| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៤. អត្ថិរាគសុត្តវណ្ណនា
4. Atthirāgasuttavaṇṇanā
៦៤. ចតុត្ថេ រាគោតិអាទីនិ លោភស្សេវ នាមានិ។ សោ ហិ រញ្ជនវសេន រាគោ, នន្ទនវសេន នន្ទី, តណ្ហាយនវសេន តណ្ហាតិ វុច្ចតិ។ បតិដ្ឋិតំ តត្ថ វិញ្ញាណំ វិរូឡ្ហន្តិ កម្មំ ជវាបេត្វា បដិសន្ធិអាកឌ្ឍនសមត្ថតាយ បតិដ្ឋិតញ្ចេវ វិរូឡ្ហញ្ច។ យត្ថាតិ តេភូមកវដ្ដេ ភុម្មំ, សព្ពត្ថ វា បុរិមបុរិមបទេ ឯតំ ភុម្មំ។ អត្ថិ តត្ថ សង្ខារានំ វុទ្ធីតិ ឥទំ ឥមស្មិំ វិបាកវដ្ដេ ឋិតស្ស អាយតិវដ្ដហេតុកេ សង្ខារេ សន្ធាយ វុត្តំ។ យត្ថ អត្ថិ អាយតិំ បុនព្ភវាភិនិព្ពត្តីតិ យស្មិំ ឋានេ អាយតិំ បុនព្ភវាភិនិព្ពត្តិ អត្ថិ។
64. Catutthe rāgotiādīni lobhasseva nāmāni. So hi rañjanavasena rāgo, nandanavasena nandī, taṇhāyanavasena taṇhāti vuccati. Patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhanti kammaṃ javāpetvā paṭisandhiākaḍḍhanasamatthatāya patiṭṭhitañceva virūḷhañca. Yatthāti tebhūmakavaṭṭe bhummaṃ, sabbattha vā purimapurimapade etaṃ bhummaṃ. Atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhīti idaṃ imasmiṃ vipākavaṭṭe ṭhitassa āyativaṭṭahetuke saṅkhāre sandhāya vuttaṃ. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbattīti yasmiṃ ṭhāne āyatiṃ punabbhavābhinibbatti atthi.
ឯវមេវ ខោតិ ឯត្ថ ឥទំ ឱបម្មសំសន្ទនំ – រជកចិត្តការា វិយ ហិ សហកម្មសម្ភារំ កម្មំ, ផលកភិត្តិទុស្សបដា វិយ តេភូមកវដ្ដំ។ យថា រជកចិត្តការា បរិសុទ្ធេសុ ផលកាទីសុ រូបំ សមុដ្ឋាបេន្តិ, ឯវមេវ សសម្ភារកកម្មំ ភវេសុ រូបំ សមុដ្ឋាបេតិ។ តត្ថ យថា អកុសលេន ចិត្តការេន សមុដ្ឋាបិតំ រូបំ វិរូបំ ហោតិ ទុស្សណ្ឋិតំ អមនាបំ, ឯវមេវ ឯកច្ចោ កម្មំ ករោន្តោ ញាណវិប្បយុត្តេន ចិត្តេន ករោតិ, តំ កម្មំ រូបំ សមុដ្ឋាបេន្តំ ចក្ខាទីនំ សម្បត្តិំ អទត្វា ទុព្ពណ្ណំ ទុស្សណ្ឋិតំ មាតាបិតូនម្បិ អមនាបំ រូបំ សមុដ្ឋាបេតិ។ យថា បន កុសលេន ចិត្តការេន សមុដ្ឋាបិតំ រូបំ សុរូបំ ហោតិ សុសណ្ឋិតំ មនាបំ, ឯវមេវ ឯកច្ចោ កម្មំ ករោន្តោ ញាណសម្បយុត្តេន ចិត្តេន ករោតិ, តំ កម្មំ រូបំ សមុដ្ឋាបេន្តំ ចក្ខាទីនំ សម្បត្តិំ ទត្វា សុវណ្ណំ សុសណ្ឋិតំ អលង្កតបដិយត្តំ វិយ រូបំ សមុដ្ឋាបេតិ។
