| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā |
අත්‌ථවසවග්‌ගාදිවණ්‌ණනා
Atthavasavaggādivaṇṇanā
498. ඉදානි යානි තානි තෙසං කම්‌මානං වත්‌ථුභූතානි සික්‌ඛාපදානි, තෙසං පඤ්‌ඤත්‌තියං ආනිසංසං දස්‌සෙතුං ‘‘ද්‌වෙ අත්‌ථවසෙ පටිච්‌චා’’තිආදි ආරද්‌ධං. තත්‌ථ දිට්‌ඨධම්‌මිකානං වෙරානං සංවරායාති පාණාතිපාතාදීනං පඤ්‌චන්‌නං දිට්‌ඨධම්‌මිකවෙරානං සංවරත්‌ථාය පිදහනත්‌ථාය. සම්‌පරායිකානං වෙරානං පටිඝාතායාති විපාකදුක්‌ඛසඞ්‌ඛාතානං සම්‌පරායිකවෙරානං පටිඝාතත්‌ථාය, සමුච්‌ඡෙදනත්‌ථාය අනුප්‌පජ්‌ජනත්‌ථාය. දිට්‌ඨධම්‌මිකානං වජ්‌ජානං සංවරායාති තෙසංයෙව පඤ්‌චන්‌නං වෙරානං සංවරත්‌ථාය. සම්‌පරායිකානං වජ්‌ජානන්‌ති තෙසංයෙව විපාකදුක්‌ඛානං. විපාකදුක්‌ඛානෙව හි ඉධ වජ්‌ජනීයභාවතො වජ්‌ජානීති වුත්‌තානි. දිට්‌ඨධම්‌මිකානං භයානන්‌ති ගරහා උපවාදො තජ්‌ජනීයාදීනි කම්‌මානි උපොසථපවාරණානං ඨපනං අකිත්‌තිපකාසනීයකම්‌මන්‌ති එතානි දිට්‌ඨධම්‌මිකභයානි නාම, එතෙසං සංවරත්‌ථාය. සම්‌පරායිකභයානි පන විපාකදුක්‌ඛානියෙව , තෙසං පටිඝාතත්‌ථාය. දිට්‌ඨධම්‌මිකානං අකුසලානන්‌ති පඤ්‌චවෙරදසඅකුසලකම්‌මපථප්‌පභෙදානං අකුසලානං සංවරත්‌ථාය. විපාකදුක්‌ඛානෙව පන අක්‌ඛමට්‌ඨෙන සම්‌පරායිකඅකුසලානීති වුච්‌චන්‌ති, තෙසං පටිඝාතත්‌ථාය. ගිහීනං අනුකම්‌පායාති අගාරිකානං සද්‌ධාරක්‌ඛණවසෙන අනුකම්‌පනත්‌ථාය. පාපිච්‌ඡානං පක්‌ඛුපච්‌ඡෙදායාති පාපිච්‌ඡපුග්‌ගලානං ගණබන්‌ධභෙදනත්‌ථාය ගණභොජනසික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤත්‌තං. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙව. යඤ්‌හෙත්‌ථ වත්‌තබ්‌බං සියා, තං සබ්‌බං පඨමපාරාජිකවණ්‌ණනායමෙව වුත්‌තන්‌ති.
498. Idāni yāni tāni tesaṃ kammānaṃ vatthubhūtāni sikkhāpadāni, tesaṃ paññattiyaṃ ānisaṃsaṃ dassetuṃ ‘‘dve atthavase paṭiccā’’tiādi āraddhaṃ. Tattha diṭṭhadhammikānaṃ verānaṃ saṃvarāyāti pāṇātipātādīnaṃ pañcannaṃ diṭṭhadhammikaverānaṃ saṃvaratthāya pidahanatthāya. Samparāyikānaṃ verānaṃ paṭighātāyāti vipākadukkhasaṅkhātānaṃ samparāyikaverānaṃ paṭighātatthāya, samucchedanatthāya anuppajjanatthāya. Diṭṭhadhammikānaṃ vajjānaṃ saṃvarāyāti tesaṃyeva pañcannaṃ verānaṃ saṃvaratthāya. Samparāyikānaṃ vajjānanti tesaṃyeva vipākadukkhānaṃ. Vipākadukkhāneva hi idha vajjanīyabhāvato vajjānīti vuttāni. Diṭṭhadhammikānaṃ bhayānanti garahā upavādo tajjanīyādīni kammāni uposathapavāraṇānaṃ ṭhapanaṃ akittipakāsanīyakammanti etāni diṭṭhadhammikabhayāni nāma, etesaṃ saṃvaratthāya. Samparāyikabhayāni pana vipākadukkhāniyeva , tesaṃ paṭighātatthāya. Diṭṭhadhammikānaṃ akusalānanti pañcaveradasaakusalakammapathappabhedānaṃ akusalānaṃ saṃvaratthāya. Vipākadukkhāneva pana akkhamaṭṭhena samparāyikaakusalānīti vuccanti, tesaṃ paṭighātatthāya. Gihīnaṃ anukampāyāti agārikānaṃ saddhārakkhaṇavasena anukampanatthāya. Pāpicchānaṃ pakkhupacchedāyāti pāpicchapuggalānaṃ gaṇabandhabhedanatthāya gaṇabhojanasikkhāpadaṃ paññattaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Yañhettha vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ paṭhamapārājikavaṇṇanāyameva vuttanti.
