Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
౪. అట్ఠిపుఞ్జసుత్తవణ్ణనా
4. Aṭṭhipuñjasuttavaṇṇanā
౨౪. చతుత్థే ఏకపుగ్గలస్సాతి ఏత్థ పుగ్గలోతి అయం వోహారకథా. బుద్ధస్స హి భగవతో దువిధా దేసనా సమ్ముతిదేసనా చ పరమత్థదేసనా చాతి. తత్థ ‘‘పుగ్గలో, సత్తో, ఇత్థీ, పురిసో, ఖత్తియో, బ్రాహ్మణో, దేవో, మారో’’తి ఏవరూపా సమ్ముతిదేసనా. ‘‘అనిచ్చం, దుక్ఖం, అనత్తా, ఖన్ధా, ధాతు, ఆయతనా, సతిపట్ఠానా’’తి ఏవరూపా పరమత్థదేసనా. తత్థ భగవా యే సమ్ముతివసేన దేసనం సుత్వా విసేసమధిగన్తుం సమత్థా, నేసం సమ్ముతిదేసనం దేసేతి. యే పన పరమత్థవసేన దేసనం సుత్వా విసేసమధిగన్తుం సమత్థా, తేసం పరమత్థదేసనం దేసేతి.
24. Catutthe ekapuggalassāti ettha puggaloti ayaṃ vohārakathā. Buddhassa hi bhagavato duvidhā desanā sammutidesanā ca paramatthadesanā cāti. Tattha ‘‘puggalo, satto, itthī, puriso, khattiyo, brāhmaṇo, devo, māro’’ti evarūpā sammutidesanā. ‘‘Aniccaṃ, dukkhaṃ, anattā, khandhā, dhātu, āyatanā, satipaṭṭhānā’’ti evarūpā paramatthadesanā. Tattha bhagavā ye sammutivasena desanaṃ sutvā visesamadhigantuṃ samatthā, nesaṃ sammutidesanaṃ deseti. Ye pana paramatthavasena desanaṃ sutvā visesamadhigantuṃ samatthā, tesaṃ paramatthadesanaṃ deseti.
తత్థాయం ఉపమా – యథా హి దేసభాసాకుసలో తిణ్ణం వేదానం అత్థసంవణ్ణనకో ఆచరియో యే దమిళభాసాయ వుత్తే అత్థం జానన్తి, తేసం దమిళభాసాయ ఆచిక్ఖతి. యే అన్ధకభాసాదీసు అఞ్ఞతరాయ, తేసం తాయ తాయ భాసాయ. ఏవం తే మాణవకా ఛేకం బ్యత్తం ఆచరియమాగమ్మ ఖిప్పమేవ సిప్పం ఉగ్గణ్హన్తి. తత్థ ఆచరియో వియ బుద్ధో భగవా, తయో వేదా వియ కథేతబ్బభావే ఠితాని తీణి పిటకాని, దేసభాసాకోసల్లమివ సమ్ముతిపరమత్థకోసల్లం, నానాదేసభాసా మాణవకా వియ సమ్ముతిపరమత్థవసేన పటివిజ్ఝనసమత్థా వేనేయ్యా, ఆచరియస్స దమిళభాసాదిఆచిక్ఖనం వియ భగవతో సమ్ముతిపరమత్థవసేన దేసనా వేదితబ్బా. ఆహ చేత్థ –
Tatthāyaṃ upamā – yathā hi desabhāsākusalo tiṇṇaṃ vedānaṃ atthasaṃvaṇṇanako ācariyo ye damiḷabhāsāya vutte atthaṃ jānanti, tesaṃ damiḷabhāsāya ācikkhati. Ye andhakabhāsādīsu aññatarāya, tesaṃ tāya tāya bhāsāya. Evaṃ te māṇavakā chekaṃ byattaṃ ācariyamāgamma khippameva sippaṃ uggaṇhanti. Tattha ācariyo viya buddho bhagavā, tayo vedā viya kathetabbabhāve ṭhitāni tīṇi piṭakāni, desabhāsākosallamiva sammutiparamatthakosallaṃ, nānādesabhāsā māṇavakā viya sammutiparamatthavasena paṭivijjhanasamatthā veneyyā, ācariyassa damiḷabhāsādiācikkhanaṃ viya bhagavato sammutiparamatthavasena desanā veditabbā. Āha cettha –
‘‘దువే సచ్చాని అక్ఖాసి, సమ్బుద్ధో వదతం వరో;
‘‘Duve saccāni akkhāsi, sambuddho vadataṃ varo;
సమ్ముతిం పరమత్థఞ్చ, తతియం నూపలబ్భతి.
