| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၄. ဘောဇနဝဂ္ဂော
4. Bhojanavaggo
၁. အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ
1. Āvasathapiṇḍasikkhāpada-atthayojanā
၂၀၃. ဘောဇနဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ အာဝသထေ ပညတ္တော ပိဏ္ဍော အာဝသထပိဏ္ဍောတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘သမန္တာ’’တိအာဒိ။ ပရိက္ခိတ္တန္တိ ပရိဝုတံ အာဝသထန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ အဒ္ဓံ ပထံ ဂစ္ဆန္တီတိ အဒ္ဓိကာ။ ဂိလာယန္တိ ရုဇန္တီတိ ဂိလာနာ။ ဂဗ္ဘော ကုစ္ဆိဋ္ဌသတ္တော ဧတာသန္တိ ဂဗ္ဘိနိယော။ မလံ ပဗ္ဗာဇေန္တီတိ ပဗ္ဗဇိတာ, တေသံ ယထာနုရူပန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ပညတ္တာနိ မဉ္စပီဌာနိ ဧတ္ထာတိ ပညတ္တမဉ္စပီဌော, တံ။ အနေကဂဗ္ဘပရိစ္ဆေဒံ အနေကပမုခပရိစ္ဆေဒံ အာဝသထံ ကတ္ဝာတိ ယောဇနာ။ တတ္ထာတိ အာဝသထေ။ တေသံ တေသန္တိ အဒ္ဓိကာဒီနံ။ ဟိယ္ယောသဒ္ဒသ္သ အတီတာနန္တရာဟသ္သ စ အနာဂတာနန္တရာဟသ္သ စ ဝာစကတ္တာ ဣဓ အနာဂတာနန္တရာဟဝာစကောတိ အာဟ ‘‘သ္ဝေပီ’’တိ။ ကုဟိံ ဂတာ ဣတိ ဝုတ္တေတိ ယောဇနာ။ ‘‘ကုက္ကုစ္စာယန္တော’’တိပဒသ္သ နာမဓာတုံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ကုက္ကုစ္စံ ကရောန္တော’’တိ။
203. Bhojanavaggassa paṭhame āvasathe paññatto piṇḍo āvasathapiṇḍoti dassento āha ‘‘samantā’’tiādi. Parikkhittanti parivutaṃ āvasathanti sambandho. Addhaṃ pathaṃ gacchantīti addhikā. Gilāyanti rujantīti gilānā. Gabbho kucchiṭṭhasatto etāsanti gabbhiniyo. Malaṃ pabbājentīti pabbajitā, tesaṃ yathānurūpanti sambandho. Paññattāni mañcapīṭhāni etthāti paññattamañcapīṭho, taṃ. Anekagabbhaparicchedaṃ anekapamukhaparicchedaṃ āvasathaṃ katvāti yojanā. Tatthāti āvasathe. Tesaṃ tesanti addhikādīnaṃ. Hiyyosaddassa atītānantarāhassa ca anāgatānantarāhassa ca vācakattā idha anāgatānantarāhavācakoti āha ‘‘svepī’’ti. Kuhiṃ gatā iti vutteti yojanā. ‘‘Kukkuccāyanto’’tipadassa nāmadhātuṃ dassento āha ‘‘kukkuccaṃ karonto’’ti.
၂၀၆. ‘‘အဒ္ဓယောဇနံ ဝာ ယောဇနံ ဝာ’’တိဣမိနာ ‘‘ပက္ကမိတု’’န္တိပဒသ္သ ကမ္မံ ဒသ္သေတိ။ ‘‘ဂန္တု’’န္တိဣမိနာ ကမုသဒ္ဒသ္သ ပဒဝိက္ခေပတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ‘‘အနောဒိသ္သာ’’တိပဒသ္သ တ္ဝာပစ္စယန္တဘာဝံ ဒသ္သေတုံ ‘‘အနုဒ္ဒိသိတ္ဝာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပာသံ ဍေတီတိ ပာသဏ္ဍော, သတ္တာနံ စိတ္တေသု ဒိဋ္ဌိပာသံ ခိပတီတိ အတ္ထော။ အထ ဝာ တဏ္ဟာပာသံ, ဒိဋ္ဌိပာသဉ္စ ဍေတိ ဥဍ္ဍေတီတိ ပာသဏ္ဍော, တံ ပာသဏ္ဍံ။ ယာဝတတ္ထော ပညတ္တော ဟောတီတိ ယာဝတာ အတ္ထော ဟောတိ, တာဝတာ ပညတ္တော ဟောတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ယာဝဒတ္ထော’’တိပိ ပာဌော, အယမေဝတ္ထော။ ဒကာရော ပဒသန္ဓိကရော။ သကိံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ဧကဒိဝသံ သကိံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ။
206. ‘‘Addhayojanaṃ vā yojanaṃ vā’’tiiminā ‘‘pakkamitu’’ntipadassa kammaṃ dasseti. ‘‘Gantu’’ntiiminā kamusaddassa padavikkhepatthaṃ dasseti. ‘‘Anodissā’’tipadassa tvāpaccayantabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘anuddisitvā’’ti vuttaṃ. Pāsaṃ ḍetīti pāsaṇḍo, sattānaṃ cittesu diṭṭhipāsaṃ khipatīti attho. Atha vā taṇhāpāsaṃ, diṭṭhipāsañca ḍeti uḍḍetīti pāsaṇḍo, taṃ pāsaṇḍaṃ. Yāvatattho paññatto hotīti yāvatā attho hoti, tāvatā paññatto hotīti yojanā. ‘‘Yāvadattho’’tipi pāṭho, ayamevattho. Dakāro padasandhikaro. Sakiṃ bhuñjitabbanti ekadivasaṃ sakiṃ bhuñjitabbanti attho. Tenāha ‘‘ekadivasaṃ bhuñjitabba’’nti.
ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ။ ဧကကုလေန ဝာ ပညတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ ဧကတော ဟုတ္ဝာ ပညတ္တတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ နာနာကုလေဟိ ပညတ္တံ ပိဏ္ဍန္တိ ယောဇနာ။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ နာနာကုလာနိ ဧကတော အဟုတ္ဝာ ဝိသုံ ဝိသုံ ပညတ္တတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ ယောပိ ပိဏ္ဍော ဆိဇ္ဇတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဥပစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာတိ အသဒ္ဓိယာဒိပာပစိတ္တတ္တာ ဥပစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ။
Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Ekakulena vā paññattanti sambandho. Bhuñjituṃ na vaṭṭati ekato hutvā paññattattāti adhippāyo. Nānākulehi paññattaṃ piṇḍanti yojanā. Bhuñjituṃ vaṭṭati nānākulāni ekato ahutvā visuṃ visuṃ paññattattāti adhippāyo. Yopi piṇḍo chijjatīti sambandho. Upacchinditvāti asaddhiyādipāpacittattā upacchinditvā.
၂၀၈. အနုဝသိတ္ဝာတိ ပုနပ္ပုနံ ဝသိတ္ဝာ။ အန္တရာမဂ္ဂေ ဂစ္ဆန္တတ္တာ ‘‘ဂစ္ဆန္တော ဘုဉ္ဇတီ’’တိ ဣဒံ တာဝ ယုတ္တံ ဟောတု, ဂတဋ္ဌာနေ ပန ဂမိတတ္တာ ကထံ? ပစ္စုပ္ပန္နသမီပောပိ အတီတော တေန သင္ဂဟိတတ္တာ ယုတ္တံ။ ‘‘ကုတော နု တ္ဝံ ဘိက္ခု အာဂစ္ဆသီ’’တိအာဒီသု (သံ. နိ. ၁.၁၃၀) ဝိယ။ တံသမီပောပိ ဟိ တာဒိသော။ နာနာဋ္ဌာနေသု နာနာကုလာနံ သန္တကေ ပကတိယာ အနာပတ္တိဘာဝတော နာနာဋ္ဌာနေသု ဧကကုလသ္သေဝ သန္တကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘အနာပတ္တီ’’တိ။ အာရဒ္ဓသ္သ ဝိစ္ဆေဒတ္တာ ‘‘ပုန ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတုံ လဘတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဩဒိသ္သာ’’တိ သာမညတော ဝုတ္တေပိ ဘိက္ခူယေဝ ဂဟေတဗ္ဗာတိ အာဟ ‘‘ဘိက္ခူနံယေဝာ’’တိ။ ပဌမံ။
208.Anuvasitvāti punappunaṃ vasitvā. Antarāmagge gacchantattā ‘‘gacchanto bhuñjatī’’ti idaṃ tāva yuttaṃ hotu, gataṭṭhāne pana gamitattā kathaṃ? Paccuppannasamīpopi atīto tena saṅgahitattā yuttaṃ. ‘‘Kuto nu tvaṃ bhikkhu āgacchasī’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.130) viya. Taṃsamīpopi hi tādiso. Nānāṭṭhānesu nānākulānaṃ santake pakatiyā anāpattibhāvato nānāṭṭhānesu ekakulasseva santakaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘anāpattī’’ti. Āraddhassa vicchedattā ‘‘puna ekadivasaṃ bhuñjituṃ labhatī’’ti vuttaṃ. ‘‘Odissā’’ti sāmaññato vuttepi bhikkhūyeva gahetabbāti āha ‘‘bhikkhūnaṃyevā’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၄. ဘောဇနဝဂ္ဂော • 4. Bhojanavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၁. အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁. အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁. အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
