| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๑๐. อวกุชฺชสุตฺตวณฺณนา
10. Avakujjasuttavaṇṇanā
๓๐. ทสเม อวกุชฺชปโญฺญติ นิกฺกุชฺชปโญฺญฯ เตนาห ‘‘อโธมุขปโญฺญ’’ติฯ ปุพฺพปฎฺฐปนาติ ปฐมารโมฺภฯ สนฺนิฎฺฐานนฺติ กถาปริโยสานํฯ อปฺปนาติ เทสนาย นิฎฺฐาปนํฯ อเนเก วา อนุสนฺธิโยติ โยเชตพฺพํฯ สมาธิ วาติอาทีสุ โลกุตฺตรธมฺมา ปรมตฺถโต สาสนนฺติ ตทโตฺถปาทกสมาธิ ตสฺส อาทีติ วุโตฺต, ตทาสนฺนตฺตา วิปสฺสนา, ตสฺส มูลภาเวน เอกเทสตฺตา มโคฺคฯ
30. Dasame avakujjapaññoti nikkujjapañño. Tenāha ‘‘adhomukhapañño’’ti. Pubbapaṭṭhapanāti paṭhamārambho. Sanniṭṭhānanti kathāpariyosānaṃ. Appanāti desanāya niṭṭhāpanaṃ. Aneke vā anusandhiyoti yojetabbaṃ. Samādhi vātiādīsu lokuttaradhammā paramatthato sāsananti tadatthopādakasamādhi tassa ādīti vutto, tadāsannattā vipassanā, tassa mūlabhāvena ekadesattā maggo.
สาสนสฺส ปาริปูริสุทฺธิโย นาม สตฺถารา เทสิตนิยาเมเนว สิทฺธา, ตา ปเนตฺถ กเถนฺตสฺส วเสน คเหตพฺพาติ ทเสฺสตุํ ‘‘อนูนํ กตฺวา เทเสนฺตี’’ติ, ‘‘นิคฺคณฺฐิํ กตฺวา เทเสนฺตี’’ติ จ วุตฺตํฯ ตตฺถ นิชฺชฎนฺติ นิคฺคุมฺพํ อนากุลํฯ นิคฺคณฺฐินฺติ คณฺฐิฎฺฐานรหิตํ สุวิเญฺญยฺยํ กตฺวาฯ
Sāsanassa pāripūrisuddhiyo nāma satthārā desitaniyāmeneva siddhā, tā panettha kathentassa vasena gahetabbāti dassetuṃ ‘‘anūnaṃ katvā desentī’’ti, ‘‘niggaṇṭhiṃ katvā desentī’’ti ca vuttaṃ. Tattha nijjaṭanti niggumbaṃ anākulaṃ. Niggaṇṭhinti gaṇṭhiṭṭhānarahitaṃ suviññeyyaṃ katvā.
อากิณฺณานีติ อากิริตฺวา สํกิริตฺวา ฐปิตานีติ อโตฺถฯ เตนาห ‘‘ปกฺขิตฺตานี’’ติฯ อุจฺฉโงฺค วิย อุจฺฉงฺคปโญฺญ ปุคฺคโล ทฎฺฐโพฺพติ อุจฺฉงฺคสทิสปญฺญตาย อุจฺฉงฺคปโญฺญฯ เอวํ ปญฺญา วิย ปุคฺคโลปิ อุจฺฉโงฺค วิย โหติ, ตสฺมิํ ธมฺมานํ อจิรฎฺฐานโตติ อธิปฺปาเยน วุตฺตํฯ ยถา จ อุจฺฉงฺคสทิสา ปญฺญา, เอวํ นิกฺกุชฺชกุมฺภสทิสา ปญฺญา เอวาติ ทฎฺฐพฺพาฯ
Ākiṇṇānīti ākiritvā saṃkiritvā ṭhapitānīti attho. Tenāha ‘‘pakkhittānī’’ti. Ucchaṅgo viya ucchaṅgapañño puggalo daṭṭhabboti ucchaṅgasadisapaññatāya ucchaṅgapañño. Evaṃ paññā viya puggalopi ucchaṅgo viya hoti, tasmiṃ dhammānaṃ aciraṭṭhānatoti adhippāyena vuttaṃ. Yathā ca ucchaṅgasadisā paññā, evaṃ nikkujjakumbhasadisā paññā evāti daṭṭhabbā.
สํวิทหนปญฺญายาติ ‘‘เอวํ กเต อิทํ นาม ภวิสฺสตี’’ติ เอวํ ตํตํอตฺถกิจฺจํ สํวิธาตุํ สมตฺถตาย วิจารณปญฺญาย รหิโตฯ เสโยฺยติ เสโฎฺฐ ปาสํโสฯ ปุพฺพภาคปฎิปทนฺติ จิตฺตวิสุทฺธิอาทิกํ อริยมคฺคสฺส อธิคมาย ปุพฺพภาคปฎิปตฺติํฯ
Saṃvidahanapaññāyāti ‘‘evaṃ kate idaṃ nāma bhavissatī’’ti evaṃ taṃtaṃatthakiccaṃ saṃvidhātuṃ samatthatāya vicāraṇapaññāya rahito. Seyyoti seṭṭho pāsaṃso. Pubbabhāgapaṭipadanti cittavisuddhiādikaṃ ariyamaggassa adhigamāya pubbabhāgapaṭipattiṃ.
อวกุชฺชสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Avakujjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ปุคฺคลวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Puggalavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑๐. อวกุชฺชสุตฺตํ • 10. Avakujjasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. อวกุชฺชสุตฺตวณฺณนา • 10. Avakujjasuttavaṇṇanā
