| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
អត្ថវសវគ្គាទិវណ្ណនា
Atthavasavaggādivaṇṇanā
៤៩៨. ឯវំ កម្មវគ្គវណ្ណនំ ទស្សេត្វា តស្សានន្តរេ វុត្តាយ ‘‘ទ្វេ អត្ថវសេ បដិច្ចា’’តិអាទិកាយ ទេសនាយ អនុសន្ធិំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ឥទានី’’តិអាទិ, ឥទានិ អារទ្ធន្តិ សម្ពន្ធោ។ យានិ តានិ សិក្ខាបទានីតិ យោជនា។ ទិដ្ឋធម្មិកវេរានន្តិ ទិដ្ឋធម្មេ បវត្តត្តា ច វិរមិតព្ពត្តា ច ទិដ្ឋធម្មិកានំ វេរានំ។ សំវរាយាតិ ឯត្ថ សំបុព្ពោ វរធាតុ បិទហនត្ថោ, អាយសទ្ទោ ច តទត្ថោតិ អាហ ‘‘បិទហនត្ថាយា’’តិ។ វិបាកទុក្ខសង្ខាតានន្តិ បាណាតិបាតាទីនំ វិបាកភូតានំ ទុក្ខសង្ខាតានំ។ សម្បរាយិកានន្តិ សម្បរាយេ បវត្តានំ។ ឥធាតិ ឥមស្មិំ សិក្ខាបទបញ្ញត្តានិសំសដ្ឋានេ។ ‘‘វជ្ជនីយភាវតោ’’តិ ឥមិនា វជ្ជេតព្ពានីតិ វជ្ជានីតិ វចនត្ថំ ទស្សេតិ។ ភាយន្តិ ឯតេហីតិ ភយានិ។ អក្ខមដ្ឋេនាតិ អសហណីយដ្ឋេន។ ‘‘អកុសលានីតិ វុច្ចន្តី’’តិ ឥមិនា វិបាកទុក្ខានិ ផលូបចារេន អកុសលានិ នាមាតិ ទស្សេតិ។ គណពន្ធភេទនត្ថាយ សិក្ខាបទំ បញ្ញត្តន្តិ ឯវមេវ បាឋោ។ បោត្ថកេសុ បន ‘‘គណភោជនសិក្ខាបទំ បញ្ញត្ត’’ន្តិ បាឋោ លិខិតោ។ សព្ពត្ថាតិ សព្ពស្មិំ អត្ថវសវគ្គេ។ យន្តិ វចនំ។ ឯត្ថាតិ ឥមស្មិំ វគ្គេ។
498. Evaṃ kammavaggavaṇṇanaṃ dassetvā tassānantare vuttāya ‘‘dve atthavase paṭiccā’’tiādikāya desanāya anusandhiṃ dassento āha ‘‘idānī’’tiādi, idāni āraddhanti sambandho. Yāni tāni sikkhāpadānīti yojanā. Diṭṭhadhammikaverānanti diṭṭhadhamme pavattattā ca viramitabbattā ca diṭṭhadhammikānaṃ verānaṃ. Saṃvarāyāti ettha saṃpubbo varadhātu pidahanattho, āyasaddo ca tadatthoti āha ‘‘pidahanatthāyā’’ti. Vipākadukkhasaṅkhātānanti pāṇātipātādīnaṃ vipākabhūtānaṃ dukkhasaṅkhātānaṃ. Samparāyikānanti samparāye pavattānaṃ. Idhāti imasmiṃ sikkhāpadapaññattānisaṃsaṭṭhāne. ‘‘Vajjanīyabhāvato’’ti iminā vajjetabbānīti vajjānīti vacanatthaṃ dasseti. Bhāyanti etehīti bhayāni. Akkhamaṭṭhenāti asahaṇīyaṭṭhena. ‘‘Akusalānīti vuccantī’’ti iminā vipākadukkhāni phalūpacārena akusalāni nāmāti dasseti. Gaṇabandhabhedanatthāya sikkhāpadaṃ paññattanti evameva pāṭho. Potthakesu pana ‘‘gaṇabhojanasikkhāpadaṃ paññatta’’nti pāṭho likhito. Sabbatthāti sabbasmiṃ atthavasavagge. Yanti vacanaṃ. Etthāti imasmiṃ vagge.
