| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
2. දුතියපණ්‌ණාසකං
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(6) 1. නීවරණවග්‌ගො
(6) 1. Nīvaraṇavaggo
1-2. ආවරණසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
1-2. Āvaraṇasuttādivaṇṇanā
51-52. දුතියස්‌ස පඨමෙ ආවරන්‌තීති ආවරණා, නීවාරයන්‌තීති නීවරණා. එත්‌ථ ච ආවරන්‌තීති කුසලධම්‌මුප්‌පත්‌තිං ආදිතො පරිවාරෙන්‌ති. නීවාරයන්‌තීති නිරවසෙසතො වාරයන්‌තීති අත්‌ථො, තස්‌මා ආවරණවසෙනාති ආදිතො කුසලුප්‌පත්‌තිවාරණවසෙන. නීවරණවසෙනාති නිරවසෙසතො වාරණවසෙනාති එවමෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. යස්‌මා පඤ්‌ච නීවරණා උප්‌පජ්‌ජමානා අනුප්‌පන්‌නාය ලොකියලොකුත්‌තරාය පඤ්‌ඤාය උප්‌පජ්‌ජිතුං න දෙන්‌ති, උප්‌පන්‌නාපි අට්‌ඨ සමාපත්‌තියො පඤ්‌ච වා අභිඤ්‌ඤා උපච්‌ඡින්‌දිත්‌වා පාතෙන්‌ති, තස්‌මා ‘‘පඤ්‌ඤාය දුබ්‌බලීකරණා’’ති වුච්‌චන්‌ති. උපච්‌ඡින්‌දනං පාතනඤ්‌චෙත්‌ථ තාසං පඤ්‌ඤානං අනුප්‌පන්‌නානං උප්‌පජ්‌ජිතුං අප්‌පදානමෙව. ඉති මහග්‌ගතානුත්‌තරපඤ්‌ඤානං එකච්‌චාය ච පරිත්‌තපඤ්‌ඤාය අනුප්‌පත්‌තිහෙතුභූතා නීවරණධම්‌මා ඉතරාසං සමත්‌ථතං විහනන්‌තියෙවාති පඤ්‌ඤාය දුබ්‌බලීකරණා වුත්‌තා. භාවනාමනසිකාරෙන විනා පකතියා මනුස්‌සෙහි නිබ්‌බත්‌තෙතබ්‌බො ධම්‌මොති මනුස්‌සධම්‌මො, මනුස්‌සත්‌තභාවාවහො වා ධම්‌මො මනුස්‌සධම්‌මො, අනුළාරං පරිත්‌තකුසලං. යං අසතිපි බුද්‌ධුප්‌පාදෙ වත්‌තති, යඤ්‌ච සන්‌ධායාහ ‘‘හීනෙන බ්‍රහ්‌මචරියෙන, ඛත්‌තියෙ උපපජ්‌ජතී’’ති (ජා. 1.8.75). අලං අරියාය අරියභාවායාති අලමරියො, අරියභාවාය සමත්‌ථොති වුත්‌තං හොති. ඤාණදස්‌සනමෙව ඤාණදස්‌සනවිසෙසො, අලමරියො ච සො ඤාණදස්‌සනවිසෙසො චාති අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙසො.
51-52. Dutiyassa paṭhame āvarantīti āvaraṇā, nīvārayantīti nīvaraṇā. Ettha ca āvarantīti kusaladhammuppattiṃ ādito parivārenti. Nīvārayantīti niravasesato vārayantīti attho, tasmā āvaraṇavasenāti ādito kusaluppattivāraṇavasena. Nīvaraṇavasenāti niravasesato vāraṇavasenāti evamettha attho daṭṭhabbo. Yasmā pañca nīvaraṇā uppajjamānā anuppannāya lokiyalokuttarāya paññāya uppajjituṃ na denti, uppannāpi aṭṭha samāpattiyo pañca vā abhiññā upacchinditvā pātenti, tasmā ‘‘paññāya dubbalīkaraṇā’’ti vuccanti. Upacchindanaṃ pātanañcettha tāsaṃ paññānaṃ anuppannānaṃ uppajjituṃ appadānameva. Iti mahaggatānuttarapaññānaṃ ekaccāya ca parittapaññāya anuppattihetubhūtā nīvaraṇadhammā itarāsaṃ samatthataṃ vihanantiyevāti paññāya dubbalīkaraṇā vuttā. Bhāvanāmanasikārena vinā pakatiyā manussehi nibbattetabbo dhammoti manussadhammo, manussattabhāvāvaho vā dhammo manussadhammo, anuḷāraṃ parittakusalaṃ. Yaṃ asatipi buddhuppāde vattati, yañca sandhāyāha ‘‘hīnena brahmacariyena, khattiye upapajjatī’’ti (jā. 1.8.75). Alaṃ ariyāya ariyabhāvāyāti alamariyo, ariyabhāvāya samatthoti vuttaṃ hoti. Ñāṇadassanameva ñāṇadassanaviseso, alamariyo ca so ñāṇadassanaviseso cāti alamariyañāṇadassanaviseso.
