம்ப⁴வதி. தத்த² பட²மா கோடி த³ஸ்ஸிதா, இதராஸு விஸங்கேதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் – ‘‘யோ பனா’’திஆதி³ வுத்தங். யதி³பி தத்த² விஸங்கேதோ, கம்மங் பன க³ருதரங் ஆனந்தரியஸதி³ஸங் பா⁴யிதப்³ப³ந்தி ஆஹ – ‘‘பா⁴ரியங்…பே॰… திட்ட²தீ’’தி. அயங் பஞ்ஹோதி ஞாபனிச்சா²னிப்³ப³த்தா கதா².
Kammato tāva vinicchayo vuccatīti sambandho. Yasmā manussattabhāve ṭhitasseva kusaladhammānaṃ tikkhavisadabhāvāpatti, yathā tiṇṇaṃ bodhisattānaṃ bodhittayanibbattiyaṃ, evaṃ manussabhāve ṭhitasseva edisānaṃ akusaladhammānampi tikkhavisadabhāvāpattīti āha – ‘‘manussabhūtassevā’’ti. Pākatikamanussānampi ca kusaladhammānaṃ visesappatti vimānavatthuaṭṭhakathāyaṃ vuttanayeneva veditabbā. Yathāvutto ca attho samānajātiyassa vikopane garutaro, na tathā vijātiyassāti vuttaṃ – ‘‘manussabhūtaṃ mātaraṃ vā pitaraṃ vā’’ti. Liṅgaparivatte ca so eva ekakammanibbatto bhavaṅgappabandho jīvitindriyapabandho ca, na aññoti āha – ‘‘api parivattaliṅga’’nti. Arahattaṃ pattepi eseva nayo. Tassa vipākantiādi kammassa ānantariyabhāvasamatthanaṃ. Catukkoṭiyañcettha sambhavati. Tattha paṭhamā koṭi dassitā, itarāsu visaṅketabhāvaṃ dassetuṃ – ‘‘yo panā’’tiādi vuttaṃ. Yadipi tattha visaṅketo, kammaṃ pana garutaraṃ ānantariyasadisaṃ bhāyitabbanti āha – ‘‘bhāriyaṃ…pe… tiṭṭhatī’’ti. Ayaṃ pañhoti ñāpanicchānibbattā kathā.
அபி⁴ஸந்தி⁴னாதி அதி⁴ப்பாயேன. ஆனந்தரியங் பு²ஸதீதி மரணாதி⁴ப்பாயேனேவ ஆனந்தரியவத்து²னோ விகோபிதத்தா வுத்தங். ஆனந்தரியங் ந பு²ஸதீதி ஆனந்தரியவத்து²அபா⁴வதோ ஆனந்தரியங் ந ஹோதி. ஸப்³ப³த்த² ஹி புரிமங் அபி⁴ஸந்தி⁴சித்தங் அப்பமாணங், வத⁴கசித்தங் பன ததா³ரம்மணங் ஜீவிதிந்த்³ரியஞ்ச ஆனந்தரியபா⁴வே பமாணந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸங்கா³மசதுக்கங் ஸம்பத்தவஸேன யோஜேதப்³ப³ங். யோ ஹி பரஸேனாய அஞ்ஞஞ்ச யோத⁴ங் பிதரஞ்ச கம்மங் கரொந்தே தி³ஸ்வா யோத⁴ஸ்ஸ உஸுங் கி²பதி ‘‘ஏதங் விஜ்ஜி²த்வா மம பிதரங் விஜ்ஜி²ஸ்ஸதீ’’தி, யதா²தி⁴ப்பாயங் க³தே பிதுகா⁴தகோ ஹோதி. ‘‘யோதே⁴ வித்³தே⁴ மம பிதா பலாயிஸ்ஸதீ’’தி கி²பதி, உஸுங் அயதா²தி⁴ப்பாயங் க³ந்த்வா பிதரங் மாரேதி, வோஹாரவஸேன பிதுகா⁴தகோதி வுச்சதி, ஆனந்தரியங் பன நத்தீ²தி. சோரசதுக்கங் பன யோ ‘‘சோரங் மாரெஸ்ஸாமீ’’தி சோரவேஸேன க³ச்ச²ந்தங் பிதரங் மாரேதி, ஆனந்தரியங் பு²ஸதீதிஆதி³னா யோஜேதப்³ப³ங். தேனேவாதி தேனேவ பயோகே³ன. அரஹந்தகா⁴தகோ ஹோதியேவாதி அரஹதோ மாரிதத்தா வுத்தங், புது²ஜ்ஜனஸ்ஸேவ தங் தி³ன்னங் ஹோதீதி எத்தா²யமதி⁴ப்பாயோ – யதா² வத⁴கசேதனா பச்சுப்பன்னாரம்மணாபி பப³ந்த⁴விச்சே²த³னவஸேன ஜீவிதிந்த்³ரியங் ஆரம்மணங் கத்வா பவத்ததி, ந ஏவங் சாக³சேதனா. ஸா ஹி சஜிதப்³ப³வத்து²ங் ஆரம்மணங் கத்வா சஜனமத்தமேவ ஹோதி, அஞ்ஞஸந்தகபா⁴வகரணஞ்ச தஸ்ஸ சஜனங், தஸ்மா யஸ்ஸ தங் ஸந்தகங் கதங், தஸ்ஸேவ தி³ன்னங் ஹோதீதி.
Abhisandhināti adhippāyena. Ānantariyaṃ phusatīti maraṇādhippāyeneva ānantariyavatthuno vikopitattā vuttaṃ. Ānantariyaṃ na phusatīti ānantariyavatthuabhāvato ānantariyaṃ na hoti. Sabbattha hi purimaṃ abhisandhicittaṃ appamāṇaṃ, vadhakacittaṃ pana tadārammaṇaṃ jīvitindriyañca ānantariyabhāve pamāṇanti daṭṭhabbaṃ. Saṅgāmacatukkaṃ sampattavasena yojetabbaṃ. Yo hi parasenāya aññañca yodhaṃ pitarañca kammaṃ karonte disvā yodhassa usuṃ khipati ‘‘etaṃ vijjhitvā mama pitaraṃ vijjhissatī’’ti, yathādhippāyaṃ gate pitughātako hoti. ‘‘Yodhe viddhe mama pitā palāyissatī’’ti khipati, usuṃ ayathādhippāyaṃ gantvā pitaraṃ māreti, vohāravasena pitughātakoti vuccati, ānantariyaṃ pana natthīti. Coracatukkaṃ pana yo ‘‘coraṃ māressāmī’’ti coravesena gacchantaṃ pitaraṃ māreti, ānantariyaṃ phusatītiādinā yojetabbaṃ. Tenevāti teneva payogena. Arahantaghātako hotiyevāti arahato māritattā vuttaṃ, puthujjanasseva taṃ dinnaṃ hotīti etthāyamadhippāyo – yathā vadhakacetanā paccuppannārammaṇāpi pabandhavicchedanavasena jīvitindriyaṃ ārammaṇaṃ katvā pavattati, na evaṃ cāgacetanā. Sā hi cajitabbavatthuṃ ārammaṇaṃ katvā cajanamattameva hoti, aññasantakabhāvakaraṇañca tassa cajanaṃ, tasmā yassa taṃ santakaṃ kataṃ, tasseva dinnaṃ hotīti.
லோஹிதங் ஸமோஸரதீதி அபி⁴கா⁴தேன பகுப்பமானங் ஸஞ்சிதங் ஹோதி. மஹந்ததரந்தி க³ருதரங். ஸரீரப்படிஜக்³க³னே வியாதி ஸத்து²ரூபகாயப்படிஜக்³க³னே விய.
Lohitaṃsamosaratīti abhighātena pakuppamānaṃ sañcitaṃ hoti. Mahantataranti garutaraṃ. Sarīrappaṭijaggane viyāti satthurūpakāyappaṭijaggane viya.
