| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi |
१३. आवासिकवग्गो
13. Āvāsikavaggo
४६१. ‘‘कतिहि नु खो, भन्ते, अङ्गेहि समन्नागतो आवासिको भिक्खु यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये’’ति? ‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतो आवासिको भिक्खु यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये । कतमेहि पञ्चहि? छन्दागतिं गच्छति, दोसागतिं गच्छति, मोहागतिं गच्छति, भयागतिं गच्छति, सङ्घिकं पुग्गलिकपरिभोगेन परिभुञ्जति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतो आवासिको भिक्खु यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये।
461. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgato āvāsiko bhikkhu yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato āvāsiko bhikkhu yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye . Katamehi pañcahi? Chandāgatiṃ gacchati, dosāgatiṃ gacchati, mohāgatiṃ gacchati, bhayāgatiṃ gacchati, saṅghikaṃ puggalikaparibhogena paribhuñjati – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato āvāsiko bhikkhu yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye.
‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतो आवासिको भिक्खु यथाभतं निक्खित्तो एवं सग्गे। कतमेहि पञ्चहि? न छन्दागतिं गच्छति, न दोसागतिं गच्छति, न मोहागतिं गच्छति, न भयागतिं गच्छति, सङ्घिकं न पुग्गलिकपरिभोगेन परिभुञ्जति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतो आवासिको भिक्खु यथाभतं निक्खित्तो एवं सग्गे’’ति।
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato āvāsiko bhikkhu yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge. Katamehi pañcahi? Na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, saṅghikaṃ na puggalikaparibhogena paribhuñjati – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato āvāsiko bhikkhu yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge’’ti.
४६२. ‘‘कति नु खो, भन्ते, अधम्मिका विनयब्याकरणा’’ति? ‘‘पञ्चिमे, उपालि, अधम्मिका विनयब्याकरणा। कतमे पञ्च? इधुपालि, भिक्खु अधम्मं धम्मोति परिणामेति, धम्मं अधम्मोति परिणामेति, अविनयं विनयोति परिणामेति, विनयं अविनयोति परिणामेति , अपञ्ञत्तं पञ्ञापेति, पञ्ञत्तं समुच्छिन्दति – इमे खो, उपालि, पञ्च अधम्मिका विनयब्याकरणा। पञ्चिमे, उपालि, धम्मिका विनयब्याकरणा। कतमे पञ्च? इधुपालि, भिक्खु अधम्मं अधम्मोति परिणामेति, धम्मं धम्मोति परिणामेति, अविनयं अविनयोति परिणामेति, विनयं विनयोति परिणामेति, अपञ्ञत्तं न पञ्ञपेति, पञ्ञत्तं न समुच्छिन्दति – इमे खो, उपालि, पञ्च धम्मिका विनयब्याकरणा’’ति।
462. ‘‘Kati nu kho, bhante, adhammikā vinayabyākaraṇā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, adhammikā vinayabyākaraṇā. Katame pañca? Idhupāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti pariṇāmeti, dhammaṃ adhammoti pariṇāmeti, avinayaṃ vinayoti pariṇāmeti, vinayaṃ avinayoti pariṇāmeti , apaññattaṃ paññāpeti, paññattaṃ samucchindati – ime kho, upāli, pañca adhammikā vinayabyākaraṇā. Pañcime, upāli, dhammikā vinayabyākaraṇā. Katame pañca? Idhupāli, bhikkhu adhammaṃ adhammoti pariṇāmeti, dhammaṃ dhammoti pariṇāmeti, avinayaṃ avinayoti pariṇāmeti, vinayaṃ vinayoti pariṇāmeti, apaññattaṃ na paññapeti, paññattaṃ na samucchindati – ime kho, upāli, pañca dhammikā vinayabyākaraṇā’’ti.
