| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੮. ਲਕ੍ਖਣਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
8. Lakkhaṇasaṃyuttaṃ
੧. ਪਠਮવਗ੍ਗੋ
1. Paṭhamavaggo
੧. ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Aṭṭhisuttavaṇṇanā
੨੦੨. ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲਕ੍ਖਣੋਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਕੋ ਨਾਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ‘ਲਕ੍ਖਣੋ’ਤਿ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ, ਕੋ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਸਿਤਂ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸੀ’’ਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਯ੍વਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨਾਤਿ ਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ।
202.Āyasmāca lakkhaṇotiādīsu ‘‘ko nāmāyasmā lakkhaṇo, kasmā ca ‘lakkhaṇo’ti nāmaṃ ahosi, ko cāyasmā moggallāno, kasmā ca sitaṃ pātvākāsī’’ti taṃ sabbaṃ pakāsetuṃ ‘‘yvāya’’ntiādi āraddhaṃ. Lakkhaṇasampannenāti purisalakkhaṇasampannena.
ਈਸਂ ਹਸਿਤਂ ‘‘ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨ੍ਦਹਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਲਿਕਨ੍ਤਿ ਨਯਿਦਂ ਅવਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਲਿਕਮਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਏਕੋ ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੇਤਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਏਤੇ ਅਤ੍ਤਭਾવਾਤਿ ਪੇਤਤ੍ਤਭਾવਾ। ਨ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇવਤ੍ਤਭਾવਾ વਿਯ ਨ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਯਾ। ਤੇਸਂ ਪਨ ਰੁਚਿਯਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਦੁਕ੍ਖਾਭਿਭੂਤਾਨਂ ਅਨਾਥਭਾવਦਸ੍ਸਨਪਦਟ੍ਠਾਨਾ ਕਰੁਣਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਰੁਞ੍ਞੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੇ’’ਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਤਦੁਭਯਂ વਿਭਾવੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍વਾ ਸਿਤਂ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸੀਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ। ਧਮ੍ਮਧਾਤੂਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਧਮ੍ਮਧਾਤੂਤਿ વਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾવੋ।
Īsaṃ hasitaṃ ‘‘sita’’nti vuccatīti āha ‘‘mandahasita’’nti. Aṭṭhisaṅkhalikanti nayidaṃ aviññāṇakaṃ aṭṭhisaṅkhalikamattaṃ, atha kho eko petoti āha ‘‘petaloke nibbatta’’nti. Ete attabhāvāti petattabhāvā. Na āpāthaṃ āgacchantīti devattabhāvā viya na āpāthaṃ āgacchanti pakatiyā. Tesaṃ pana ruciyā āpāthaṃ āgaccheyyuṃ manussānaṃ. Dukkhābhibhūtānaṃ anāthabhāvadassanapadaṭṭhānā karuṇāti āha ‘‘kāruññe kattabbe’’ti. Attano ca sampattiṃ buddhañāṇassa ca sampattinti paccekaṃ sampattisaddo yojetabbo. Tadubhayaṃ vibhāvetuṃ ‘‘taṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha attano sampattiṃ anussaritvā sitaṃ pātvākāsīti padaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Dhammadhātūti sabbaññutaññāṇaṃ sandhāya vadati. Dhammadhātūti vā dhammānaṃ sabhāvo.
ਇਤਰੋਤਿ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥੇਰੋ। ਉਪਪਤ੍ਤੀਤਿ ਜਾਤਿ। ਉਪਪਤ੍ਤਿਸੀਸੇਨ ਹਿ ਤਥਾਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ વਦਤਿ। ਲੋਹਤੁਣ੍ਡਕੇਹੀਤਿ ਲੋਹਮਯੇਹੇવ ਤੁਣ੍ਡਕੇਹਿ। ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤਾਤਿ ਗਰਹਚ੍ਛਰਿਯਂ ਨਾਮੇਤਂ। ਚਕ੍ਖੁਭੂਤਾਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਭੂਤਾਤਿ ਏવਂ વਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
Itaroti lakkhaṇatthero. Upapattīti jāti. Upapattisīsena hi tathārūpaṃ attabhāvaṃ vadati. Lohatuṇḍakehīti lohamayeheva tuṇḍakehi. Carantīti ākāsena gacchanti. Acchariyaṃ vatāti garahacchariyaṃ nāmetaṃ. Cakkhubhūtāti sampattadibbacakkhukā, lokassa cakkhubhūtāti evaṃ vā ettha attho daṭṭhabbo.
