| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཀངྑཱཝིཏརཎཱི-ཨབྷིནཝ-ཊཱིཀཱ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
༤. བྷོཛནཝགྒོ
4. Bhojanavaggo
༡. ཨཱཝསཐསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ
1. Āvasathasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ཨགིལཱནོ’’ཏི ཨེཏྠ ཨནྟམསོ དྭིགཱཝུཏཾ གནྟུཾ སམཏྠོ ཨདྷིཔྤེཏོཏི ཨཱཧ ‘‘ཨདྡྷཡོཛནམྤི གནྟུཾ སམཏྠེནཱ’’ཏི། ཨཱཝསཐཔིཎྜོཏི ཨཱཝསཐེ པིཎྜོ, སཱལཱདཱིསུ ཨནོདིསྶ ཡཱཝདཏྠཾ པཉྙཏྟཾ པཉྩནྣཾ བྷོཛནཱནཾ ཨཉྙཏརཾ བྷོཛནནྟི ཨཏྠོ། ཏེནཱཧ ‘‘ཨིམེསཾ ཝཱ’’ཏིཨཱདི། ཏཏྠ ཨིམེསཾ ཝཱཏི ཨིམེསཾ པཱསཎྜཱནཾ ཝཱ། ཨེཏྟཀཱནཾ ཝཱཏི ཨིམསྨིཾ པཱསཎྜེ ཨེཏྟཀཱནཾ པཱསཎྜཱནཾ ཝཱ། པཱསཎྜནྟི ཚནྣཝུཏིཝིདྷཾ སམཎཔརིབྦཱཛཀཱདིཾ། ཏེ ཧི ཏཎྷཱཔཱསཉྩེཝ དིཊྛིཔཱསཉྩ ཌེནྟི ཨོཌྜེནྟཱིཏི པཱསཎྜཱཏི ཝུཙྩནྟི། ཨནོདིསྶཱཏི ཨནུདྡིསིཏྭཱ, ཨཔརིཙྪིནྡིཏྭཱཏི ཨཏྠོ། སཱལཱདཱིསུ ཡཏྠ ཀཏྠཙཱིཏི སཱལཱརུཀྑམཱུལཨབྦྷོཀཱསཱདཱིསུ ཡཏྠ ཀཏྠཙི ཋཱནེསུ། ཨེཀདིཝསམེཝ བྷུཉྫིཏབྦོཏི ཨེཀདིཝསཾ སཀིཾཡེཝ བྷུཉྫིཏབྦོ, ཨེཀསྨིཾ དིཝསེ པུནཔྤུནཾ བྷུཉྫིཏུཾ ན ཝཊྚཏི། དུཏིཡདིཝསཏོ པཊྛཱཡཱཏི བྷུཏྟདིཝསསྶ དུཏིཡདིཝསཏོ པཊྛཱཡ། ཨཛ྄ཛྷོཧཱརེ ཨཛ྄ཛྷོཧཱརེ པཱཙིཏྟིཡནྟི ཨཱལོཔེ ཨཱལོཔེ ཀབལེ༹ ཀབལེ༹ པཱཙིཏྟིཡཾ། ནཱནཱཀུལེཧི (པཱཙི॰ ཨཊྛ॰ ༢༠༦) པན ནཱནཱཊྛཱནེསུ པཉྙཏྟཾ, ཨེཀསྨིཾ ཋཱནེ ཨེཀདིཝསཾ བྷུཉྫིཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ ཨཉྙཏྠ བྷུཉྫིཏུཾ ཝཊྚཏི, པཊིཔཱཊིཾ པན ཁེཔེཏྭཱ པུན ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ བྷུཉྫིཏུཾ ན ཝཊྚཏི། ཨེཀཔཱུགནཱནཱཔཱུགཨེཀགཱམནཱནཱགཱམེསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཡོཔི ཨེཀཀུལསྶ ཝཱ ནཱནཱཀུལཱནཾ ཝཱ ཨེཀཏོ པཉྙཏྟོ ཏཎྜུལཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝེན ཨནྟརནྟརཱ ཚིཛྫཏི, སོཔི ན བྷུཉྫིཏབྦོ། སཙེ པན ‘‘ན སཀྐོམ དཱཏུ’’ནྟི ཨུཔཙྪིནྡིཏྭཱ པུན ཀལྱཱཎཙིཏྟེ ཨུཔྤནྣེ དཱཏུཾ ཨཱརབྷནྟི, ཨེཏཾ པུན ཨེཀདིཝསཾ བྷུཉྫིཏུཾ ཝཊྚཏི།
‘‘Agilāno’’ti ettha antamaso dvigāvutaṃ gantuṃ samattho adhippetoti āha ‘‘addhayojanampi gantuṃ samatthenā’’ti. Āvasathapiṇḍoti āvasathe piṇḍo, sālādīsu anodissa yāvadatthaṃ paññattaṃ pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhojananti attho. Tenāha ‘‘imesaṃ vā’’tiādi. Tattha imesaṃ vāti imesaṃ pāsaṇḍānaṃ vā. Ettakānaṃ vāti imasmiṃ pāsaṇḍe ettakānaṃ pāsaṇḍānaṃ vā. Pāsaṇḍanti channavutividhaṃ samaṇaparibbājakādiṃ. Te