Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੮. ਲਕ੍ਖਣਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
8. Lakkhaṇasaṃyuttaṃ
੧. ਪਠਮવਗ੍ਗੋ
1. Paṭhamavaggo
੧. ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ
1. Aṭṭhisuttaṃ
੨੦੨. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲਕ੍ਖਣੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ 1 ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਆਯਾਮਾવੁਸੋ 2 ਲਕ੍ਖਣ, ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਾ ਪਬ੍ਬਤਾ ਓਰੋਹਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਿਤਂ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਆવੁਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਿਤਸ੍ਸ ਪਾਤੁਕਮ੍ਮਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ, ਆવੁਸੋ ਲਕ੍ਖਣ, ਏਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ। ਭਗવਤੋ ਮਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ।
202. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā ca lakkhaṇo āyasmā ca mahāmoggallāno 3 gijjhakūṭe pabbate viharanti. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yenāyasmā lakkhaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ lakkhaṇaṃ etadavoca – ‘‘āyāmāvuso 4 lakkhaṇa, rājagahaṃ piṇḍāya pavisissāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā lakkhaṇo āyasmato mahāmoggallānassa paccassosi. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno gijjhakūṭā pabbatā orohanto aññatarasmiṃ padese sitaṃ pātvākāsi. Atha kho āyasmā lakkhaṇo āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, āvuso moggallāna, hetu ko paccayo sitassa pātukammāyā’’ti? ‘‘Akālo kho, āvuso lakkhaṇa, etassa pañhassa. Bhagavato maṃ santike etaṃ pañhaṃ pucchā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲਕ੍ਖਣੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਾ ਪਬ੍ਬਤਾ ਓਰੋਹਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਿਤਂ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸਿ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਆવੁਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਿਤਸ੍ਸ ਪਾਤੁਕਮ੍ਮਾਯਾ’’ਤਿ?
Atha kho āyasmā ca lakkhaṇo āyasmā ca mahāmoggallāno rājagahe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā lakkhaṇo āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘idhāyasmā mahāmoggallāno gijjhakūṭā pabbatā orohanto aññatarasmiṃ padese sitaṃ pātvākāsi. Ko nu kho, āvuso moggallāna, hetu ko paccayo sitassa pātukammāyā’’ti?
‘‘ਇਧਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਾ ਪਬ੍ਬਤਾ ਓਰੋਹਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸਂ ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਖਲਿਕਂ વੇਹਾਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਂ। ਤਮੇਨਂ ਗਿਜ੍ਝਾਪਿ ਕਾਕਾਪਿ ਕੁਲਲਾਪਿ ਅਨੁਪਤਿਤ੍વਾ ਅਨੁਪਤਿਤ੍વਾ ਫਾਸੁਲ਼ਨ੍ਤਰਿਕਾਹਿ વਿਤੁਦੇਨ੍ਤਿ વਿਤਚ੍ਛੇਨ੍ਤਿ વਿਰਾਜੇਨ੍ਤਿ 5। ਸਾ ਸੁਦਂ ਅਟ੍ਟਸ੍ਸਰਂ ਕਰੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ, ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ, ਭੋ! ਏવਰੂਪੋਪਿ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ! ਏવਰੂਪੋਪਿ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ! ਏવਰੂਪੋਪਿ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ!!
‘‘Idhāhaṃ, āvuso, gijjhakūṭā pabbatā orohanto addasaṃ aṭṭhikasaṅkhalikaṃ vehāsaṃ gacchantiṃ. Tamenaṃ gijjhāpi kākāpi kulalāpi anupatitvā anupatitvā phāsuḷantarikāhi vitudenti vitacchenti virājenti 6. Sā sudaṃ aṭṭassaraṃ karoti. Tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – ‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Evarūpopi nāma satto bhavissati! Evarūpopi nāma yakkho bhavissati! Evarūpopi nāma attabhāvapaṭilābho bhavissatī’’’ti!!
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਚਕ੍ਖੁਭੂਤਾ વਤ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾવਕਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ; ਞਾਣਭੂਤਾ વਤ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾવਕਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਸਾવਕੋ ਏવਰੂਪਂ ਞਸ੍ਸਤਿ વਾ ਦਕ੍ਖਤਿ વਾ ਸਕ੍ਖਿਂ વਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਪੁਬ੍ਬੇવ ਮੇ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਪਿ ਚਾਹਂ ਨ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿਂ। ਅਹਞ੍ਚੇਤਂ 7 ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਂ, ਪਰੇ ਚ ਮੇ 8 ਨ ਸਦ੍ਦਹੇਯ੍ਯੁਂ। ਯੇ ਮੇ ਨ ਸਦ੍ਦਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ। ਏਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਰਾਜਗਹੇ ਗੋਘਾਤਕੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕੇਨ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ વਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਾવਸੇਸੇਨ ਏવਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਯਤੀ’’ਤਿ। (ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਂ ਏਸੇવ ਪੇਯ੍ਯਾਲੋ)। ਪਠਮਂ।
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘cakkhubhūtā vata, bhikkhave, sāvakā viharanti; ñāṇabhūtā vata, bhikkhave, sāvakā viharanti, yatra hi nāma sāvako evarūpaṃ ñassati vā dakkhati vā sakkhiṃ vā karissati. Pubbeva me so, bhikkhave, satto diṭṭho ahosi, api cāhaṃ na byākāsiṃ. Ahañcetaṃ 9 byākareyyaṃ, pare ca me 10 na saddaheyyuṃ. Ye me na saddaheyyuṃ, tesaṃ taṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Eso, bhikkhave, satto imasmiṃyeva rājagahe goghātako ahosi. So tassa kammassa vipākena bahūni vassāni bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni bahūni vassasatasahassāni niraye paccitvā tasseva kammassa vipākāvasesena evarūpaṃ attabhāvapaṭilābhaṃ paṭisaṃvedayatī’’ti. (Sabbesaṃ suttantānaṃ eseva peyyālo). Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Aṭṭhisuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧. ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Aṭṭhisuttavaṇṇanā