Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā |
(၄) အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိဝဏ္ဏနာ
(4) Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
၄၇၇. ဒသ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝာဒေတဗ္ဗာတိ သေနာသနက္ခန္ဓကေ ဝုတ္တာ ဒသ ဇနာ။ အဉ္ဇလိ သာမီစေန စာတိ သာမီစိကမ္မေန သဒ္ဓိံ အဉ္ဇလိ စ တေသံ န ကာတဗ္ဗော, နေဝ ပာနီယာပုစ္ဆနတာလဝဏ္ဋဂ္ဂဟဏာဒိ ခန္ဓကဝတ္တံ တေသံ ဒသ္သေတဗ္ဗံ, န အဉ္ဇလိ ပဂ္ဂဏ္ဟိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ ဒသန္နံ ဒုက္ကဋန္တိ တေသံယေဝ ဒသန္နံ ဧဝံ ကရောန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ဒသ စီဝရဓာရဏာတိ ဒသ ဒိဝသာနိ အတိရေကစီဝရသ္သ ဓာရဏာ အနုညာတာတိ အတ္ထော။
477.Dasa puggalā nābhivādetabbāti senāsanakkhandhake vuttā dasa janā. Añjali sāmīcena cāti sāmīcikammena saddhiṃ añjali ca tesaṃ na kātabbo, neva pānīyāpucchanatālavaṇṭaggahaṇādi khandhakavattaṃ tesaṃ dassetabbaṃ, na añjali paggaṇhitabboti attho. Dasannaṃ dukkaṭanti tesaṃyeva dasannaṃ evaṃ karontassa dukkaṭaṃ hoti. Dasa cīvaradhāraṇāti dasa divasāni atirekacīvarassa dhāraṇā anuññātāti attho.
ပဉ္စန္နံ ဝသ္သံဝုဋ္ဌာနံ, ဒာတဗ္ဗံ ဣဓ စီဝရန္တိ ပဉ္စန္နံ သဟဓမ္မိကာနံ သမ္မုခာဝ ဒာတဗ္ဗံ။ သတ္တန္နံ သန္တေတိ ဒိသာပက္ကန္တဥမ္မတ္တကခိတ္တစိတ္တဝေဒနာဋ္ဋာနံ တိဏ္ဏဉ္စ ဥက္ခိတ္တကာနန္တိ ဣမေသံ သတ္တန္နံ သန္တေ ပတိရူပေ ဂာဟကေ ပရမ္မုခာပိ ဒာတဗ္ဗံ။ သောဠသန္နံ န ဒာတဗ္ဗန္တိ သေသာနံ စီဝရက္ခန္ဓကေ ဝုတ္တာနံ ပဏ္ဍကာဒီနံ သောဠသန္နံ န ဒာတဗ္ဗံ။
Pañcannaṃ vassaṃvuṭṭhānaṃ, dātabbaṃ idha cīvaranti pañcannaṃ sahadhammikānaṃ sammukhāva dātabbaṃ. Sattannaṃ santeti disāpakkantaummattakakhittacittavedanāṭṭānaṃ tiṇṇañca ukkhittakānanti imesaṃ sattannaṃ sante patirūpe gāhake parammukhāpi dātabbaṃ. Soḷasannaṃ na dātabbanti sesānaṃ cīvarakkhandhake vuttānaṃ paṇḍakādīnaṃ soḷasannaṃ na dātabbaṃ.
ကတိသတံ ရတ္တိသတံ, အာပတ္တိယော ဆာဒယိတ္ဝာနာတိ ကတိသတံ အာပတ္တိယော ရတ္တိသတံ ဆာဒယိတ္ဝာန။ ဒသသတံ ရတ္တိသတံ, အာပတ္တိယော ဆာဒယိတ္ဝာနာတိ ဒသသတံ အာပတ္တိယော ရတ္တိသတံ ဆာဒယိတ္ဝာန။ အယဉ္ဟေတ္ထ သင္ခေပတ္ထော – ယော ဒိဝသေ သတံ သတံ သင္ဃာဒိသေသာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ဒသ ဒသ ဒိဝသေ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, တေန ရတ္တိသတံ အာပတ္တိသဟသ္သံ ပဋိစ္ဆာဒိတံ ဟောတိ, သော သဗ္ဗာဝ တာ အာပတ္တိယော ဒသာဟပဋိစ္ဆန္နာတိ ပရိဝာသံ ယာစိတ္ဝာ ဒသ ရတ္တိယော ဝသိတ္ဝာန မုစ္စေယ္ယ ပာရိဝာသိကောတိ။
Katisataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvānāti katisataṃ āpattiyo rattisataṃ chādayitvāna. Dasasataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvānāti dasasataṃ āpattiyo rattisataṃ chādayitvāna. Ayañhettha saṅkhepattho – yo divase sataṃ sataṃ saṅghādisesāpattiyo āpajjitvā dasa dasa divase paṭicchādeti, tena rattisataṃ āpattisahassaṃ paṭicchāditaṃ hoti, so sabbāva tā āpattiyo dasāhapaṭicchannāti parivāsaṃ yācitvā dasa rattiyo vasitvāna mucceyya pārivāsikoti.
ဒ္ဝာဒသ ကမ္မဒောသာ ဝုတ္တာတိ အပလောကနကမ္မံ အဓမ္မေနဝဂ္ဂံ, အဓမ္မေနသမဂ္ဂံ, ဓမ္မေနဝဂ္ဂံ, တထာ ဉတ္တိကမ္မဉတ္တိဒုတိယကမ္မဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မာနိပီတိ ဧဝံ ဧကေကသ္မိံ ကမ္မေ တယော တယော ကတ္ဝာ ဒ္ဝာဒသ ကမ္မဒောသာ ဝုတ္တာ။
Dvādasa kammadosā vuttāti apalokanakammaṃ adhammenavaggaṃ, adhammenasamaggaṃ, dhammenavaggaṃ, tathā ñattikammañattidutiyakammañatticatutthakammānipīti evaṃ ekekasmiṃ kamme tayo tayo katvā dvādasa kammadosā vuttā.
စတသ္သော ကမ္မသမ္ပတ္တိယောတိ အပလောကနကမ္မံ ဓမ္မေနသမဂ္ဂံ, တထာ သေသာနိပီတိ ဧဝံ စတသ္သော ကမ္မသမ္ပတ္တိယော ဝုတ္တာ။
Catasso kammasampattiyoti apalokanakammaṃ dhammenasamaggaṃ, tathā sesānipīti evaṃ catasso kammasampattiyo vuttā.
ဆ ကမ္မာနီတိ အဓမ္မေနဝဂ္ဂကမ္မံ, အဓမ္မေနသမဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မပတိရူပကေနဝဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မပတိရူပကေနသမဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေနဝဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေနသမဂ္ဂကမ္မန္တိ ဧဝံ ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ။ ဧကေတ္ထ ဓမ္မိကာ ကတာတိ ဧကံ ဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မမေဝေတ္ထ ဓမ္မိကံ ကတန္တိ အတ္ထော။ ဒုတိယဂာထာဝိသ္သဇ္ဇနေပိ ဧတဒေဝ ဓမ္မိကံ။
Cha kammānīti adhammenavaggakammaṃ, adhammenasamaggakammaṃ, dhammapatirūpakenavaggakammaṃ, dhammapatirūpakenasamaggakammaṃ, dhammenavaggakammaṃ, dhammenasamaggakammanti evaṃ cha kammāni vuttāni. Ekettha dhammikā katāti ekaṃ dhammena samaggakammamevettha dhammikaṃ katanti attho. Dutiyagāthāvissajjanepi etadeva dhammikaṃ.
