| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(15) 5. තිකණ්‌ඩකීවග්‌ගො
(15) 5. Tikaṇḍakīvaggo
1. අවජානාතිසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Avajānātisuttavaṇṇanā
141. පඤ්‌චමස්‌ස පඨමෙ සංවාසෙනාති එකතොවාසෙන. ආදෙය්‍යමුඛොති ආදියනමුඛො, ගහණමුඛොති අත්‌ථො. තමෙනං දත්‌වා අවජානාතීති ‘‘අයං දින්‌නං පටිග්‌ගහෙතුමෙව ජානාතී’’ති එවං අවමඤ්‌ඤති. තමෙනං සංවාසෙන අවජානාතීති අප්‌පමත්‌තකෙ කිස්‌මිඤ්‌චිදෙව කුජ්‌ඣිත්‌වා ‘‘ජානාමහං තයා කතකම්‌මං, එත්‌තකං අද්‌ධානං අහං කිං කරොන්‌තො වසිං, නනු තුය්‌හමෙව කතාකතං වීමංසන්‌තො’’තිආදීනි වත්‌තා හොති. අථ ඉතරො ‘‘අද්‌ධා කොචි මය්‌හං දොසො භවිස්‌සතී’’ති කිඤ්‌චි පටිප්‌ඵරිතුං න සක්‌කොති. තං ඛිප්‌පඤ්‌ඤෙව අධිමුච්‌චිතා හොතීති තං වණ්‌ණං වා අවණ්‌ණං වා සීඝමෙව සද්‌දහති. සද්‌දහනට්‌ඨෙන හි ආදානෙන එස ආදියනමුඛොති වුත්‌තො. ආධෙය්‍යමුඛොති පාළියා පන ඨපිතමුඛොති අත්‌ථො. මග්‌ගෙ ඛටආවාටො විය ආගතාගතං උදකං වණ්‌ණං වා අවණ්‌ණං වා සද්‌දහනවසෙන සම්‌පටිච්‌ඡිතුං ඨපිතමුඛොති වුත්‌තං හොති.
141. Pañcamassa paṭhame saṃvāsenāti ekatovāsena. Ādeyyamukhoti ādiyanamukho, gahaṇamukhoti attho. Tamenaṃ datvā avajānātīti ‘‘ayaṃ dinnaṃ paṭiggahetumeva jānātī’’ti evaṃ avamaññati. Tamenaṃ saṃvāsena avajānātīti appamattake kismiñcideva kujjhitvā ‘‘jānāmahaṃ tayā katakammaṃ, ettakaṃ addhānaṃ ahaṃ kiṃ karonto vasiṃ, nanu tuyhameva katākataṃ vīmaṃsanto’’tiādīni vattā hoti. Atha itaro ‘‘addhā koci mayhaṃ doso bhavissatī’’ti kiñci paṭippharituṃ na sakkoti. Taṃ khippaññeva adhimuccitā hotīti taṃ vaṇṇaṃ vā avaṇṇaṃ vā sīghameva saddahati. Saddahanaṭṭhena hi ādānena esa ādiyanamukhoti vutto. Ādheyyamukhoti pāḷiyā pana ṭhapitamukhoti attho. Magge khaṭaāvāṭo viya āgatāgataṃ udakaṃ vaṇṇaṃ vā avaṇṇaṃ vā saddahanavasena sampaṭicchituṃ ṭhapitamukhoti vuttaṃ hoti.
ඉත්‌තරසද්‌ධොති පරිත්‌තකසද්‌ධො. කුසලාකුසලෙ ධම්‌මෙ න ජානාතීතිආදීසු කුසලෙ ධම්‌මෙ ‘‘ඉමෙ කුසලා’’ති න ජානාති, අකුසලෙ ධම්‌මෙ ‘‘ඉමෙ අකුසලා’’ති න ජානාති. තථා සාවජ්‌ජෙ සදොසධම්‌මෙ ‘‘ඉමෙ සාවජ්‌ජා’’ති, අනවජ්‌ජෙ ච නිද්‌දොසධම්‌මෙ ‘‘ඉමෙ අනවජ්‌ජා’’ති, හීනෙ හීනාති, පණීතෙ පණීතාති. කණ්‌හසුක්‌කසප්‌පටිභාගෙති ‘‘ඉමෙ කණ්‌හා සුක්‌කෙ පටිබාහෙත්‌වා ඨිතත්‌තා සප්‌පටිභාගා නාම, ඉමෙ ච සුක්‌කා කණ්‌හෙ පටිබාහිත්‌වා ඨිතත්‌තා සප්‌පටිභාගා’’ති න ජානාති.
Ittarasaddhoti parittakasaddho. Kusalākusale dhamme na jānātītiādīsu kusale dhamme ‘‘ime kusalā’’ti na jānāti, akusale dhamme ‘‘ime akusalā’’ti na jānāti. Tathā sāvajje sadosadhamme ‘‘ime sāvajjā’’ti, anavajje ca niddosadhamme ‘‘ime anavajjā’’ti, hīne hīnāti, paṇīte paṇītāti. Kaṇhasukkasappaṭibhāgeti ‘‘ime kaṇhā sukke paṭibāhetvā ṭhitattā sappaṭibhāgā nāma, ime ca sukkā kaṇhe paṭibāhitvā ṭhitattā sappaṭibhāgā’’ti na jānāti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 1. අවජානාතිසුත්‌තං • 1. Avajānātisuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1. අවජානාතිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Avajānātisuttavaṇṇanā
