| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
ಅಟ್ಠಾರಸವತ್ಥುಕಥಾ
Aṭṭhārasavatthukathā
೪೬೮. ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿಆದೀನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ಭೇದಕರವತ್ಥೂನಿ ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ।
468.Adhammaṃ dhammotiādīni aṭṭhārasa bhedakaravatthūni saṅghabhedakakkhandhake vaṇṇayissāma.
೪೭೫. ತಂ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಓಸಾರೇತ್ವಾತಿ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸೀಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಓಸಾರೇತ್ವಾ। ತಾವದೇವ ಉಪೋಸಥೋತಿ ತಂದಿವಸಮೇವ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಾಮಗ್ಗೀಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ।
475.Taṃukkhittakaṃ bhikkhuṃ osāretvāti taṃ gahetvā sīmaṃ gantvā āpattiṃ desāpetvā kammavācāya osāretvā. Tāvadeva uposathoti taṃdivasameva uposathakkhandhake vuttanayeneva sāmaggīuposatho kātabbo.
೪೭೬. ಅಮೂಲಾ ಮೂಲಂ ಗನ್ತ್ವಾತಿ ನ ಮೂಲಾ ಮೂಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ; ತಂ ವತ್ಥುಂ ಅವಿನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಉಪಾಲಿ ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀ ಅತ್ಥಾಪೇತಾ ಬ್ಯಞ್ಜನೂಪೇತಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ಅಪಗತಾ, ‘‘ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀ’’ತಿ ಇಮಂ ಪನ ಬ್ಯಞ್ಜನಮತ್ತಂ ಉಪೇತಾ।
476.Amūlā mūlaṃ gantvāti na mūlā mūlaṃ gantvā; taṃ vatthuṃ avinicchinitvāti attho. Ayaṃ vuccati upāli saṅghasāmaggī atthāpetā byañjanūpetāti atthato apagatā, ‘‘saṅghasāmaggī’’ti imaṃ pana byañjanamattaṃ upetā.
೪೭೭. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚೇಸೂತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕರಣೀಯೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು। ಮನ್ತನಾಸೂತಿ ವಿನಯಮನ್ತನಾಸು। ಅತ್ಥೇಸು ಜಾತೇಸೂತಿ ವಿನಯಅತ್ಥೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು। ವಿನಿಚ್ಛಯೇಸೂತಿ ತೇಸಂಯೇವ ಅತ್ಥಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೇಸು। ಮಹತ್ಥಿಕೋತಿ ಮಹಾಉಪಕಾರೋ। ಪಗ್ಗಹಾರಹೋತಿ ಪಗ್ಗಣ್ಹಿತುಂ ವುತ್ತೋ।
477.Saṅghassa kiccesūti saṅghassa karaṇīyesu uppannesu. Mantanāsūti vinayamantanāsu. Atthesu jātesūti vinayaatthesu uppannesu. Vinicchayesūti tesaṃyeva atthānaṃ vinicchayesu. Mahatthikoti mahāupakāro. Paggahārahoti paggaṇhituṃ vutto.
ಅನಾನುವಜ್ಜೋ ಪಠಮೇನ ಸೀಲತೋತಿಆದಿಮ್ಹಿಯೇವ ತಾವ ಸೀಲತೋ ನ ಉಪವಜ್ಜೋ। ಅವೇಕ್ಖಿತಾಚಾರೋತಿ ಅಪೇಕ್ಖಿತಾಚಾರೋ; ಆಲೋಕಿತೇ ವಿಲೋಕಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಾಚಾರೋ। ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಪನ ‘‘ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಚಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
Anānuvajjo paṭhamena sīlatotiādimhiyeva tāva sīlato na upavajjo. Avekkhitācāroti apekkhitācāro; ālokite vilokite sampajānakārītiādinā nayena upaparikkhitācāro. Aṭṭhakathāsu pana ‘‘appaṭicchannācāro’’ti vuttaṃ.
