| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
අත්‌ථවසවග්‌ගාදිවණ්‌ණනා
Atthavasavaggādivaṇṇanā
498. එවං කම්‌මවග්‌ගවණ්‌ණනං දස්‌සෙත්‌වා තස්‌සානන්‌තරෙ වුත්‌තාය ‘‘ද්‌වෙ අත්‌ථවසෙ පටිච්‌චා’’තිආදිකාය දෙසනාය අනුසන්‌ධිං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘ඉදානී’’තිආදි, ඉදානි ආරද්‌ධන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. යානි තානි සික්‌ඛාපදානීති යොජනා. දිට්‌ඨධම්‌මිකවෙරානන්‌ති දිට්‌ඨධම්‌මෙ පවත්‌තත්‌තා ච විරමිතබ්‌බත්‌තා ච දිට්‌ඨධම්‌මිකානං වෙරානං. සංවරායාති එත්‌ථ සංපුබ්‌බො වරධාතු පිදහනත්‌ථො, ආයසද්‌දො ච තදත්‌ථොති ආහ ‘‘පිදහනත්‌ථායා’’ති. විපාකදුක්‌ඛසඞ්‌ඛාතානන්‌ති පාණාතිපාතාදීනං විපාකභූතානං දුක්‌ඛසඞ්‌ඛාතානං. සම්‌පරායිකානන්‌ති සම්‌පරායෙ පවත්‌තානං. ඉධාති ඉමස්‌මිං සික්‌ඛාපදපඤ්‌ඤත්‌තානිසංසට්‌ඨානෙ. ‘‘වජ්‌ජනීයභාවතො’’ති ඉමිනා වජ්‌ජෙතබ්‌බානීති වජ්‌ජානීති වචනත්‌ථං දස්‌සෙති. භායන්‌ති එතෙහීති භයානි. අක්‌ඛමට්‌ඨෙනාති අසහණීයට්‌ඨෙන. ‘‘අකුසලානීති වුච්‌චන්‌තී’’ති ඉමිනා විපාකදුක්‌ඛානි ඵලූපචාරෙන අකුසලානි නාමාති දස්‌සෙති. ගණබන්‌ධභෙදනත්‌ථාය සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති එවමෙව පාඨො. පොත්‌ථකෙසු පන ‘‘ගණභොජනසික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති පාඨො ලිඛිතො. සබ්‌බත්‌ථාති සබ්‌බස්‌මිං අත්‌ථවසවග්‌ගෙ. යන්‌ති වචනං. එත්‌ථාති ඉමස්‌මිං වග්‌ගෙ.
498. Evaṃ kammavaggavaṇṇanaṃ dassetvā tassānantare vuttāya ‘‘dve atthavase paṭiccā’’tiādikāya desanāya anusandhiṃ dassento āha ‘‘idānī’’tiādi, idāni āraddhanti sambandho. Yāni tāni sikkhāpadānīti yojanā. Diṭṭhadhammikaverānanti diṭṭhadhamme pavattattā ca viramitabbattā ca diṭṭhadhammikānaṃ verānaṃ. Saṃvarāyāti ettha saṃpubbo varadhātu pidahanattho, āyasaddo ca tadatthoti āha ‘‘pidahanatthāyā’’ti. Vipākadukkhasaṅkhātānanti pāṇātipātādīnaṃ vipākabhūtānaṃ dukkhasaṅkhātānaṃ. Samparāyikānanti samparāye pavattānaṃ. Idhāti imasmiṃ sikkhāpadapaññattānisaṃsaṭṭhāne. ‘‘Vajjanīyabhāvato’’ti iminā vajjetabbānīti vajjānīti vacanatthaṃ dasseti. Bhāyanti etehīti bhayāni. Akkhamaṭṭhenāti asahaṇīyaṭṭhena. ‘‘Akusalānīti vuccantī’’ti iminā vipākadukkhāni phalūpacārena akusalāni nāmāti dasseti. Gaṇabandhabhedanatthāya sikkhāpadaṃ paññattanti evameva pāṭho. Potthakesu pana ‘‘gaṇabhojanasikkhāpadaṃ paññatta’’nti pāṭho likhito. Sabbatthāti sabbasmiṃ atthavasavagge. Yanti vacanaṃ. Etthāti imasmiṃ vagge.
ඉති අත්‌ථවසවග්‌ගවණ්‌ණනාය යොජනා සමත්‌තා.
Iti atthavasavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.
499. වත්‌තෙසු වත්‌තමානො පුග්‌ගලො ඔසාරීයති අනෙනාති ඔසාරණීයං, කම්‌මං. තෙන වුත්‌තං ‘‘යෙන කම්‌මෙන ඔසාරීයති, තං කම්‌මං පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති. ‘‘යෙන කම්‌මෙනා’’තිආදිනා භණ්‌ඩනකාරකාදයො නිස්‌සාරීයන්‌ති අනෙන කම්‌මෙනාති නිස්‌සාරණීයන්‌ති වචනත්‌ථං දස්‌සෙති.
499. Vattesu vattamāno puggalo osārīyati anenāti osāraṇīyaṃ, kammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘yena kammena osārīyati, taṃ kammaṃ paññatta’’nti. ‘‘Yena kammenā’’tiādinā bhaṇḍanakārakādayo nissārīyanti anena kammenāti nissāraṇīyanti vacanatthaṃ dasseti.
500. සත්‌තාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා පඤ්‌ඤත්‌තං නාමාති සම්‌බන්‌ධො. අන්‌තරාති කකුසන්‌ධාදීනං තිණ්‌ණං බුද්‌ධානඤ්‌ච අම්‌හාකං භගවතො ච අන්‌තරෙ. ‘‘සික්‌ඛාපදෙ’’ති ඉමිනා ‘‘අපඤ්‌ඤත්‌තෙ’’ති පදස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙති. මක්‌කටීවත්‌ථුආදිවිනීතකථා අනුපඤ්‌ඤත්‌තං නාමාති සම්‌බන්‌ධො. ‘‘සික්‌ඛාපදෙ’’ති ඉමිනා ‘‘පඤ්‌ඤත්‌තෙ’’ති පදස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙති. සබ්‌බත්‌ථාති සබ්‌බස්‌මිං ආනිසංසවග්‌ගෙ.
500. Sattāpattikkhandhā paññattaṃ nāmāti sambandho. Antarāti kakusandhādīnaṃ tiṇṇaṃ buddhānañca amhākaṃ bhagavato ca antare. ‘‘Sikkhāpade’’ti iminā ‘‘apaññatte’’ti padassa atthaṃ dasseti. Makkaṭīvatthuādivinītakathā anupaññattaṃ nāmāti sambandho. ‘‘Sikkhāpade’’ti iminā ‘‘paññatte’’ti padassa atthaṃ dasseti. Sabbatthāti sabbasmiṃ ānisaṃsavagge.
ඉති ආනිසංසවග්‌ගවණ්‌ණනාය යොජනා සමත්‌තා.
Iti ānisaṃsavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.
501. සබ්‌බසික්‌ඛාපදානං සඞ්‌ගහන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. තත්‌ථාති ‘‘නව සඞ්‌ගහා’’තිආදිපාඨෙ එවමත්‌ථො වෙදිතබ්‌බොති යොජනා. ‘‘වත්‌ථුනා සඞ්‌ගහො’’ති ඉමිනා ‘‘වත්‌ථුස්‌මිං, වත්‌ථූනං සඞ්‌ගහො’’ති අත්‌ථං නිවාරෙති. එත්‌ථාති ‘‘වත්‌ථුසඞ්‌ගහො’’තිආදිපාඨෙ. හීති විත්‌ථාරො. යස්‌මා නත්‌ථීති සම්‌බන්‌ධො. සබ්‌බානීති සික්‌ඛාපදානි. ‘‘සඞ්‌ගහිතානී’’ති ඉමිනා සඞ්‌ගහිතබ්‌බොති සඞ්‌ගහොති නිබ්‌බචනං දස්‌සෙති. එවං තාවාතිආදි නිගමනං.
