Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
2. அத்த²ங்க³தஸிக்கா²பத³வண்ணனா
2. Atthaṅgatasikkhāpadavaṇṇanā
153. து³தியஸிக்கா²பதே³ – பரியாயேனாதி வாரேன, படிபாடியாதி அத்தோ². அதி⁴சேதஸோதி அதி⁴சித்தவதோ , ஸப்³ப³சித்தானங் அதி⁴கேன அரஹத்தப²லசித்தேன ஸமன்னாக³தஸ்ஸாதி அத்தோ². அப்பமஜ்ஜதோதி நப்பமஜ்ஜதோ, அப்பமாதே³ன குஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸாதச்சகிரியாய ஸமன்னாக³தஸ்ஸாதி வுத்தங் ஹோதி. முனினோதி ‘‘யோ முனாதி உபோ⁴ லோகே, முனி தேன பவுச்சதீ’’தி (த⁴॰ ப॰ 269) ஏவங் உப⁴யலோகமுனநேன வா, மோனங் வுச்சதி ஞாணங், தேன ஞாணேன ஸமன்னாக³தத்தா வா கீ²ணாஸவோ முனி நாம வுச்சதி, தஸ்ஸ முனினோ. மோனபதே²ஸு ஸிக்க²தோதி அரஹத்தஞாணஸங்கா²தஸ்ஸ மோனஸ்ஸ பதே²ஸு ஸத்ததிங்ஸபோ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மேஸு தீஸு வா ஸிக்கா²ஸு ஸிக்க²தோ. இத³ஞ்ச புப்³ப³பா⁴க³படிபத³ங் க³ஹெத்வா வுத்தங், தஸ்மா ஏவங் புப்³ப³பா⁴கே³ ஸிக்க²தோ இமாய ஸிக்கா²ய முனிபா⁴வங் பத்தஸ்ஸ முனினோதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. ஸோகா ந ப⁴வந்தி தாதி³னோதி தாதி³ஸஸ்ஸ கீ²ணாஸவமுனினோ அப்³ப⁴ந்தரே இட்ட²வியோகா³தி³வத்து²கா ஸோகா ந ஸந்தி. அத² வா தாதி³னோதி தாதி³லக்க²ணஸமன்னாக³தஸ்ஸ ஏவரூபஸ்ஸ முனினோ ஸோகா ந ப⁴வந்தீதி அயமெத்த² அத்தோ². உபஸந்தஸ்ஸாதி ராகா³தீ³னங் உபஸமேன உபஸந்தஸ்ஸ. ஸதா³ ஸதீமதோதி ஸதிவேபுல்லப்பத்தத்தா நிச்சகாலங் ஸதியா அவிரஹிதஸ்ஸ . ஆகாஸே அந்தலிக்கே²தி அந்தலிக்க²ஸங்கா²தே ஆகாஸே, ந கஸிணுக்³கா⁴டிமே, ந பன ரூபபரிச்சே²தே³. சங்கமதிபி திட்ட²திபீதி தாஸங் பி⁴க்கு²னீனங் கத²ங் ஸுத்வா ‘‘இமா பி⁴க்கு²னியோ மங் ‘எத்தகமேவ அயங் ஜானாதீ’தி அவமஞ்ஞந்தி, ஹந்த³ தா³னி ஏதாஸங் அத்தனோ ஆனுபா⁴வங் த³ஸ்ஸேமீ’’தி த⁴ம்மப³ஹுமானங் உப்பாதெ³த்வா அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கங் சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜித்வா வுட்டா²ய ஏவரூபங் இத்³தி⁴பாடிஹாரியங் த³ஸ்ஸேஸி – ‘‘ஆகாஸே அந்தலிக்கே² சங்கமதிபி…பே॰… அந்தரதா⁴யதிபீ’’தி. தத்த² அந்தரதா⁴யதிபீதி அந்தரதா⁴யதிபி அத³ஸ்ஸனம்பி க³ச்ச²தீதி அத்தோ². தஞ்சேவ உதா³னங் ப⁴ணதி அஞ்ஞஞ்ச ப³ஹுங் பு³த்³த⁴வசனந்தி தே²ரோ கிர அத்தனோ பா⁴துதே²ரஸ்ஸ ஸந்திகே –
153. Dutiyasikkhāpade – pariyāyenāti vārena, paṭipāṭiyāti attho. Adhicetasoti adhicittavato , sabbacittānaṃ adhikena arahattaphalacittena samannāgatassāti attho. Appamajjatoti nappamajjato, appamādena kusalānaṃ dhammānaṃ sātaccakiriyāya samannāgatassāti vuttaṃ hoti. Muninoti ‘‘yo munāti ubho loke, muni tena pavuccatī’’ti (dha. pa. 269) evaṃ ubhayalokamunanena vā, monaṃ vuccati ñāṇaṃ, tena ñāṇena samannāgatattā vā khīṇāsavo muni nāma vuccati, tassa munino. Monapathesu sikkhatoti arahattañāṇasaṅkhātassa monassa pathesu sattatiṃsabodhipakkhiyadhammesu tīsu vā sikkhāsu sikkhato. Idañca pubbabhāgapaṭipadaṃ gahetvā vuttaṃ, tasmā evaṃ pubbabhāge sikkhato imāya sikkhāya munibhāvaṃ pattassa muninoti evamettha attho daṭṭhabbo. Sokā na bhavanti tādinoti tādisassa khīṇāsavamunino abbhantare iṭṭhaviyogādivatthukā sokā na santi. Atha vā tādinoti tādilakkhaṇasamannāgatassa evarūpassa munino sokā na bhavantīti ayamettha attho. Upasantassāti rāgādīnaṃ upasamena upasantassa. Sadā satīmatoti sativepullappattattā niccakālaṃ satiyā avirahitassa . Ākāse antalikkheti antalikkhasaṅkhāte ākāse, na kasiṇugghāṭime, na pana rūpaparicchede. Caṅkamatipi tiṭṭhatipīti tāsaṃ bhikkhunīnaṃ kathaṃ sutvā ‘‘imā bhikkhuniyo maṃ ‘ettakameva ayaṃ jānātī’ti avamaññanti, handa dāni etāsaṃ attano ānubhāvaṃ dassemī’’ti dhammabahumānaṃ uppādetvā abhiññāpādakaṃ catutthajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya evarūpaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassesi – ‘‘ākāse antalikkhe caṅkamatipi…pe… antaradhāyatipī’’ti. Tattha antaradhāyatipīti antaradhāyatipi adassanampi gacchatīti attho. Tañceva udānaṃ bhaṇati aññañca bahuṃ buddhavacananti thero kira attano bhātutherassa santike –
‘‘பது³மங் யதா² கோகனுத³ங் ஸுக³ந்த⁴ங்,
‘‘Padumaṃ yathā kokanudaṃ sugandhaṃ,
பாதோ ஸியா பு²ல்லமவீதக³ந்த⁴ங்;
Pāto siyā phullamavītagandhaṃ;
அங்கீ³ரஸங் பஸ்ஸ விரோசமானங்,
Aṅgīrasaṃ passa virocamānaṃ,
தபந்தமாதி³ச்சமிவந்தலிக்கே²’’தி. (ஸங்॰ நி॰ 1.123);
Tapantamādiccamivantalikkhe’’ti. (saṃ. ni. 1.123);
இமங் கா³த²ங் உத்³தி³ஸாபெத்வா சத்தாரோ மாஸே ஸஜ்ஜா²யி. ந ச பகு³ணங் கத்துமஸக்கி². ததோ நங் தே²ரோ ‘‘அப⁴ப்³போ³ த்வங் இமஸ்மிங் ஸாஸனே’’தி விஹாரா நிக்கட்³டா⁴பேஸி, ஸோ ரோத³மானோ த்³வாரகொட்ட²கே அட்டா²ஸி. அத² ப⁴க³வா பு³த்³த⁴சக்கு²னா வேனெய்யஸத்தே ஓலோகெந்தோ தங் தி³ஸ்வா விஹாரசாரிகங் சரமானோ விய தஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘‘சூளபந்த²க, கஸ்மா ரோத³ஸீ’’தி ஆஹ. ஸோ தமத்த²ங் ஆரோசேஸி. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா ஸுத்³த⁴ங் பிலோதிகக²ண்ட³ங் த³த்வா ‘‘இத³ங் ‘ரஜோஹரணங் ரஜோஹரண’ந்தி பரிமஜ்ஜாஹீ’’தி ஆஹ. ஸோ ‘‘ஸாதூ⁴’’தி ஸம்படிச்சி²த்வா அத்தனோ நிவாஸட்டா²னே நிஸீதி³த்வா தஸ்ஸ ஏகமந்தங் பரிமஜ்ஜி, பரிமஜ்ஜிதட்டா²னங் காளகமஹோஸி. ஸோ ‘‘ஏவங் பரிஸுத்³த⁴ம்பி நாம வத்த²ங் இமங் அத்தபா⁴வங் நிஸ்ஸாய காளகங் ஜாத’’ந்தி ஸங்வேக³ங் படிலபி⁴த்வா விபஸ்ஸனங் ஆரபி⁴. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா ஆரத்³த⁴வீரியபா⁴வங் ஞத்வா ‘‘அதி⁴சேதஸோ’’தி இமங் ஓபா⁴ஸகா³த²ங் அபா⁴ஸி. தே²ரோ கா³தா²பரியோஸானே அரஹத்தங் பாபுணி. தஸ்மா தே²ரோ பகதியாவ இமங் கா³த²ங் மமாயதி, ஸோ தங் இமிஸ்ஸா கா³தா²ய மமாயனபா⁴வங் ஜானாபேதுங் தங்யேவ ப⁴ணதி. அஞ்ஞஞ்ச அந்தரந்தரா ஆஹரித்வா ப³ஹுங் பு³த்³த⁴வசனங். தேன வுத்தங் – ‘‘தஞ்சேவ உதா³னங் ப⁴ணதி, அஞ்ஞஞ்ச ப³ஹுங் பு³த்³த⁴வசன’’ந்தி.