அஸன்னிபதிதேதி இத³ங் ஸாமக்³கி³யதீ³பனங். பே⁴தோ³ ச ஹோதீதி ஸங்க⁴ஸ்ஸ பே⁴தோ³ ச ஹோதி. வட்டதீதி ஸஞ்ஞாயாதி ‘‘ஈதி³ஸங் கரணங் ஸங்க⁴பே⁴தா³ய ந ஹோதீ’’தி ஸஞ்ஞாய. ததா² நவதோ ஊனபரிஸாயாதி நவதோ ஊனபரிஸாய கரொந்தஸ்ஸ ததா²தி யோஜேதப்³ப³ங். ததா²தி ச இமினா ‘‘ந ஆனந்தரியகம்ம’’ந்தி இமங் ஆகட்³ட⁴தி, ந பன ‘‘பே⁴தோ³வ ஹோதீ’’தி இத³ங். ஹெட்டி²மந்தேன ஹி நவன்னமேவ வஸேன ஸங்க⁴பே⁴தோ³. த⁴ம்மவாதி³னோ அனவஜ்ஜாதி யதா²த⁴ம்மங் அனவட்டா²னதோ. ஸங்க⁴பே⁴த³ஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴கோ³ ஸங்க⁴ராஜி.
Asannipatiteti idaṃ sāmaggiyadīpanaṃ. Bhedo ca hotīti saṅghassa bhedo ca hoti. Vaṭṭatīti saññāyāti ‘‘īdisaṃ karaṇaṃ saṅghabhedāya na hotī’’ti saññāya. Tathā navato ūnaparisāyāti navato ūnaparisāya karontassa tathāti yojetabbaṃ. Tathāti ca iminā ‘‘na ānantariyakamma’’nti imaṃ ākaḍḍhati, na pana ‘‘bhedova hotī’’ti idaṃ. Heṭṭhimantena hi navannameva vasena saṅghabhedo. Dhammavādino anavajjāti yathādhammaṃ anavaṭṭhānato. Saṅghabhedassa pubbabhāgo saṅgharāji.
காயத்³வாரமேவ பூரெந்தி காயகம்மபா⁴வேனேவ லக்கி²தப்³ப³தோ. ஸண்ட²ஹந்தேஹி கப்பே…பே॰… முச்சதீதி இத³ங் கப்பட்ட²கதா²ய (கதா²॰ 654 ஆத³யோ) ந ஸமேதி. தத்த² ஹி அட்ட²கதா²ய (கதா²॰ அட்ட²॰ 654-657) வுத்தங் – ‘‘ஆபாயிகோதி இத³ங் ஸுத்தங் யங் ஸோ ஏகங் கப்பங் அஸீதிபா⁴கே³ கத்வா ததோ ஏகபா⁴க³மத்தங் காலங் திட்டெ²ய்ய, தங் ஆயுகப்பங் ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி. கப்பவினாஸேயேவாதி ச ஆயுகப்பவினாஸே ஏவாதி அத்தே² ஸதி நத்தி² விரோதோ⁴. எத்த² ச ஸண்ட²ஹந்தேதி இத³ம்பி ‘‘ஸ்வேவ வினஸ்ஸிஸ்ஸதீ’’தி விய அபூ⁴தபரிகப்பவஸேன வுத்தங். ஏகதி³வஸமேவ நிரயே பச்சதி, ததோ பரங் கப்பாபா⁴வே ஆயுகப்பஸ்ஸபி அபா⁴வதோதி அவிரோத⁴தோ அத்த²யோஜனா த³ட்ட²ப்³பா³. ஸேஸானீதி ஸங்க⁴பே⁴த³தோ அஞ்ஞானி ஆனந்தரியகம்மானி.
Kāyadvārameva pūrenti kāyakammabhāveneva lakkhitabbato. Saṇṭhahantehi kappe…pe… muccatīti idaṃ kappaṭṭhakathāya (kathā. 654 ādayo) na sameti. Tattha hi aṭṭhakathāya (kathā. aṭṭha. 654-657) vuttaṃ – ‘‘āpāyikoti idaṃ suttaṃ yaṃ so ekaṃ kappaṃ asītibhāge katvā tato ekabhāgamattaṃ kālaṃ tiṭṭheyya, taṃ āyukappaṃ sandhāya vutta’’nti. Kappavināseyevāti ca āyukappavināse evāti atthe sati natthi virodho. Ettha ca saṇṭhahanteti idampi ‘‘sveva vinassissatī’’ti viya abhūtaparikappavasena vuttaṃ. Ekadivasameva niraye paccati, tato paraṃ kappābhāve āyukappassapi abhāvatoti avirodhato atthayojanā daṭṭhabbā. Sesānīti saṅghabhedato aññāni ānantariyakammāni.
யதி³ தானி அஹோஸிகம்மஸங்க²ங் க³ச்ச²ந்தி, ஏவங் ஸதி கத²ங் நேஸங் ஆனந்தரியதா சுதிஅனந்தரங் விபாகதா³னாபா⁴வதோ. அத² ஸதி ப²லதா³னே சுதிஅனந்தரோ ஏவ ஏதேஸங் ப²லகாலோ, ந அஞ்ஞோதி ப²லகாலனியமேன நியததா இச்சி²தா, ந ப²லதா³னநியமேன. ஏவம்பி நியதப²லகாலானங் அஞ்ஞேஸம்பி உபபஜ்ஜவேத³னீயானங் தி³ட்ட²த⁴ம்மவேத³னீயானஞ்ச நியததா ஆபஜ்ஜெய்ய, தஸ்மா விபாகத⁴ம்மத⁴ம்மானங் பச்சயந்தரவிகலதாதீ³ஹி அவிபச்சமானானம்பி அத்தனோ ஸபா⁴வேன விபாகத⁴ம்மதா விய ப³லவதா ஆனந்தரியேன விபாகே தி³ன்னே அவிபச்சமானானம்பி ஆனந்தரியானங் ப²லதா³னே நியதஸபா⁴வா ஆனந்தரியஸபா⁴வா ச பவத்தீதி அத்தனோ ஸபா⁴வேன ப²லதா³னநியமேனேவ நியதா ஆனந்தரியதா ச வேதி³தப்³பா³. அவஸ்ஸஞ்ச ஆனந்தரியஸபா⁴வா ததோ ஏவ நியதஸபா⁴வா ச தேஸங் பவத்தீதி ஸம்படிச்சி²தப்³ப³மேதங், அஞ்ஞஸ்ஸ ப³லவதோ ஆனந்தரியஸ்ஸ அபா⁴வே ஸதி சுதிஅனந்தரங் ஏகந்தேன ப²லதா³னதோ.
Yadi tāni ahosikammasaṅkhaṃ gacchanti, evaṃ sati kathaṃ nesaṃ ānantariyatā cutianantaraṃ vipākadānābhāvato. Atha sati phaladāne cutianantaro eva etesaṃ phalakālo, na aññoti phalakālaniyamena niyatatā icchitā, na phaladānaniyamena. Evampi niyataphalakālānaṃ aññesampi upapajjavedanīyānaṃ diṭṭhadhammavedanīyānañca niyatatā āpajjeyya, tasmā vipākadhammadhammānaṃ paccayantaravikalatādīhi avipaccamānānampi attano sabhāvena vipākadhammatā viya balavatā ānantariyena vipāke dinne avipaccamānānampi ānantariyānaṃ phaladāne niyatasabhāvā ānantariyasabhāvā ca pavattīti attano sabhāvena phaladānaniyameneva niyatā ānantariyatā ca veditabbā. Avassañca ānantariyasabhāvā tato eva niyatasabhāvā ca tesaṃ pavattīti sampaṭicchitabbametaṃ, aññassa balavato ānantariyassa abhāve sati cutianantaraṃ ekantena phaladānato.
