| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā |
(៤) អវន្ទនីយបុគ្គលាទិវណ្ណនា
(4) Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
៤៧៧. ទស បុគ្គលា នាភិវាទេតព្ពាតិ សេនាសនក្ខន្ធកេ វុត្តា ទស ជនា។ អញ្ជលិ សាមីចេន ចាតិ សាមីចិកម្មេន សទ្ធិំ អញ្ជលិ ច តេសំ ន កាតព្ពោ, នេវ បានីយាបុច្ឆនតាលវណ្ដគ្គហណាទិ ខន្ធកវត្តំ តេសំ ទស្សេតព្ពំ, ន អញ្ជលិ បគ្គណ្ហិតព្ពោតិ អត្ថោ។ ទសន្នំ ទុក្កដន្តិ តេសំយេវ ទសន្នំ ឯវំ ករោន្តស្ស ទុក្កដំ ហោតិ។ ទស ចីវរធារណាតិ ទស ទិវសានិ អតិរេកចីវរស្ស ធារណា អនុញ្ញាតាតិ អត្ថោ។
477.Dasa puggalā nābhivādetabbāti senāsanakkhandhake vuttā dasa janā. Añjali sāmīcena cāti sāmīcikammena saddhiṃ añjali ca tesaṃ na kātabbo, neva pānīyāpucchanatālavaṇṭaggahaṇādi khandhakavattaṃ tesaṃ dassetabbaṃ, na añjali paggaṇhitabboti attho. Dasannaṃ dukkaṭanti tesaṃyeva dasannaṃ evaṃ karontassa dukkaṭaṃ hoti. Dasa cīvaradhāraṇāti dasa divasāni atirekacīvarassa dhāraṇā anuññātāti attho.
បញ្ចន្នំ វស្សំវុដ្ឋានំ, ទាតព្ពំ ឥធ ចីវរន្តិ បញ្ចន្នំ សហធម្មិកានំ សម្មុខាវ ទាតព្ពំ។ សត្តន្នំ សន្តេតិ ទិសាបក្កន្តឧម្មត្តកខិត្តចិត្តវេទនាដ្ដានំ តិណ្ណញ្ច ឧក្ខិត្តកានន្តិ ឥមេសំ សត្តន្នំ សន្តេ បតិរូបេ គាហកេ បរម្មុខាបិ ទាតព្ពំ។ សោឡសន្នំ ន ទាតព្ពន្តិ សេសានំ ចីវរក្ខន្ធកេ វុត្តានំ បណ្ឌកាទីនំ សោឡសន្នំ ន ទាតព្ពំ។
Pañcannaṃ vassaṃvuṭṭhānaṃ, dātabbaṃ idha cīvaranti pañcannaṃ sahadhammikānaṃ sammukhāva dātabbaṃ. Sattannaṃ santeti disāpakkantaummattakakhittacittavedanāṭṭānaṃ tiṇṇañca ukkhittakānanti imesaṃ sattannaṃ sante patirūpe gāhake parammukhāpi dātabbaṃ. Soḷasannaṃ na dātabbanti sesānaṃ cīvarakkhandhake vuttānaṃ paṇḍakādīnaṃ soḷasannaṃ na dātabbaṃ.
កតិសតំ រត្តិសតំ, អាបត្តិយោ ឆាទយិត្វានាតិ កតិសតំ អាបត្តិយោ រត្តិសតំ ឆាទយិត្វាន។ ទសសតំ រត្តិសតំ, អាបត្តិយោ ឆាទយិត្វានាតិ ទសសតំ អាបត្តិយោ រត្តិសតំ ឆាទយិត្វាន។ អយញ្ហេត្ថ សង្ខេបត្ថោ – យោ ទិវសេ សតំ សតំ សង្ឃាទិសេសាបត្តិយោ អាបជ្ជិត្វា ទស ទស ទិវសេ បដិច្ឆាទេតិ, តេន រត្តិសតំ អាបត្តិសហស្សំ បដិច្ឆាទិតំ ហោតិ, សោ សព្ពាវ តា អាបត្តិយោ ទសាហបដិច្ឆន្នាតិ បរិវាសំ យាចិត្វា ទស រត្តិយោ វសិត្វាន មុច្ចេយ្យ បារិវាសិកោតិ។
Katisataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvānāti katisataṃ āpattiyo rattisataṃ chādayitvāna. Dasasataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvānāti dasasataṃ āpattiyo rattisataṃ chādayitvāna. Ayañhettha saṅkhepattho – yo divase sataṃ sataṃ saṅghādisesāpattiyo āpajjitvā dasa dasa divase paṭicchādeti, tena rattisataṃ āpattisahassaṃ paṭicchāditaṃ hoti, so sabbāva tā āpattiyo dasāhapaṭicchannāti parivāsaṃ yācitvā dasa rattiyo vasitvāna mucceyya pārivāsikoti.