hi taṇhāpāsañceva diṭṭhipāsañca ḍenti oḍḍentīti pāsaṇḍāti vuccanti. Anodissāti anuddisitvā, aparicchinditvāti attho. Sālādīsu yattha katthacīti sālārukkhamūlaabbhokāsādīsu yattha katthaci ṭhānesu. Ekadivasameva bhuñjitabboti ekadivasaṃ sakiṃyeva bhuñjitabbo, ekasmiṃ divase punappunaṃ bhuñjituṃ na vaṭṭati. Dutiyadivasato paṭṭhāyāti bhuttadivasassa dutiyadivasato paṭṭhāya. Ajjhohāre ajjhohāre pācittiyanti ālope ālope kabaḷe kabaḷe pācittiyaṃ. Nānākulehi (pāci. aṭṭha. 206) pana nānāṭṭhānesu paññattaṃ, ekasmiṃ ṭhāne ekadivasaṃ bhuñjitvā dutiyadivase aññattha bhuñjituṃ vaṭṭati, paṭipāṭiṃ pana khepetvā puna ādito paṭṭhāya bhuñjituṃ na vaṭṭati. Ekapūganānāpūgaekagāmanānāgāmesupi eseva nayo. Yopi ekakulassa vā nānākulānaṃ vā ekato paññatto taṇḍulādīnaṃ abhāvena antarantarā chijjati, sopi na bhuñjitabbo. Sace pana ‘‘na sakkoma dātu’’nti upacchinditvā puna kalyāṇacitte uppanne dātuṃ ārabhanti, etaṃ puna ekadivasaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati.
ཏིཀཔཱཙིཏྟིཡནྟི ཨགིལཱནེ ཨགིལཱནསཉྙིཝེམཏིཀགིལཱནསཉྙཱིནཾ ཝསེན ཏཱིཎི པཱཙིཏྟིཡཱནི། གིལཱནསྶ གིལཱནསཉྙིནོཏི གིལཱནསྶ པན ‘‘གིལཱནོ ཨཧ’’ནྟི སཉྙིནོ ཨནུཝསིཏྭཱ བྷུཉྫནྟསྶ ཨནཱཔཏྟི། སཀིཾ བྷུཉྫཏཱིཏི ཨེཀདིཝསཾ བྷུཉྫཏི། ‘‘གཙྪནྟོ ཝཱ’’ཏི ཨིདཾ ཨདྡྷཡོཛནཝསེན གཧེཏབྦཾ, ཏཐཱ ‘‘པཙྩཱགཙྪནྟོ’’ཏི (སཱརཏྠ॰ ཊཱི॰ པཱཙིཏྟིཡ ༣.༢༠༨) ཨིདམྤཱིཏི ཝདནྟི། ཀེནཙི ཨུཔདྡཝེནཱཏི ནདིཔཱུརཙོརབྷཡཱདིནཱ ཀེནཙི ཨུཔདྡཝེན། ཨཉྙནྟི ཡཱགུཁཛྫཀཕལཱཕལཱདིབྷེདཾ ཡཾ ཀིཉྩི ཨཉྙཾ། ཨནུཝསིཏྭཱཏི པུན ཝསིཏྭཱ།
Tikapācittiyanti agilāne agilānasaññivematikagilānasaññīnaṃ vasena tīṇi pācittiyāni. Gilānassa gilānasaññinoti gilānassa pana ‘‘gilāno aha’’nti saññino anuvasitvā bhuñjantassa anāpatti. Sakiṃ bhuñjatīti ekadivasaṃ bhuñjati. ‘‘Gacchanto vā’’ti idaṃ addhayojanavasena gahetabbaṃ, tathā ‘‘paccāgacchanto’’ti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.208) idampīti vadanti. Kenaci upaddavenāti nadipūracorabhayādinā kenaci upaddavena. Aññanti yāgukhajjakaphalāphalādibhedaṃ yaṃ kiñci aññaṃ. Anuvasitvāti puna vasitvā.
ཨཱཝསཐསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Āvasathasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