நனு ஏவங் அஞ்ஞேஸம்பி உபபஜ்ஜவேத³னீயானங் அஞ்ஞஸ்மிங் விபாகதா³யகே அஸதி சுதிஅனந்தரமேவ ஏகந்தேன ப²லதா³னதோ நியதஸபா⁴வா ஆனந்தரியஸபா⁴வா ச பவத்தி ஆபஜ்ஜதீதி? நாபஜ்ஜதி அஸமானஜாதிகேன சேதோபணிதி⁴வஸேன உபகா⁴தகேன ச நிவத்தேதப்³ப³விபாகத்தா அனந்தரே ஏகந்தப²லதா³யகத்தாபா⁴வா, ந பன ஆனந்தரியானங் பட²மஜ்ஜா²னாதீ³னங் து³தியஜ்ஜா²னாதீ³னி விய அஸமானஜாதிகங் ப²லனிவத்தகங் அத்தி² ஸப்³பா³னந்தரியானங் அவீசிப²லத்தா, ந ச ஹெட்டூ²பபத்திங் இச்ச²தோ ஸீலவதோ சேதோபணிதி⁴ விய உபரூபபத்திஜனககம்மப²லங் ஆனந்தரியப²லங் நிவத்தேதுங் ஸமத்தோ² சேதோபணிதி⁴ அத்தி² அனிச்ச²ந்தஸ்ஸேவ அவீசிபாதனதோ, ந ச ஆனந்தரியோபகா⁴தகங் கிஞ்சி கம்மங் அத்தி², தஸ்மா தேஸங்யேவ அனந்தரே ஏகந்தவிபாகஜனகஸபா⁴வா பவத்தீதி. அனேகானி ச ஆனந்தரியானி கதானி ஏகந்தேன விபாகே நியதஸபா⁴வத்தா உபரதாவிபச்சனஸபா⁴வாஸங்கத்தா நிச்சி²தானி ஸபா⁴வதோ நியதானேவ. தேஸு பன ஸமானஸபா⁴வேஸு ஏகேன விபாகே தி³ன்னே இதரானி அத்தனா கத்தப்³ப³கிச்சஸ்ஸ தேனேவ கதத்தா ந து³தியங் ததியம்பி ச படிஸந்தி⁴ங் கரொந்தி, ந ஸமத்த²தாவிகா⁴தத்தாதி நத்தி² தேஸங் ஆனந்தரியகதானிவத்தி, க³ருக³ருதரபா⁴வோ பன தேஸங் லப்³ப⁴தேவாதி ஸங்க⁴பே⁴த³ஸ்ஸ ஸியா க³ருதரபா⁴வோதி ‘‘யேன…பே॰… விபச்சதீ’’தி ஆஹ. ஏகஸ்ஸ பன அஞ்ஞானி உபத்த²ம்ப⁴கானி ஹொந்தீதி த³ட்ட²ப்³பா³னி. படிஸந்தி⁴வஸேன விபச்சதீதி வசனேன இதரேஸங் பவத்திவிபாகதா³யிதா அனுஞ்ஞாதா விய தி³ஸ்ஸதி. நோ வா ததா² ஸீலவதீதி யதா² பிதா ஸீலவா, ததா² ஸீலவதீ நோ வா ஹோதீதி யோஜனா. ஸசே மாதா ஸீலவதீ, மாதுகா⁴தோ படிஸந்தி⁴வஸேன விபச்சதீதி யோஜனா.
Nanu evaṃ aññesampi upapajjavedanīyānaṃ aññasmiṃ vipākadāyake asati cutianantarameva ekantena phaladānato niyatasabhāvā ānantariyasabhāvā ca pavatti āpajjatīti? Nāpajjati asamānajātikena cetopaṇidhivasena upaghātakena ca nivattetabbavipākattā anantare ekantaphaladāyakattābhāvā, na pana ānantariyānaṃ paṭhamajjhānādīnaṃ dutiyajjhānādīni viya asamānajātikaṃ phalanivattakaṃ atthi sabbānantariyānaṃ avīciphalattā, na ca heṭṭhūpapattiṃ icchato sīlavato cetopaṇidhi viya uparūpapattijanakakammaphalaṃ ānantariyaphalaṃ nivattetuṃ samattho cetopaṇidhi atthi anicchantasseva avīcipātanato, na ca ānantariyopaghātakaṃ kiñci kammaṃ atthi, tasmā tesaṃyeva anantare ekantavipākajanakasabhāvā pavattīti. Anekāni ca ānantariyāni katāni ekantena vipāke niyatasabhāvattā uparatāvipaccanasabhāvāsaṅkattā nicchitāni sabhāvato niyatāneva. Tesu pana samānasabhāvesu ekena vipāke dinne itarāni attanā kattabbakiccassa teneva katattā na dutiyaṃ tatiyampi ca paṭisandhiṃ karonti, na samatthatāvighātattāti natthi tesaṃ ānantariyakatānivatti, garugarutarabhāvo pana tesaṃ labbhatevāti saṅghabhedassa siyā garutarabhāvoti ‘‘yena…pe… vipaccatī’’ti āha. Ekassa pana aññāni upatthambhakāni hontīti daṭṭhabbāni. Paṭisandhivasena vipaccatīti vacanena itaresaṃ pavattivipākadāyitā anuññātā viya dissati. No vā tathā sīlavatīti yathā pitā sīlavā, tathā sīlavatī no vā hotīti yojanā. Sace mātā sīlavatī, mātughāto paṭisandhivasena vipaccatīti yojanā.
பகதத்தோதி அனுக்கி²த்தோ. ஸமானஸங்வாஸகோதி அபாராஜிகோ. ஸமானஸீமாயந்தி ஏகஸீமாயங்.
Pakatattoti anukkhitto. Samānasaṃvāsakoti apārājiko. Samānasīmāyanti ekasīmāyaṃ.
276. ஸத்து² கிச்சங் காதுங் அஸமத்தோ²தி யங் ஸத்தா²ரா காதப்³ப³கிச்சங் அனுஸாஸனாதி³, நங் காதுங் அஸமத்தோ²தி ப⁴க³வந்தங் பச்சக்கா²ய. அஞ்ஞங் தித்த²கரந்தி அஞ்ஞங் ஸத்தா²ரங். வுத்தஞ்ஹேதங் –
276.Satthu kiccaṃ kātuṃ asamatthoti yaṃ satthārā kātabbakiccaṃ anusāsanādi, naṃ kātuṃ asamatthoti bhagavantaṃ paccakkhāya. Aññaṃ titthakaranti aññaṃ satthāraṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘தித்த²ங் ஜானிதப்³ப³ங், தித்த²கரோ ஜானிதப்³போ³, தித்தி²யா ஜானிதப்³பா³, தித்தி²யஸாவகா ஜானிதப்³பா³. தத்த² தித்த²ங் நாம த்³வாஸட்டி² தி³ட்டி²யோ. எத்த² ஹி ஸத்தா² தரந்தி உப்லவந்தி உம்முஜ்ஜனிமுஜ்ஜங் கரொந்தி, தஸ்மா தித்த²ந்தி வுச்சந்தி. தாதி³ஸானங் தி³ட்டீ²னங் உப்பாதே³தா தித்த²கரோ நாம பூரணகஸ்ஸபாதி³கோ. தஸ்ஸ லத்³தி⁴ங் க³ஹெத்வா பப்³ப³ஜிதா தித்தி²யா நாம. தே ஹி தித்தே² ஜாதாதி தித்தி²யா. யதா²வுத்தங் வா தி³ட்டி²க³தஸங்கா²தங் தித்த²ங் ஏதேஸங் அத்தீ²தி தித்தி²கா , தித்தி²கா ஏவ தித்தி²யா. தேஸங் பச்சயதா³யகா தித்தி²யஸாவகாதி வேதி³தப்³பா³’’தி (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.140).
‘‘Titthaṃ jānitabbaṃ, titthakaro jānitabbo, titthiyā jānitabbā, titthiyasāvakā jānitabbā. Tattha titthaṃ nāma dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo. Ettha hi satthā taranti uplavanti ummujjanimujjaṃ karonti, tasmā titthanti vuccanti. Tādisānaṃ diṭṭhīnaṃ uppādetā titthakaro nāma pūraṇakassapādiko. Tassa laddhiṃ gahetvā pabbajitā titthiyā nāma. Te hi titthe jātāti titthiyā. Yathāvuttaṃ vā diṭṭhigatasaṅkhātaṃ titthaṃ etesaṃ atthīti titthikā , titthikā eva titthiyā. Tesaṃ paccayadāyakā titthiyasāvakāti veditabbā’’ti (ma. ni. aṭṭha. 1.140).