ವಿಸಯ್ಹಾತಿ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ। ಅನುಯ್ಯುತಂ ಭಣನ್ತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಅನಪಗತಂ ಭಣನ್ತೋ। ಯಸ್ಮಾ ಹಿ ಸೋ ಅನುಯ್ಯುತಂ ಭಣತಿ, ಉಸೂಯಾಯ ವಾ ಅಗತಿಗಮನವಸೇನ ವಾ ಕಾರಣಾಪಗತಂ ನ ಭಣತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅತ್ಥಂ ನ ಹಾಪೇತಿ। ಉಸೂಯಾಯ ಪನ ಅಗತಿಗಮನವಸೇನ ವಾ ಭಣನ್ತೋ ಅತ್ಥಂ ಹಾಪೇತಿ, ಕಾರಣಂ ನ ದೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಪರಿಸಗತೋ ಛಮ್ಭತಿ ಚೇವ ವೇಧತಿ ಚ। ಯೋ ಈದಿಸೋ ನ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ‘‘ಪಗ್ಗಹಾರಹೋ’’ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Visayhāti abhibhavitvā. Anuyyutaṃ bhaṇanti anuññātaṃ anapagataṃ bhaṇanto. Yasmā hi so anuyyutaṃ bhaṇati, usūyāya vā agatigamanavasena vā kāraṇāpagataṃ na bhaṇati, tasmā atthaṃ na hāpeti. Usūyāya pana agatigamanavasena vā bhaṇanto atthaṃ hāpeti, kāraṇaṃ na deti, tasmā so parisagato chambhati ceva vedhati ca. Yo īdiso na hoti, ayaṃ ‘‘paggahāraho’’ti dasseti.
ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ ‘‘ತಥೇವ ಪಞ್ಹ’’ನ್ತಿ ಗಾಥಾ, ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯಥಾ ಚ ಅನುಯ್ಯುತಂ ಭಣನ್ತೋ ಅತ್ಥಂ ನ ಹಾಪೇತಿ, ತಥೇವ ಪರಿಸಾಯ ಮಜ್ಝೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿತೋ ಸಮಾನೋ ನ ಚೇವ ಪಜ್ಝಾಯತಿ, ನ ಚ ಮಙ್ಕು ಹೋತಿ। ಯೋ ಹಿ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಯೋ ವತ್ತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಸೋ ಮಙ್ಕು ಹೋತಿ। ಯೋ ಪನ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಜಾನಾತಿ, ವತ್ತುಞ್ಚ ಸಕ್ಕೋತಿ; ಸೋ ನ ಪಜ್ಝಾಯತಿ, ನ ಮಙ್ಕು ಹೋತಿ। ಕಾಲಾಗತನ್ತಿ ಕಥೇತಬ್ಬಯುತ್ತಕಾಲೇ ಆಗತಂ। ಬ್ಯಾಕರಣಾರಹನ್ತಿ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ಅತ್ಥಾನುಲೋಮತಾಯ ಬ್ಯಾಕರಣಾನುಚ್ಛವಿಕಂ। ವಚೋತಿ ವದನ್ತೋ; ಏವರೂಪಂ ವಚನಂ ಭಣನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಞ್ಜೇತೀತಿ ತೋಸೇತಿ। ವಿಞ್ಞೂಪರಿಸನ್ತಿ ವಿಞ್ಞೂನಂ ಪರಿಸಂ।
Kiñca bhiyyo ‘‘tatheva pañha’’nti gāthā, tassattho – yathā ca anuyyutaṃ bhaṇanto atthaṃ na hāpeti, tatheva parisāya majjhe pañhaṃ pucchito samāno na ceva pajjhāyati, na ca maṅku hoti. Yo hi atthaṃ na jānāti, so pajjhāyati. Yo vattuṃ na sakkoti, so maṅku hoti. Yo pana atthañca jānāti, vattuñca sakkoti; so na pajjhāyati, na maṅku hoti. Kālāgatanti kathetabbayuttakāle āgataṃ. Byākaraṇārahanti pañhassa atthānulomatāya byākaraṇānucchavikaṃ. Vacoti vadanto; evarūpaṃ vacanaṃ bhaṇantoti attho. Rañjetīti toseti. Viññūparisanti viññūnaṃ parisaṃ.
