| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ
4. Bhojanavaggo
೧. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದ-ಅತ್ಥಯೋಜನಾ
1. Āvasathapiṇḍasikkhāpada-atthayojanā
೨೦೩. ಭೋಜನವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಆವಸಥೇ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಪಿಣ್ಡೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಮನ್ತಾ’’ತಿಆದಿ। ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಪರಿವುತಂ ಆವಸಥನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅದ್ಧಂ ಪಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅದ್ಧಿಕಾ। ಗಿಲಾಯನ್ತಿ ರುಜನ್ತೀತಿ ಗಿಲಾನಾ। ಗಬ್ಭೋ ಕುಚ್ಛಿಟ್ಠಸತ್ತೋ ಏತಾಸನ್ತಿ ಗಬ್ಭಿನಿಯೋ। ಮಲಂ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೀತಿ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ತೇಸಂ ಯಥಾನುರೂಪನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠೋ, ತಂ। ಅನೇಕಗಬ್ಭಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನೇಕಪಮುಖಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಆವಸಥಂ ಕತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಆವಸಥೇ। ತೇಸಂ ತೇಸನ್ತಿ ಅದ್ಧಿಕಾದೀನಂ। ಹಿಯ್ಯೋಸದ್ದಸ್ಸ ಅತೀತಾನನ್ತರಾಹಸ್ಸ ಚ ಅನಾಗತಾನನ್ತರಾಹಸ್ಸ ಚ ವಾಚಕತ್ತಾ ಇಧ ಅನಾಗತಾನನ್ತರಾಹವಾಚಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸ್ವೇಪೀ’’ತಿ। ಕುಹಿಂ ಗತಾ ಇತಿ ವುತ್ತೇತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತೋ’’ತಿಪದಸ್ಸ ನಾಮಧಾತುಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತೋ’’ತಿ।
203. Bhojanavaggassa paṭhame āvasathe paññatto piṇḍo āvasathapiṇḍoti dassento āha ‘‘samantā’’tiādi. Parikkhittanti parivutaṃ āvasathanti sambandho. Addhaṃ pathaṃ gacchantīti addhikā. Gilāyanti rujantīti gilānā. Gabbho kucchiṭṭhasatto etāsanti gabbhiniyo. Malaṃ pabbājentīti pabbajitā, tesaṃ yathānurūpanti sambandho. Paññattāni mañcapīṭhāni etthāti paññattamañcapīṭho, taṃ. Anekagabbhaparicchedaṃ anekapamukhaparicchedaṃ āvasathaṃ katvāti yojanā. Tatthāti āvasathe. Tesaṃ tesanti addhikādīnaṃ. Hiyyosaddassa atītānantarāhassa ca anāgatānantarāhassa ca vācakattā idha anāgatānantarāhavācakoti āha ‘‘svepī’’ti. Kuhiṃ gatā iti vutteti yojanā. ‘‘Kukkuccāyanto’’tipadassa nāmadhātuṃ dassento āha ‘‘kukkuccaṃ karonto’’ti.
೨೦೬. ‘‘ಅದ್ಧಯೋಜನಂ ವಾ ಯೋಜನಂ ವಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ‘‘ಪಕ್ಕಮಿತು’’ನ್ತಿಪದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಗನ್ತು’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಕಮುಸದ್ದಸ್ಸ ಪದವಿಕ್ಖೇಪತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅನೋದಿಸ್ಸಾ’’ತಿಪದಸ್ಸ ತ್ವಾಪಚ್ಚಯನ್ತಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅನುದ್ದಿಸಿತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಾಸಂ ಡೇತೀತಿ ಪಾಸಣ್ಡೋ, ಸತ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತೇಸು ದಿಟ್ಠಿಪಾಸಂ ಖಿಪತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಥ ವಾ ತಣ್ಹಾಪಾಸಂ, ದಿಟ್ಠಿಪಾಸಞ್ಚ ಡೇತಿ ಉಡ್ಡೇತೀತಿ ಪಾಸಣ್ಡೋ, ತಂ ಪಾಸಣ್ಡಂ। ಯಾವತತ್ಥೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಯಾವತಾ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತಾವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಯಾವದತ್ಥೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಅಯಮೇವತ್ಥೋ। ದಕಾರೋ ಪದಸನ್ಧಿಕರೋ। ಸಕಿಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏಕದಿವಸಂ ಸಕಿಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಏಕದಿವಸಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
206. ‘‘Addhayojanaṃ vā yojanaṃ vā’’tiiminā ‘‘pakkamitu’’ntipadassa kammaṃ dasseti. ‘‘Gantu’’ntiiminā kamusaddassa padavikkhepatthaṃ dasseti. ‘‘Anodissā’’tipadassa tvāpaccayantabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘anuddisitvā’’ti vuttaṃ. Pāsaṃ ḍetīti pāsaṇḍo, sattānaṃ cittesu diṭṭhipāsaṃ khipatīti attho. Atha vā taṇhāpāsaṃ, diṭṭhipāsañca ḍeti uḍḍetīti pāsaṇḍo, taṃ pāsaṇḍaṃ. Yāvatattho paññatto hotīti yāvatā attho hoti, tāvatā paññatto hotīti yojanā. ‘‘Yāvadattho’’tipi pāṭho, ayamevattho. Dakāro padasandhikaro. Sakiṃ bhuñjitabbanti ekadivasaṃ sakiṃ bhuñjitabbanti attho. Tenāha ‘‘ekadivasaṃ bhuñjitabba’’nti.
ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ। ಏಕಕುಲೇನ ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ನಾನಾಕುಲೇಹಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ ನಾನಾಕುಲಾನಿ ಏಕತೋ ಅಹುತ್ವಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯೋಪಿ ಪಿಣ್ಡೋ ಛಿಜ್ಜತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಉಪಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಅಸದ್ಧಿಯಾದಿಪಾಪಚಿತ್ತತ್ತಾ ಉಪಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ।
Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Ekakulena vā paññattanti sambandho. Bhuñjituṃ na vaṭṭati ekato hutvā paññattattāti adhippāyo. Nānākulehi paññattaṃ piṇḍanti yojanā. Bhuñjituṃ vaṭṭati nānākulāni ekato ahutvā visuṃ visuṃ paññattattāti adhippāyo. Yopi piṇḍo chijjatīti sambandho. Upacchinditvāti asaddhiyādipāpacittattā upacchinditvā.
೨೦೮. ಅನುವಸಿತ್ವಾತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ವಸಿತ್ವಾ। ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಗಚ್ಛನ್ತತ್ತಾ ‘‘ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ ಇದಂ ತಾವ ಯುತ್ತಂ ಹೋತು, ಗತಟ್ಠಾನೇ ಪನ ಗಮಿತತ್ತಾ ಕಥಂ? ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸಮೀಪೋಪಿ ಅತೀತೋ ತೇನ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಯುತ್ತಂ। ‘‘ಕುತೋ ನು ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಖು ಆಗಚ್ಛಸೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೩೦) ವಿಯ। ತಂಸಮೀಪೋಪಿ ಹಿ ತಾದಿಸೋ। ನಾನಾಟ್ಠಾನೇಸು ನಾನಾಕುಲಾನಂ ಸನ್ತಕೇ ಪಕತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವತೋ ನಾನಾಟ್ಠಾನೇಸು ಏಕಕುಲಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ। ಆರದ್ಧಸ್ಸ ವಿಚ್ಛೇದತ್ತಾ ‘‘ಪುನ ಏಕದಿವಸಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ಲಭತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಓದಿಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞತೋ ವುತ್ತೇಪಿ ಭಿಕ್ಖೂಯೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಾತಿ ಆಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂಯೇವಾ’’ತಿ। ಪಠಮಂ।
208.Anuvasitvāti punappunaṃ vasitvā. Antarāmagge gacchantattā ‘‘gacchanto bhuñjatī’’ti idaṃ tāva yuttaṃ hotu, gataṭṭhāne pana gamitattā kathaṃ? Paccuppannasamīpopi atīto tena saṅgahitattā yuttaṃ. ‘‘Kuto nu tvaṃ bhikkhu āgacchasī’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.130) viya. Taṃsamīpopi hi tādiso. Nānāṭṭhānesu nānākulānaṃ santake pakatiyā anāpattibhāvato nānāṭṭhānesu ekakulasseva santakaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘anāpattī’’ti. Āraddhassa vicchedattā ‘‘puna ekadivasaṃ bhuñjituṃ labhatī’’ti vuttaṃ. ‘‘Odissā’’ti sāmaññato vuttepi bhikkhūyeva gahetabbāti āha ‘‘bhikkhūnaṃyevā’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೧. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
