Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā

    (4) අවන්‌දනීයපුග්‌ගලාදිවණ්‌ණනා

    (4) Avandanīyapuggalādivaṇṇanā

    477. දස පුග්‌ගලා නාභිවාදෙතබ්‌බාති සෙනාසනක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තා දස ජනා. අඤ්‌ජලි සාමීචෙන චාති සාමීචිකම්‌මෙන සද්‌ධිං අඤ්‌ජලි ච තෙසං න කාතබ්‌බො, නෙව පානීයාපුච්‌ඡනතාලවණ්‌ටග්‌ගහණාදි ඛන්‌ධකවත්‌තං තෙසං දස්‌සෙතබ්‌බං, න අඤ්‌ජලි පග්‌ගණ්‌හිතබ්‌බොති අත්‌ථො. දසන්‌නං දුක්‌කටන්‌ති තෙසංයෙව දසන්‌නං එවං කරොන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං හොති. දස චීවරධාරණාති දස දිවසානි අතිරෙකචීවරස්‌ස ධාරණා අනුඤ්‌ඤාතාති අත්‌ථො.

    477.Dasa puggalā nābhivādetabbāti senāsanakkhandhake vuttā dasa janā. Añjali sāmīcena cāti sāmīcikammena saddhiṃ añjali ca tesaṃ na kātabbo, neva pānīyāpucchanatālavaṇṭaggahaṇādi khandhakavattaṃ tesaṃ dassetabbaṃ, na añjali paggaṇhitabboti attho. Dasannaṃ dukkaṭanti tesaṃyeva dasannaṃ evaṃ karontassa dukkaṭaṃ hoti. Dasa cīvaradhāraṇāti dasa divasāni atirekacīvarassa dhāraṇā anuññātāti attho.

    පඤ්‌චන්‌නං වස්‌සංවුට්‌ඨානං, දාතබ්‌බං ඉධ චීවරන්‌ති පඤ්‌චන්‌නං සහධම්‌මිකානං සම්‌මුඛාව දාතබ්‌බං. සත්‌තන්‌නං සන්‌තෙති දිසාපක්‌කන්‌තඋම්‌මත්‌තකඛිත්‌තචිත්‌තවෙදනාට්‌ටානං තිණ්‌ණඤ්‌ච උක්‌ඛිත්‌තකානන්‌ති ඉමෙසං සත්‌තන්‌නං සන්‌තෙ පතිරූපෙ ගාහකෙ පරම්‌මුඛාපි දාතබ්‌බං. සොළසන්‌නං න දාතබ්‌බන්‌ති සෙසානං චීවරක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තානං පණ්‌ඩකාදීනං සොළසන්‌නං න දාතබ්‌බං.

    Pañcannaṃ vassaṃvuṭṭhānaṃ, dātabbaṃ idha cīvaranti pañcannaṃ sahadhammikānaṃ sammukhāva dātabbaṃ. Sattannaṃ santeti disāpakkantaummattakakhittacittavedanāṭṭānaṃ tiṇṇañca ukkhittakānanti imesaṃ sattannaṃ sante patirūpe gāhake parammukhāpi dātabbaṃ. Soḷasannaṃ na dātabbanti sesānaṃ cīvarakkhandhake vuttānaṃ paṇḍakādīnaṃ soḷasannaṃ na dātabbaṃ.

    කතිසතං රත්‌තිසතං, ආපත්‌තියො ඡාදයිත්‌වානාති කතිසතං ආපත්‌තියො රත්‌තිසතං ඡාදයිත්‌වාන. දසසතං රත්‌තිසතං, ආපත්‌තියො ඡාදයිත්‌වානාති දසසතං ආපත්‌තියො රත්‌තිසතං ඡාදයිත්‌වාන. අයඤ්‌හෙත්‌ථ සඞ්‌ඛෙපත්‌ථො – යො දිවසෙ සතං සතං සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌තියො ආපජ්‌ජිත්‌වා දස දස දිවසෙ පටිච්‌ඡාදෙති, තෙන රත්‌තිසතං ආපත්‌තිසහස්‌සං පටිච්‌ඡාදිතං හොති, සො සබ්‌බාව තා ආපත්‌තියො දසාහපටිච්‌ඡන්‌නාති පරිවාසං යාචිත්‌වා දස රත්‌තියො වසිත්‌වාන මුච්‌චෙය්‍ය පාරිවාසිකොති.

    Katisataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvānāti katisataṃ āpattiyo rattisataṃ chādayitvāna. Dasasataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvānāti dasasataṃ āpattiyo rattisataṃ chādayitvāna. Ayañhettha saṅkhepattho – yo divase sataṃ sataṃ saṅghādisesāpattiyo āpajjitvā dasa dasa divase paṭicchādeti, tena rattisataṃ āpattisahassaṃ paṭicchāditaṃ hoti, so sabbāva tā āpattiyo dasāhapaṭicchannāti parivāsaṃ yācitvā dasa rattiyo vasitvāna mucceyya pārivāsikoti.

    ද්‌වාදස කම්‌මදොසා වුත්‌තාති අපලොකනකම්‌මං අධම්‌මෙනවග්‌ගං, අධම්‌මෙනසමග්‌ගං, ධම්‌මෙනවග්‌ගං, තථා ඤත්‌තිකම්‌මඤත්‌තිදුතියකම්‌මඤත්‌තිචතුත්‌ථකම්‌මානිපීති එවං එකෙකස්‌මිං කම්‌මෙ තයො තයො කත්‌වා ද්‌වාදස කම්‌මදොසා වුත්‌තා.

    Dvādasa kammadosā vuttāti apalokanakammaṃ adhammenavaggaṃ, adhammenasamaggaṃ, dhammenavaggaṃ, tathā ñattikammañattidutiyakammañatticatutthakammānipīti evaṃ ekekasmiṃ kamme tayo tayo katvā dvādasa kammadosā vuttā.

    චතස්‌සො කම්‌මසම්‌පත්‌තියොති අපලොකනකම්‌මං ධම්‌මෙනසමග්‌ගං, තථා සෙසානිපීති එවං චතස්‌සො කම්‌මසම්‌පත්‌තියො වුත්‌තා.

    Catasso kammasampattiyoti apalokanakammaṃ dhammenasamaggaṃ, tathā sesānipīti evaṃ catasso kammasampattiyo vuttā.

    ඡ කම්‌මානීති අධම්‌මෙනවග්‌ගකම්‌මං, අධම්‌මෙනසමග්‌ගකම්‌මං, ධම්‌මපතිරූපකෙනවග්‌ගකම්‌මං, ධම්‌මපතිරූපකෙනසමග්‌ගකම්‌මං, ධම්‌මෙනවග්‌ගකම්‌මං, ධම්‌මෙනසමග්‌ගකම්‌මන්‌ති එවං ඡ කම්‌මානි වුත්‌තානි. එකෙත්‌ථ ධම්‌මිකා කතාති එකං ධම්‌මෙන සමග්‌ගකම්‌මමෙවෙත්‌ථ ධම්‌මිකං කතන්‌ති අත්‌ථො. දුතියගාථාවිස්‌සජ්‌ජනෙපි එතදෙව ධම්‌මිකං.

    Cha kammānīti adhammenavaggakammaṃ, adhammenasamaggakammaṃ, dhammapatirūpakenavaggakammaṃ, dhammapatirūpakenasamaggakammaṃ, dhammenavaggakammaṃ, dhammenasamaggakammanti evaṃ cha kammāni vuttāni. Ekettha dhammikā katāti ekaṃ dhammena samaggakammamevettha dhammikaṃ katanti attho. Dutiyagāthāvissajjanepi etadeva dhammikaṃ.