Evameva khoti ettha idaṃ opammasaṃsandanaṃ – rajakacittakārā viya hi sahakammasambhāraṃ kammaṃ, phalakabhittidussapaṭā viya tebhūmakavaṭṭaṃ. Yathā rajakacittakārā parisuddhesu phalakādīsu rūpaṃ samuṭṭhāpenti, evameva sasambhārakakammaṃ bhavesu rūpaṃ samuṭṭhāpeti. Tattha yathā akusalena cittakārena samuṭṭhāpitaṃ rūpaṃ virūpaṃ hoti dussaṇṭhitaṃ amanāpaṃ, evameva ekacco kammaṃ karonto ñāṇavippayuttena cittena karoti, taṃ kammaṃ rūpaṃ samuṭṭhāpentaṃ cakkhādīnaṃ sampattiṃ adatvā dubbaṇṇaṃ dussaṇṭhitaṃ mātāpitūnampi amanāpaṃ rūpaṃ samuṭṭhāpeti. Yathā pana kusalena cittakārena samuṭṭhāpitaṃ rūpaṃ surūpaṃ hoti susaṇṭhitaṃ manāpaṃ, evameva ekacco kammaṃ karonto ñāṇasampayuttena cittena karoti, taṃ kammaṃ rūpaṃ samuṭṭhāpentaṃ cakkhādīnaṃ sampattiṃ datvā suvaṇṇaṃ susaṇṭhitaṃ alaṅkatapaṭiyattaṃ viya rūpaṃ samuṭṭhāpeti.
ឯត្ថ ច អាហារំ វិញ្ញាណេន សទ្ធិំ សង្ខិបិត្វា អាហារនាមរូបានំ អន្តរេ ឯកោ សន្ធិ, វិបាកវិធិំ នាមរូបេន សង្ខិបិត្វា នាមរូបសង្ខារានំ អន្តរេ ឯកោ សន្ធិ, សង្ខារានញ្ច អាយតិភវស្ស ច អន្តរេ ឯកោ សន្ធីតិ វេទិតព្ពោ។
Ettha ca āhāraṃ viññāṇena saddhiṃ saṅkhipitvā āhāranāmarūpānaṃ antare eko sandhi, vipākavidhiṃ nāmarūpena saṅkhipitvā nāmarūpasaṅkhārānaṃ antare eko sandhi, saṅkhārānañca āyatibhavassa ca antare eko sandhīti veditabbo.
កូដាគារន្តិ ឯកកណ្ណិកំ គាហាបេត្វា កតំ អគារំ។ កូដាគារសាលាតិ ទ្វេ កណ្ណិកេ គហេត្វា កតសាលា។ ឯវមេវ ខោតិ ឯត្ថ ខីណាសវស្ស កម្មំ សូរិយរស្មិសមំ វេទិតព្ពំ។ សូរិយរស្មិ បន អត្ថិ, សា កេវលំ បតិដ្ឋាយ អភាវេន អប្បតិដ្ឋា នាម ជាតា, ខីណាសវស្ស កម្មំ នត្ថិតាយ ឯវ អប្បតិដ្ឋំ។ តស្ស ហិ កាយាទយោ អត្ថិ, តេហិ បន កតកម្មំ កុសលាកុសលំ នាម ន ហោតិ, កិរិយមត្តេ ឋត្វា អវិបាកំ ហោតិ។ ឯវមស្ស កម្មំ នត្ថិតាយ ឯវ អប្បតិដ្ឋំ នាម ជាតន្តិ។ ចតុត្ថំ។
Kūṭāgāranti ekakaṇṇikaṃ gāhāpetvā kataṃ agāraṃ. Kūṭāgārasālāti dve kaṇṇike gahetvā katasālā. Evameva khoti ettha khīṇāsavassa kammaṃ sūriyarasmisamaṃ veditabbaṃ. Sūriyarasmi pana atthi, sā kevalaṃ patiṭṭhāya abhāvena appatiṭṭhā nāma jātā, khīṇāsavassa kammaṃ natthitāya eva appatiṭṭhaṃ. Tassa hi kāyādayo atthi, tehi pana katakammaṃ kusalākusalaṃ nāma na hoti, kiriyamatte ṭhatvā avipākaṃ hoti. Evamassa kammaṃ natthitāya eva appatiṭṭhaṃ nāma jātanti. Catutthaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. អត្ថិរាគសុត្តំ • 4. Atthirāgasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. អត្ថិរាគសុត្តវណ្ណនា • 4. Atthirāgasuttavaṇṇanā
