| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(១៥) ៥. តិកណ្ឌកីវគ្គោ
(15) 5. Tikaṇḍakīvaggo
១. អវជានាតិសុត្តវណ្ណនា
1. Avajānātisuttavaṇṇanā
១៤១. បញ្ចមស្ស បឋមេ សំវាសេនាតិ ឯកតោវាសេន។ អាទេយ្យមុខោតិ អាទិយនមុខោ, គហណមុខោតិ អត្ថោ។ តមេនំ ទត្វា អវជានាតីតិ ‘‘អយំ ទិន្នំ បដិគ្គហេតុមេវ ជានាតី’’តិ ឯវំ អវមញ្ញតិ។ តមេនំ សំវាសេន អវជានាតីតិ អប្បមត្តកេ កិស្មិញ្ចិទេវ កុជ្ឈិត្វា ‘‘ជានាមហំ តយា កតកម្មំ, ឯត្តកំ អទ្ធានំ អហំ កិំ ករោន្តោ វសិំ, ននុ តុយ្ហមេវ កតាកតំ វីមំសន្តោ’’តិអាទីនិ វត្តា ហោតិ។ អថ ឥតរោ ‘‘អទ្ធា កោចិ មយ្ហំ ទោសោ ភវិស្សតី’’តិ កិញ្ចិ បដិប្ផរិតុំ ន សក្កោតិ។ តំ ខិប្បញ្ញេវ អធិមុច្ចិតា ហោតីតិ តំ វណ្ណំ វា អវណ្ណំ វា សីឃមេវ សទ្ទហតិ។ សទ្ទហនដ្ឋេន ហិ អាទានេន ឯស អាទិយនមុខោតិ វុត្តោ។ អាធេយ្យមុខោតិ បាឡិយា បន ឋបិតមុខោតិ អត្ថោ។ មគ្គេ ខដអាវាដោ វិយ អាគតាគតំ ឧទកំ វណ្ណំ វា អវណ្ណំ វា សទ្ទហនវសេន សម្បដិច្ឆិតុំ ឋបិតមុខោតិ វុត្តំ ហោតិ។
141. Pañcamassa paṭhame saṃvāsenāti ekatovāsena. Ādeyyamukhoti ādiyanamukho, gahaṇamukhoti attho. Tamenaṃ datvā avajānātīti ‘‘ayaṃ dinnaṃ paṭiggahetumeva jānātī’’ti evaṃ avamaññati. Tamenaṃ saṃvāsena avajānātīti appamattake kismiñcideva kujjhitvā ‘‘jānāmahaṃ tayā katakammaṃ, ettakaṃ addhānaṃ ahaṃ kiṃ karonto vasiṃ, nanu tuyhameva katākataṃ vīmaṃsanto’’tiādīni vattā hoti. Atha itaro ‘‘addhā koci mayhaṃ doso bhavissatī’’ti kiñci paṭippharituṃ na sakkoti. Taṃ khippaññeva adhimuccitā hotīti taṃ vaṇṇaṃ vā avaṇṇaṃ vā sīghameva saddahati. Saddahanaṭṭhena hi ādānena esa ādiyanamukhoti vutto. Ādheyyamukhoti pāḷiyā pana ṭhapitamukhoti attho. Magge khaṭaāvāṭo viya āgatāgataṃ udakaṃ vaṇṇaṃ vā avaṇṇaṃ vā saddahanavasena sampaṭicchituṃ ṭhapitamukhoti vuttaṃ hoti.
ឥត្តរសទ្ធោតិ បរិត្តកសទ្ធោ។ កុសលាកុសលេ ធម្មេ ន ជានាតីតិអាទីសុ កុសលេ ធម្មេ ‘‘ឥមេ កុសលា’’តិ ន ជានាតិ, អកុសលេ ធម្មេ ‘‘ឥមេ អកុសលា’’តិ ន ជានាតិ។ តថា សាវជ្ជេ សទោសធម្មេ ‘‘ឥមេ សាវជ្ជា’’តិ, អនវជ្ជេ ច និទ្ទោសធម្មេ ‘‘ឥមេ អនវជ្ជា’’តិ, ហីនេ ហីនាតិ, បណីតេ បណីតាតិ។ កណ្ហសុក្កសប្បដិភាគេតិ ‘‘ឥមេ កណ្ហា សុក្កេ បដិពាហេត្វា ឋិតត្តា សប្បដិភាគា នាម, ឥមេ ច សុក្កា កណ្ហេ បដិពាហិត្វា ឋិតត្តា សប្បដិភាគា’’តិ ន ជានាតិ។
Ittarasaddhoti parittakasaddho. Kusalākusale dhamme na jānātītiādīsu kusale dhamme ‘‘ime kusalā’’ti na jānāti, akusale dhamme ‘‘ime akusalā’’ti na jānāti. Tathā sāvajje sadosadhamme ‘‘ime sāvajjā’’ti, anavajje ca niddosadhamme ‘‘ime anavajjā’’ti, hīne hīnāti, paṇīte paṇītāti. Kaṇhasukkasappaṭibhāgeti ‘‘ime kaṇhā sukke paṭibāhetvā ṭhitattā sappaṭibhāgā nāma, ime ca sukkā kaṇhe paṭibāhitvā ṭhitattā sappaṭibhāgā’’ti na jānāti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១. អវជានាតិសុត្តំ • 1. Avajānātisuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១. អវជានាតិសុត្តវណ្ណនា • 1. Avajānātisuttavaṇṇanā