Imaṃ gāthaṃ uddisāpetvā cattāro māse sajjhāyi. Na ca paguṇaṃ kattumasakkhi. Tato naṃ thero ‘‘abhabbo tvaṃ imasmiṃ sāsane’’ti vihārā nikkaḍḍhāpesi, so rodamāno dvārakoṭṭhake aṭṭhāsi. Atha bhagavā buddhacakkhunā veneyyasatte olokento taṃ disvā vihāracārikaṃ caramāno viya tassa santikaṃ gantvā ‘‘cūḷapanthaka, kasmā rodasī’’ti āha. So tamatthaṃ ārocesi. Athassa bhagavā suddhaṃ pilotikakhaṇḍaṃ datvā ‘‘idaṃ ‘rajoharaṇaṃ rajoharaṇa’nti parimajjāhī’’ti āha. So ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā attano nivāsaṭṭhāne nisīditvā tassa ekamantaṃ parimajji, parimajjitaṭṭhānaṃ kāḷakamahosi. So ‘‘evaṃ parisuddhampi nāma vatthaṃ imaṃ attabhāvaṃ nissāya kāḷakaṃ jāta’’nti saṃvegaṃ paṭilabhitvā vipassanaṃ ārabhi. Athassa bhagavā āraddhavīriyabhāvaṃ ñatvā ‘‘adhicetaso’’ti imaṃ obhāsagāthaṃ abhāsi. Thero gāthāpariyosāne arahattaṃ pāpuṇi. Tasmā thero pakatiyāva imaṃ gāthaṃ mamāyati, so taṃ imissā gāthāya mamāyanabhāvaṃ jānāpetuṃ taṃyeva bhaṇati. Aññañca antarantarā āharitvā bahuṃ buddhavacanaṃ. Tena vuttaṃ – ‘‘tañceva udānaṃ bhaṇati, aññañca bahuṃ buddhavacana’’nti.
156. ஏகதோ உபஸம்பன்னாயாதி பி⁴க்கு²னிஸங்கே⁴ உபஸம்பன்னாய, பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ பன உபஸம்பன்னங் ஓவத³ந்தஸ்ஸ பாசித்தியங். ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ. இத³ம்பி ச பத³ஸோத⁴ம்மஸமுட்டா²னமேவ.
156.Ekato upasampannāyāti bhikkhunisaṅghe upasampannāya, bhikkhusaṅghe pana upasampannaṃ ovadantassa pācittiyaṃ. Sesamettha uttānameva. Idampi ca padasodhammasamuṭṭhānameva.
அத்த²ங்க³தஸிக்கா²பத³ங் து³தியங்.
Atthaṅgatasikkhāpadaṃ dutiyaṃ.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 3. ஓவாத³வக்³கோ³ • 3. Ovādavaggo
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 2. அத்த²ங்க³தஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 2. Atthaṅgatasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / 2. அத்த²ங்க³தஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 2. Atthaṅgatasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 2. அத்த²ங்க³தஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 2. Atthaṅgatasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 2. அத்த²ங்க³தஸிக்கா²பத³ங் • 2. Atthaṅgatasikkhāpadaṃ