ទ្វាទស កម្មទោសា វុត្តាតិ អបលោកនកម្មំ អធម្មេនវគ្គំ, អធម្មេនសមគ្គំ, ធម្មេនវគ្គំ, តថា ញត្តិកម្មញត្តិទុតិយកម្មញត្តិចតុត្ថកម្មានិបីតិ ឯវំ ឯកេកស្មិំ កម្មេ តយោ តយោ កត្វា ទ្វាទស កម្មទោសា វុត្តា។
Dvādasa kammadosā vuttāti apalokanakammaṃ adhammenavaggaṃ, adhammenasamaggaṃ, dhammenavaggaṃ, tathā ñattikammañattidutiyakammañatticatutthakammānipīti evaṃ ekekasmiṃ kamme tayo tayo katvā dvādasa kammadosā vuttā.
ចតស្សោ កម្មសម្បត្តិយោតិ អបលោកនកម្មំ ធម្មេនសមគ្គំ, តថា សេសានិបីតិ ឯវំ ចតស្សោ កម្មសម្បត្តិយោ វុត្តា។
Catasso kammasampattiyoti apalokanakammaṃ dhammenasamaggaṃ, tathā sesānipīti evaṃ catasso kammasampattiyo vuttā.
ឆ កម្មានីតិ អធម្មេនវគ្គកម្មំ, អធម្មេនសមគ្គកម្មំ, ធម្មបតិរូបកេនវគ្គកម្មំ, ធម្មបតិរូបកេនសមគ្គកម្មំ, ធម្មេនវគ្គកម្មំ, ធម្មេនសមគ្គកម្មន្តិ ឯវំ ឆ កម្មានិ វុត្តានិ។ ឯកេត្ថ ធម្មិកា កតាតិ ឯកំ ធម្មេន សមគ្គកម្មមេវេត្ថ ធម្មិកំ កតន្តិ អត្ថោ។ ទុតិយគាថាវិស្សជ្ជនេបិ ឯតទេវ ធម្មិកំ។
Cha kammānīti adhammenavaggakammaṃ, adhammenasamaggakammaṃ, dhammapatirūpakenavaggakammaṃ, dhammapatirūpakenasamaggakammaṃ, dhammenavaggakammaṃ, dhammenasamaggakammanti evaṃ cha kammāni vuttāni. Ekettha dhammikā katāti ekaṃ dhammena samaggakammamevettha dhammikaṃ katanti attho. Dutiyagāthāvissajjanepi etadeva dhammikaṃ.