277. அபி⁴ஜாதிஆதீ³ஸு பகம்பனதே³வதூபஸங்கமனாதி³னா ஜாதசக்கவாளேன ஸமானயோக³க்க²மங் த³ஸஸஹஸ்ஸபரிமாணங் சக்கவாளங் ஜாதிகெ²த்தங். ஸரஸேனேவ ஆணாபவத்தனட்டா²னங் ஆணாகெ²த்தங். விஸயபூ⁴தங் டா²னங் விஸயகெ²த்தங். த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴தூதி இமாய லோகதா⁴துயா ஸத்³தி⁴ங் இமங் லோகதா⁴துங் பரிவாரெத்வா டி²தா த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து. தத்தகானங்யேவ ஜாதிகெ²த்தபா⁴வோ த⁴ம்மதாவஸேன வேதி³தப்³போ³. ‘‘பரிக்³க³ஹவஸேனா’’தி கேசி, ‘‘ஸப்³பே³ஸங்யேவ பு³த்³தா⁴னங் தத்தகங்யேவ ஜாதிகெ²த்தங் தன்னிவாஸீனங்யேவ தே³வதானங் த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ’’தி ச வத³ந்தி. மாதுகுச்சி² ஓக்கமனகாலாதீ³னங் ச²ன்னங் ஏவ க³ஹணங் நித³ஸ்ஸனமத்தங் மஹாபி⁴னீஹாராதி³காலேபி தஸ்ஸ பகம்பனஸ்ஸ லப்³ப⁴னதோ. ஆணாகெ²த்தங் நாம யங் ஏகஜ்ஜ²ங் ஸங்வட்டதி விவட்டதி ச, ஆணா பவத்ததி ஆணாய தன்னிவாஸிதே³வதானங் ஸிரஸா ஸம்படிச்ச²னேன, தஞ்ச கோ² கேவலங் பு³த்³தா⁴னங் ஆனுபா⁴வேனேவ, ந அதி⁴ப்பாயவஸேன. அதி⁴ப்பாயவஸேன பன ‘‘யாவதா வா பன ஆகங்கெ²ய்யா’’தி (அ॰ நி॰ 3.81) வசனதோ ததோ பரம்பி ஆணா வத்தெய்யேவ.
277. Abhijātiādīsu pakampanadevatūpasaṅkamanādinā jātacakkavāḷena samānayogakkhamaṃ dasasahassaparimāṇaṃ cakkavāḷaṃ jātikhettaṃ. Saraseneva āṇāpavattanaṭṭhānaṃ āṇākhettaṃ. Visayabhūtaṃ ṭhānaṃ visayakhettaṃ. Dasasahassī lokadhātūti imāya lokadhātuyā saddhiṃ imaṃ lokadhātuṃ parivāretvā ṭhitā dasasahassī lokadhātu. Tattakānaṃyeva jātikhettabhāvo dhammatāvasena veditabbo. ‘‘Pariggahavasenā’’ti keci, ‘‘sabbesaṃyeva buddhānaṃ tattakaṃyeva jātikhettaṃ tannivāsīnaṃyeva devatānaṃ dhammābhisamayo’’ti ca vadanti. Mātukucchi okkamanakālādīnaṃ channaṃ eva gahaṇaṃ nidassanamattaṃ mahābhinīhārādikālepi tassa pakampanassa labbhanato. Āṇākhettaṃ nāma yaṃ ekajjhaṃ saṃvaṭṭati vivaṭṭati ca, āṇā pavattati āṇāya tannivāsidevatānaṃ sirasā sampaṭicchanena, tañca kho kevalaṃ buddhānaṃ ānubhāveneva, na adhippāyavasena. Adhippāyavasena pana ‘‘yāvatā vā pana ākaṅkheyyā’’ti (a. ni. 3.81) vacanato tato parampi āṇā vatteyyeva.
ந உப்பஜ்ஜந்தீதி பன அத்தீ²தி ‘‘ந மே ஆசரியோ அத்தி², ஸதி³ஸோ மே ந விஜ்ஜதீ’’திஆதி³ங் (ம॰ நி॰ 1.285; மஹாவ॰ 11; கதா²॰ 405) இமிஸ்ஸா லோகதா⁴துயா ட²த்வா வத³ந்தேன ப⁴க³வதா ‘‘கிங் பனாவுஸோ, ஸாரிபுத்த, அத்தே²தரஹி அஞ்ஞே ஸமணா வா ப்³ராஹ்மணா வா ப⁴க³வதா ஸமஸமா ஸம்போ³தி⁴யந்தி, ஏவங் புட்டோ² அஹங், ப⁴ந்தே, ‘நோ’தி வதெ³ய்ய’’ந்தி (தீ³॰ நி॰ 3.161) வத்வா தஸ்ஸ காரணங் த³ஸ்ஸேதுங் – ‘‘அட்டா²னமேதங் அனவகாஸோ, யங் ஏகிஸ்ஸா லோகதா⁴துயா த்³வே அரஹந்தோ ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ அபுப்³ப³ங் அசரிமங் உப்பஜ்ஜெய்யு’’ந்தி இமங் ஸுத்தங் (அ॰ நி॰ 1.277; விப⁴॰ 809; ம॰ நி॰ 3.129; மி॰ ப॰ 5.1.1) ஆஹரந்தேன த⁴ம்மஸேனாபதினா ச பு³த்³த⁴கெ²த்தபூ⁴தங் இமங் லோகதா⁴துங் ட²பெத்வா அஞ்ஞத்த² அனுப்பத்தி வுத்தா ஹோதீதி அதி⁴ப்பாயோ.
Na uppajjantīti pana atthīti ‘‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjatī’’tiādiṃ (ma. ni. 1.285; mahāva. 11; kathā. 405) imissā lokadhātuyā ṭhatvā vadantena bhagavatā ‘‘kiṃ panāvuso, sāriputta, atthetarahi aññe samaṇā vā brāhmaṇā vā bhagavatā samasamā sambodhiyanti, evaṃ puṭṭho ahaṃ, bhante, ‘no’ti vadeyya’’nti (dī. ni. 3.161) vatvā tassa kāraṇaṃ dassetuṃ – ‘‘aṭṭhānametaṃ anavakāso, yaṃ ekissā lokadhātuyā dve arahanto sammāsambuddhā apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyu’’nti imaṃ suttaṃ (a. ni. 1.277; vibha. 809; ma. ni. 3.129; mi. pa. 5.1.1) āharantena dhammasenāpatinā ca buddhakhettabhūtaṃ imaṃ lokadhātuṃ ṭhapetvā aññattha anuppatti vuttā hotīti adhippāyo.
ஏகதோதி ஸஹ, ஏகஸ்மிங் காலேதி அத்தோ², ஸோ பன காலோ கத²ங் பரிச்சி²ன்னோதி சரிமப⁴வே படிஸந்தி⁴க்³க³ஹணதோ பட்டா²ய யாவ தா⁴துபரினிப்³பா³னாதி த³ஸ்ஸெந்தோ, ‘‘தத்தா²’’திஆதி³மாஹ. அனச்ச²ரியத்தாதி த்³வீஸுபி உப்பஜ்ஜமானேஸு அச்ச²ரியத்தாபா⁴வதோதி அத்தோ². த்³வீஸுபி உப்பஜ்ஜமானேஸு அனச்ச²ரியதா, கிமங்க³ங் பன ப³ஹூஸூதி த³ஸ்ஸெந்தோ, ‘‘யதி³ சா’’திஆதி³மாஹ. பு³த்³தா⁴ நாம மஜ்ஜே² பி⁴ன்னஸுவண்ணங் விய ஏகஸதி³ஸாதி தேஸங் தே³ஸனாபி ஏகரஸா ஏகதா⁴தி ஆஹ – ‘‘தே³ஸனாய ச விஸேஸாபா⁴வதோ’’தி . ஏதேனபி அனச்ச²ரியத்தமேவ ஸாதே⁴தி. விவாத³பா⁴வதோதி ஏதேன விவாதா³பா⁴வத்த²ங் த்³வே பு³த்³தா⁴ ஏகதோ ந உப்பஜ்ஜந்தீதி த³ஸ்ஸேதி. ஏதங் காரணந்தி ஏதங் அனச்ச²ரியதாதி³காரணங். தத்தா²தி மிலிந்த³பஞ்ஹே.
