| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
8. අට්‌ඨවත්‌ථුකාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
8. Aṭṭhavatthukāsikkhāpadavaṇṇanā
ලොකස්‌සාදමිත්‌තසන්‌ථවවසෙනාති (සාරත්‌ථ. ටී. පාචිත්‌තිය 3.675) ලොකස්‌සාදසඞ්‌ඛාතස්‌ස මිත්‌තසන්‌ථවස්‌ස වසෙන. කිං තන්‌ති ආහ ‘‘කායසංසග්‌ගරාගෙනා’’ති. කායසංසග්‌ගරාගෙනෙව තින්‌තා ඉධ අවස්‌සුතා නාම, න මෙථුනරාගෙනාති. කථමෙතං විඤ්‌ඤායතීති ආහ ‘‘අයමෙව හී’’තිආදි. කිං පනෙත්‌ථ කාරණන්‌ති ආහ ‘‘සමන්‌තපාසාදිකායං පනස්‌ස විචාරණා කතා’’ති. තත්‌ථායං විචාරණා – එත්‌ථ ච අසද්‌ධම්‌මොති කායසංසග්‌ගොව වෙදිතබ්‌බො, න මෙථුනධම්‌මො. න හි මෙථුනස්‌ස සාමන්‌තා ථුල්‌ලච්‌චයං හොති. ‘‘විඤ්‌ඤූ පටිබලො කායසංසග්‌ගං සමාපජ්‌ජිතු’’න්‌ති (පාචි. 676) වචනම්‌පි චෙත්‌ථ සාධකන්‌ති. යං යෙන කතං, තං තස්‌සෙව හොතීති. පුරිසපුග්‌ගලස්‌සාති සාමිවචනන්‌ති දස්‌සෙතුං ‘‘යං පුරිසපුග්‌ගලෙනා’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ හත්‌ථොති අත්‌තනො හත්‌ථො. න කෙවලඤ්‌චෙත්‌ථ හත්‌ථග්‌ගහණන්‌ති ‘‘හත්‌ථො නාම කප්‌පරං උපාදාය යාව අග්‌ගනඛා’’ති (පාචි. 676) වුත්‌තස්‌ස හත්‌ථස්‌සෙව ගහණං, අථ ඛො තස්‌ස ච අඤ්‌ඤස්‌සපි අපාරාජිකඛෙත්‌තස්‌ස ගහණං එකජ්‌ඣං කත්‌වා ‘‘හත්‌ථග්‌ගහණ’’න්‌ති වුත්‌තං. තථා සඞ්‌ඝාටිකණ්‌ණග්‌ගහණන්‌ති න කෙවලං සඞ්‌ඝාටිකණ්‌ණස්‌සෙව ගහණං, අථ ඛො තස්‌ස ච අඤ්‌ඤස්‌සපි යස්‌ස කස්‌සචි චීවරප්‌පදෙසස්‌ස ගහණං වුත්‌තන්‌ති දස්‌සෙතුං ‘‘එත්‌ථ ච යස්‌ස කස්‌සචී’’තිආදි වුත්‌තං. ඉත්‌ථන්‌නාමං ඨානන්‌ති එවංනාමකං ඨානං. ‘‘පටිපාටියා වා උප්‌පටිපාටියා වා පූරෙත්‌වා’’ති ඉදං නිදස්‌සනමත්‌තං. තස්‌මා පටිපාටියා වා උප්‌පටිපාටියා වා එකන්‌තරිකාය වා යෙන තෙන නයෙන පූරෙත්‌වාති අත්‌ථො.
Lokassādamittasanthavavasenāti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.675) lokassādasaṅkhātassa mittasanthavassa vasena. Kiṃ tanti āha ‘‘kāyasaṃsaggarāgenā’’ti. Kāyasaṃsaggarāgeneva tintā idha avassutā nāma, na methunarāgenāti. Kathametaṃ viññāyatīti āha ‘‘ayameva hī’’tiādi. Kiṃ panettha kāraṇanti āha ‘‘samantapāsādikāyaṃ panassa vicāraṇā katā’’ti. Tatthāyaṃ vicāraṇā – ettha ca asaddhammoti kāyasaṃsaggova veditabbo, na methunadhammo. Na hi methunassa sāmantā thullaccayaṃ hoti. ‘‘Viññū paṭibalo kāyasaṃsaggaṃ samāpajjitu’’nti (pāci. 676) vacanampi cettha sādhakanti. Yaṃ yena kataṃ, taṃ tasseva hotīti. Purisapuggalassāti sāmivacananti dassetuṃ ‘‘yaṃ purisapuggalenā’’tiādi vuttaṃ. Tattha hatthoti attano hattho. Na kevalañcettha hatthaggahaṇanti ‘‘hattho nāma kapparaṃ upādāya yāva agganakhā’’ti (pāci. 676) vuttassa hatthasseva gahaṇaṃ, atha kho tassa ca aññassapi apārājikakhettassa gahaṇaṃ ekajjhaṃ katvā ‘‘hatthaggahaṇa’’nti vuttaṃ. Tathā saṅghāṭikaṇṇaggahaṇanti na kevalaṃ saṅghāṭikaṇṇasseva gahaṇaṃ, atha kho tassa ca aññassapi yassa kassaci cīvarappadesassa gahaṇaṃ vuttanti dassetuṃ ‘‘ettha ca yassa kassacī’’tiādi vuttaṃ. Itthannāmaṃ ṭhānanti evaṃnāmakaṃ ṭhānaṃ. ‘‘Paṭipāṭiyā vā uppaṭipāṭiyā vā pūretvā’’ti idaṃ nidassanamattaṃ. Tasmā paṭipāṭiyā vā uppaṭipāṭiyā vā ekantarikāya vā yena tena nayena pūretvāti attho.
තා ආපත්‌තියොති තා ආපන්‌නා ආපත්‌තියො. යථා චෙකෙකස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මිං එවං විසුං විසුං සත්‌තසු වත්‌ථූසු සතක්‌ඛත්‌තුම්‌පි වීතික්‌කන්‌තෙසු තා ආපත්‌තියො දෙසෙත්‌වා මුච්‌චති. ගණනූපිකාති දෙසිතගණනං උපගච්‌ඡති. ධුරනික්‌ඛෙපං කත්‌වාති ‘‘අඤ්‌ඤං වත්‌ථුං ආපජ්‌ජිස්‌සාමී’’ති උස්‌සාහං ඨපෙත්‌වා.
Tā āpattiyoti tā āpannā āpattiyo. Yathā cekekasmiṃ vatthusmiṃ evaṃ visuṃ visuṃ sattasu vatthūsu satakkhattumpi vītikkantesu tā āpattiyo desetvā muccati. Gaṇanūpikāti desitagaṇanaṃ upagacchati. Dhuranikkhepaṃ katvāti ‘‘aññaṃ vatthuṃ āpajjissāmī’’ti ussāhaṃ ṭhapetvā.
අට්‌ඨවත්‌ථුකාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Aṭṭhavatthukāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ඉති කඞ්‌ඛාවිතරණියා පාතිමොක්‌ඛවණ්‌ණනාය
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
විනයත්‌ථමඤ්‌ජූසායං ලීනත්‌ථප්‌පකාසනියං
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
භික්‌ඛුනිපාතිමොක්‌ඛෙ පාරාජිකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Bhikkhunipātimokkhe pārājikavaṇṇanā niṭṭhitā.