    යං දෙසිතාති යානි දෙසිතානි වුත්‌තානි පකාසිතානි. අනන්‌තජිනෙනාතිආදීසු පරියන්‌තපරිච්‌ඡෙදභාවරහිතත්‌තා අනන්‌තං වුච්‌චති නිබ්‌බානං, තං භගවතා රඤ්‌ඤා සපත්‌තගණං අභිමද්‌දිත්‌වා රජ්‌ජං විය කිලෙසගණං අභිමද්‌දිත්‌වා ජිතං විජිතං අධිගතං සම්‌පත්‌තං, තස්‌මා භගවා ‘‘අනන්‌තජිනො’’ති වුච්‌චති. ස්‌වෙව ඉට්‌ඨානිට්‌ඨෙසු නිබ්‌බිකාරතාය තාදි, වික්‌ඛම්‌භනතදඞ්‌ගසමුච්‌ඡෙදපටිපස්‌සද්‌ධිනිස්‌සරණවිවෙකසඞ්‌ඛාතං විවෙකපඤ්‌චකං අද්‌දසාති විවෙකදස්‌සී; තෙන අනන්‌තජිනෙන තාදිනා විවෙකදස්‌සිනා යානි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානි දෙසිතානි වුත්‌තානි. එකෙත්‌ථ සම්‌මති විනා සමථෙහීති අයමෙත්‌ථ පදසම්‌බන්‌ධො, යානි සත්‌ථාරා සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානි දෙසිතානි, තත්‌ථ එකාපි ආපත්‌ති විනා සමථෙහි න සම්‌මති, අථ ඛො ඡ සමථා චත්‌තාරි අධිකරණානීති සබ්‌බෙපිමෙ ධම්‌මා සම්‌මුඛාවිනයෙන සම්‌මන්‌ති, සමායොගං ගච්‌ඡන්‌ති. එත්‌ථ පන එකො සම්‌මුඛාවිනයොව විනා සමථෙහි සම්‌මති, සමථභාවං ගච්‌ඡති. න හි තස්‌ස අඤ්‌ඤෙන සමථෙන විනා අනිප්‌ඵත්‌ති නාම අත්‌ථි. තෙන වුත්‌තං – ‘‘එකෙත්‌ථ සම්‌මති විනා සමථෙහී’’ති. ඉමිනා තාව අධිප්‌පායෙන අට්‌ඨකථාසු අත්‌ථො වුත්‌තො. මයං පන ‘‘විනා’’ති නිපාතස්‌ස පටිසෙධනමත්‌තමත්‌ථං ගහෙත්‌වා ‘‘එකෙත්‌ථ සම්‌මති විනා සමථෙහී’’ති එතෙසු සත්‌තසු ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙසු එකො පාරාජිකාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො විනා සමථෙහි සම්‌මතීති එතමත්‌ථං රොචෙය්‍යාම. වුත්‌තම්‌පි චෙතං ‘‘යා සා ආපත්‌ති අනවසෙසා, සා ආපත්‌ති න කතමෙන අධිකරණෙන කතමම්‌හි ඨානෙ න කතමෙන සමථෙන සම්‌මතී’’ති.

    Yaṃ desitāti yāni desitāni vuttāni pakāsitāni. Anantajinenātiādīsu pariyantaparicchedabhāvarahitattā anantaṃ vuccati nibbānaṃ, taṃ bhagavatā raññā sapattagaṇaṃ abhimadditvā rajjaṃ viya kilesagaṇaṃ abhimadditvā jitaṃ vijitaṃ adhigataṃ sampattaṃ, tasmā bhagavā ‘‘anantajino’’ti vuccati. Sveva iṭṭhāniṭṭhesu nibbikāratāya tādi, vikkhambhanatadaṅgasamucchedapaṭipassaddhinissaraṇavivekasaṅkhātaṃ vivekapañcakaṃ addasāti vivekadassī; tena anantajinena tādinā vivekadassinā yāni āpattikkhandhāni desitāni vuttāni. Ekettha sammati vinā samathehīti ayamettha padasambandho, yāni satthārā satta āpattikkhandhāni desitāni, tattha ekāpi āpatti vinā samathehi na sammati, atha kho cha samathā cattāri adhikaraṇānīti sabbepime dhammā sammukhāvinayena sammanti, samāyogaṃ gacchanti. Ettha pana eko sammukhāvinayova vinā samathehi sammati, samathabhāvaṃ gacchati. Na hi tassa aññena samathena vinā anipphatti nāma atthi. Tena vuttaṃ – ‘‘ekettha sammati vinā samathehī’’ti. Iminā tāva adhippāyena aṭṭhakathāsu attho vutto. Mayaṃ pana ‘‘vinā’’ti nipātassa paṭisedhanamattamatthaṃ gahetvā ‘‘ekettha sammati vinā samathehī’’ti etesu sattasu āpattikkhandhesu eko pārājikāpattikkhandho vinā samathehi sammatīti etamatthaṃ roceyyāma. Vuttampi cetaṃ ‘‘yā sā āpatti anavasesā, sā āpatti na katamena adhikaraṇena katamamhi ṭhāne na katamena samathena sammatī’’ti.