Ekatoti saha, ekasmiṃ kāleti attho, so pana kālo kathaṃ paricchinnoti carimabhave paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāya yāva dhātuparinibbānāti dassento, ‘‘tatthā’’tiādimāha. Anacchariyattāti dvīsupi uppajjamānesu acchariyattābhāvatoti attho. Dvīsupi uppajjamānesu anacchariyatā, kimaṅgaṃ pana bahūsūti dassento, ‘‘yadi cā’’tiādimāha. Buddhā nāma majjhe bhinnasuvaṇṇaṃ viya ekasadisāti tesaṃ desanāpi ekarasā ekadhāti āha – ‘‘desanāya ca visesābhāvato’’ti . Etenapi anacchariyattameva sādheti. Vivādabhāvatoti etena vivādābhāvatthaṃ dve buddhā ekato na uppajjantīti dasseti. Etaṃ kāraṇanti etaṃ anacchariyatādikāraṇaṃ. Tatthāti milindapañhe.
ஏகங் ஏவ பு³த்³த⁴ங் தா⁴ரேதீதி ஏகபு³த்³த⁴தா⁴ரணீ. ஏதேன ஏவங்ஸபா⁴வா ஏதே பு³த்³த⁴கு³ணா, யேன து³தியபு³த்³த⁴கு³ணே தா⁴ரேதுங் அஸமத்தா² அயங் லோகதா⁴தூதி த³ஸ்ஸேதி. பச்சயவிஸேஸனிப்ப²ன்னானஞ்ஹி கு³ணத⁴ம்மானங் பா⁴ரியோ விஸேஸோ மஹாபத²வியாபி து³ஸ்ஸஹோதி ஸக்கா விஞ்ஞாதுங். ததா² ஹி அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ஸமயே உபக³தஸ்ஸ லோகனாத²ஸ்ஸ கு³ணபா⁴ரங் போ³தி⁴ருக்க²ஸ்ஸ தீஸுபி தி³ஸாஸு மஹாபத²வீ ஸந்தா⁴ரேதுங் நாஸக்கி². தஸ்மா ‘‘ந தா⁴ரெய்யா’’தி வத்வா தமேவ அதா⁴ரணங் பரியாயந்தரேஹி பகாஸெந்தோ ‘‘சலெய்யா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² சலெய்யாதி பரிப்ப²ந்தெ³ய்ய. கம்பெய்யாதி பவேதெ⁴ய்ய . நமெய்யாதி ஏகபஸ்ஸேன நமெய்ய. ஓனமெய்யாதி ஓஸீதெ³ய்ய. வினமெய்யாதி விவித⁴ங் இதோ சிதோ ச நமெய்ய. விகிரெய்யாதி வாதேன து²ஸமுட்டி² விய விப்பகிரெய்ய. வித⁴மெய்யாதி வினஸ்ஸெய்ய. வித்³த⁴ங்ஸெய்யாதி ஸப்³ப³ஸோ வித்³த⁴ஸ்தா ப⁴வெய்ய. ததா²பூ⁴தா ச ந கத்த²சி திட்டெ²ய்யாதி ஆஹ – ‘‘ந டா²னமுபக³ச்செ²ய்யா’’தி.
Ekaṃ eva buddhaṃ dhāretīti ekabuddhadhāraṇī. Etena evaṃsabhāvā ete buddhaguṇā, yena dutiyabuddhaguṇe dhāretuṃ asamatthā ayaṃ lokadhātūti dasseti. Paccayavisesanipphannānañhi guṇadhammānaṃ bhāriyo viseso mahāpathaviyāpi dussahoti sakkā viññātuṃ. Tathā hi abhisambodhisamaye upagatassa lokanāthassa guṇabhāraṃ bodhirukkhassa tīsupi disāsu mahāpathavī sandhāretuṃ nāsakkhi. Tasmā ‘‘na dhāreyyā’’ti vatvā tameva adhāraṇaṃ pariyāyantarehi pakāsento ‘‘caleyyā’’tiādimāha. Tattha caleyyāti paripphandeyya. Kampeyyāti pavedheyya . Nameyyāti ekapassena nameyya. Onameyyāti osīdeyya. Vinameyyāti vividhaṃ ito cito ca nameyya. Vikireyyāti vātena thusamuṭṭhi viya vippakireyya. Vidhameyyāti vinasseyya. Viddhaṃseyyāti sabbaso viddhastā bhaveyya. Tathābhūtā ca na katthaci tiṭṭheyyāti āha – ‘‘na ṭhānamupagaccheyyā’’ti.
இதா³னி தத்த² நித³ஸ்ஸனங் த³ஸ்ஸெந்தோ, ‘‘யதா², மஹாராஜா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஏகே புரிஸேதி ஏகஸ்மிங் புரிஸே. ஸமுபாதி³காதி ஸமங் உத்³த⁴ங் பஜ்ஜதி பவத்ததீதி ஸமுபாதி³கா, உத³கஸ்ஸ உபரி ஸமங் கா³மினீதி அத்தோ². ‘‘ஸமுப்பாதி³கா’’திபி பட²ந்தி, அயமேவத்தோ². வண்ணேனாதி ஸண்டா²னேன. பமாணேனாதி ஆரோஹேன. கிஸதூ²லேனாதி கிஸதூ²லபா⁴வேன, பரிணாஹேனாதி அத்தோ². த்³வின்னம்பீதி த்³வேபி, த்³வின்னம்பி வா ஸரீரபா⁴ரங்.
Idāni tattha nidassanaṃ dassento, ‘‘yathā, mahārājā’’tiādimāha. Tattha eke puriseti ekasmiṃ purise. Samupādikāti samaṃ uddhaṃ pajjati pavattatīti samupādikā, udakassa upari samaṃ gāminīti attho. ‘‘Samuppādikā’’tipi paṭhanti, ayamevattho. Vaṇṇenāti saṇṭhānena. Pamāṇenāti ārohena. Kisathūlenāti kisathūlabhāvena, pariṇāhenāti attho. Dvinnampīti dvepi, dvinnampi vā sarīrabhāraṃ.
சா²தெ³ந்தந்தி ரோசெந்தங் ருசிங் உப்பாதெ³ந்தங். தந்தி³கதோதி தேன போ⁴ஜனேன தந்தி³பூ⁴தோ. அனோனமிதத³ண்ட³ஜாதோதி யாவத³த்த²ங் போ⁴ஜனேன ஓனமிதுங் அஸக்குணெய்யதாய அனோனமனத³ண்டோ³ விய ஜாதோ. ஸகிங் பு⁴த்தோ வமெய்யாதி ஏகம்பி ஆலோபங் அஜ்ஜோ²ஹரித்வா வமெய்யாதி அத்தோ².
Chādentanti rocentaṃ ruciṃ uppādentaṃ. Tandikatoti tena bhojanena tandibhūto. Anonamitadaṇḍajātoti yāvadatthaṃ bhojanena onamituṃ asakkuṇeyyatāya anonamanadaṇḍo viya jāto. Sakiṃ bhutto vameyyāti ekampi ālopaṃ ajjhoharitvā vameyyāti attho.
அதித⁴ம்மபா⁴ரேன பத²வீ சலதீதி த⁴ம்மேன நாம பத²வீ திட்டெ²ய்ய. ஸா கிங் தேனேவ சலதி வினஸ்ஸதீதி அதி⁴ப்பாயேன புச்ச²தி. புன தே²ரோ ‘‘ரதனங் நாம லோகே குடும்ப³ங் ஸந்தா⁴ரெந்தங் அபி⁴மதஞ்ச லோகேன அத்தனோ க³ருஸபா⁴வதாய ஸகடப⁴ங்க³ஸ்ஸ காரணங் அதிபா⁴ரபூ⁴தங் தி³ட்ட²ங். ஏவங் த⁴ம்மோ ச ஹிதஸுக²விஸேஸேஹி தங்ஸமங்கீ³னங் தா⁴ரெந்தோ அபி⁴மதோ ச விஞ்ஞூனங் க³ம்பீ⁴ரப்பமெய்யபா⁴வேன க³ருஸபா⁴வத்தா அதிபா⁴ரபூ⁴தோ பத²வீசலனஸ்ஸ காரணங் ஹோதீ’’தி த³ஸ்ஸெந்தோ, ‘‘இத⁴, மஹாராஜ, த்³வே ஸகடா’’திஆதி³மாஹ . ஏதேனேவ ததா²க³தஸ்ஸ மாதுகுச்சி²ஓக்கமனாதி³காலே பத²வீகம்பனகாரணங் ஸங்வண்ணிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஏகஸ்ஸாதி ஏகஸ்மா, ஏகஸ்ஸ வா ஸகடஸ்ஸ ரதனங், தஸ்மா ஸகடா க³ஹெத்வாதி அத்தோ².
