Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ३९. अत्थसन्दस्सनञाणनिद्देसो

    39. Atthasandassanañāṇaniddeso

    ९०. कथं नानाधम्मप्पकासनता पञ्‍ञा अत्थसन्दस्सने ञाणं? नानाधम्माति पञ्‍चक्खन्धा, द्वादसायतनानि, अट्ठारस धातुयो, कुसला धम्मा, अकुसला धम्मा, अब्याकता धम्मा, कामावचरा धम्मा, रूपावचरा धम्मा, अरूपावचरा धम्मा, अपरियापन्‍ना धम्मा।

    90. Kathaṃ nānādhammappakāsanatā paññā atthasandassane ñāṇaṃ? Nānādhammāti pañcakkhandhā, dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa dhātuyo, kusalā dhammā, akusalā dhammā, abyākatā dhammā, kāmāvacarā dhammā, rūpāvacarā dhammā, arūpāvacarā dhammā, apariyāpannā dhammā.

    पकासनताति रूपं अनिच्‍चतो पकासेति, रूपं दुक्खतो पकासेति, रूपं अनत्ततो पकासेति। वेदनं…पे॰… सञ्‍ञं… सङ्खारे… विञ्‍ञाणं… चक्खुं…पे॰… जरामरणं अनिच्‍चतो पकासेति, जरामरणं दुक्खतो पकासेति, जरामरणं अनत्ततो पकासेति।

    Pakāsanatāti rūpaṃ aniccato pakāseti, rūpaṃ dukkhato pakāseti, rūpaṃ anattato pakāseti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ… cakkhuṃ…pe… jarāmaraṇaṃ aniccato pakāseti, jarāmaraṇaṃ dukkhato pakāseti, jarāmaraṇaṃ anattato pakāseti.

    अत्थसन्दस्सनेति कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मत्थं सन्दस्सेति। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादत्थं सन्दस्सेति। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्‍ञत्थं सन्दस्सेति। उद्धच्‍चं पजहन्तो अविक्खेपत्थं सन्दस्सेति। विचिकिच्छं पजहन्तो धम्मववत्थानत्थं सन्दस्सेति। अविज्‍जं पजहन्तो ञाणत्थं सन्दस्सेति। अरतिं पजहन्तो पामोज्‍जत्थं सन्दस्सेति। नीवरणे पजहन्तो पठमझानत्थं सन्दस्सेति …पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गत्थं सन्दस्सेति। तं ञातट्ठेन ञाणं, पजाननट्ठेन पञ्‍ञा। तेन वुच्‍चति – ‘‘नानाधम्मपकासनता पञ्‍ञा अत्थसन्दस्सने ञाणं’’।

    Atthasandassaneti kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammatthaṃ sandasseti. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādatthaṃ sandasseti. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññatthaṃ sandasseti. Uddhaccaṃ pajahanto avikkhepatthaṃ sandasseti. Vicikicchaṃ pajahanto dhammavavatthānatthaṃ sandasseti. Avijjaṃ pajahanto ñāṇatthaṃ sandasseti. Aratiṃ pajahanto pāmojjatthaṃ sandasseti. Nīvaraṇe pajahanto paṭhamajhānatthaṃ sandasseti …pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggatthaṃ sandasseti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘nānādhammapakāsanatā paññā atthasandassane ñāṇaṃ’’.

    अत्थसन्दस्सनञाणनिद्देसो नवतिंसतिमो।

    Atthasandassanañāṇaniddeso navatiṃsatimo.







    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ३९. अत्थसन्दस्सनञाणनिद्देसवण्णना • 39. Atthasandassanañāṇaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact