Atthavasavaggādivaṇṇanā

498. Evaṃ kammavaggavaṇṇanaṃ dassetvā tassānantare vuttāya ‘‘dve atthavase paṭiccā’’tiādikāya desanāya anusandhiṃ dassento āha ‘‘idānī’’tiādi, idāni āraddhanti sambandho. Yāni tāni sikkhāpadānīti yojanā. Diṭṭhadhammikaverānanti diṭṭhadhamme pavattattā ca viramitabbattā ca diṭṭhadhammikānaṃ verānaṃ. Saṃvarāyāti ettha saṃpubbo varadhātu pidahanattho, āyasaddo ca tadatthoti āha ‘‘pidahanatthāyā’’ti. Vipākadukkhasaṅkhātānanti pāṇātipātādīnaṃ vipākabhūtānaṃ dukkhasaṅkhātānaṃ. Samparāyikānanti samparāye pavattānaṃ. Idhāti imasmiṃ sikkhāpadapaññattānisaṃsaṭṭhāne. ‘‘Vajjanīyabhāvato’’ti iminā vajjetabbānīti vajjānīti vacanatthaṃ dasseti. Bhāyanti etehīti bhayāni. Akkhamaṭṭhenāti asahaṇīyaṭṭhena. ‘‘Akusalānīti vuccantī’’ti iminā vipākadukkhāni phalūpacārena akusalāni nāmāti dasseti. Gaṇabandhabhedanatthāya sikkhāpadaṃ paññattanti evameva pāṭho. Potthakesu pana ‘‘gaṇabhojanasikkhāpadaṃ paññatta’’nti pāṭho likhito. Sabbatthāti sabbasmiṃ atthavasavagge. Yanti vacanaṃ. Etthāti imasmiṃ vagge.

Iti atthavasavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.

499. Vattesu vattamāno puggalo osārīyati anenāti osāraṇīyaṃ, kammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘yena kammena osārīyati, taṃ kammaṃ paññatta’’nti. ‘‘Yena kammenā’’tiādinā bhaṇḍanakārakādayo nissārīyanti anena kammenāti nissāraṇīyanti vacanatthaṃ dasseti.

500. Sattāpattikkhandhā paññattaṃ nāmāti sambandho. Antarāti kakusandhādīnaṃ tiṇṇaṃ buddhānañca amhākaṃ bhagavato ca antare. ‘‘Sikkhāpade’’ti iminā ‘‘apaññatte’’ti padassa atthaṃ dasseti. Makkaṭīvatthuādivinītakathā anupaññattaṃ nāmāti sambandho. ‘‘Sikkhāpade’’ti iminā ‘‘paññatte’’ti padassa atthaṃ dasseti. Sabbatthāti sabbasmiṃ ānisaṃsavagge.

Iti ānisaṃsavaggavaṇṇanāya yojanā samattā.

501. Sabbasikkhāpadānaṃ saṅgahanti sambandho. Tatthāti ‘‘nava saṅgahā’’tiādipāṭhe evamattho veditabboti yojanā. ‘‘Vatthunā saṅgaho’’ti iminā ‘‘vatthusmiṃ, vatthūnaṃ saṅgaho’’ti atthaṃ nivāreti. Etthāti ‘‘vatthusaṅgaho’’tiādipāṭhe. Hīti vitthāro. Yasmā natthīti sambandho. Sabbānīti sikkhāpadāni. ‘‘Saṅgahitānī’’ti iminā saṅgahitabboti saṅgahoti nibbacanaṃ dasseti. Evaṃ tāvātiādi nigamanaṃ.

Yasmā pana saṅgahitāti sambandho.

Evametthātiādinā khandhasamuṭṭhānaadhikaraṇasamathe sampiṇḍetvā nigamanaṃ dasseti. Etthāti saṅgahavagge.

Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya

Navasaṅgahitavaṇṇanāya yojanā samattā.

Niṭṭhitāti niṭṭhaṃ nipphattiṃ itā gatāti niṭṭhitā, atha vā niṭṭhe nipphattiyaṃ itā ṭhitāti niṭṭhitā. Casaddo avadhāraṇattho, niṭṭhitā evāti hi attho. Anuttānatthapadavaṇṇanāti anuttānānaṃ atthavantapadānaṃ, atthānañca padānañca vaṇṇanā.

Iti parivāravaṇṇanāya yojanā samattā.

Niṭṭhitā ca pācityādivaṇṇanāya yojanāti.

Jādilañchitanāmenanekānaṃ vācito mayā;

Parivāravinayassa, samatto yojanānayo.