Sammutiṃ paramatthañca, tatiyaṃ nūpalabbhati.
‘‘సఙ్కేతవచనం సచ్చం, లోకసమ్ముతికారణా;
‘‘Saṅketavacanaṃ saccaṃ, lokasammutikāraṇā;
పరమత్థవచనం సచ్చం, ధమ్మానం భూతకారణా.
Paramatthavacanaṃ saccaṃ, dhammānaṃ bhūtakāraṇā.
‘‘తస్మా వోహారకుసలస్స, లోకనాథస్స సత్థునో;
‘‘Tasmā vohārakusalassa, lokanāthassa satthuno;
సమ్ముతిం వోహరన్తస్స, ముసావాదో న జాయతీ’’తి.
Sammutiṃ voharantassa, musāvādo na jāyatī’’ti.
అపిచ అట్ఠహి కారణేహి భగవా పుగ్గలకథం కథేతి – హిరోత్తప్పదీపనత్థం, కమ్మస్సకతాదీపనత్థం, పచ్చత్తపురిసకారదీపనత్థం, , ఆనన్తరియదీపనత్థం, బ్రహ్మవిహారదీపనత్థం, పుబ్బేనివాసదీపనత్థం, దక్ఖిణావిసుద్ధిదీపనత్థం, లోకసమ్ముతియా అప్పహానత్థం, చాతి. ‘‘ఖన్ధధాతుఆయతనాని హిరియన్తి ఓత్తప్పన్తీ’’తి హి వుత్తే మహాజనో న జానాతి, సమ్మోహం ఆపజ్జతి, పటిసత్తు వా హోతి – ‘‘కిమిదం ఖన్ధధాతుఆయతనాని హిరియన్తి ఓత్తప్పన్తి నామా’’తి? ‘‘ఇత్థీ హిరియతి ఓత్తప్పతి, పురిసో, ఖత్తియో, బ్రాహ్మణో, దేవో, మారో’’తి పన వుత్తే జానాతి, న సమ్మోహం ఆపజ్జతి, న పటిసత్తు వా హోతి. తస్మా భగవా హిరోత్తప్పదీపనత్థం పుగ్గలకథం కథేతి.
Apica aṭṭhahi kāraṇehi bhagavā puggalakathaṃ katheti – hirottappadīpanatthaṃ, kammassakatādīpanatthaṃ, paccattapurisakāradīpanatthaṃ, , ānantariyadīpanatthaṃ, brahmavihāradīpanatthaṃ, pubbenivāsadīpanatthaṃ, dakkhiṇāvisuddhidīpanatthaṃ, lokasammutiyā appahānatthaṃ, cāti. ‘‘Khandhadhātuāyatanāni hiriyanti ottappantī’’ti hi vutte mahājano na jānāti, sammohaṃ āpajjati, paṭisattu vā hoti – ‘‘kimidaṃ khandhadhātuāyatanāni hiriyanti ottappanti nāmā’’ti? ‘‘Itthī hiriyati ottappati, puriso, khattiyo, brāhmaṇo, devo, māro’’ti pana vutte jānāti, na sammohaṃ āpajjati, na paṭisattu vā hoti. Tasmā bhagavā hirottappadīpanatthaṃ puggalakathaṃ katheti.