Atidhammabhārena pathavī calatīti dhammena nāma pathavī tiṭṭheyya. Sā kiṃ teneva calati vinassatīti adhippāyena pucchati. Puna thero ‘‘ratanaṃ nāma loke kuṭumbaṃ sandhārentaṃ abhimatañca lokena attano garusabhāvatāya sakaṭabhaṅgassa kāraṇaṃ atibhārabhūtaṃ diṭṭhaṃ. Evaṃ dhammo ca hitasukhavisesehi taṃsamaṅgīnaṃ dhārento abhimato ca viññūnaṃ gambhīrappameyyabhāvena garusabhāvattā atibhārabhūto pathavīcalanassa kāraṇaṃ hotī’’ti dassento, ‘‘idha, mahārāja, dve sakaṭā’’tiādimāha . Eteneva tathāgatassa mātukucchiokkamanādikāle pathavīkampanakāraṇaṃ saṃvaṇṇitanti daṭṭhabbaṃ. Ekassāti ekasmā, ekassa vā sakaṭassa ratanaṃ, tasmā sakaṭā gahetvāti attho.
ஓஸாரிதந்தி உச்சாரிதங், வுத்தந்தி அத்தோ². அக்³கோ³தி ஸப்³ப³ஸத்தேஹி அக்³கோ³. ஜெட்டோ²தி வுத்³த⁴தரோ. ஸெட்டோ²தி பஸத்த²தரோ. விஸிட்டே²ஹி ஸீலாதீ³ஹி கு³ணேஹி ஸமன்னாக³தத்தா விஸிட்டோ². உக்³க³ததமோதி உத்தமோ. பவரோதி தஸ்ஸேவ வேவசனங். நத்தி² ஏதஸ்ஸ ஸமோதி அஸமோ. அஸமா புப்³ப³பு³த்³தா⁴, தேஹி ஸமோதி அஸமஸமோ. நத்தி² ஏதஸ்ஸ படிஸமோ படிபுக்³க³லோதி அப்படிஸமோ. நத்தி² ஏதஸ்ஸ படிபா⁴கோ³தி அப்படிபா⁴கோ³. நத்தி² ஏதஸ்ஸ படிபுக்³க³லோதி அப்படிபுக்³க³லோ.
Osāritanti uccāritaṃ, vuttanti attho. Aggoti sabbasattehi aggo. Jeṭṭhoti vuddhataro. Seṭṭhoti pasatthataro. Visiṭṭhehi sīlādīhi guṇehi samannāgatattā visiṭṭho. Uggatatamoti uttamo. Pavaroti tasseva vevacanaṃ. Natthi etassa samoti asamo. Asamā pubbabuddhā, tehi samoti asamasamo. Natthi etassa paṭisamo paṭipuggaloti appaṭisamo. Natthi etassa paṭibhāgoti appaṭibhāgo. Natthi etassa paṭipuggaloti appaṭipuggalo.
ஸபா⁴வபகதிகாதி ஸபா⁴வபூ⁴தா அகித்திமா பகதி. காரணமஹந்தத்தாதி காரணானங் மஹந்ததாய, மஹந்தேஹி பு³த்³த⁴கரத⁴ம்மேஹி பாரமிஸங்கா²தேஹி காரணேஹி பு³த்³த⁴கு³ணானங் நிப்³ப³த்திதோதி வுத்தங் ஹோதி. பத²வீஆதீ³னி மஹந்தானி வத்தூ²னி, மஹந்தா சக்கவாளாத³யோ அத்தனோ அத்தனோ விஸயே ஏகேகாவ, ஏவங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴பி மஹந்தோ அத்தனோ விஸயே ஏகோ ஏவ. கோ ச தஸ்ஸ விஸயோ? பு³த்³த⁴பூ⁴மி, யாவதகங் வா ஞெய்யங். ‘‘ஆகாஸோ விய அனந்தவிஸயோ ப⁴க³வா ஏகோ ஏவ ஹோதீ’’தி வத³ந்தோ பரசக்கவாளேஸுபி து³தியஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ அபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி.
Sabhāvapakatikāti sabhāvabhūtā akittimā pakati. Kāraṇamahantattāti kāraṇānaṃ mahantatāya, mahantehi buddhakaradhammehi pāramisaṅkhātehi kāraṇehi buddhaguṇānaṃ nibbattitoti vuttaṃ hoti. Pathavīādīni mahantāni vatthūni, mahantā cakkavāḷādayo attano attano visaye ekekāva, evaṃ sammāsambuddhopi mahanto attano visaye eko eva. Ko ca tassa visayo? Buddhabhūmi, yāvatakaṃ vā ñeyyaṃ. ‘‘Ākāso viya anantavisayo bhagavā eko eva hotī’’ti vadanto paracakkavāḷesupi dutiyassa buddhassa abhāvaṃ dasseti.
இமினாவ பதே³னாதி ‘‘ஏகிஸ்ஸா லோகதா⁴துயா’’தி இமினா ஏவ பதே³ன. த³ஸ சக்கவாளஸஹஸ்ஸானி க³ஹிதானீதி ஜாதிகெ²த்தாபெக்கா²ய க³ஹிதானி. ஏகசக்கவாளேனேவாதி இமினா ஏவ ஏகசக்கவாளேன, ந யேன கேனசி. யதா² ‘‘இமஸ்மிங்யேவ சக்கவாளே உப்பஜ்ஜந்தீ’’தி வுத்தே இமஸ்மிம்பி சக்கவாளே ஜம்பு³தீ³பே ஏவ, தத்தா²பி மஜ்ஜி²மதே³ஸே ஏவாதி பரிச்சி²ந்தி³துங் வட்டதி, ஏவங் ‘‘ஏகிஸ்ஸா லோகதா⁴துயா’’தி ஜாதிகெ²த்தே அதி⁴ப்பேதேபி இமினாவ சக்கவாளேன பரிச்சி²ந்தி³துங் வட்டதி.
Imināva padenāti ‘‘ekissā lokadhātuyā’’ti iminā eva padena. Dasa cakkavāḷasahassāni gahitānīti jātikhettāpekkhāya gahitāni. Ekacakkavāḷenevāti iminā eva ekacakkavāḷena, na yena kenaci. Yathā ‘‘imasmiṃyeva cakkavāḷe uppajjantī’’ti vutte imasmimpi cakkavāḷe jambudīpe eva, tatthāpi majjhimadese evāti paricchindituṃ vaṭṭati, evaṃ ‘‘ekissā lokadhātuyā’’ti jātikhette adhippetepi imināva cakkavāḷena paricchindituṃ vaṭṭati.
பட²மவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Paṭhamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
15. அட்டா²னபாளி (து³தியவக்³க³)
15. Aṭṭhānapāḷi (dutiyavagga)
(15) 2. அட்டா²னபாளி-து³தியவக்³க³வண்ணனா
(15) 2. Aṭṭhānapāḷi-dutiyavaggavaṇṇanā
278. விவாது³பச்சே²த³தோதி விவாது³பச்சே²த³காரணா. த்³வீஸு உப்பன்னேஸு யோ விவாதோ³ ப⁴வெய்ய, தஸ்ஸ அனுப்பாதோ³யேவெத்த² விவாது³பச்சே²தோ³. ஏகஸ்மிங் தீ³பேதிஆதி³னா தீ³பந்தரேபி ஏகஜ்ஜ²ங் ந உப்பஜ்ஜதி, பகே³வ ஏகதீ³பேதி த³ஸ்ஸேதி. ஸோபி பரிஹாயேதா²தி சக்கவாளஸ்ஸ பதே³ஸே ஏவ பவத்திதப்³ப³த்தா பரிஹாயெய்ய.
