Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
੪. ਭੋਜਨવਗ੍ਗੋ
4. Bhojanavaggo
੧. ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
੨੦੩. ਭੋਜਨવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ – ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡੋਤਿ ਆવਸਥੇ ਪਿਣ੍ਡੋ। ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਅਦ੍ਧਿਕਗਿਲਾਨਗਬ੍ਭਿਨਿਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਅਨੇਕਗਬ੍ਭਪਮੁਖਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਆવਸਥਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਞਕਾਮਤਾਯ ਪਿਣ੍ਡੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਦਾਨਤ੍ਥਾਯ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਹਿਯ੍ਯੋਪੀਤਿ ਸ੍વੇਪਿ। ਅਪਸਕ੍ਕਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਕੁਹਿਂ ਗਤਾ’’‘‘ਇਮੇ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍વਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ। ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤੋਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
203. Bhojanavaggassa paṭhamasikkhāpade – āvasathapiṇḍoti āvasathe piṇḍo. Samantā parikkhittaṃ addhikagilānagabbhinipabbajitānaṃ yathānurūpaṃ paññattamañcapīṭhaṃ anekagabbhapamukhaparicchedaṃ āvasathaṃ katvā tattha puññakāmatāya piṇḍo paññatto hoti, yāgubhattabhesajjādi sabbaṃ tesaṃ tesaṃ dānatthāya ṭhapitaṃ hotīti attho. Hiyyopīti svepi. Apasakkantīti apagacchanti. Manussā ujjhāyantīti titthiye apassantā ‘‘titthiyā kuhiṃ gatā’’‘‘ime passitvā pakkantā’’ti sutvā ujjhāyanti. Kukkuccāyantoti kukkuccaṃ karonto, akappiyasaññaṃ uppādentoti attho.
੨੦੬. ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਤਮ੍ਹਾ ਆવਸਥਾ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਂ વਾ ਯੋਜਨਂ વਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇવ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਅਨੋਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮੇਸਂਯੇવ વਾ ਏਤ੍ਤਕਾਨਂਯੇવ વਾਤਿ ਏਕਂ ਪਾਸਣ੍ਡਂ ਅਨੁਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਯਾવਦਤ੍ਥੋਤਿ ਭੋਜਨਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਯਾવਦਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਸਕਿਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਦੁਤਿਯਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ।
206.Sakkoti tamhā āvasathā pakkamitunti addhayojanaṃ vā yojanaṃ vā gantuṃ sakkoti. Na sakkotīti ettakameva na sakkoti. Anodissāti imesaṃyeva vā ettakānaṃyeva vāti ekaṃ pāsaṇḍaṃ anuddisitvā sabbesaṃ paññatto hoti. Yāvadatthoti bhojanampi ettakanti aparicchinditvā yāvadattho paññatto hoti. Sakiṃ bhuñjitabbanti ekadivasaṃ bhuñjitabbaṃ, dutiyadivasato paṭṭhāya paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਏਕਕੁਲੇਨ વਾ ਨਾਨਾਕੁਲੇਹਿ વਾ ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ વਾ ਨਾਨਾਠਾਨੇਸੁ વਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਏਕਸ੍ਮਿਂ; ਸ੍વੇ ਏਕਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਨਿਯਮਿਤਟ੍ਠਾਨੇ વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਦਿવਸੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ વਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਨਾਨਾਕੁਲੇਹਿ ਪਨ ਨਾਨਾਠਾਨੇਸੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਦਿવਸੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਟਿਪਾਟਿਂ ਪਨ ਖੇਪੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਕਪੂਗਨਾਨਾਪੂਗਏਕਗਾਮਨਾਨਾਗਾਮੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਯੋਪਿ ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ વਾ ਨਾਨਾਕੁਲਾਨਂ વਾ ਏਕਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਂ ਅਭਾવੇਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਸੋਪਿ ਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਕਲ੍ਯਾਣਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਦਾਤੁਂ ਆਰਭਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਪੁਨ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ।
Ayaṃ panettha vinicchayo – ekakulena vā nānākulehi vā ekato hutvā ekasmiṃ ṭhāne vā nānāṭhānesu vā ‘‘ajja ekasmiṃ; sve ekasmi’’nti evaṃ aniyamitaṭṭhāne vā paññattaṃ ekasmiṃ ṭhāne ekadivasaṃ bhuñjitvā dutiyadivase tasmiṃ ṭhāne aññasmiṃ vā bhuñjituṃ na vaṭṭati. Nānākulehi pana nānāṭhānesu paññattaṃ ekasmiṃ ṭhāne ekadivasaṃ bhuñjitvā dutiyadivase aññattha bhuñjituṃ vaṭṭati. Paṭipāṭiṃ pana khepetvā puna ādito paṭṭhāya bhuñjituṃ na vaṭṭatīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Ekapūganānāpūgaekagāmanānāgāmesupi eseva nayo. Yopi ekakulassa vā nānākulānaṃ vā ekato paññatto taṇḍulādīnaṃ abhāvena antarantarā chijjati, sopi na bhuñjitabbo. Sace pana ‘‘na sakkoma dātu’’nti upacchinditvā puna kalyāṇacitte uppanne dātuṃ ārabhanti, etaṃ puna ekadivasaṃ bhuñjituṃ vaṭṭatīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
੨੦੮. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁવਸਿਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ વਾਤਿ ਯੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਏਕਦਿવਸਂ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਏਕਦਿવਸਂ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਲਭਤਿ। ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਦੀ વਾ ਪੂਰਤਿ ਚੋਰਾਦਿਭਯਂ વਾ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਖੇਮਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਏਕਦਿવਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਲਭਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਮਿਦਂ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ વੁਤ੍ਤਂ । ਓਦਿਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂਯੇવ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਨ ਯਾવਦਤ੍ਥੋਤਿ ਯਾવਦਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਞ੍ਚ ਭੋਜਨਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਫਲਾਫਲਾਦਿਭੇਦੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਯਾਗੁਆਦੀਨਿ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ – ਕਾਯਤੋ ਚ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਰਿਯਂ, ਨੋਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਂ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਿવੇਦਨਨ੍ਤਿ।
208.Anāpatti gilānassāti gilānassa anuvasitvā bhuñjantassa anāpatti. Gacchanto vāti yo gacchanto antarāmagge ekadivasaṃ gataṭṭhāne ca ekadivasaṃ bhuñjati, tassāpi anāpatti. Āgacchantepi eseva nayo. Gantvā paccāgacchantopi antarāmagge ekadivasaṃ āgataṭṭhāne ca ekadivasaṃ bhuñjituṃ labhati. Gacchissāmīti bhuñjitvā nikkhantassa nadī vā pūrati corādibhayaṃ vā hoti, so nivattitvā khemabhāvaṃ ñatvā gacchanto puna ekadivasaṃ bhuñjituṃ labhatīti sabbamidaṃ mahāpaccariyādīsu vuttaṃ . Odissa paññatto hotīti bhikkhūnaṃyeva atthāya uddisitvā paññatto hoti. Na yāvadatthoti yāvadatthaṃ paññatto na hoti, thokaṃ thokaṃ labbhati, tādisaṃ niccampi bhuñjituṃ vaṭṭati. Pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbatthāti yāgukhajjakaphalāphalādibhede sabbattha anāpatti. Yāguādīni hi niccampi bhuñjituṃ vaṭṭati. Sesaṃ uttānameva. Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ – kāyato ca kāyacittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ ticittaṃ, tivedananti.
ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਠਮਂ।
Āvasathapiṇḍasikkhāpadaṃ paṭhamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੪. ਭੋਜਨવਗ੍ਗੋ • 4. Bhojanavaggo
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੧. ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੧. ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੧. ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧. ਆવਸਥਪਿਣ੍ਡਸਿਕ੍ਖਾਪਦ-ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ • 1. Āvasathapiṇḍasikkhāpada-atthayojanā