සික්‌ඛාපදෙසු අත්‌ථවසෙන වණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sikkhāpadesu atthavasena vaṇṇanā niṭṭhitā.
499. පාතිමොක්‌ඛාදීසු පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසොති භික්‌ඛූනං පඤ්‌චවිධො භික්‌ඛුනීනං චතුබ්‌බිධො. පරිවාසදානාදීසු ඔසාරණීයං පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති අට්‌ඨාරසසු වා තෙචත්‌තාලීසාය වා වත්‌තෙසු වත්‌තමානස්‌ස ඔසාරණීයං පඤ්‌ඤත්‌තං. යෙන කම්‌මෙන ඔසාරීයති, තං කම්‌මං පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති අත්‌ථො. නිස්‌සාරණීයං පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති භණ්‌ඩනකාරකාදයො යෙන කම්‌මෙන නිස්‌සාරීයන්‌ති, තං කම්‌මං පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති අත්‌ථො.
499. Pātimokkhādīsu pātimokkhuddesoti bhikkhūnaṃ pañcavidho bhikkhunīnaṃ catubbidho. Parivāsadānādīsu osāraṇīyaṃ paññattanti aṭṭhārasasu vā tecattālīsāya vā vattesu vattamānassa osāraṇīyaṃ paññattaṃ. Yena kammena osārīyati, taṃ kammaṃ paññattanti attho. Nissāraṇīyaṃ paññattanti bhaṇḍanakārakādayo yena kammena nissārīyanti, taṃ kammaṃ paññattanti attho.
500. අපඤ්‌ඤත්‌තෙතිආදීසු අපඤ්‌ඤත්‌තෙ පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති සත්‌තාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා කකුසන්‌ධඤ්‌ච සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං කොණාගමනඤ්‌ච කස්‌සපඤ්‌ච සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං ඨපෙත්‌වා අන්‌තරා කෙනචි අපඤ්‌ඤත්‌තෙ සික්‌ඛාපදෙ පඤ්‌ඤත්‌තං නාම. මක්‌කටිවත්‌ථුආදිවිනීතකථා සික්‌ඛාපදෙ පඤ්‌ඤත්‌තෙ අනුපඤ්‌ඤත්‌තං නාම. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
500. Apaññattetiādīsu apaññatte paññattanti sattāpattikkhandhā kakusandhañca sammāsambuddhaṃ koṇāgamanañca kassapañca sammāsambuddhaṃ ṭhapetvā antarā kenaci apaññatte sikkhāpade paññattaṃ nāma. Makkaṭivatthuādivinītakathā sikkhāpade paññatte anupaññattaṃ nāma. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ආනිසංසවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ānisaṃsavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
501. ඉදානි සබ්‌බසික්‌ඛාපදානං එකෙකෙන ආකාරෙන නවධා සඞ්‌ගහං දස්‌සෙතුං ‘‘නව සඞ්‌ගහා’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ වත්‌ථුසඞ්‌ගහොති වත්‌ථුනා සඞ්‌ගහො. එවං සෙසෙසුපි පදත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. අයං පනෙත්‌ථ අත්‌ථයොජනා – යස්‌මා හි එකසික්‌ඛාපදම්‌පි අවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං නත්‌ථි, තස්‌මා සබ්‌බානි වත්‌ථුනා සඞ්‌ගහිතානීති එවං තාව වත්‌ථුසඞ්‌ගහො වෙදිතබ්‌බො.
501. Idāni sabbasikkhāpadānaṃ ekekena ākārena navadhā saṅgahaṃ dassetuṃ ‘‘nava saṅgahā’’tiādimāha. Tattha vatthusaṅgahoti vatthunā saṅgaho. Evaṃ sesesupi padattho veditabbo. Ayaṃ panettha atthayojanā – yasmā hi ekasikkhāpadampi avatthusmiṃ paññattaṃ natthi, tasmā sabbāni vatthunā saṅgahitānīti evaṃ tāva vatthusaṅgaho veditabbo.