ਯਤ੍ਰਾਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਰਾਤਿ ਕਾਰਣવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਹਿ ‘‘ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਪ੍ਪਮਾਣੇ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਤੇ ਚ ਖੋ વਿਭਾਗੇਨ ਕਾਮਭવਾਦਿਭੇਦੇ ਭવੇ, ਨਿਰਯਾਦਿਭੇਦਾ ਗਤਿਯੋ, ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਆਦਿવਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ, ਤਥਾਰੂਪੇ ਸਤ੍ਤਾવਾਸੇ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਮੇ ਉਪਨੇਤੁਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ।
Yatrāti hetuatthe nipātoti āha ‘‘yatrāti kāraṇavacana’’nti. Aññatra hi ‘‘yatra hi nāmā’’ti attho vuccati. Appamāṇe sattanikāye te ca kho vibhāgena kāmabhavādibhede bhave, nirayādibhedā gatiyo, nānattakāyanānattasaññiādiviññāṇaṭṭhitiyo, tathārūpe sattāvāse ca sabbaññutaññāṇañca me upanetuṃ paccakkhaṃ karontena.
ਗੋਘਾਤਕੋਤਿ ਗੁਨ੍ਨਂ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਹਨਨਕੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗੁਨ੍ਨਂ વਧਕਕਮ੍ਮਸ੍ਸ। ਅਪਰਾਪਰਿਯਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਰਾਪਰਿਯવੇਦਨੀਯਕਮ੍ਮਸ੍ਸ। ਬਲવਤਾ ਗੋਘਾਤਕਕਮ੍ਮੇਨ વਿਪਾਕੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਅਲਦ੍ਧੋਕਾਸਂ ਅਪਰਾਪਰਿਯવੇਦਨੀਯਂ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕੇ ਇਦਾਨਿ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਂ ‘‘ਅવਸੇਸਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਟਿਸਨ੍ਧੀਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮਜਨਿਤਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ। ਕਮ੍ਮਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਦਿਸਭਾવੇਨ। ਆਰਮ੍ਮਣਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਭਾਗਭਾવੇਨ ਸਦਿਸਭਾવੇਨ। ਯਾਦਿਸੇ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਤਸ੍ਸ ਚ વਿਪਾਕੋ ਪવਤ੍ਤੋ, ਤਾਦਿਸੇਯੇવ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਂ ਇਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕੋ ਚ ਪવਤ੍ਤੋਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਾવਸੇਸੇਨਾ’’ਤਿ। ਭવਤਿ ਹਿ ਤਂਸਦਿਸੇਪਿ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਸੋ ਏવ ਤਿਤ੍ਤਿਰੋ, ਤਾਨਿਯੇવ ਓਸਧਾਨੀ’’ਤਿ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤੂਪਚਿਤਸ੍ਸ ਪੇਤੂਪਪਤ੍ਤਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨવਸੇਨ ਕਤੋਕਾਸਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਂ ਇਦਾਨਿ ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਹੋਸਿ। ਸੋਤਿ ਗੋਘਾਤਕੋ। ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਲਿਕਪੇਤੋ ਜਾਤੋ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕવਿਪਾਕਤਾવਸੇਨ।
Goghātakoti gunnaṃ abhiṇhaṃ hananako. Tenāha ‘‘vadhitvā vadhitvā’’ti. Tassāti gunnaṃ vadhakakammassa. Aparāpariyakammassāti aparāpariyavedanīyakammassa. Balavatā goghātakakammena vipāke dīyamāne aladdhokāsaṃ aparāpariyavedanīyaṃ tasmiṃ vipakkavipāke idāni laddhokāsaṃ ‘‘avasesakamma’’nti vuttaṃ. Paṭisandhīti pāpakammajanitā paṭisandhi. Kammasabhāgatāyāti kammasadisabhāvena. Ārammaṇasabhāgatāyāti ārammaṇassa sabhāgabhāvena sadisabhāvena. Yādise hi ārammaṇe pubbe taṃ kammaṃ tassa ca vipāko pavatto, tādiseyeva ārammaṇe idaṃ kammaṃ imassa vipāko ca pavattoti katvā vuttaṃ ‘‘tasseva kammassa vipākāvasesenā’’ti. Bhavati hi taṃsadisepi tabbohāro yathā ‘‘so eva tittiro, tāniyeva osadhānī’’ti. Nimittaṃ ahosīti pubbe katūpacitassa petūpapattinibbattanavasena katokāsassa tassa kammassa nimittabhūtaṃ idāni tathā upaṭṭhahantaṃ tassa vipākassa nimittaṃ ārammaṇaṃ ahosi. Soti goghātako. Aṭṭhisaṅkhalikapeto jāto kammasarikkhakavipākatāvasena.
ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Aṭṭhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Aṭṭhisuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਅਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Aṭṭhisuttavaṇṇanā