យំ ទេសិតាតិ យានិ ទេសិតានិ វុត្តានិ បកាសិតានិ។ អនន្តជិនេនាតិអាទីសុ បរិយន្តបរិច្ឆេទភាវរហិតត្តា អនន្តំ វុច្ចតិ និព្ពានំ, តំ ភគវតា រញ្ញា សបត្តគណំ អភិមទ្ទិត្វា រជ្ជំ វិយ កិលេសគណំ អភិមទ្ទិត្វា ជិតំ វិជិតំ អធិគតំ សម្បត្តំ, តស្មា ភគវា ‘‘អនន្តជិនោ’’តិ វុច្ចតិ។ ស្វេវ ឥដ្ឋានិដ្ឋេសុ និព្ពិការតាយ តាទិ, វិក្ខម្ភនតទង្គសមុច្ឆេទបដិបស្សទ្ធិនិស្សរណវិវេកសង្ខាតំ វិវេកបញ្ចកំ អទ្ទសាតិ វិវេកទស្សី; តេន អនន្តជិនេន តាទិនា វិវេកទស្សិនា យានិ អាបត្តិក្ខន្ធានិ ទេសិតានិ វុត្តានិ។ ឯកេត្ថ សម្មតិ វិនា សមថេហីតិ អយមេត្ថ បទសម្ពន្ធោ, យានិ សត្ថារា សត្ត អាបត្តិក្ខន្ធានិ ទេសិតានិ, តត្ថ ឯកាបិ អាបត្តិ វិនា សមថេហិ ន សម្មតិ, អថ ខោ ឆ សមថា ចត្តារិ អធិករណានីតិ សព្ពេបិមេ ធម្មា សម្មុខាវិនយេន សម្មន្តិ, សមាយោគំ គច្ឆន្តិ។ ឯត្ថ បន ឯកោ សម្មុខាវិនយោវ វិនា សមថេហិ សម្មតិ, សមថភាវំ គច្ឆតិ។ ន ហិ តស្ស អញ្ញេន សមថេន វិនា អនិប្ផត្តិ នាម អត្ថិ។ តេន វុត្តំ – ‘‘ឯកេត្ថ សម្មតិ វិនា សមថេហី’’តិ។ ឥមិនា តាវ អធិប្បាយេន អដ្ឋកថាសុ អត្ថោ វុត្តោ។ មយំ បន ‘‘វិនា’’តិ និបាតស្ស បដិសេធនមត្តមត្ថំ គហេត្វា ‘‘ឯកេត្ថ សម្មតិ វិនា សមថេហី’’តិ ឯតេសុ សត្តសុ អាបត្តិក្ខន្ធេសុ ឯកោ បារាជិកាបត្តិក្ខន្ធោ វិនា សមថេហិ សម្មតីតិ ឯតមត្ថំ រោចេយ្យាម។ វុត្តម្បិ ចេតំ ‘‘យា សា អាបត្តិ អនវសេសា, សា អាបត្តិ ន កតមេន អធិករណេន កតមម្ហិ ឋានេ ន កតមេន សមថេន សម្មតី’’តិ។
Yaṃ desitāti yāni desitāni vuttāni pakāsitāni. Anantajinenātiādīsu pariyantaparicchedabhāvarahitattā anantaṃ vuccati nibbānaṃ, taṃ bhagavatā raññā sapattagaṇaṃ abhimadditvā rajjaṃ viya kilesagaṇaṃ abhimadditvā jitaṃ vijitaṃ adhigataṃ sampattaṃ, tasmā bhagavā ‘‘anantajino’’ti vuccati. Sveva iṭṭhāniṭṭhesu nibbikāratāya tādi, vikkhambhanatadaṅgasamucchedapaṭipassaddhinissaraṇavivekasaṅkhātaṃ vivekapañcakaṃ addasāti vivekadassī; tena anantajinena tādinā vivekadassinā yāni āpattikkhandhāni desitāni vuttāni. Ekettha sammati vinā samathehīti ayamettha padasambandho, yāni satthārā satta āpattikkhandhāni desitāni, tattha ekāpi āpatti vinā samathehi na sammati, atha kho cha samathā cattāri adhikaraṇānīti sabbepime dhammā sammukhāvinayena sammanti, samāyogaṃ gacchanti. Ettha pana eko sammukhāvinayova vinā samathehi sammati, samathabhāvaṃ gacchati. Na hi tassa aññena samathena vinā anipphatti nāma atthi. Tena vuttaṃ – ‘‘ekettha sammati vinā samathehī’’ti. Iminā tāva adhippāyena aṭṭhakathāsu attho vutto. Mayaṃ pana ‘‘vinā’’ti nipātassa paṭisedhanamattamatthaṃ gahetvā ‘‘ekettha sammati vinā samathehī’’ti etesu sattasu āpattikkhandhesu eko pārājikāpattikkhandho vinā samathehi sammatīti etamatthaṃ roceyyāma. Vuttampi cetaṃ ‘‘yā sā āpatti anavasesā, sā āpatti na katamena adhikaraṇena katamamhi ṭhāne na katamena samathena sammatī’’ti.