ឥតិ អត្ថវសវគ្គវណ្ណនាយ យោជនា សមត្តា។
Iti atthavasavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.
៤៩៩. វត្តេសុ វត្តមានោ បុគ្គលោ ឱសារីយតិ អនេនាតិ ឱសារណីយំ, កម្មំ។ តេន វុត្តំ ‘‘យេន កម្មេន ឱសារីយតិ, តំ កម្មំ បញ្ញត្ត’’ន្តិ។ ‘‘យេន កម្មេនា’’តិអាទិនា ភណ្ឌនការកាទយោ និស្សារីយន្តិ អនេន កម្មេនាតិ និស្សារណីយន្តិ វចនត្ថំ ទស្សេតិ។
499. Vattesu vattamāno puggalo osārīyati anenāti osāraṇīyaṃ, kammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘yena kammena osārīyati, taṃ kammaṃ paññatta’’nti. ‘‘Yena kammenā’’tiādinā bhaṇḍanakārakādayo nissārīyanti anena kammenāti nissāraṇīyanti vacanatthaṃ dasseti.
៥០០. សត្តាបត្តិក្ខន្ធា បញ្ញត្តំ នាមាតិ សម្ពន្ធោ។ អន្តរាតិ កកុសន្ធាទីនំ តិណ្ណំ ពុទ្ធានញ្ច អម្ហាកំ ភគវតោ ច អន្តរេ។ ‘‘សិក្ខាបទេ’’តិ ឥមិនា ‘‘អបញ្ញត្តេ’’តិ បទស្ស អត្ថំ ទស្សេតិ។ មក្កដីវត្ថុអាទិវិនីតកថា អនុបញ្ញត្តំ នាមាតិ សម្ពន្ធោ។ ‘‘សិក្ខាបទេ’’តិ ឥមិនា ‘‘បញ្ញត្តេ’’តិ បទស្ស អត្ថំ ទស្សេតិ។ សព្ពត្ថាតិ សព្ពស្មិំ អានិសំសវគ្គេ។
500. Sattāpattikkhandhā paññattaṃ nāmāti sambandho. Antarāti kakusandhādīnaṃ tiṇṇaṃ buddhānañca amhākaṃ bhagavato ca antare. ‘‘Sikkhāpade’’ti iminā ‘‘apaññatte’’ti padassa atthaṃ dasseti. Makkaṭīvatthuādivinītakathā anupaññattaṃ nāmāti sambandho. ‘‘Sikkhāpade’’ti iminā ‘‘paññatte’’ti padassa atthaṃ dasseti. Sabbatthāti sabbasmiṃ ānisaṃsavagge.
ឥតិ អានិសំសវគ្គវណ្ណនាយ យោជនា សមត្តា។
Iti ānisaṃsavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.
៥០១. សព្ពសិក្ខាបទានំ សង្គហន្តិ សម្ពន្ធោ។ តត្ថាតិ ‘‘នវ សង្គហា’’តិអាទិបាឋេ ឯវមត្ថោ វេទិតព្ពោតិ យោជនា។ ‘‘វត្ថុនា សង្គហោ’’តិ ឥមិនា ‘‘វត្ថុស្មិំ, វត្ថូនំ សង្គហោ’’តិ អត្ថំ និវារេតិ។ ឯត្ថាតិ ‘‘វត្ថុសង្គហោ’’តិអាទិបាឋេ។ ហីតិ វិត្ថារោ។ យស្មា នត្ថីតិ សម្ពន្ធោ។ សព្ពានីតិ សិក្ខាបទានិ។ ‘‘សង្គហិតានី’’តិ ឥមិនា សង្គហិតព្ពោតិ សង្គហោតិ និព្ពចនំ ទស្សេតិ។ ឯវំ តាវាតិអាទិ និគមនំ។
501. Sabbasikkhāpadānaṃ saṅgahanti sambandho. Tatthāti ‘‘nava saṅgahā’’tiādipāṭhe evamattho veditabboti yojanā. ‘‘Vatthunā saṅgaho’’ti iminā ‘‘vatthusmiṃ, vatthūnaṃ saṅgaho’’ti atthaṃ nivāreti. Etthāti ‘‘vatthusaṅgaho’’tiādipāṭhe. Hīti vitthāro. Yasmā natthīti sambandho. Sabbānīti sikkhāpadāni. ‘‘Saṅgahitānī’’ti iminā saṅgahitabboti saṅgahoti nibbacanaṃ dasseti. Evaṃ tāvātiādi nigamanaṃ.