‘‘ఖన్ధా కమ్మస్సకా, ధాతుయో ఆయతనానీ’’తి వుత్తేపి ఏసేవ నయో. తస్మా కమ్మస్సకతాదీపనత్థమ్పి పుగ్గలకథం కథేతి.
‘‘Khandhā kammassakā, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. Tasmā kammassakatādīpanatthampi puggalakathaṃ katheti.
‘‘వేళువనాదయో మహావిహారా ఖన్ధేహి కారాపితా, ధాతూహి ఆయతనేహీ’’తి వుత్తేపి ఏసేవ నయో. తథా ‘‘ఖన్ధా మాతరం జీవితా వోరోపేన్తి, పితరం, అరహన్తం, రుహిరుప్పాదకమ్మం, సఙ్ఘభేదకమ్మం కరోన్తి, ధాతుయో ఆయతనానీ’’తి వుత్తేపి ఏసేవ నయో. ‘‘ఖన్ధా మేత్తాయన్తి, ధాతుయో ఆయతనానీ’’తి వుత్తేపి ఏసేవ నయో. ‘‘ఖన్ధా పుబ్బేనివాసం అనుస్సరన్తి, ధాతుయో ఆయతనానీ’’తి వుత్తేపి ఏసేవ నయో. తస్మా భగవా పచ్చత్తపురిసకారదీపనత్థం ఆనన్తరియదీపనత్థం బ్రహ్మవిహారదీపనత్థం పుబ్బేనివాసదీపనత్థఞ్చ పుగ్గలకథం కథేతి.
‘‘Veḷuvanādayo mahāvihārā khandhehi kārāpitā, dhātūhi āyatanehī’’ti vuttepi eseva nayo. Tathā ‘‘khandhā mātaraṃ jīvitā voropenti, pitaraṃ, arahantaṃ, ruhiruppādakammaṃ, saṅghabhedakammaṃ karonti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. ‘‘Khandhā mettāyanti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. ‘‘Khandhā pubbenivāsaṃ anussaranti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. Tasmā bhagavā paccattapurisakāradīpanatthaṃ ānantariyadīpanatthaṃ brahmavihāradīpanatthaṃ pubbenivāsadīpanatthañca puggalakathaṃ katheti.
‘‘ఖన్ధా దానం పటిగ్గణ్హన్తి, ధాతుయో ఆయతనానీ’’తి వుత్తేపి మహాజనో న జానాతి, సమ్మోహం ఆపజ్జతి, పటిసత్తు వా హోతి ‘‘కిమిదం ఖన్ధా ధాతుయో ఆయతనాని పటిగ్గణ్హన్తి నామా’’తి? ‘‘పుగ్గలా పటిగ్గణ్హన్తీ’’తి పన వుత్తే జానాతి, న సమ్మోహం ఆపజ్జతి, న పటిసత్తు వా హోతి. తస్మా భగవా దక్ఖిణావిసుద్ధిదీపనత్థం పుగ్గలకథం కథేతి.
‘‘Khandhā dānaṃ paṭiggaṇhanti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi mahājano na jānāti, sammohaṃ āpajjati, paṭisattu vā hoti ‘‘kimidaṃ khandhā dhātuyo āyatanāni paṭiggaṇhanti nāmā’’ti? ‘‘Puggalā paṭiggaṇhantī’’ti pana vutte jānāti, na sammohaṃ āpajjati, na paṭisattu vā hoti. Tasmā bhagavā dakkhiṇāvisuddhidīpanatthaṃ puggalakathaṃ katheti.
లోకసమ్ముతిఞ్చ బుద్ధా భగవన్తో న పజహన్తి, లోకసమఞ్ఞాయ లోకనిరుత్తియా లోకాభిలాపే ఠితాయేవ ధమ్మం దేసేన్తి. తస్మా భగవా లోకసమ్ముతియా అప్పహానత్థమ్పి పుగ్గలకథం కథేతి. సో ఇధాపి లోకవోహారవసేన దేసేతబ్బమత్థం దస్సేన్తో ‘‘ఏకపుగ్గలస్సా’’తిఆదిమాహ.
Lokasammutiñca buddhā bhagavanto na pajahanti, lokasamaññāya lokaniruttiyā lokābhilāpe ṭhitāyeva dhammaṃ desenti. Tasmā bhagavā lokasammutiyā appahānatthampi puggalakathaṃ katheti. So idhāpi lokavohāravasena desetabbamatthaṃ dassento ‘‘ekapuggalassā’’tiādimāha.
తత్థ ఏకపుగ్గలస్సాతి ఏకసత్తస్స. కప్పన్తి మహాకప్పం. యదిపి అచ్చన్తసంయోగే ఇదం ఉపయోగవచనం, యత్థ పన సత్తానం సన్ధావనం సంసరణం సమ్భవతి, తస్స వసేన గహేతబ్బం. అట్ఠికఙ్కలోతి అట్ఠిభాగో. ‘‘అట్ఠిఖలో’’తిపి పఠన్తి, అట్ఠిసఞ్చయోతి అత్థో. అట్ఠిపుఞ్జోతి అట్ఠిసమూహో. అట్ఠిరాసీతి తస్సేవ వేవచనం. కేచి పన ‘‘కటిప్పమాణతో హేట్ఠా సమూహో కఙ్కలో నామ, తతో ఉపరి యావ తాలప్పమాణం పుఞ్జో, తతో ఉపరి రాసీ’’తి వదన్తి. తం తేసం మతిమత్తం. సబ్బమేతం సమూహస్సేవ పరియాయవచనం వేపుల్లస్సేవ ఉపమాభావేన ఆహటత్తా.
Tattha ekapuggalassāti ekasattassa. Kappanti mahākappaṃ. Yadipi accantasaṃyoge idaṃ upayogavacanaṃ, yattha pana sattānaṃ sandhāvanaṃ saṃsaraṇaṃ sambhavati, tassa vasena gahetabbaṃ. Aṭṭhikaṅkaloti aṭṭhibhāgo. ‘‘Aṭṭhikhalo’’tipi paṭhanti, aṭṭhisañcayoti attho. Aṭṭhipuñjoti aṭṭhisamūho. Aṭṭhirāsīti tasseva vevacanaṃ. Keci pana ‘‘kaṭippamāṇato heṭṭhā samūho kaṅkalo nāma, tato upari yāva tālappamāṇaṃ puñjo, tato upari rāsī’’ti vadanti. Taṃ tesaṃ matimattaṃ. Sabbametaṃ samūhasseva pariyāyavacanaṃ vepullasseva upamābhāvena āhaṭattā.
సచే సంహారకో అస్సాతి అవిప్పకిరణవసేన సంహరిత్వా ఠపేతా కోచి యది సియాతి పరికప్పనవసేన వదతి. సమ్భతఞ్చ న వినస్సేయ్యాతి తథా కేనచి సమ్భతఞ్చ తం అట్ఠికఙ్కలం అన్తరధానాభావేన పూతిభూతం చుణ్ణవిచుణ్ణఞ్చ అహుత్వా సచే న వినస్సేయ్యాతి పరికప్పనవసేనేవ వదతి. అయఞ్హేత్థ అత్థో – భిక్ఖవే, ఏకస్స సత్తస్స కమ్మకిలేసేహి అపరాపరుప్పత్తివసేన ఏకం మహాకప్పం సన్ధావన్తస్స సంసరన్తస్స ఏవం మహాఅట్ఠిసఞ్చయో భవేయ్య, ఆరోహపరిణాహేహి యత్తకోయం వేపుల్లపబ్బతో. సచే పనస్స కోచి సంహరిత్వా ఠపేతా భవేయ్య, సమ్భతఞ్చ తం సచే అవినస్సన్తం తిట్ఠేయ్యాతి. అయఞ్చ నయో నిబ్బుతప్పదీపే వియ భిజ్జనసభావే కళేవరనిక్ఖేపరహితే ఓపపాతికత్తభావే సబ్బేన సబ్బం అనట్ఠికే చ ఖుద్దకత్తభావే వజ్జేత్వా వుత్తో. కేచి పన ‘‘పరికప్పనవసేన ఇమస్స నయస్స ఆహటత్తా తేసమ్పి యది సియా అట్ఠికఙ్కలో, తేనాపి సహేవ అయం అట్ఠిపుఞ్జపరిమాణో వుత్తో’’తి వదన్తి. అపరే పన ‘‘నయిదమేవం లబ్భమానస్సేవ అట్ఠిపుఞ్జస్స వసేన సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణేన పరిచ్ఛిన్దిత్వా ఇమస్స పరిమాణస్స వుత్తతా. తస్మా వుత్తనయేనేవ అత్థో గహేతబ్బో’’తి.