    ඡඌනදියඩ්‌ඪසතාති ‘‘ඉධ, උපාලි, භික්‌ඛු අධම්‌මං ධම්‌මොති දීපෙති, තස්‌මිං අධම්‌මදිට්‌ඨි භෙදෙ අධම්‌මදිට්‌ඨි, තස්‌මිං අධම්‌මදිට්‌ඨි භෙදෙ ධම්‌මදිට්‌ඨි, තස්‌මිං අධම්‌මදිට්‌ඨි භෙදෙ වෙමතිකො, තස්‌මිං ධම්‌මදිට්‌ඨි භෙදෙ අධම්‌මදිට්‌ඨි, තස්‌මිං ධම්‌මදිට්‌ඨි භෙදෙ වෙමතිකො, තස්‌මිං වෙමතිකො භෙදෙ අධම්‌මදිට්‌ඨි, තස්‌මිං වෙමතිකො භෙදෙ ධම්‌මදිට්‌ඨි, තස්‌මිං වෙමතිකො භෙදෙ වෙමතිකො’’ති එවං යානි අට්‌ඨාරසන්‌නං භෙදකරවත්‌ථූනං වසෙන අට්‌ඨාරස අට්‌ඨකානි සඞ්‌ඝභෙදකක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තානි, තෙසං වසෙන ඡඌනදියඩ්‌ඪසතං ආපායිකා වෙදිතබ්‌බා.

    Chaūnadiyaḍḍhasatāti ‘‘idha, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi, tasmiṃ adhammadiṭṭhi bhede vematiko, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede vematiko, tasmiṃ vematiko bhede adhammadiṭṭhi, tasmiṃ vematiko bhede dhammadiṭṭhi, tasmiṃ vematiko bhede vematiko’’ti evaṃ yāni aṭṭhārasannaṃ bhedakaravatthūnaṃ vasena aṭṭhārasa aṭṭhakāni saṅghabhedakakkhandhake vuttāni, tesaṃ vasena chaūnadiyaḍḍhasataṃ āpāyikā veditabbā.

    අට්‌ඨාරස අනාපායිකාති ‘‘ඉධ, උපාලි, භික්‌ඛු අධම්‌මං ධම්‌මොති දීපෙති, තස්‌මිං ධම්‌මදිට්‌ඨි භෙදෙ ධම්‌මදිට්‌ඨි අවිනිධාය දිට්‌ඨිං අවිනිධාය ඛන්‌තිං අවිනිධාය රුචිං අවිනිධාය භාවං අනුස්‌සාවෙති, සලාකං ගාහෙති ‘අයං ධම්‌මො, අයං විනයො, ඉදං සත්‌ථුසාසනං, ඉමං ගණ්‌හථ, ඉමං රොචෙථා’ති, අයම්‌පි ඛො, උපාලි, සඞ්‌ඝභෙදකො න ආපායිකො න නෙරයිකො න කප්‌පට්‌ඨො න අතෙකිච්‌ඡො’’ති එවං එකෙකස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මිං එකෙකං කත්‌වා සඞ්‌ඝභෙදකක්‌ඛන්‌ධකාවසානෙ වුත්‌තා අට්‌ඨාරස ජනා. අට්‌ඨාරස අට්‌ඨකා ඡඌනදියඩ්‌ඪසතවිස්‌සජ්‌ජනෙ වුත්‌තායෙව.

    Aṭṭhārasa anāpāyikāti ‘‘idha, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti, tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi avinidhāya diṭṭhiṃ avinidhāya khantiṃ avinidhāya ruciṃ avinidhāya bhāvaṃ anussāveti, salākaṃ gāheti ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti, ayampi kho, upāli, saṅghabhedako na āpāyiko na nerayiko na kappaṭṭho na atekiccho’’ti evaṃ ekekasmiṃ vatthusmiṃ ekekaṃ katvā saṅghabhedakakkhandhakāvasāne vuttā aṭṭhārasa janā. Aṭṭhārasa aṭṭhakā chaūnadiyaḍḍhasatavissajjane vuttāyeva.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 4. අවන්‌දනීයපුග්‌ගලාදි • 4. Avandanīyapuggalādi

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අවන්‌දනීයපුග්‌ගලාදිවණ්‌ණනා • Avandanīyapuggalādivaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අවන්‌දනීයපුග්‌ගලාදිවණ්‌ණනා • Avandanīyapuggalādivaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / (4) අවන්‌දනීයපුග්‌ගලාදිවණ්‌ණනා • (4) Avandanīyapuggalādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact