Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā |
អត្ថវសវគ្គាទិវណ្ណនា
Atthavasavaggādivaṇṇanā
៤៩៨. ឥទានិ យានិ តានិ តេសំ កម្មានំ វត្ថុភូតានិ សិក្ខាបទានិ, តេសំ បញ្ញត្តិយំ អានិសំសំ ទស្សេតុំ ‘‘ទ្វេ អត្ថវសេ បដិច្ចា’’តិអាទិ អារទ្ធំ។ តត្ថ ទិដ្ឋធម្មិកានំ វេរានំ សំវរាយាតិ បាណាតិបាតាទីនំ បញ្ចន្នំ ទិដ្ឋធម្មិកវេរានំ សំវរត្ថាយ បិទហនត្ថាយ។ សម្បរាយិកានំ វេរានំ បដិឃាតាយាតិ វិបាកទុក្ខសង្ខាតានំ សម្បរាយិកវេរានំ បដិឃាតត្ថាយ, សមុច្ឆេទនត្ថាយ អនុប្បជ្ជនត្ថាយ។ ទិដ្ឋធម្មិកានំ វជ្ជានំ សំវរាយាតិ តេសំយេវ បញ្ចន្នំ វេរានំ សំវរត្ថាយ។ សម្បរាយិកានំ វជ្ជានន្តិ តេសំយេវ វិបាកទុក្ខានំ។ វិបាកទុក្ខានេវ ហិ ឥធ វជ្ជនីយភាវតោ វជ្ជានីតិ វុត្តានិ។ ទិដ្ឋធម្មិកានំ ភយានន្តិ គរហា ឧបវាទោ តជ្ជនីយាទីនិ កម្មានិ ឧបោសថបវារណានំ ឋបនំ អកិត្តិបកាសនីយកម្មន្តិ ឯតានិ ទិដ្ឋធម្មិកភយានិ នាម, ឯតេសំ សំវរត្ថាយ។ សម្បរាយិកភយានិ បន វិបាកទុក្ខានិយេវ , តេសំ បដិឃាតត្ថាយ។ ទិដ្ឋធម្មិកានំ អកុសលានន្តិ បញ្ចវេរទសអកុសលកម្មបថប្បភេទានំ អកុសលានំ សំវរត្ថាយ។ វិបាកទុក្ខានេវ បន អក្ខមដ្ឋេន សម្បរាយិកអកុសលានីតិ វុច្ចន្តិ, តេសំ បដិឃាតត្ថាយ។ គិហីនំ អនុកម្បាយាតិ អគារិកានំ សទ្ធារក្ខណវសេន អនុកម្បនត្ថាយ។ បាបិច្ឆានំ បក្ខុបច្ឆេទាយាតិ បាបិច្ឆបុគ្គលានំ គណពន្ធភេទនត្ថាយ គណភោជនសិក្ខាបទំ បញ្ញត្តំ។ សេសំ សព្ពត្ថ ឧត្តានមេវ។ យញ្ហេត្ថ វត្តព្ពំ សិយា, តំ សព្ពំ បឋមបារាជិកវណ្ណនាយមេវ វុត្តន្តិ។
498. Idāni yāni tāni tesaṃ kammānaṃ vatthubhūtāni sikkhāpadāni, tesaṃ paññattiyaṃ ānisaṃsaṃ dassetuṃ ‘‘dve atthavase paṭiccā’’tiādi āraddhaṃ. Tattha diṭṭhadhammikānaṃ verānaṃ saṃvarāyāti pāṇātipātādīnaṃ pañcannaṃ diṭṭhadhammikaverānaṃ saṃvaratthāya pidahanatthāya. Samparāyikānaṃ verānaṃ paṭighātāyāti vipākadukkhasaṅkhātānaṃ samparāyikaverānaṃ paṭighātatthāya, samucchedanatthāya anuppajjanatthāya. Diṭṭhadhammikānaṃ vajjānaṃ saṃvarāyāti tesaṃyeva pañcannaṃ verānaṃ saṃvaratthāya. Samparāyikānaṃ vajjānanti tesaṃyeva vipākadukkhānaṃ. Vipākadukkhāneva hi idha vajjanīyabhāvato vajjānīti vuttāni. Diṭṭhadhammikānaṃ bhayānanti garahā upavādo tajjanīyādīni kammāni uposathapavāraṇānaṃ ṭhapanaṃ akittipakāsanīyakammanti etāni diṭṭhadhammikabhayāni nāma, etesaṃ saṃvaratthāya. Samparāyikabhayāni pana vipākadukkhāniyeva , tesaṃ paṭighātatthāya. Diṭṭhadhammikānaṃ akusalānanti pañcaveradasaakusalakammapathappabhedānaṃ akusalānaṃ saṃvaratthāya. Vipākadukkhāneva pana akkhamaṭṭhena samparāyikaakusalānīti vuccanti, tesaṃ paṭighātatthāya. Gihīnaṃ anukampāyāti agārikānaṃ saddhārakkhaṇavasena anukampanatthāya. Pāpicchānaṃ pakkhupacchedāyāti pāpicchapuggalānaṃ gaṇabandhabhedanatthāya gaṇabhojanasikkhāpadaṃ paññattaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Yañhettha vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ paṭhamapārājikavaṇṇanāyameva vuttanti.
សិក្ខាបទេសុ អត្ថវសេន វណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sikkhāpadesu atthavasena vaṇṇanā niṭṭhitā.
៤៩៩. បាតិមោក្ខាទីសុ បាតិមោក្ខុទ្ទេសោតិ ភិក្ខូនំ បញ្ចវិធោ ភិក្ខុនីនំ ចតុព្ពិធោ។ បរិវាសទានាទីសុ ឱសារណីយំ បញ្ញត្តន្តិ អដ្ឋារសសុ វា តេចត្តាលីសាយ វា វត្តេសុ វត្តមានស្ស ឱសារណីយំ បញ្ញត្តំ។ យេន កម្មេន ឱសារីយតិ, តំ កម្មំ បញ្ញត្តន្តិ អត្ថោ។ និស្សារណីយំ បញ្ញត្តន្តិ ភណ្ឌនការកាទយោ យេន កម្មេន និស្សារីយន្តិ, តំ កម្មំ បញ្ញត្តន្តិ អត្ថោ។
499. Pātimokkhādīsu pātimokkhuddesoti bhikkhūnaṃ pañcavidho bhikkhunīnaṃ catubbidho. Parivāsadānādīsu osāraṇīyaṃ paññattanti aṭṭhārasasu vā tecattālīsāya vā vattesu vattamānassa osāraṇīyaṃ paññattaṃ. Yena kammena osārīyati, taṃ kammaṃ paññattanti attho. Nissāraṇīyaṃ paññattanti bhaṇḍanakārakādayo yena kammena nissārīyanti, taṃ kammaṃ paññattanti attho.
៥០០. អបញ្ញត្តេតិអាទីសុ អបញ្ញត្តេ បញ្ញត្តន្តិ សត្តាបត្តិក្ខន្ធា កកុសន្ធញ្ច សម្មាសម្ពុទ្ធំ កោណាគមនញ្ច កស្សបញ្ច សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឋបេត្វា អន្តរា កេនចិ អបញ្ញត្តេ សិក្ខាបទេ បញ្ញត្តំ នាម។ មក្កដិវត្ថុអាទិវិនីតកថា សិក្ខាបទេ បញ្ញត្តេ អនុបញ្ញត្តំ នាម។ សេសំ សព្ពត្ថ ឧត្តានមេវាតិ។
500. Apaññattetiādīsu apaññatte paññattanti sattāpattikkhandhā kakusandhañca sammāsambuddhaṃ koṇāgamanañca kassapañca sammāsambuddhaṃ ṭhapetvā antarā kenaci apaññatte sikkhāpade paññattaṃ nāma. Makkaṭivatthuādivinītakathā sikkhāpade paññatte anupaññattaṃ nāma. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
អានិសំសវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ānisaṃsavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
៥០១. ឥទានិ សព្ពសិក្ខាបទានំ ឯកេកេន អាការេន នវធា សង្គហំ ទស្សេតុំ ‘‘នវ សង្គហា’’តិអាទិមាហ។ តត្ថ វត្ថុសង្គហោតិ វត្ថុនា សង្គហោ។ ឯវំ សេសេសុបិ បទត្ថោ វេទិតព្ពោ។ អយំ បនេត្ថ អត្ថយោជនា – យស្មា ហិ ឯកសិក្ខាបទម្បិ អវត្ថុស្មិំ បញ្ញត្តំ នត្ថិ, តស្មា សព្ពានិ វត្ថុនា សង្គហិតានីតិ ឯវំ តាវ វត្ថុសង្គហោ វេទិតព្ពោ។
501. Idāni sabbasikkhāpadānaṃ ekekena ākārena navadhā saṅgahaṃ dassetuṃ ‘‘nava saṅgahā’’tiādimāha. Tattha vatthusaṅgahoti vatthunā saṅgaho. Evaṃ sesesupi padattho veditabbo. Ayaṃ panettha atthayojanā – yasmā hi ekasikkhāpadampi avatthusmiṃ paññattaṃ natthi, tasmā sabbāni vatthunā saṅgahitānīti evaṃ tāva vatthusaṅgaho veditabbo.