Sace saṃhārako assāti avippakiraṇavasena saṃharitvā ṭhapetā koci yadi siyāti parikappanavasena vadati. Sambhatañca na vinasseyyāti tathā kenaci sambhatañca taṃ aṭṭhikaṅkalaṃ antaradhānābhāvena pūtibhūtaṃ cuṇṇavicuṇṇañca ahutvā sace na vinasseyyāti parikappanavaseneva vadati. Ayañhettha attho – bhikkhave, ekassa sattassa kammakilesehi aparāparuppattivasena ekaṃ mahākappaṃ sandhāvantassa saṃsarantassa evaṃ mahāaṭṭhisañcayo bhaveyya, ārohapariṇāhehi yattakoyaṃ vepullapabbato. Sace panassa koci saṃharitvā ṭhapetā bhaveyya, sambhatañca taṃ sace avinassantaṃ tiṭṭheyyāti. Ayañca nayo nibbutappadīpe viya bhijjanasabhāve kaḷevaranikkheparahite opapātikattabhāve sabbena sabbaṃ anaṭṭhike ca khuddakattabhāve vajjetvā vutto. Keci pana ‘‘parikappanavasena imassa nayassa āhaṭattā tesampi yadi siyā aṭṭhikaṅkalo, tenāpi saheva ayaṃ aṭṭhipuñjaparimāṇo vutto’’ti vadanti. Apare pana ‘‘nayidamevaṃ labbhamānasseva aṭṭhipuñjassa vasena sabbaññutaññāṇena paricchinditvā imassa parimāṇassa vuttatā. Tasmā vuttanayeneva attho gahetabbo’’ti.
గాథాసు మహేసినాతి మహన్తే సీలక్ఖన్ధాదయో ఏసతి గవేసతీతి మహేసీ, సమ్మాసమ్బుద్ధో. ‘‘ఇతి వుత్తం మహేసినా’’తి చ భగవా ‘‘దసబలసమన్నాగతో, భిక్ఖవే, తథాగతో’’తిఆదీసు వియ అత్తానం అఞ్ఞం వియ కత్వా దస్సేతి. వేపుల్లోతి రాజగహం పరివారేత్వా ఠితేసు పఞ్చసు పబ్బతేసు విపులభావతో వేపుల్లోతి లద్ధనామో. తతో ఏవ మహా, ఠితదిసాభాగవసేన ఉత్తరో గిజ్ఝకూటస్స. గిరిబ్బజేతి గిరిబ్బజపురనామకస్స రాజగహస్స సమీపే.
Gāthāsu mahesināti mahante sīlakkhandhādayo esati gavesatīti mahesī, sammāsambuddho. ‘‘Iti vuttaṃ mahesinā’’ti ca bhagavā ‘‘dasabalasamannāgato, bhikkhave, tathāgato’’tiādīsu viya attānaṃ aññaṃ viya katvā dasseti. Vepulloti rājagahaṃ parivāretvā ṭhitesu pañcasu pabbatesu vipulabhāvato vepulloti laddhanāmo. Tato eva mahā, ṭhitadisābhāgavasena uttaro gijjhakūṭassa. Giribbajeti giribbajapuranāmakassa rājagahassa samīpe.
ఏత్తావతా భగవా ‘‘ఏత్తకేనాపి కాలేన అనుపచ్ఛిన్నభవమూలస్స అపరిఞ్ఞాతవత్థుకస్స పుథుజ్జనస్స అయమీదిసీ కటసివడ్ఢనా’’తి వట్టే ఆదీనవం దస్సేత్వా ఇదాని యేసం అరియసచ్చానం అననుబోధా అప్పటివేధా అన్ధపుథుజ్జనస్స ఏవం కటసివడ్ఢనా, తాని అరియసచ్చాని దిట్ఠవతో అరియపుగ్గలస్స అయం నత్థీతి దస్సేన్తో ‘‘యతో చ అరియసచ్చానీ’’తిఆదిమాహ.
Ettāvatā bhagavā ‘‘ettakenāpi kālena anupacchinnabhavamūlassa apariññātavatthukassa puthujjanassa ayamīdisī kaṭasivaḍḍhanā’’ti vaṭṭe ādīnavaṃ dassetvā idāni yesaṃ ariyasaccānaṃ ananubodhā appaṭivedhā andhaputhujjanassa evaṃ kaṭasivaḍḍhanā, tāni ariyasaccāni diṭṭhavato ariyapuggalassa ayaṃ natthīti dassento ‘‘yato ca ariyasaccānī’’tiādimāha.
తత్థ యతోతి యదా. అరియసచ్చానీతి అరణీయతో అరియాని, అవితథభావేన సచ్చాని చాతి అరియసచ్చాని, అరియభావకరాని వా సచ్చాని అరియసచ్చాని, అరియేహి వా బుద్ధాదీహి పటివిజ్ఝితబ్బాని సచ్చాని అరియసచ్చాని. అథ వా అరియస్స సచ్చాని అరియసచ్చాని. సదేవకేన హి లోకేన సరణన్తి అరణీయతో అరియో భగవా, తేన సయమ్భుఞాణేన దిట్ఠత్తా తస్స సచ్చానీతి అరియసచ్చాని. సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతీతి సమ్మా హేతునా ఞాయేన విపస్సనాపఞ్ఞాసహితాయ మగ్గపఞ్ఞాయ పరిఞ్ఞాపహానసచ్ఛికిరియాభావనాభిసమయవసేన పస్సతి. దుక్ఖన్తిఆది అరియసచ్చానం సరూపదస్సనం. తత్థ అనేకూపద్దవాధిట్ఠానతాయ కుచ్ఛితభావతో బాలజనపరికప్పితధువసుభసుఖత్తవిరహేన తుచ్ఛభావతో చ దుక్ఖం. దుక్ఖం సముప్పజ్జతి ఏతేనాతి దుక్ఖసముప్పాదో, దుక్ఖసముదయో. దుక్ఖం అతిక్కమతి ఏతేన ఆరమ్మణప్పచ్చయభూతేన, ఏత్థ వాతి దుక్ఖస్స అతిక్కమో, నిబ్బానం. ఆరకత్తా కిలేసేహి అరణీయతో చ అరియో. సమ్మాదిట్ఠిఆదీనం అట్ఠన్నం అఙ్గానం వసేన అట్ఠఙ్గికో. మారేన్తో కిలేసే గచ్ఛతి, నిబ్బానత్థికేహి మగ్గీయతి, సయం వా నిబ్బానం మగ్గతీతి మగ్గో. తతో ఏవ దుక్ఖస్స ఉపసమం నిరోధం గచ్ఛతీతి దుక్ఖూపసమగామీ. యతో సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతీతి సమ్బన్ధో.