ယံ ဒေသိတာတိ ယာနိ ဒေသိတာနိ ဝုတ္တာနိ ပကာသိတာနိ။ အနန္တဇိနေနာတိအာဒီသု ပရိယန္တပရိစ္ဆေဒဘာဝရဟိတတ္တာ အနန္တံ ဝုစ္စတိ နိဗ္ဗာနံ, တံ ဘဂဝတာ ရညာ သပတ္တဂဏံ အဘိမဒ္ဒိတ္ဝာ ရဇ္ဇံ ဝိယ ကိလေသဂဏံ အဘိမဒ္ဒိတ္ဝာ ဇိတံ ဝိဇိတံ အဓိဂတံ သမ္ပတ္တံ, တသ္မာ ဘဂဝာ ‘‘အနန္တဇိနော’’တိ ဝုစ္စတိ။ သ္ဝေဝ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေသု နိဗ္ဗိကာရတာယ တာဒိ, ဝိက္ခမ္ဘနတဒင္ဂသမုစ္ဆေဒပဋိပသ္သဒ္ဓိနိသ္သရဏဝိဝေကသင္ခာတံ ဝိဝေကပဉ္စကံ အဒ္ဒသာတိ ဝိဝေကဒသ္သီ; တေန အနန္တဇိနေန တာဒိနာ ဝိဝေကဒသ္သိနာ ယာနိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနိ ဒေသိတာနိ ဝုတ္တာနိ။ ဧကေတ္ထ သမ္မတိ ဝိနာ သမထေဟီတိ အယမေတ္ထ ပဒသမ္ဗန္ဓော, ယာနိ သတ္ထာရာ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနိ ဒေသိတာနိ, တတ္ထ ဧကာပိ အာပတ္တိ ဝိနာ သမထေဟိ န သမ္မတိ, အထ ခော ဆ သမထာ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနီတိ သဗ္ဗေပိမေ ဓမ္မာ သမ္မုခာဝိနယေန သမ္မန္တိ, သမာယောဂံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧတ္ထ ပန ဧကော သမ္မုခာဝိနယောဝ ဝိနာ သမထေဟိ သမ္မတိ, သမထဘာဝံ ဂစ္ဆတိ။ န ဟိ တသ္သ အညေန သမထေန ဝိနာ အနိပ္ဖတ္တိ နာမ အတ္ထိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဧကေတ္ထ သမ္မတိ ဝိနာ သမထေဟီ’’တိ။ ဣမိနာ တာဝ အဓိပ္ပာယေန အဋ္ဌကထာသု အတ္ထော ဝုတ္တော။ မယံ ပန ‘‘ဝိနာ’’တိ နိပာတသ္သ ပဋိသေဓနမတ္တမတ္ထံ ဂဟေတ္ဝာ ‘‘ဧကေတ္ထ သမ္မတိ ဝိနာ သမထေဟီ’’တိ ဧတေသု သတ္တသု အာပတ္တိက္ခန္ဓေသု ဧကော ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော ဝိနာ သမထေဟိ သမ္မတီတိ ဧတမတ္ထံ ရောစေယ္ယာမ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ ‘‘ယာ သာ အာပတ္တိ အနဝသေသာ, သာ အာပတ္တိ န ကတမေန အဓိကရဏေန ကတမမ္ဟိ ဌာနေ န ကတမေန သမထေန သမ္မတီ’’တိ။
Yaṃ desitāti yāni desitāni vuttāni pakāsitāni. Anantajinenātiādīsu pariyantaparicchedabhāvarahitattā anantaṃ vuccati nibbānaṃ, taṃ bhagavatā raññā sapattagaṇaṃ abhimadditvā rajjaṃ viya kilesagaṇaṃ abhimadditvā jitaṃ vijitaṃ adhigataṃ sampattaṃ, tasmā bhagavā ‘‘anantajino’’ti vuccati. Sveva iṭṭhāniṭṭhesu nibbikāratāya tādi, vikkhambhanatadaṅgasamucchedapaṭipassaddhinissaraṇavivekasaṅkhātaṃ vivekapañcakaṃ addasāti vivekadassī; tena anantajinena tādinā vivekadassinā yāni āpattikkhandhāni desitāni vuttāni. Ekettha sammati vinā samathehīti ayamettha padasambandho, yāni satthārā satta āpattikkhandhāni desitāni, tattha ekāpi āpatti vinā samathehi na sammati, atha kho cha samathā cattāri adhikaraṇānīti sabbepime dhammā sammukhāvinayena sammanti, samāyogaṃ gacchanti. Ettha pana eko sammukhāvinayova vinā samathehi sammati, samathabhāvaṃ gacchati. Na hi tassa aññena samathena vinā anipphatti nāma atthi. Tena vuttaṃ – ‘‘ekettha sammati vinā samathehī’’ti. Iminā tāva adhippāyena aṭṭhakathāsu attho vutto. Mayaṃ pana ‘‘vinā’’ti nipātassa paṭisedhanamattamatthaṃ gahetvā ‘‘ekettha sammati vinā samathehī’’ti etesu sattasu āpattikkhandhesu eko pārājikāpattikkhandho vinā samathehi sammatīti etamatthaṃ roceyyāma. Vuttampi cetaṃ ‘‘yā sā āpatti anavasesā, sā āpatti na katamena adhikaraṇena katamamhi ṭhāne na katamena samathena sammatī’’ti.
ဆဦနဒိယဍ္ဎသတာတိ ‘‘ဣဓ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ, တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ, တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ ဝေမတိကော, တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ ဝေမတိကော, တသ္မိံ ဝေမတိကော ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝေမတိကော ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝေမတိကော ဘေဒေ ဝေမတိကော’’တိ ဧဝံ ယာနိ အဋ္ဌာရသန္နံ ဘေဒကရဝတ္ထူနံ ဝသေန အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌကာနိ သင္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကေ ဝုတ္တာနိ, တေသံ ဝသေန ဆဦနဒိယဍ္ဎသတံ အာပာယိကာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Chaūnadiyaḍḍhasatāti ‘‘idha, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede vematiko, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede vematiko, tasmiṃ vematiko bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ vematiko bhede dhammadiṭṭhi, tasmiṃ vematiko bhede vematiko’’ti evaṃ yāni aṭṭhārasannaṃ bhedakaravatthūnaṃ vasena aṭṭhārasa aṭṭhakāni saṅghabhedakakkhandhake vuttāni, tesaṃ vasena chaūnadiyaḍḍhasataṃ āpāyikā veditabbā.
အဋ္ဌာရသ အနာပာယိကာတိ ‘‘ဣဓ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ အဝိနိဓာယ ခန္တိံ အဝိနိဓာယ ရုစိံ အဝိနိဓာယ ဘာဝံ အနုသ္သာဝေတိ, သလာကံ ဂာဟေတိ ‘အယံ ဓမ္မော, အယံ ဝိနယော, ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ, ဣမံ ဂဏ္ဟထ, ဣမံ ရောစေထာ’တိ, အယမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, သင္ဃဘေဒကော န အာပာယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော’’တိ ဧဝံ ဧကေကသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ ဧကေကံ ကတ္ဝာ သင္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကာဝသာနေ ဝုတ္တာ အဋ္ဌာရသ ဇနာ။ အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌကာ ဆဦနဒိယဍ္ဎသတဝိသ္သဇ္ဇနေ ဝုတ္တာယေဝ။
Aṭṭhārasa anāpāyikāti ‘‘idha, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi avinidhāya diṭṭhiṃ avinidhāya khantiṃ avinidhāya ruciṃ avinidhāya bhāvaṃ anussāveti, salākaṃ gāheti ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti, ayampi kho, upāli, saṅghabhedako na āpāyiko na nerayiko na kappaṭṭho na atekiccho’’ti evaṃ ekekasmiṃ vatthusmiṃ ekekaṃ katvā saṅghabhedakakkhandhakāvasāne vuttā aṭṭhārasa janā. Aṭṭhārasa aṭṭhakā chaūnadiyaḍḍhasatavissajjane vuttāyeva.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / ၄. အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိ • 4. Avandanīyapuggalādi
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိဝဏ္ဏနာ • Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိဝဏ္ဏနာ • Avandanīyapuggalādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / (၄) အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိဝဏ္ဏနာ • (4) Avandanīyapuggalādivaṇṇanā