Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya

१०. अवकुज्‍जसुत्तं

10. Avakujjasuttaṃ

३०. ‘‘तयोमे , भिक्खवे ¹, पुग्गला सन्तो संविज्‍जमाना लोकस्मिं। कतमे तयो? अवकुज्‍जपञ्‍ञो पुग्गलो, उच्छङ्गपञ्‍ञो पुग्गलो, पुथुपञ्‍ञो पुग्गलो। कतमो च, भिक्खवे, अवकुज्‍जपञ्‍ञो पुग्गलो? इध, भिक्खवे, एकच्‍चो पुग्गलो आरामं गन्ता होति अभिक्खणं भिक्खूनं सन्तिके धम्मस्सवनाय। तस्स भिक्खू धम्मं देसेन्ति आदिकल्याणं मज्झेकल्याणं परियोसानकल्याणं सात्थं सब्यञ्‍जनं, केवलपरिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेन्ति। सो तस्मिं आसने निसिन्‍नो तस्सा कथाय नेव आदिं मनसि करोति, न मज्झं मनसि करोति, न परियोसानं मनसि करोति; वुट्ठितोपि तम्हा आसना तस्सा कथाय नेव आदिं मनसि करोति, न मज्झं मनसि करोति, न परियोसानं मनसि करोति। सेय्यथापि, भिक्खवे, कुम्भो निक्‍कुज्‍जो ² तत्र उदकं आसित्तं विवट्टति, नो सण्ठाति; एवमेवं खो, भिक्खवे, इधेकच्‍चो पुग्गलो आरामं गन्ता होति अभिक्खणं भिक्खूनं सन्तिके धम्मस्सवनाय। तस्स भिक्खू धम्मं देसेन्ति आदिकल्याणं मज्झेकल्याणं परियोसानकल्याणं सात्थं सब्यञ्‍जनं, केवलपरिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेन्ति। सो तस्मिं आसने निसिन्‍नो तस्सा कथाय नेव आदिं मनसि करोति, न मज्झं मनसि करोति, न परियोसानं मनसि करोति; वुट्ठितोपि तम्हा आसना तस्सा कथाय नेवादिं मनसि करोति, न मज्झं मनसि करोति, न परियोसानं मनसि करोति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, अवकुज्‍जपञ्‍ञो पुग्गलो।

30. ‘‘Tayome , bhikkhave ³, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Avakujjapañño puggalo, ucchaṅgapañño puggalo, puthupañño puggalo. Katamo ca, bhikkhave, avakujjapañño puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ārāmaṃ gantā hoti abhikkhaṇaṃ bhikkhūnaṃ santike dhammassavanāya. Tassa bhikkhū dhammaṃ desenti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsenti. So tasmiṃ āsane nisinno tassā kathāya neva ādiṃ manasi karoti, na majjhaṃ manasi karoti, na pariyosānaṃ manasi karoti; vuṭṭhitopi tamhā āsanā tassā kathāya neva ādiṃ manasi karoti, na majjhaṃ manasi karoti, na pariyosānaṃ manasi karoti. Seyyathāpi, bhikkhave, kumbho nikkujjo ⁴ tatra udakaṃ āsittaṃ vivaṭṭati, no saṇṭhāti; evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo ārāmaṃ gantā hoti abhikkhaṇaṃ bhikkhūnaṃ santike dhammassavanāya. Tassa bhikkhū dhammaṃ desenti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsenti. So tasmiṃ āsane nisinno tassā kathāya neva ādiṃ manasi karoti, na majjhaṃ manasi karoti, na pariyosānaṃ manasi karoti; vuṭṭhitopi tamhā āsanā tassā kathāya nevādiṃ manasi karoti, na majjhaṃ manasi karoti, na pariyosānaṃ manasi karoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, avakujjapañño puggalo.

‘‘कतमो च, भिक्खवे, उच्छङ्गपञ्‍ञो पुग्गलो? इध, भिक्खवे, एकच्‍चो पुग्गलो आरामं गन्ता होति अभिक्खणं भिक्खूनं सन्तिके धम्मस्सवनाय। तस्स भिक्खू धम्मं देसेन्ति आदिकल्याणं मज्झेकल्याणं परियोसानकल्याणं सात्थं सब्यञ्‍जनं, केवलपरिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेन्ति। सो तस्मिं आसने निसिन्‍नो तस्सा कथाय आदिम्पि मनसि करोति, मज्झम्पि मनसि करोति, परियोसानम्पि मनसि करोति; वुट्ठितो च खो तम्हा आसना तस्सा कथाय नेवादिं मनसि करोति, न मज्झं मनसि करोति, न परियोसानं मनसि करोति। सेय्यथापि, भिक्खवे, पुरिसस्स उच्छङ्गे नानाखज्‍जकानि आकिण्णानि – तिला तण्डुला मोदका बदरा। सो तम्हा आसना वुट्ठहन्तो सतिसम्मोसा पकिरेय्य । एवमेवं खो, भिक्खवे, इधेकच्‍चो पुग्गलो आरामं गन्ता होति अभिक्खणं भिक्खूनं सन्तिके धम्मस्सवनाय। तस्स भिक्खू धम्मं देसेन्ति आदिकल्याणं मज्झेकल्याणं परियोसानकल्याणं सात्थं सब्यञ्‍जनं, केवलपरिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेन्ति। सो तस्मिं आसने निसिन्‍नो तस्सा कथाय आदिम्पि मनसि करोति, मज्झम्पि मनसि करोति, परियोसानम्पि मनसि करोति; वुट्ठितो च खो तम्हा आसना तस्सा कथाय नेव आदिं मनसि करोति, न मज्झं मनसि करोति, न परियोसानं मनसि करोति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, उच्छङ्गपञ्‍ञो पुग्गलो।