501. Sabbasikkhāpadānaṃ saṅgahanti sambandho. Tatthāti ‘‘nava saṅgahā’’tiādipāṭhe evamattho veditabboti yojanā. ‘‘Vatthunā saṅgaho’’ti iminā ‘‘vatthusmiṃ, vatthūnaṃ saṅgaho’’ti atthaṃ nivāreti. Etthāti ‘‘vatthusaṅgaho’’tiādipāṭhe. Hīti vitthāro. Yasmā natthīti sambandho. Sabbānīti sikkhāpadāni. ‘‘Saṅgahitānī’’ti iminā saṅgahitabboti saṅgahoti nibbacanaṃ dasseti. Evaṃ tāvātiādi nigamanaṃ.
යස්‌මා පන සඞ්‌ගහිතාති සම්‌බන්‌ධො.
Yasmā pana saṅgahitāti sambandho.
එවමෙත්‌ථාතිආදිනා ඛන්‌ධසමුට්‌ඨානඅධිකරණසමථෙ සම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා නිගමනං දස්‌සෙති. එත්‌ථාති සඞ්‌ගහවග්‌ගෙ.
Evametthātiādinā khandhasamuṭṭhānaadhikaraṇasamathe sampiṇḍetvā nigamanaṃ dasseti. Etthāti saṅgahavagge.
ඉති සමන්‌තපාසාදිකාය විනයසංවණ්‌ණනාය
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
නවසඞ්‌ගහිතවණ්‌ණනාය යොජනා සමත්‌තා.
Navasaṅgahitavaṇṇanāya yojanā samattā.
නිට්‌ඨිතාති නිට්‌ඨං නිප්‌ඵත්‌තිං ඉතා ගතාති නිට්‌ඨිතා, අථ වා නිට්‌ඨෙ නිප්‌ඵත්‌තියං ඉතා ඨිතාති නිට්‌ඨිතා. චසද්‌දො අවධාරණත්‌ථො, නිට්‌ඨිතා එවාති හි අත්‌ථො. අනුත්‌තානත්‌ථපදවණ්‌ණනාති අනුත්‌තානානං අත්‌ථවන්‌තපදානං, අත්‌ථානඤ්‌ච පදානඤ්‌ච වණ්‌ණනා.
Niṭṭhitāti niṭṭhaṃ nipphattiṃ itā gatāti niṭṭhitā, atha vā niṭṭhe nipphattiyaṃ itā ṭhitāti niṭṭhitā. Casaddo avadhāraṇattho, niṭṭhitā evāti hi attho. Anuttānatthapadavaṇṇanāti anuttānānaṃ atthavantapadānaṃ, atthānañca padānañca vaṇṇanā.
ඉති පරිවාරවණ්‌ණනාය යොජනා සමත්‌තා.
Iti parivāravaṇṇanāya yojanā samattā.
නිට්‌ඨිතා ච පාචිත්‍යාදිවණ්‌ණනාය යොජනාති.
Niṭṭhitā ca pācityādivaṇṇanāya yojanāti.
ජාදිලඤ්‌ඡිතනාමෙනනෙකානං වාචිතො මයා;
Jādilañchitanāmenanekānaṃ vācito mayā;
පරිවාරවිනයස්‌ස, සමත්‌තො යොජනානයො.
Parivāravinayassa, samatto yojanānayo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi
2. අත්‌ථවසවග්‌ගො • 2. Atthavasavaggo
3. පඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගො • 3. Paññattavaggo
4. අපඤ්‌ඤත්‌තෙ පඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගො • 4. Apaññatte paññattavaggo
5. නවසඞ්‌ගහවග්‌ගො • 5. Navasaṅgahavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / අත්‌ථවසවග්‌ගාදිවණ්‌ණනා • Atthavasavaggādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අපඤ්‌ඤත්‌තෙ පඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගවණ්‌ණනා • Apaññatte paññattavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අපඤ්‌ඤත්‌තෙපඤ්‌ඤත්‌තවග්‌ගවණ්‌ණනා • Apaññattepaññattavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අත්‌ථවසවග්‌ගාදිවණ්‌ණනා • Atthavasavaggādivaṇṇanā