ඤාණදස්‌සනන්‌ති ච දිබ්‌බචක්‌ඛුපි විපස්‌සනාපි මග්‌ගොපි ඵලම්‌පි පච්‌චවෙක්‌ඛණඤාණම්‌පි සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණම්‌පි වුච්‌චති. ‘‘අප්‌පමත්‌තො සමානො ඤාණදස්‌සනං ආරාධෙතී’’ති (ම. නි. 1.311) හි එත්‌ථ දිබ්‌බචක්‌ඛු ඤාණදස්‌සනං නාම. ‘‘ඤාණදස්‌සනාය චිත්‌තං අභිනීහරති අභිනින්‌නාමෙතී’’ති (දී. නි. 1.234) එත්‌ථ විපස්‌සනාඤාණං. ‘‘අභබ්‌බා තෙ ඤාණාය දස්‌සනාය අනුත්‌තරාය සම්‌බොධායා’’ති (අ. නි. 4.196) එත්‌ථ මග්‌ගො. ‘‘අයමඤ්‌ඤො උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මා අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙසො අධිගතො ඵාසුවිහාරො’’ති (ම. නි. 1.328) එත්‌ථ ඵලං. ‘‘ඤාණඤ්‌ච පන මෙ දස්‌සනං උදපාදි, අකුප්‌පා මෙ විමුත්‌ති, අයමන්‌තිමා ජාති, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති (සං. නි. 5.1081; මහාව. 16; පටි. ම. 2.30) එත්‌ථ පච්‌චවෙක්‌ඛණඤාණං. ‘‘ඤාණඤ්‌ච පන මෙ දස්‌සනං උදපාදි ‘සත්‌තාහකාලකතො ආළාරො කාලාමො’’’ති (ම. නි. 1.284; 2.340) එත්‌ථ සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. ඉධ පන ලොකුත්‌තරධම්‌මො අධිප්‌පෙතො. එත්‌ථ ච රූපායතනං ජානාති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං විය පස්‌සති චාති ඤාණදස්‌සනං, දිබ්‌බචක්‌ඛු. සම්‌මසනූපචාරෙ ච ධම්‌මලක්‌ඛණත්‌තයඤ්‌ච තථා ජානාති පස්‌සති චාති ඤාණදස්‌සනං, විපස්‌සනා. නිබ්‌බානං චත්‌තාරි වා සච්‌චානි අසම්‌මොහප්‌පටිවෙධතො ජානාති පස්‌සති චාති ඤාණදස්‌සනං, මග්‌ගො. ඵලං පන නිබ්‌බානවසෙනෙව යොජෙතබ්‌බං. පච්‌චවෙක්‌ඛණා මග්‌ගාධිගතස්‌ස අත්‌ථස්‌ස සබ්‌බසො ජොතනට්‌ඨෙන ඤාණදස්‌සනං. සබ්‌බඤ්‌ඤුතා අනාවරණතාය සමන්‌තචක්‌ඛුතාය ච ඤාණදස්‌සනං. බ්‍යාදිණ්‌ණකාලොති පරියාදින්‌නකාලො. දුතියං උත්‌තානමෙව.
Ñāṇadassananti ca dibbacakkhupi vipassanāpi maggopi phalampi paccavekkhaṇañāṇampi sabbaññutaññāṇampi vuccati. ‘‘Appamatto samāno ñāṇadassanaṃ ārādhetī’’ti (ma. ni. 1.311) hi ettha dibbacakkhu ñāṇadassanaṃ nāma. ‘‘Ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmetī’’ti (dī. ni. 1.234) ettha vipassanāñāṇaṃ. ‘‘Abhabbā te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāyā’’ti (a. ni. 4.196) ettha maggo. ‘‘Ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti (ma. ni. 1.328) ettha phalaṃ. ‘‘Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi, akuppā me vimutti, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti (saṃ. ni. 5.1081; mahāva. 16; paṭi. ma. 2.30) ettha paccavekkhaṇañāṇaṃ. ‘‘Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi ‘sattāhakālakato āḷāro kālāmo’’’ti (ma. ni. 1.284; 2.340) ettha sabbaññutaññāṇaṃ. Idha pana lokuttaradhammo adhippeto. Ettha ca rūpāyatanaṃ jānāti cakkhuviññāṇaṃ viya passati cāti ñāṇadassanaṃ, dibbacakkhu. Sammasanūpacāre ca dhammalakkhaṇattayañca tathā jānāti passati cāti ñāṇadassanaṃ, vipassanā. Nibbānaṃ cattāri vā saccāni asammohappaṭivedhato jānāti passati cāti ñāṇadassanaṃ, maggo. Phalaṃ pana nibbānavaseneva yojetabbaṃ. Paccavekkhaṇā maggādhigatassa atthassa sabbaso jotanaṭṭhena ñāṇadassanaṃ. Sabbaññutā anāvaraṇatāya samantacakkhutāya ca ñāṇadassanaṃ. Byādiṇṇakāloti pariyādinnakālo. Dutiyaṃ uttānameva.
ආවරණසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Āvaraṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
1. ආවරණසුත්‌තං • 1. Āvaraṇasuttaṃ
2. අකුසලරාසිසුත්‌තං • 2. Akusalarāsisuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 1. ආවරණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Āvaraṇasuttavaṇṇanā