ಆಚೇರಕಮ್ಹಿ ಚ ಸಕೇತಿ ಅತ್ತನೋ ಆಚರಿಯವಾದೇ। ಅಲಂ ಪಮೇತುನ್ತಿ ವೀಮಂಸಿತುಂ ತಂ ತಂ ಕಾರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯ ತುಲಯಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ। ಪಗುಣೋತಿ ಕತಪರಿಚಯೋ ಲದ್ಧಾಸೇವನೋ। ಕಥೇತವೇತಿ ಕಥೇತಬ್ಬೇ। ವಿರದ್ಧಿಕೋವಿದೋತಿ ವಿರದ್ಧಟ್ಠಾನಕುಸಲೋ।
Ācerakamhica saketi attano ācariyavāde. Alaṃ pametunti vīmaṃsituṃ taṃ taṃ kāraṇaṃ paññāya tulayituṃ samattho. Paguṇoti kataparicayo laddhāsevano. Kathetaveti kathetabbe. Viraddhikovidoti viraddhaṭṭhānakusalo.
ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾ ಯೇನ ವಜನ್ತೀತಿ ಅಯಂ ಗಾಥಾ ಯಾದಿಸೇ ಕಥೇತಬ್ಬೇ ಪಗುಣೋ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಾ। ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಯಾದಿಸೇನ ಕಥಿತೇನ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾ ಚ ನಿಗ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಮಹಾಜನೋ ಚ ಸಞ್ಞಪನಂ ಗಚ್ಛತಿ; ಸಞ್ಞತ್ತಿಂ ಅವಬೋಧನಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಞ್ಚ ಕಥೇನ್ತೋ ಸಕಂ ಆದಾಯಂ ಅತ್ತನೋ ಆಚರಿಯವಾದಂ ನ ಹಾಪೇತಿ, ಯಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತದನುರೂಪಂ ಅನುಪಘಾತಕರಂ ಪಞ್ಹಂ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ತಾದಿಸೇ ಕಥೇತಬ್ಬೇ ಪಗುಣೋ ಹೋತೀತಿ।
Paccatthikā yena vajantīti ayaṃ gāthā yādise kathetabbe paguṇo, taṃ dassetuṃ vuttā. Ayañhettha attho – yādisena kathitena paccatthikā ca niggahaṃ gacchanti, mahājano ca saññapanaṃ gacchati; saññattiṃ avabodhanaṃ gacchatīti attho. Yañca kathento sakaṃ ādāyaṃ attano ācariyavādaṃ na hāpeti, yasmiṃ vatthusmiṃ adhikaraṇaṃ uppannaṃ, tadanurūpaṃ anupaghātakaraṃ pañhaṃ byākaramāno tādise kathetabbe paguṇo hotīti.
ದೂತೇಯ್ಯಕಮ್ಮೇಸು ಅಲನ್ತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ದೂತಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೂತೇಯ್ಯಕಮ್ಮೇಸು ಸಮತ್ಥೋ। ಸುಟ್ಠು ಉಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ಸಮುಗ್ಗಹೋ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯಥಾ ನಾಮ ಆಹುನಂ ಆಹುತಿಪಿಣ್ಡಂ ಸಮುಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಏವಂ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಜಾತೇನೇವ ಚೇತಸಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚೇಸು ಸಮುಗ್ಗಹೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸಕಿಚ್ಚೇಸು ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕರಂ ವಚೋತಿ ವಚನಂ ಕರೋನ್ತೋ। ನ ತೇನ ಮಞ್ಞತೀತಿ ತೇನ ವಚನಕರಣೇನ ‘‘ಅಹಂ ಕರೋಮಿ, ಸಙ್ಘಭಾರಂ ನಿತ್ಥರಾಮೀ’’ತಿ ನ ಮಾನಾತಿಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ।
Dūteyyakammesu alanti aṭṭhahi dūtaṅgehi samannāgatattā saṅghassa dūteyyakammesu samattho. Suṭṭhu uggaṇhātīti samuggaho. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā nāma āhunaṃ āhutipiṇḍaṃ samuggaṇhanti, evaṃ pītisomanassajāteneva cetasā saṅghassa kiccesu samuggaho, saṅghassakiccesu tassa tassa kiccassa paṭiggāhakoti attho. Karaṃ vacoti vacanaṃ karonto. Na tena maññatīti tena vacanakaraṇena ‘‘ahaṃ karomi, saṅghabhāraṃ nittharāmī’’ti na mānātimānaṃ jappeti.
ಆಪಜ್ಜತಿ ಯಾವತಕೇಸು ವತ್ಥೂಸೂತಿ ಯತ್ತಕೇಸು ವತ್ಥೂಸು ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಮಾನೋ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಹೋತಿ ಯಥಾ ಚ ವುಟ್ಠಿತೀತಿ ತಸ್ಸಾ ಚ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಯಥಾ ವುಟ್ಠಾನಂ ಹೋತಿ। ಏತೇ ವಿಭಙ್ಗಾತಿ ಯೇಸು ವತ್ಥೂಸು ಆಪಜ್ಜತಿ, ಯಥಾ ಚ ವುಟ್ಠಾನಂ ಹೋತಿ, ಇಮೇಸಂ ಅತ್ಥಾನಂ ಜೋತಕಾ ಏತೇ ವಿಭಙ್ಗಾ। ಉಭಯಸ್ಸಾತಿ ಉಭಯೇ ಅಸ್ಸ। ಸ್ವಾಗತಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಆಗತಾ। ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಪದಸ್ಸ ಕೋವಿದೋತಿ ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಕಾರಣಕುಸಲೋ।
Āpajjati yāvatakesu vatthūsūti yattakesu vatthūsu āpattiṃ āpajjamāno āpajjati. Hoti yathā ca vuṭṭhitīti tassā ca āpattiyā yathā vuṭṭhānaṃ hoti. Ete vibhaṅgāti yesu vatthūsu āpajjati, yathā ca vuṭṭhānaṃ hoti, imesaṃ atthānaṃ jotakā ete vibhaṅgā. Ubhayassāti ubhaye assa. Svāgatāti suṭṭhu āgatā. Āpattivuṭṭhānapadassa kovidoti āpattivuṭṭhānakāraṇakusalo.
ಯಾನಿ ಚಾಚರನ್ತಿ ಯಾನಿ ಚ ಭಣ್ಡನಕಾರಣಾದೀನಿ ಆಚರನ್ತೋ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಓಸಾರಣಂ ತಂವುಸಿತಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋತಿ ತಂ ವತ್ತಂ ವುಸಿತಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋ, ಯಾ ಓಸಾರಣಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಏತಮ್ಪಿ ಜಾನಾತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Yāni cācaranti yāni ca bhaṇḍanakāraṇādīni ācaranto tajjanīyakammādivasena nissāraṇaṃ gacchati. Osāraṇaṃ taṃvusitassa jantunoti taṃ vattaṃ vusitassa jantuno, yā osāraṇā kātabbā, etampi jānāti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ಕೋಸಮ್ಬಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kosambakakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ಮಹಾವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Mahāvaggavaṇṇanā samattā.
ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahāvagga-aṭṭhakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೨೭೬. ಅಟ್ಠಾರಸವತ್ಥುಕಥಾ • 276. Aṭṭhārasavatthukathā
೨೭೮. ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀಕಥಾ • 278. Saṅghasāmaggīkathā
೨೭೯. ಉಪಾಲಿಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀಪುಚ್ಛಾ • 279. Upālisaṅghasāmaggīpucchā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಉಪಾಲಿಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀಪುಚ್ಛಾವಣ್ಣನಾ • Upālisaṅghasāmaggīpucchāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Saṅghasāmaggīkathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅಟ್ಠಾರಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Aṭṭhārasavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨೭೬. ಅಟ್ಠಾರಸವತ್ಥುಕಥಾ • 276. Aṭṭhārasavatthukathā