४६३. 1 ‘‘कतिहि नु खो, भन्ते, अङ्गेहि समन्नागतो भत्तुद्देसको यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये’’ति? ‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतो भत्तुद्देसको यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये। कतमेहि पञ्चहि? छन्दागतिं गच्छति, दोसागतिं गच्छति, मोहागतिं गच्छति, भयागतिं गच्छति, उद्दिट्ठानुद्दिट्ठं न जानाति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतो भत्तुद्देसको यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये।
463.2 ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgato bhattuddesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhattuddesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Katamehi pañcahi? Chandāgatiṃ gacchati, dosāgatiṃ gacchati, mohāgatiṃ gacchati, bhayāgatiṃ gacchati, uddiṭṭhānuddiṭṭhaṃ na jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhattuddesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye.
3 ‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतो भत्तुद्देसको यथाभतं निक्खित्तो एवं सग्गे। कतमेहि पञ्चहि? न छन्दागतिं गच्छति, न दोसागतिं गच्छति, न मोहागतिं गच्छति, न भयागतिं गच्छति, उद्दिट्ठानुद्दिट्ठं जानाति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतो भत्तुद्देसको यथाभतं निक्खित्तो एवं सग्गे’’ति।
4 ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhattuddesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge. Katamehi pañcahi? Na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, uddiṭṭhānuddiṭṭhaṃ jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhattuddesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge’’ti.
४६४. ‘‘कतिहि नु खो, भन्ते, अङ्गेहि समन्नागतो सेनासनपञ्ञापको…पे॰… भण्डागारिको…पे॰… चीवरपटिग्गाहको…पे॰… चीवरभाजको…पे॰… यागुभाजको…पे॰… फलभाजको…पे॰… खज्जभाजको…पे॰… अप्पमत्तकविस्सज्जको…पे॰… साटियग्गाहापको…पे॰… पत्तग्गाहापको…पे॰… आरामिकपेसको…पे॰… सामणेरपेसको यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये’’ति? ‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतो सामणेरपेसको यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये। कतमेहि पञ्चहि? छन्दागतिं गच्छति, दोसागतिं गच्छति, मोहागतिं गच्छति, भयागतिं गच्छति, पेसितापेसितं न जानाति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतो सामणेरपेसको यथाभतं निक्खित्तो एवं निरये। पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतो सामणेरपेसको यथाभतं निक्खित्तो एवं सग्गे। कतमेहि पञ्चहि? न छन्दागतिं गच्छति, न दोसागतिं गच्छति, न मोहागतिं गच्छति, न भयागतिं गच्छति, पेसितापेसितं जानाति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतो सामणेरपेसको यथाभतं निक्खित्तो एवं सग्गे’’ति।
464. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgato senāsanapaññāpako…pe… bhaṇḍāgāriko…pe… cīvarapaṭiggāhako…pe… cīvarabhājako…pe… yāgubhājako…pe… phalabhājako…pe… khajjabhājako…pe… appamattakavissajjako…pe… sāṭiyaggāhāpako…pe… pattaggāhāpako…pe… ārāmikapesako…pe… sāmaṇerapesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato sāmaṇerapesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Katamehi pañcahi? Chandāgatiṃ gacchati, dosāgatiṃ gacchati, mohāgatiṃ gacchati, bhayāgatiṃ gacchati, pesitāpesitaṃ na jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato sāmaṇerapesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato sāmaṇerapesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge. Katamehi pañcahi? Na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, pesitāpesitaṃ jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato sāmaṇerapesako yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge’’ti.
आवासिकवग्गो निट्ठितो तेरसमो।
Āvāsikavaggo niṭṭhito terasamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
आवासिकब्याकरणा , भत्तुसेनासनानि च।
Āvāsikabyākaraṇā , bhattusenāsanāni ca;
भण्डचीवरग्गाहो च, चीवरस्स च भाजको॥
Bhaṇḍacīvaraggāho ca, cīvarassa ca bhājako.
यागु फलं खज्जकञ्च, अप्पसाटियगाहको।
Yāgu phalaṃ khajjakañca, appasāṭiyagāhako;
पत्तो आरामिको चेव, सामणेरेन पेसकोति॥
Patto ārāmiko ceva, sāmaṇerena pesakoti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / आवासिकवग्गवण्णना • Āvāsikavaggavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / आवासिकवग्गवण्णना • Āvāsikavaggavaṇṇanā
