| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੮. ਅਟ੍ਠવਤ੍ਥੁਕਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
8. Aṭṭhavatthukāsikkhāpadavaṇṇanā
ਲੋਕਸ੍ਸਾਦਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥવવਸੇਨਾਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੬੭੫) ਲੋਕਸ੍ਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥવਸ੍ਸ વਸੇਨ। ਕਿਂ ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨਾ’’ਤਿ। ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨੇવ ਤਿਨ੍ਤਾ ਇਧ ਅવਸ੍ਸੁਤਾ ਨਾਮ, ਨ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨਾਤਿ। ਕਥਮੇਤਂ વਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਮੇવ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਕਿਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ ਪਨਸ੍ਸ વਿਚਾਰਣਾ ਕਤਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਯਂ વਿਚਾਰਣਾ – ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੋવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ। ਨ ਹਿ ਮੇਥੁਨਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਹੋਤਿ। ‘‘વਿਞ੍ਞੂ ਪਟਿਬਲੋ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੬੭੬) વਚਨਮ੍ਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਨ੍ਤਿ। ਯਂ ਯੇਨ ਕਤਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸੇવ ਹੋਤੀਤਿ। ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਿવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੋ। ਨ ਕੇવਲਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਹਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਕਪ੍ਪਰਂ ਉਪਾਦਾਯ ਯਾવ ਅਗ੍ਗਨਖਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੬੭੬) વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਸ੍ਸੇવ ਗਹਣਂ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਅਪਾਰਾਜਿਕਖੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣਸ੍ਸੇવ ਗਹਣਂ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਚੀવਰਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਗਹਣਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏવਂਨਾਮਕਂ ਠਾਨਂ। ‘‘ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ વਾ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ વਾ ਪੂਰੇਤ੍વਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ વਾ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ વਾ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾਯ વਾ ਯੇਨ ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਪੂਰੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Lokassādamittasanthavavasenāti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.675) lokassādasaṅkhātassa mittasanthavassa vasena. Kiṃ tanti āha ‘‘kāyasaṃsaggarāgenā’’ti. Kāyasaṃsaggarāgeneva tintā idha avassutā nāma, na methunarāgenāti. Kathametaṃ viññāyatīti āha ‘‘ayameva hī’’tiādi. Kiṃ panettha kāraṇanti āha ‘‘samantapāsādikāyaṃ panassa vicāraṇā katā’’ti. Tatthāyaṃ vicāraṇā – ettha ca asaddhammoti kāyasaṃsaggova veditabbo, na methunadhammo. Na hi methunassa sāmantā thullaccayaṃ hoti. ‘‘Viññū paṭibalo kāyasaṃsaggaṃ samāpajjitu’’nti (pāci. 676) vacanampi cettha sādhakanti. Yaṃ yena kataṃ, taṃ tasseva hotīti. Purisapuggalassāti sāmivacananti dassetuṃ ‘‘yaṃ purisapuggalenā’’tiādi vuttaṃ. Tattha hatthoti attano hattho. Na kevalañcettha hatthaggahaṇanti ‘‘hattho nāma kapparaṃ upādāya yāva agganakhā’’ti (pāci. 676) vuttassa hatthasseva gahaṇaṃ, atha kho tassa ca aññassapi apārājikakhettassa gahaṇaṃ ekajjhaṃ katvā ‘‘hatthaggahaṇa’’nti vuttaṃ. Tathā saṅghāṭikaṇṇaggahaṇanti na kevalaṃ saṅghāṭikaṇṇasseva gahaṇaṃ, atha kho tassa ca aññassapi yassa kassaci cīvarappadesassa gahaṇaṃ vuttanti dassetuṃ ‘‘ettha ca yassa kassacī’’tiādi vuttaṃ. Itthannāmaṃ ṭhānanti evaṃnāmakaṃ ṭhānaṃ. ‘‘Paṭipāṭiyā vā uppaṭipāṭiyā vā pūretvā’’ti idaṃ nidassanamattaṃ. Tasmā paṭipāṭiyā vā uppaṭipāṭiyā vā ekantarikāya vā yena tena nayena pūretvāti attho.
ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਤਾ ਆਪਨ੍ਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ। ਯਥਾ ਚੇਕੇਕਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਏવਂ વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਸਤ੍ਤਸੁ વਤ੍ਥੂਸੁ ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ વੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਦੇਸੇਤ੍વਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ। ਗਣਨੂਪਿਕਾਤਿ ਦੇਸਿਤਗਣਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ। ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ વਤ੍ਥੁਂ ਆਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਠਪੇਤ੍વਾ।
Tā āpattiyoti tā āpannā āpattiyo. Yathā cekekasmiṃ vatthusmiṃ evaṃ visuṃ visuṃ sattasu vatthūsu satakkhattumpi vītikkantesu tā āpattiyo desetvā muccati. Gaṇanūpikāti desitagaṇanaṃ upagacchati. Dhuranikkhepaṃ katvāti ‘‘aññaṃ vatthuṃ āpajjissāmī’’ti ussāhaṃ ṭhapetvā.
ਅਟ੍ਠવਤ੍ਥੁਕਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Aṭṭhavatthukāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਇਤਿ ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣਿਯਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖવਣ੍ਣਨਾਯ
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
વਿਨਯਤ੍ਥਮਞ੍ਜੂਸਾਯਂ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਿਯਂ
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਾਰਾਜਿਕવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Bhikkhunipātimokkhe pārājikavaṇṇanā niṭṭhitā.
