| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
๔. โภชนวโคฺค
4. Bhojanavaggo
๑. อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทวณฺณนา
1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
๒๐๖. โภชนวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท อทฺธโยชนํ วา โยชนํ วา คนฺตุํ สโกฺกตีติ เอตฺถ ตตฺตกํ คนฺตุํ สโกฺกนฺตสฺสปิ ตาวตกํ คนฺตฺวา อลทฺธภิกฺขสฺส อิโต ภุญฺชิตุํ วฎฺฎติฯ อิเมสํเยวาติ อิเมสํ ปาสณฺฑานํเยวฯ เอตฺตกานนฺติ อิมสฺมิํ ปาสเณฺฑ เอตฺตกานํฯ เอกทิวสํ ภุญฺชิตพฺพนฺติ เอกทิวสํ สกิํเยว ภุญฺชิตพฺพํฯ ‘‘เอกทิวสํ ภุญฺชิตพฺพ’’นฺติ วจนโต ปน เอกสฺมิํ ทิวเส ปุนปฺปุนํ ภุญฺชิตุํ วฎฺฎตีติ น คเหตพฺพํฯ ปุน อาทิโต ปฎฺฐาย ภุญฺชิตุํ น วฎฺฎตีติ อิมินา ปฐมํ ภุตฺตฎฺฐาเนสุ ปุน เอกสฺมิมฺปิ ฐาเน ภุญฺชิตุํ น วฎฺฎตีติ ทเสฺสติฯ
206. Bhojanavaggassa paṭhamasikkhāpade addhayojanaṃ vā yojanaṃ vā gantuṃ sakkotīti ettha tattakaṃ gantuṃ sakkontassapi tāvatakaṃ gantvā aladdhabhikkhassa ito bhuñjituṃ vaṭṭati. Imesaṃyevāti imesaṃ pāsaṇḍānaṃyeva. Ettakānanti imasmiṃ pāsaṇḍe ettakānaṃ. Ekadivasaṃ bhuñjitabbanti ekadivasaṃ sakiṃyeva bhuñjitabbaṃ. ‘‘Ekadivasaṃ bhuñjitabba’’nti vacanato pana ekasmiṃ divase punappunaṃ bhuñjituṃ vaṭṭatīti na gahetabbaṃ. Puna ādito paṭṭhāya bhuñjituṃ na vaṭṭatīti iminā paṭhamaṃ bhuttaṭṭhānesu puna ekasmimpi ṭhāne bhuñjituṃ na vaṭṭatīti dasseti.
๒๐๘. ‘‘คจฺฉโนฺต วา อาคจฺฉโนฺต วาติ อิทํ อทฺธโยชนวเสน คเหตพฺพ’’นฺติ วทนฺติฯ อนฺตรามเคฺค คตฎฺฐาเนติ เอกเสฺสว สนฺตกํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ‘‘อาคจฺฉเนฺตปิ เอเสว นโย’’ติ สเงฺขเปน วุตฺตเมวตฺถํ วิภาเวโนฺต ‘‘คนฺตฺวา ปจฺจาคจฺฉโนฺต’’ติอาทิมาหฯ อาปตฺติฎฺฐาเนเยว ปุน ภุญฺชนฺตสฺส อนาปตฺติ วตฺตพฺพาติ คมเน อาคมเน จ ปฐมํ โภชนํ อวตฺวา อนฺตรามเคฺค เอกทิวสํ คตฎฺฐาเน จ เอกทิวสนฺติ ปุนปฺปุนํ โภชนเมว ทสฺสิตํ, คมนทิวเส ปน อาคมนทิวเส จ ‘‘คมิสฺสามิ อาคมิสฺสามี’’ติ ภุญฺชิตุํ วฎฺฎติเยวฯ สุทฺธจิเตฺตน ปุนปฺปุนํ ภุญฺชนฺตสฺสปิ ปุนปฺปุนํ โภชเน อนาปตฺติฯ อญฺญสฺสตฺถาย อุทฺทิสิตฺวา ปญฺญตฺตํ ภิกฺขุโน คเหตุเมว น วฎฺฎตีติ อาห ‘‘ภิกฺขูนํเยว อตฺถายา’’ติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อาวสถปิณฺฑตา, อคิลานตา, อนุวสิตฺวา โภชนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ
208.‘‘Gacchanto vā āgacchanto vāti idaṃ addhayojanavasena gahetabba’’nti vadanti. Antarāmagge gataṭṭhāneti ekasseva santakaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Āgacchantepi eseva nayo’’ti saṅkhepena vuttamevatthaṃ vibhāvento ‘‘gantvā paccāgacchanto’’tiādimāha. Āpattiṭṭhāneyeva puna bhuñjantassa anāpatti vattabbāti gamane āgamane ca paṭhamaṃ bhojanaṃ avatvā antarāmagge ekadivasaṃ gataṭṭhāne ca ekadivasanti punappunaṃ bhojanameva dassitaṃ, gamanadivase pana āgamanadivase ca ‘‘gamissāmi āgamissāmī’’ti bhuñjituṃ vaṭṭatiyeva. Suddhacittena punappunaṃ bhuñjantassapi punappunaṃ bhojane anāpatti. Aññassatthāya uddisitvā paññattaṃ bhikkhuno gahetumeva na vaṭṭatīti āha ‘‘bhikkhūnaṃyeva atthāyā’’ti. Sesamettha uttānameva. Āvasathapiṇḍatā, agilānatā, anuvasitvā bhojananti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๔. โภชนวโคฺค • 4. Bhojanavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๑. อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๑. อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑. อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑. อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปท-อตฺถโยชนา • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpada-atthayojanā