ឆឩនទិយឌ្ឍសតាតិ ‘‘ឥធ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ អធម្មំ ធម្មោតិ ទីបេតិ, តស្មិំ អធម្មទិដ្ឋិ ភេទេ អធម្មទិដ្ឋិ, តស្មិំ អធម្មទិដ្ឋិ ភេទេ ធម្មទិដ្ឋិ, តស្មិំ អធម្មទិដ្ឋិ ភេទេ វេមតិកោ, តស្មិំ ធម្មទិដ្ឋិ ភេទេ អធម្មទិដ្ឋិ, តស្មិំ ធម្មទិដ្ឋិ ភេទេ វេមតិកោ, តស្មិំ វេមតិកោ ភេទេ អធម្មទិដ្ឋិ, តស្មិំ វេមតិកោ ភេទេ ធម្មទិដ្ឋិ, តស្មិំ វេមតិកោ ភេទេ វេមតិកោ’’តិ ឯវំ យានិ អដ្ឋារសន្នំ ភេទករវត្ថូនំ វសេន អដ្ឋារស អដ្ឋកានិ សង្ឃភេទកក្ខន្ធកេ វុត្តានិ, តេសំ វសេន ឆឩនទិយឌ្ឍសតំ អាបាយិកា វេទិតព្ពា។
Chaūnadiyaḍḍhasatāti ‘‘idha, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede vematiko, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede vematiko, tasmiṃ vematiko bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ vematiko bhede dhammadiṭṭhi, tasmiṃ vematiko bhede vematiko’’ti evaṃ yāni aṭṭhārasannaṃ bhedakaravatthūnaṃ vasena aṭṭhārasa aṭṭhakāni saṅghabhedakakkhandhake vuttāni, tesaṃ vasena chaūnadiyaḍḍhasataṃ āpāyikā veditabbā.
អដ្ឋារស អនាបាយិកាតិ ‘‘ឥធ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ អធម្មំ ធម្មោតិ ទីបេតិ, តស្មិំ ធម្មទិដ្ឋិ ភេទេ ធម្មទិដ្ឋិ អវិនិធាយ ទិដ្ឋិំ អវិនិធាយ ខន្តិំ អវិនិធាយ រុចិំ អវិនិធាយ ភាវំ អនុស្សាវេតិ, សលាកំ គាហេតិ ‘អយំ ធម្មោ, អយំ វិនយោ, ឥទំ សត្ថុសាសនំ, ឥមំ គណ្ហថ, ឥមំ រោចេថា’តិ, អយម្បិ ខោ, ឧបាលិ, សង្ឃភេទកោ ន អាបាយិកោ ន នេរយិកោ ន កប្បដ្ឋោ ន អតេកិច្ឆោ’’តិ ឯវំ ឯកេកស្មិំ វត្ថុស្មិំ ឯកេកំ កត្វា សង្ឃភេទកក្ខន្ធកាវសានេ វុត្តា អដ្ឋារស ជនា។ អដ្ឋារស អដ្ឋកា ឆឩនទិយឌ្ឍសតវិស្សជ្ជនេ វុត្តាយេវ។
Aṭṭhārasa anāpāyikāti ‘‘idha, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi avinidhāya diṭṭhiṃ avinidhāya khantiṃ avinidhāya ruciṃ avinidhāya bhāvaṃ anussāveti, salākaṃ gāheti ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti, ayampi kho, upāli, saṅghabhedako na āpāyiko na nerayiko na kappaṭṭho na atekiccho’’ti evaṃ ekekasmiṃ vatthusmiṃ ekekaṃ katvā saṅghabhedakakkhandhakāvasāne vuttā aṭṭhārasa janā. Aṭṭhārasa aṭṭhakā chaūnadiyaḍḍhasatavissajjane vuttāyeva.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ៤. អវន្ទនីយបុគ្គលាទិ • 4. Avandanīyapuggalādi
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / អវន្ទនីយបុគ្គលាទិវណ្ណនា • Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / អវន្ទនីយបុគ្គលាទិវណ្ណនា • Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / (៤) អវន្ទនីយបុគ្គលាទិវណ្ណនា • (4) Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