278.Vivādupacchedatoti vivādupacchedakāraṇā. Dvīsu uppannesu yo vivādo bhaveyya, tassa anuppādoyevettha vivādupacchedo. Ekasmiṃ dīpetiādinā dīpantarepi ekajjhaṃ na uppajjati, pageva ekadīpeti dasseti. Sopi parihāyethāti cakkavāḷassa padese eva pavattitabbattā parihāyeyya.
279-280. மனுஸ்ஸத்தந்தி மனுஸ்ஸபா⁴வோ தஸ்ஸேவ பப்³ப³ஜ்ஜாதி³கு³ணானங் யொக்³க³பா⁴வதோ. லிங்க³ஸம்பத்தீதி புரிஸபா⁴வோ. ஹேதூதி மனோவசீபணிதா⁴னபுப்³பி³கா ஹேதுஸம்பதா³. ஸத்தா²ரத³ஸ்ஸனந்தி ஸத்து²ஸம்முகீ²பா⁴வோ. பப்³ப³ஜ்ஜாதி கம்மகிரியவாதீ³ஸு தாபஸேஸு, பி⁴க்கூ²ஸு வா பப்³ப³ஜ்ஜா. கு³ணஸம்பத்தீதி அபி⁴ஞ்ஞாதி³கு³ணஸம்பதா³. அதி⁴காரோதி பு³த்³தே⁴ உத்³தி³ஸ்ஸ அதி⁴கோ காரோ, ஸவிஸேஸா உபகாரகிரியா அதி⁴கோ ஸக்காரோதி வுத்தங் ஹோதி. ச²ந்தோ³வ ச²ந்த³தா, ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ங் உத்³தி³ஸ்ஸ ஸாதிஸயோ கத்துகம்யதாகுஸலச்ச²ந்தோ³. அட்ட²த⁴ம்மஸமோதா⁴னாதி ஏதேஸங் அட்ட²ன்னங் த⁴ம்மானங் ஸமாயோகே³ன. அபி⁴னீஹாரோதி காயபணிதா⁴னங். ஸமிஜ்ஜ²தீதி நிப்ப²ஜ்ஜதி. அயமெத்த² ஸங்கே²போ, வித்தா²ரோ பன பரமத்த²தீ³பனியா சரியாபிடகவண்ணனாய (சரியா॰ அட்ட²॰ பகிண்ணககதா²) வுத்தனயேன வேதி³தப்³போ³. ஸப்³பா³காரபரிபூரமேவாதி பரிபுண்ணலக்க²ணதாய ஸத்துத்தமாதீ³ஹி ஸப்³பா³காரேன ஸம்பன்னமேவ. ந ஹி இத்தி²யா கோஸோஹிதவத்த²கு³ய்ஹதாதி³ ஸம்ப⁴வதி. து³தியபகதி ச நாம பட²மபகதிதோ நிஹீனா ஏவ. தேனேவாஹ – அனந்தரவாரே ‘‘யஸ்மா’’திஆதி³.
279-280.Manussattanti manussabhāvo tasseva pabbajjādiguṇānaṃ yoggabhāvato. Liṅgasampattīti purisabhāvo. Hetūti manovacīpaṇidhānapubbikā hetusampadā. Satthāradassananti satthusammukhībhāvo. Pabbajjāti kammakiriyavādīsu tāpasesu, bhikkhūsu vā pabbajjā. Guṇasampattīti abhiññādiguṇasampadā. Adhikāroti buddhe uddissa adhiko kāro, savisesā upakārakiriyā adhiko sakkāroti vuttaṃ hoti. Chandova chandatā, sammāsambodhiṃ uddissa sātisayo kattukamyatākusalacchando. Aṭṭhadhammasamodhānāti etesaṃ aṭṭhannaṃ dhammānaṃ samāyogena. Abhinīhāroti kāyapaṇidhānaṃ. Samijjhatīti nipphajjati. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana paramatthadīpaniyā cariyāpiṭakavaṇṇanāya (cariyā. aṭṭha. pakiṇṇakakathā) vuttanayena veditabbo. Sabbākāraparipūramevāti paripuṇṇalakkhaṇatāya sattuttamādīhi sabbākārena sampannameva. Na hi itthiyā kosohitavatthaguyhatādi sambhavati. Dutiyapakati ca nāma paṭhamapakatito nihīnā eva. Tenevāha – anantaravāre ‘‘yasmā’’tiādi.
281. இத⁴ புரிஸஸ்ஸ தத்த² நிப்³ப³த்தனதோதி இமஸ்மிங் மனுஸ்ஸலோகே புரிஸபூ⁴தஸ்ஸ தத்த² ப்³ரஹ்மலோகே ப்³ரஹ்மத்தபா⁴வேன நிப்³ப³த்தனதோ. தேன அஸதிபி புரிஸலிங்கே³ புரிஸாகாரா ப்³ரஹ்மானோ ஹொந்தீதி த³ஸ்ஸேதி. தங்யேவ ச புரிஸாகாரங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ப⁴க³வதா ‘‘யங் புரிஸோ ப்³ரஹ்மத்தங் காரெய்யா’’தி. தேனேவாஹ – ‘‘ஸமானேபீ’’திஆதி³. யதி³ ஏவங் இத்தி²யோ ப்³ரஹ்மலோகே ந உப்பஜ்ஜெய்யுந்தி ஆஹ – ‘‘ப்³ரஹ்மத்த’’ந்திஆதி³.
281.Idha purisassa tattha nibbattanatoti imasmiṃ manussaloke purisabhūtassa tattha brahmaloke brahmattabhāvena nibbattanato. Tena asatipi purisaliṅge purisākārā brahmāno hontīti dasseti. Taṃyeva ca purisākāraṃ sandhāya vuttaṃ bhagavatā ‘‘yaṃ puriso brahmattaṃ kāreyyā’’ti. Tenevāha – ‘‘samānepī’’tiādi. Yadi evaṃ itthiyo brahmaloke na uppajjeyyunti āha – ‘‘brahmatta’’ntiādi.
290-295. ‘‘காயது³ச்சரிதஸ்ஸா’’திஆதி³பாளியா கம்மனியாமோ நாம கதி²தோ. ஸமஞ்ஜனங் ஸமங்கோ³, ஸமன்னாக³மோ, ஸோ ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸமங்கீ³, ஸமன்னாக³தோ, ஸமஞ்ஜனஸீலோ வா ஸமங்கீ³, புப்³ப³பா⁴கே³ உபகரணஸமுதா³யதோ பபு⁴தி ஆயூஹனவஸேன ஆயூஹனஸமங்கீ³தா, ஸன்னிட்டா²பகசேதனாவஸேன சேதனாஸமங்கி³தா. சேதனாஸந்ததிவஸேன வா ஆயூஹனஸமங்கி³தா, தங்தங்சேதனாக்க²ணவஸேன சேதனாஸமங்கீ³தா. கதூபசிதஸ்ஸ அவிபக்கவிபாகஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ வஸேன கம்மஸமங்கி³தா. கம்மே பன விபச்சிதுங் ஆரத்³தே⁴ விபாகப்பவத்திவஸேன விபாகஸமங்கி³தா. கம்மாதீ³னங் உபட்டா²னகாலவஸேன உபட்டா²னஸமங்கி³தா. குஸலாகுஸலகம்மாயூஹனக்க²ணேதி குஸலகம்மஸ்ஸ அகுஸலகம்மஸ்ஸ ச ஸமீஹனக்க²ணே. ததா²தி இமினா குஸலாகுஸலகம்மபத³ங் ஆகட்³ட⁴தி. யதா² கதங் கம்மங் ப²லதா³னஸமத்த²ங் ஹோதி, ததா² கதங் உபசிதங். விபாகாரஹந்தி து³தியப⁴வாதீ³ஸு விபச்சனாரஹங். உப்பஜ்ஜமானானங் உபபத்தினிமித்தங் உபட்டா²தீதி யோஜனா. உபபத்தியா உப்பஜ்ஜனஸ்ஸ நிமித்தங் காரணந்தி உபபத்தினிமித்தங், கம்மங், கம்மனிமித்தங், க³தினிமித்தஞ்ச. அட்ட²கதா²யங் பன க³தினிமித்தவஸேனேவ யோஜனா த³ஸ்ஸிதா. கம்மகம்மனிமித்தானம்பி உபட்டா²னங் யதா²ரஹங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘யானிஸ்ஸ தானி புப்³பே³ கதானி கம்மானி, தானிஸ்ஸ தஸ்மிங் ஸமயே ஓலம்ப³ந்தி அஜ்ஜோ²லம்ப³ந்தி அபி⁴லம்ப³ந்தி’’தி (ம॰ நி॰ 3.248) வசனதோ ஸாயன்ஹே மஹந்தானங் பப்³ப³தகூடானங் சா²யா விய ஆஸன்னமரணஸ்ஸ ஸத்தஸ்ஸ சித்தே ஸுபினே விய விபச்சிதுங் கதோகாஸங் கம்மங், தஸ்ஸ நிமித்தங் க³தினிமித்தங் உபதிட்ட²தேவ. சலதீதி பரிவத்ததி. ஏகேன ஹி கம்முனா தஜ்ஜே நிமித்தே உபட்டி²தே பச்சயவிஸேஸவஸேன ததோ அஞ்ஞேன கம்முனா தத³ஞ்ஞஸ்ஸ நிமித்தஸ்ஸ உபட்டா²னங் பரிவத்தனங். ஸேஸா நிச்சலா அவஸேஸா சதுப்³பி³தா⁴பி ஸமங்கி³தா நிச்சலா அபரிவத்தனதோ.
290-295. ‘‘Kāyaduccaritassā’’tiādipāḷiyā kammaniyāmo nāma kathito. Samañjanaṃ samaṅgo, samannāgamo, so etassa atthīti samaṅgī, samannāgato, samañjanasīlo vā samaṅgī, pubbabhāge upakaraṇasamudāyato pabhuti āyūhanavasena āyūhanasamaṅgītā, sanniṭṭhāpakacetanāvasena cetanāsamaṅgitā. Cetanāsantativasena vā āyūhanasamaṅgitā, taṃtaṃcetanākkhaṇavasena cetanāsamaṅgītā. Katūpacitassa avipakkavipākassa kammassa vasena kammasamaṅgitā. Kamme pana vipaccituṃ āraddhe vipākappavattivasena vipākasamaṅgitā. Kammādīnaṃ upaṭṭhānakālavasena upaṭṭhānasamaṅgitā. Kusalākusalakammāyūhanakkhaṇeti kusalakammassa akusalakammassa ca samīhanakkhaṇe. Tathāti iminā kusalākusalakammapadaṃ ākaḍḍhati. Yathā kataṃ kammaṃ phaladānasamatthaṃ hoti, tathā kataṃ upacitaṃ. Vipākārahanti dutiyabhavādīsu vipaccanārahaṃ. Uppajjamānānaṃ upapattinimittaṃ upaṭṭhātīti yojanā. Upapattiyā uppajjanassa nimittaṃ kāraṇanti upapattinimittaṃ, kammaṃ, kammanimittaṃ, gatinimittañca. Aṭṭhakathāyaṃ pana gatinimittavaseneva yojanā dassitā. Kammakammanimittānampi upaṭṭhānaṃ yathārahaṃ daṭṭhabbaṃ. ‘‘Yānissa tāni pubbe katāni kammāni, tānissa tasmiṃ samaye olambanti ajjholambanti abhilambanti’’ti (ma. ni. 3.248) vacanato sāyanhe mahantānaṃ pabbatakūṭānaṃ chāyā viya āsannamaraṇassa sattassa citte supine viya vipaccituṃ katokāsaṃ kammaṃ, tassa nimittaṃ gatinimittaṃ upatiṭṭhateva. Calatīti parivattati. Ekena hi kammunā tajje nimitte upaṭṭhite paccayavisesavasena tato aññena kammunā tadaññassa nimittassa upaṭṭhānaṃ parivattanaṃ. Sesā niccalā avasesā catubbidhāpi samaṅgitā niccalā aparivattanato.
ஸுனக²வாஜிகோதி ஸுனகே²ஹி மிக³வாஜவஸேன வஜனஸீலோ, ஸுனக²லுத்³த³கோதி அத்தோ². தலஸந்த²ரணபூஜந்தி பூ⁴மிதலஸ்ஸ புப்பே²ஹி ஸந்த²ரணபூஜங். ஆயூஹனசேதனா கம்மஸமங்கி³தாவஸேனாதி காயது³ச்சரிதஸ்ஸ அபராபரங் ஆயூஹனேன ஸன்னிட்டா²பகசேதனாய தஸ்ஸேவ பகப்பனே கம்மக்க²யகரஞாணேன அகே²பிதத்தா யதூ²பசிதகம்முனா ச ஸமங்கி³பா⁴வஸ்ஸ வஸேன.
Sunakhavājikoti sunakhehi migavājavasena vajanasīlo, sunakhaluddakoti attho. Talasantharaṇapūjanti bhūmitalassa pupphehi santharaṇapūjaṃ. Āyūhanacetanā kammasamaṅgitāvasenāti kāyaduccaritassa aparāparaṃ āyūhanena sanniṭṭhāpakacetanāya tasseva pakappane kammakkhayakarañāṇena akhepitattā yathūpacitakammunā ca samaṅgibhāvassa vasena.
கம்மந்தி அகுஸலகம்மங். தஸ்மிங்யேவ க²ணேதி ஆயூஹனக்க²ணேயேவ. தஸ்ஸாதி கம்மஸமங்கி³னோ புக்³க³லஸ்ஸ ஸக்³கோ³ வாரிதோ, தஞ்சே கம்மங் விபாகவாரங் லபெ⁴ய்யாதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸக்³கோ³ வாரிதோதி ச நித³ஸ்ஸனமத்தங். மனுஸ்ஸலோகோபிஸ்ஸ வாரிதோவாதி. அபரே பன புரிமேஹி விபாகாவரணஸ்ஸ அனுத்³த⁴டத்தா ‘‘தஸ்மிங்யேவ க²ணே’’தி ச அவிஸேஸேன வுத்தத்தா தங் தோ³ஸங் பரிஹரிதுங் ‘‘ஆயூஹிதகம்மங் நாமா’’திஆதி³மாஹ. யதா³ கம்மங் விபாகவாரங் லப⁴தீதி இத³ங் கதோகாஸஸ்ஸ அப்படிபா³ஹியத்தா வுத்தங் . ததா² ஹி ப⁴க³வா ததியபாராஜிகவத்து²ஸ்மிங் (பாரா॰ 162 ஆத³யோ) படிஸல்லீயி, இமஸ்மிங் ஸுத்தே ‘‘காயது³ச்சரிதஸமங்கீ³’’தி ஆக³தத்தா விபாகூபட்டா²னஸமங்கி³தா ந லப்³ப⁴ந்தி.
Kammanti akusalakammaṃ. Tasmiṃyeva khaṇeti āyūhanakkhaṇeyeva. Tassāti kammasamaṅgino puggalassa saggo vārito, tañce kammaṃ vipākavāraṃ labheyyāti adhippāyo. Saggo vāritoti ca nidassanamattaṃ. Manussalokopissa vāritovāti. Apare pana purimehi vipākāvaraṇassa anuddhaṭattā ‘‘tasmiṃyeva khaṇe’’ti ca avisesena vuttattā taṃ dosaṃ pariharituṃ ‘‘āyūhitakammaṃ nāmā’’tiādimāha. Yadā kammaṃ vipākavāraṃ labhatīti idaṃ katokāsassa appaṭibāhiyattā vuttaṃ . Tathā hi bhagavā tatiyapārājikavatthusmiṃ (pārā. 162 ādayo) paṭisallīyi, imasmiṃ sutte ‘‘kāyaduccaritasamaṅgī’’ti āgatattā vipākūpaṭṭhānasamaṅgitā na labbhanti.
(து³தியவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.)
(Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.)
அட்டா²னபாளிவண்ணனாயங் அனுத்தானத்த²தீ³பனா நிட்டி²தா.
Aṭṭhānapāḷivaṇṇanāyaṃ anuttānatthadīpanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 15. அட்டா²னபாளி • 15. Aṭṭhānapāḷi
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 15. அட்டா²னபாளி • 15. Aṭṭhānapāḷi