យស្មា បន សង្គហិតាតិ សម្ពន្ធោ។
Yasmā pana saṅgahitāti sambandho.
ឯវមេត្ថាតិអាទិនា ខន្ធសមុដ្ឋានអធិករណសមថេ សម្បិណ្ឌេត្វា និគមនំ ទស្សេតិ។ ឯត្ថាតិ សង្គហវគ្គេ។
Evametthātiādinā khandhasamuṭṭhānaadhikaraṇasamathe sampiṇḍetvā nigamanaṃ dasseti. Etthāti saṅgahavagge.
ឥតិ សមន្តបាសាទិកាយ វិនយសំវណ្ណនាយ
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
នវសង្គហិតវណ្ណនាយ យោជនា សមត្តា។
Navasaṅgahitavaṇṇanāya yojanā samattā.
និដ្ឋិតាតិ និដ្ឋំ និប្ផត្តិំ ឥតា គតាតិ និដ្ឋិតា, អថ វា និដ្ឋេ និប្ផត្តិយំ ឥតា ឋិតាតិ និដ្ឋិតា។ ចសទ្ទោ អវធារណត្ថោ, និដ្ឋិតា ឯវាតិ ហិ អត្ថោ។ អនុត្តានត្ថបទវណ្ណនាតិ អនុត្តានានំ អត្ថវន្តបទានំ, អត្ថានញ្ច បទានញ្ច វណ្ណនា។
Niṭṭhitāti niṭṭhaṃ nipphattiṃ itā gatāti niṭṭhitā, atha vā niṭṭhe nipphattiyaṃ itā ṭhitāti niṭṭhitā. Casaddo avadhāraṇattho, niṭṭhitā evāti hi attho. Anuttānatthapadavaṇṇanāti anuttānānaṃ atthavantapadānaṃ, atthānañca padānañca vaṇṇanā.
ឥតិ បរិវារវណ្ណនាយ យោជនា សមត្តា។
Iti parivāravaṇṇanāya yojanā samattā.
និដ្ឋិតា ច បាចិត្យាទិវណ្ណនាយ យោជនាតិ។
Niṭṭhitā ca pācityādivaṇṇanāya yojanāti.
ជាទិលញ្ឆិតនាមេននេកានំ វាចិតោ មយា;
Jādilañchitanāmenanekānaṃ vācito mayā;
បរិវារវិនយស្ស, សមត្តោ យោជនានយោ។
Parivāravinayassa, samatto yojanānayo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi
២. អត្ថវសវគ្គោ • 2. Atthavasavaggo
៣. បញ្ញត្តវគ្គោ • 3. Paññattavaggo
៤. អបញ្ញត្តេ បញ្ញត្តវគ្គោ • 4. Apaññatte paññattavaggo
៥. នវសង្គហវគ្គោ • 5. Navasaṅgahavaggo
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / អត្ថវសវគ្គាទិវណ្ណនា • Atthavasavaggādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អបញ្ញត្តេ បញ្ញត្តវគ្គវណ្ណនា • Apaññatte paññattavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / អបញ្ញត្តេបញ្ញត្តវគ្គវណ្ណនា • Apaññattepaññattavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / អត្ថវសវគ្គាទិវណ្ណនា • Atthavasavaggādivaṇṇanā