Tattha yatoti yadā. Ariyasaccānīti araṇīyato ariyāni, avitathabhāvena saccāni cāti ariyasaccāni, ariyabhāvakarāni vā saccāni ariyasaccāni, ariyehi vā buddhādīhi paṭivijjhitabbāni saccāni ariyasaccāni. Atha vā ariyassa saccāni ariyasaccāni. Sadevakena hi lokena saraṇanti araṇīyato ariyo bhagavā, tena sayambhuñāṇena diṭṭhattā tassa saccānīti ariyasaccāni. Sammappaññāya passatīti sammā hetunā ñāyena vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya pariññāpahānasacchikiriyābhāvanābhisamayavasena passati. Dukkhantiādi ariyasaccānaṃ sarūpadassanaṃ. Tattha anekūpaddavādhiṭṭhānatāya kucchitabhāvato bālajanaparikappitadhuvasubhasukhattavirahena tucchabhāvato ca dukkhaṃ. Dukkhaṃ samuppajjati etenāti dukkhasamuppādo, dukkhasamudayo. Dukkhaṃ atikkamati etena ārammaṇappaccayabhūtena, ettha vāti dukkhassa atikkamo, nibbānaṃ. Ārakattā kilesehi araṇīyato ca ariyo. Sammādiṭṭhiādīnaṃ aṭṭhannaṃ aṅgānaṃ vasena aṭṭhaṅgiko. Mārento kilese gacchati, nibbānatthikehi maggīyati, sayaṃ vā nibbānaṃ maggatīti maggo. Tato eva dukkhassa upasamaṃ nirodhaṃ gacchatīti dukkhūpasamagāmī. Yato sammappaññāya passatīti sambandho.
స సత్తక్ఖత్తుం పరమం, సన్ధావిత్వాన పుగ్గలోతి సో ఏవం చతుసచ్చదస్సావీ అరియపుగ్గలో సోతాపన్నో సబ్బముదిన్ద్రియో సమానో సత్తవారపరమంయేవ భవాదీసు అపరాపరుప్పత్తివసేన సన్ధావిత్వా సంసరిత్వా. ఏకబీజీ, కోలంకోలో, సత్తక్ఖత్తుపరమోతి ఇన్ద్రియానం తిక్ఖమజ్ఝిమముదుభావేన తయో హి సోతాపన్నా. తేసు సబ్బముదిన్ద్రియస్స వసేనిదం వుత్తం ‘‘స సత్తక్ఖత్తుం పరమం, సన్ధావిత్వానా’’తి . దుక్ఖస్సన్తకరో హోతీతి వట్టదుక్ఖస్స అన్తకరో పరియోసానకరో హోతి. కథం? సబ్బసంయోజనక్ఖయా అనుపుబ్బేన అగ్గమగ్గం అధిగన్త్వా నిరవసేసానం సంయోజనానం ఖేపనాతి అరహత్తఫలేనేవ దేసనాయ కూటం గణ్హి.
Sasattakkhattuṃ paramaṃ, sandhāvitvāna puggaloti so evaṃ catusaccadassāvī ariyapuggalo sotāpanno sabbamudindriyo samāno sattavāraparamaṃyeva bhavādīsu aparāparuppattivasena sandhāvitvā saṃsaritvā. Ekabījī, kolaṃkolo, sattakkhattuparamoti indriyānaṃ tikkhamajjhimamudubhāvena tayo hi sotāpannā. Tesu sabbamudindriyassa vasenidaṃ vuttaṃ ‘‘sa sattakkhattuṃ paramaṃ, sandhāvitvānā’’ti . Dukkhassantakaro hotīti vaṭṭadukkhassa antakaro pariyosānakaro hoti. Kathaṃ? Sabbasaṃyojanakkhayā anupubbena aggamaggaṃ adhigantvā niravasesānaṃ saṃyojanānaṃ khepanāti arahattaphaleneva desanāya kūṭaṃ gaṇhi.
చతుత్థసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౪. అట్ఠిపుఞ్జసుత్తం • 4. Aṭṭhipuñjasuttaṃ