យស្មា បន ទ្វេ អាបត្តិក្ខន្ធា សីលវិបត្តិយា សង្គហិតា, បញ្ចាបត្តិក្ខន្ធា អាចារវិបត្តិយា, ឆ សិក្ខាបទានិ អាជីវវិបត្តិយា សង្គហិតានិ, តស្មា សព្ពានិបិ វិបត្តិយា សង្គហិតានីតិ ឯវំ វិបត្តិសង្គហោ វេទិតព្ពោ។
Yasmā pana dve āpattikkhandhā sīlavipattiyā saṅgahitā, pañcāpattikkhandhā ācāravipattiyā, cha sikkhāpadāni ājīvavipattiyā saṅgahitāni, tasmā sabbānipi vipattiyā saṅgahitānīti evaṃ vipattisaṅgaho veditabbo.
យស្មា បន សត្តហាបត្តីហិ មុត្តំ ឯកសិក្ខាបទម្បិ នត្ថិ, តស្មា សព្ពានិ អាបត្តិយា សង្គហិតានីតិ ឯវំ អាបត្តិសង្គហោ វេទិតព្ពោ។
Yasmā pana sattahāpattīhi muttaṃ ekasikkhāpadampi natthi, tasmā sabbāni āpattiyā saṅgahitānīti evaṃ āpattisaṅgaho veditabbo.
សព្ពានិ ច សត្តសុ នគរេសុ បញ្ញត្តានីតិ និទានេន សង្គហិតានីតិ ឯវំ និទានសង្គហោ វេទិតព្ពោ។
Sabbāni ca sattasu nagaresu paññattānīti nidānena saṅgahitānīti evaṃ nidānasaṅgaho veditabbo.
យស្មា បន ឯកសិក្ខាបទម្បិ អជ្ឈាចារិកបុគ្គលេ អសតិ បញ្ញត្តំ នត្ថិ, តស្មា សព្ពានិ បុគ្គលេន សង្គហិតានីតិ ឯវំ បុគ្គលសង្គហោ វេទិតព្ពោ។
Yasmā pana ekasikkhāpadampi ajjhācārikapuggale asati paññattaṃ natthi, tasmā sabbāni puggalena saṅgahitānīti evaṃ puggalasaṅgaho veditabbo.
សព្ពានិ បន បញ្ចហិ ចេវ សត្តហិ ច អាបត្តិក្ខន្ធេហិ សង្គហិតានិ, សព្ពានិ ន វិនា ឆហិ សមុដ្ឋានេហិ សមុដ្ឋន្តីតិ សមុដ្ឋានេន សង្គហិតានិ។ សព្ពានិ ច ចតូសុ អធិករណេសុ អាបត្តាធិករណេន សង្គហិតានិ។ សព្ពានិ សត្តហិ សមថេហិ សមថំ គច្ឆន្តីតិ សមថេហិ សង្គហិតានិ។ ឯវមេត្ថ ខន្ធសមុដ្ឋានអធិករណសមថសង្គហាបិ វេទិតព្ពា។ សេសំ បុព្ពេ វុត្តនយមេវាតិ។
Sabbāni pana pañcahi ceva sattahi ca āpattikkhandhehi saṅgahitāni, sabbāni na vinā chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhantīti samuṭṭhānena saṅgahitāni. Sabbāni ca catūsu adhikaraṇesu āpattādhikaraṇena saṅgahitāni. Sabbāni sattahi samathehi samathaṃ gacchantīti samathehi saṅgahitāni. Evamettha khandhasamuṭṭhānaadhikaraṇasamathasaṅgahāpi veditabbā. Sesaṃ pubbe vuttanayamevāti.
សមន្តបាសាទិកាយ វិនយសំវណ្ណនាយ
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
នវសង្គហិតវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Navasaṅgahitavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
និដ្ឋិតា ច បរិវារស្ស អនុត្តានត្ថបទវណ្ណនាតិ។
Niṭṭhitā ca parivārassa anuttānatthapadavaṇṇanāti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi
២. អត្ថវសវគ្គោ • 2. Atthavasavaggo
៣. បញ្ញត្តវគ្គោ • 3. Paññattavaggo
៤. អបញ្ញត្តេ បញ្ញត្តវគ្គោ • 4. Apaññatte paññattavaggo
៥. នវសង្គហវគ្គោ • 5. Navasaṅgahavaggo
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អបញ្ញត្តេ បញ្ញត្តវគ្គវណ្ណនា • Apaññatte paññattavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / អបញ្ញត្តេបញ្ញត្តវគ្គវណ្ណនា • Apaññattepaññattavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / អត្ថវសវគ្គាទិវណ្ណនា • Atthavasavaggādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / អត្ថវសវគ្គាទិវណ្ណនា • Atthavasavaggādivaṇṇanā