යස්‌මා පන ද්‌වෙ ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා සීලවිපත්‌තියා සඞ්‌ගහිතා, පඤ්‌චාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා ආචාරවිපත්‌තියා, ඡ සික්‌ඛාපදානි ආජීවවිපත්‌තියා සඞ්‌ගහිතානි, තස්‌මා සබ්‌බානිපි විපත්‌තියා සඞ්‌ගහිතානීති එවං විපත්‌තිසඞ්‌ගහො වෙදිතබ්‌බො.
Yasmā pana dve āpattikkhandhā sīlavipattiyā saṅgahitā, pañcāpattikkhandhā ācāravipattiyā, cha sikkhāpadāni ājīvavipattiyā saṅgahitāni, tasmā sabbānipi vipattiyā saṅgahitānīti evaṃ vipattisaṅgaho veditabbo.
යස්‌මා පන සත්‌තහාපත්‌තීහි මුත්‌තං එකසික්‌ඛාපදම්‌පි නත්‌ථි, තස්‌මා සබ්‌බානි ආපත්‌තියා සඞ්‌ගහිතානීති එවං ආපත්‌තිසඞ්‌ගහො වෙදිතබ්‌බො.
Yasmā pana sattahāpattīhi muttaṃ ekasikkhāpadampi natthi, tasmā sabbāni āpattiyā saṅgahitānīti evaṃ āpattisaṅgaho veditabbo.
සබ්‌බානි ච සත්‌තසු නගරෙසු පඤ්‌ඤත්‌තානීති නිදානෙන සඞ්‌ගහිතානීති එවං නිදානසඞ්‌ගහො වෙදිතබ්‌බො.
Sabbāni ca sattasu nagaresu paññattānīti nidānena saṅgahitānīti evaṃ nidānasaṅgaho veditabbo.
යස්‌මා පන එකසික්‌ඛාපදම්‌පි අජ්‌ඣාචාරිකපුග්‌ගලෙ අසති පඤ්‌ඤත්‌තං නත්‌ථි, තස්‌මා සබ්‌බානි පුග්‌ගලෙන සඞ්‌ගහිතානීති එවං පුග්‌ගලසඞ්‌ගහො වෙදිතබ්‌බො.
Yasmā pana ekasikkhāpadampi ajjhācārikapuggale asati paññattaṃ natthi, tasmā sabbāni puggalena saṅgahitānīti evaṃ puggalasaṅgaho veditabbo.
සබ්‌බානි පන පඤ්‌චහි චෙව සත්‌තහි ච ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි සඞ්‌ගහිතානි, සබ්‌බානි න විනා ඡහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨන්‌තීති සමුට්‌ඨානෙන සඞ්‌ගහිතානි. සබ්‌බානි ච චතූසු අධිකරණෙසු ආපත්‌තාධිකරණෙන සඞ්‌ගහිතානි. සබ්‌බානි සත්‌තහි සමථෙහි සමථං ගච්‌ඡන්‌තීති සමථෙහි සඞ්‌ගහිතානි. එවමෙත්‌ථ ඛන්‌ධසමුට්‌ඨානඅධිකරණසමථසඞ්‌ගහාපි වෙදිතබ්‌බා. සෙසං පුබ්‌බෙ වුත්‌තනයමෙවාති.
Sabbāni pana pañcahi ceva sattahi ca āpattikkhandhehi saṅgahitāni, sabbāni na vinā chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhantīti samuṭṭhānena saṅgahitāni. Sabbāni ca catūsu adhikaraṇesu āpattādhikaraṇena saṅgahitāni. Sabbāni sattahi samathehi samathaṃ gacchantīti samathehi saṅgahitāni. Evamettha khandhasamuṭṭhānaadhikaraṇasamathasaṅgahāpi veditabbā. Sesaṃ pubbe vuttanayamevāti.
සමන්‌තපාසාදිකාය විනයසංවණ්‌ණනාය
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
නවසඞ්‌ගහිතවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Navasaṅgahitavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
නිට්‌ඨිතා ච පරිවාරස්‌ස අනුත්‌තානත්‌ථපදවණ්‌ණනාති.
Niṭṭhitā ca parivārassa anuttānatthapadavaṇṇanāti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi
2. අත්‌ථවසවග්‌ගො • 2. Atthavasavaggo
3. පඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගො • 3. Paññattavaggo
4. අපඤ්‌ඤත්‌තෙ පඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගො • 4. Apaññatte paññattavaggo
5. නවසඞ්‌ගහවග්‌ගො • 5. Navasaṅgahavaggo
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අපඤ්‌ඤත්‌තෙ පඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගවණ්‌ණනා • Apaññatte paññattavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අපඤ්‌ඤත්‌තෙපඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගවණ්‌ණනා • Apaññattepaññattavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අත්‌ථවසවග්‌ගාදිවණ්‌ණනා • Atthavasavaggādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / අත්‌ථවසවග්‌ගාදිවණ්‌ණනා • Atthavasavaggādivaṇṇanā