‘‘Katamo ca, bhikkhave, ucchaṅgapañño puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ārāmaṃ gantā hoti abhikkhaṇaṃ bhikkhūnaṃ santike dhammassavanāya. Tassa bhikkhū dhammaṃ desenti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsenti. So tasmiṃ āsane nisinno tassā kathāya ādimpi manasi karoti, majjhampi manasi karoti, pariyosānampi manasi karoti; vuṭṭhito ca kho tamhā āsanā tassā kathāya nevādiṃ manasi karoti, na majjhaṃ manasi karoti, na pariyosānaṃ manasi karoti. Seyyathāpi, bhikkhave, purisassa ucchaṅge nānākhajjakāni ākiṇṇāni – tilā taṇḍulā modakā badarā. So tamhā āsanā vuṭṭhahanto satisammosā pakireyya . Evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo ārāmaṃ gantā hoti abhikkhaṇaṃ bhikkhūnaṃ santike dhammassavanāya. Tassa bhikkhū dhammaṃ desenti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsenti. So tasmiṃ āsane nisinno tassā kathāya ādimpi manasi karoti, majjhampi manasi karoti, pariyosānampi manasi karoti; vuṭṭhito ca kho tamhā āsanā tassā kathāya neva ādiṃ manasi karoti, na majjhaṃ manasi karoti, na pariyosānaṃ manasi karoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ucchaṅgapañño puggalo.

‘‘कतमो च, भिक्खवे, पुथुपञ्‍ञो पुग्गलो? इध, भिक्खवे, एकच्‍चो पुग्गलो आरामं गन्ता होति अभिक्खणं भिक्खूनं सन्तिके धम्मस्सवनाय। तस्स भिक्खू धम्मं देसेन्ति आदिकल्याणं मज्झेकल्याणं परियोसानकल्याणं सात्थं सब्यञ्‍जनं, केवलपरिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेन्ति। सो तस्मिं आसने निसिन्‍नो तस्सा कथाय आदिम्पि मनसि करोति, मज्झम्पि मनसि करोति, परियोसानम्पि मनसि करोति; वुट्ठितोपि तम्हा आसना तस्सा कथाय आदिम्पि मनसि करोति, मज्झम्पि मनसि करोति, परियोसानम्पि मनसि करोति। सेय्यथापि, भिक्खवे, कुम्भो उक्‍कुज्‍जो तत्र उदकं आसित्तं सण्ठाति नो विवट्टति; एवमेवं खो, भिक्खवे, इधेकच्‍चो पुग्गलो आरामं गन्ता होति अभिक्खणं भिक्खूनं सन्तिके धम्मस्सवनाय। तस्स भिक्खू धम्मं देसेन्ति आदिकल्याणं मज्झेकल्याणं परियोसानकल्याणं सात्थं सब्यञ्‍जनं, केवलपरिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेन्ति। सो तस्मिं आसने निसिन्‍नो तस्सा कथाय आदिम्पि मनसि करोति, मज्झम्पि मनसि करोति, परियोसानम्पि मनसि करोति; वुट्ठितोपि तम्हा आसना तस्सा कथाय आदिम्पि मनसि करोति, मज्झम्पि मनसि करोति, परियोसानम्पि मनसि करोति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, पुथुपञ्‍ञो पुग्गलो। ‘इमे खो, भिक्खवे, तयो पुग्गला सन्तो संविज्‍जमाना लोकस्मि’’’न्ति।

‘‘Katamo ca, bhikkhave, puthupañño puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ārāmaṃ gantā hoti abhikkhaṇaṃ bhikkhūnaṃ santike dhammassavanāya. Tassa bhikkhū dhammaṃ desenti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsenti. So tasmiṃ āsane nisinno tassā kathāya ādimpi manasi karoti, majjhampi manasi karoti, pariyosānampi manasi karoti; vuṭṭhitopi tamhā āsanā tassā kathāya ādimpi manasi karoti, majjhampi manasi karoti, pariyosānampi manasi karoti. Seyyathāpi, bhikkhave, kumbho ukkujjo tatra udakaṃ āsittaṃ saṇṭhāti no vivaṭṭati; evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo ārāmaṃ gantā hoti abhikkhaṇaṃ bhikkhūnaṃ santike dhammassavanāya. Tassa bhikkhū dhammaṃ desenti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsenti. So tasmiṃ āsane nisinno tassā kathāya ādimpi manasi karoti, majjhampi manasi karoti, pariyosānampi manasi karoti; vuṭṭhitopi tamhā āsanā tassā kathāya ādimpi manasi karoti, majjhampi manasi karoti, pariyosānampi manasi karoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puthupañño puggalo. ‘Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’’nti.

‘‘अवकुज्‍जपञ्‍ञो पुरिसो, दुम्मेधो अविचक्खणो।

‘‘Avakujjapañño puriso, dummedho avicakkhaṇo;

अभिक्खणम्पि चे होति, गन्ता भिक्खून सन्तिके॥

Abhikkhaṇampi ce hoti, gantā bhikkhūna santike.

‘‘आदिं कथाय मज्झञ्‍च, परियोसानञ्‍च तादिसो।

‘‘Ādiṃ kathāya majjhañca, pariyosānañca tādiso;

उग्गहेतुं न सक्‍कोति, पञ्‍ञा हिस्स न विज्‍जति॥

Uggahetuṃ na sakkoti, paññā hissa na vijjati.

‘‘उच्छङ्गपञ्‍ञो पुरिसो, सेय्यो एतेन वुच्‍चति।

‘‘Ucchaṅgapañño puriso, seyyo etena vuccati;

अभिक्खणम्पि चे होति, गन्ता भिक्खून सन्तिके॥

Abhikkhaṇampi ce hoti, gantā bhikkhūna santike.

‘‘आदिं कथाय मज्झञ्‍च, परियोसानञ्‍च तादिसो।

‘‘Ādiṃ kathāya majjhañca, pariyosānañca tādiso;

निसिन्‍नो आसने तस्मिं, उग्गहेत्वान ब्यञ्‍जनं।

Nisinno āsane tasmiṃ, uggahetvāna byañjanaṃ;

वुट्ठितो नप्पजानाति, गहितं हिस्स ⁵ मुस्सति॥

Vuṭṭhito nappajānāti, gahitaṃ hissa ⁶ mussati.

‘‘पुथुपञ्‍ञो च पुरिसो, सेय्यो एतेहि ⁷ वुच्‍चति।

‘‘Puthupañño ca puriso, seyyo etehi ⁸ vuccati;

अभिक्खणम्पि चे होति, गन्ता भिक्खून सन्तिके॥

Abhikkhaṇampi ce hoti, gantā bhikkhūna santike.

‘‘आदिं कथाय मज्झञ्‍च, परियोसानञ्‍च तादिसो।

‘‘Ādiṃ kathāya majjhañca, pariyosānañca tādiso;

निसिन्‍नो आसने तस्मिं, उग्गहेत्वान ब्यञ्‍जनं॥

Nisinno āsane tasmiṃ, uggahetvāna byañjanaṃ.

‘‘धारेति सेट्ठसङ्कप्पो, अब्यग्गमानसो नरो।

‘‘Dhāreti seṭṭhasaṅkappo, abyaggamānaso naro;

धम्मानुधम्मप्पटिपन्‍नो, दुक्खस्सन्तकरो सिया’’ति॥ दसमं।

Dhammānudhammappaṭipanno, dukkhassantakaro siyā’’ti. dasamaṃ;

पुग्गलवग्गो ततियो।

Puggalavaggo tatiyo.

तस्सुद्दानं –

Tassuddānaṃ –

समिद्ध ⁹ -गिलान-सङ्खारा, बहुकारा वजिरेन च।

Samiddha ¹⁰ -gilāna-saṅkhārā, bahukārā vajirena ca;

सेवि-जिगुच्छ-गूथभाणी, अन्धो च अवकुज्‍जताति॥

Sevi-jiguccha-gūthabhāṇī, andho ca avakujjatāti.

Next: ४. देवदूतवग्गो • 4. Devadūtavaggo

Footnotes:

1. पु॰ प॰ १०७-१०८

2. निक्‍कुज्‍जो (सी॰ पी॰)

3. pu. pa. 107-108

4. nikkujjo (sī. pī.)

5. गहितम्पिस्स (क॰)

6. gahitampissa (ka.)

7. एतेन (क॰)

8. etena (ka.)

9. कायसक्खि (सी॰), सविट्ठ (स्या॰ कं॰), सेट्ठ (क॰)

10. kāyasakkhi (sī.), saviṭṭha (syā. kaṃ.), seṭṭha (ka.)

Related texts:

अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १०. अवकुज्‍जसुत्तवण्णना • 10. Avakujjasuttavaṇṇanā

टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १०. अवकुज्‍जसुत्तवण्णना • 10. Avakujjasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact