| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੬. ਅવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਂ
6. Avassutapariyāyasuttaṃ
੨੪੩. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਕ੍ਕੇਸੁ વਿਹਰਤਿ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਾਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾਨਂ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਨવਂ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ 1 ਅਚਿਰਕਾਰਿਤਂ ਹੋਤਿ ਅਨਜ੍ਝਾવੁਟ੍ਠਂ 2 ਸਮਣੇਨ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ વਾ ਕੇਨਚਿ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾ ਸਕ੍ਯਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾ ਸਕ੍ਯਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾਨਂ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਨવਂ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਅਚਿਰਕਾਰਿਤਂ 3 ਅਨਜ੍ਝਾવੁਟ੍ਠਂ ਸਮਣੇਨ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ વਾ ਕੇਨਚਿ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੇਨ । ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਪਠਮਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੁ। ਭਗવਤਾ ਪਠਮਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾ ਸਕ੍ਯਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਤਦਸ੍ਸ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾਨਂ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।
243. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Tena kho pana samayena kāpilavatthavānaṃ sakyānaṃ navaṃ santhāgāraṃ 4 acirakāritaṃ hoti anajjhāvuṭṭhaṃ 5 samaṇena vā brāhmaṇena vā kenaci vā manussabhūtena. Atha kho kāpilavatthavā sakyā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho kāpilavatthavā sakyā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha, bhante, kāpilavatthavānaṃ sakyānaṃ navaṃ santhāgāraṃ acirakāritaṃ 6 anajjhāvuṭṭhaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā kenaci vā manussabhūtena . Taṃ, bhante, bhagavā paṭhamaṃ paribhuñjatu. Bhagavatā paṭhamaṃ paribhuttaṃ pacchā kāpilavatthavā sakyā paribhuñjissanti. Tadassa kāpilavatthavānaṃ sakyānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
ਅਥ ਖੋ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾ ਸਕ੍ਯਾ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਨવਂ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿਂ 7 ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਉਦਕਮਣਿਕਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿਸਨ੍ਥਤਂ 8, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ, ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ, ਉਦਕਮਣਿਕੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ, ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪੋ ਆਰੋਪਿਤੋ। ਯਸ੍ਸ ਦਾਨਿ , ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਨવਂ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਥਮ੍ਭਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਨਿਸੀਦਿ। ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਪਿ ਖੋ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ। ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾ ਸਕ੍ਯਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਚ੍ਛਿਮਾਭਿਮੁਖਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવੇ ਸਕ੍ਯੇ ਬਹੁਦੇવ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਖੋ, ਗੋਤਮਾ, ਰਤ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ । ‘‘ਏવਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવਾ ਸਕ੍ਯਾ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ।
Atha kho kāpilavatthavā sakyā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena navaṃ santhāgāraṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sabbasanthariṃ 9 santhāgāraṃ santharitvā āsanāni paññāpetvā udakamaṇikaṃ patiṭṭhāpetvā telappadīpaṃ āropetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘sabbasantharisanthataṃ 10, bhante, santhāgāraṃ, āsanāni paññattāni, udakamaṇiko patiṭṭhāpito, telappadīpo āropito. Yassa dāni , bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti. Atha kho bhagavā nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena navaṃ santhāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā pāde pakkhāletvā santhāgāraṃ pavisitvā majjhimaṃ thambhaṃ nissāya puratthābhimukho nisīdi. Bhikkhusaṅghopi kho pāde pakkhāletvā santhāgāraṃ pavisitvā pacchimaṃ bhittiṃ nissāya puratthābhimukho nisīdi bhagavantaṃyeva purakkhatvā. Kāpilavatthavā sakyā pāde pakkhāletvā santhāgāraṃ pavisitvā puratthimaṃ bhittiṃ nissāya pacchimābhimukhā nisīdiṃsu bhagavantaṃyeva purakkhatvā. Atha kho bhagavā kāpilavatthave sakye bahudeva rattiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uyyojesi – ‘‘abhikkantā kho, gotamā, ratti. Yassa dāni kālaṃ maññathā’’ti . ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho kāpilavatthavā sakyā bhagavato paṭissutvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਕਾਪਿਲવਤ੍ਥવੇਸੁ ਸਕ੍ਯੇਸੁ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘વਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ ਖੋ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ। ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ। ਪਿਟ੍ਠਿ ਮੇ ਆਗਿਲਾਯਤਿ; ਤਮਹਂ ਆਯਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ , ਪਾਦੇ ਪਾਦਂ ਅਚ੍ਚਾਧਾਯ, ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਉਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆવੁਸੋ ਭਿਕ੍ਖવੇ’’ਤਿ। ‘‘ਆવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ વੋ, ਆવੁਸੋ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਨવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ। ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਏਤਦવੋਚ –
Atha kho bhagavā acirapakkantesu kāpilavatthavesu sakyesu āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ āmantesi – ‘‘vigatathinamiddho kho, moggallāna, bhikkhusaṅgho. Paṭibhātu taṃ, moggallāna, bhikkhūnaṃ dhammī kathā. Piṭṭhi me āgilāyati; tamahaṃ āyamissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapetvā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi , pāde pādaṃ accādhāya, sato sampajāno uṭṭhānasaññaṃ manasi karitvā. Tatra kho āyasmā mahāmoggallāno bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa paccassosuṃ. Āyasmā mahāmoggallāno etadavoca – ‘‘avassutapariyāyañca vo, āvuso, desessāmi, anavassutapariyāyañca. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa paccassosuṃ. Āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
‘‘ਕਥਂ, ਆવੁਸੋ, ਅવਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ વਿਹਰਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਚੇਤਸੋ, ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ …ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ વਿਞ੍ਞਾਯ ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ ਚ વਿਹਰਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਚੇਤਸੋ, ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅવਸ੍ਸੁਤੋ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ…ਪੇ॰… ਅવਸ੍ਸੁਤੋ ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਰਸੇਸੁ…ਪੇ॰… ਅવਸ੍ਸੁਤੋ ਮਨੋવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਏવਂવਿਹਾਰਿਞ੍ਚਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਲਭਤੇવ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭਤੇવ 11 ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ , ਲਭਤਿ 12 ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ…ਪੇ॰… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭਤੇવ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ।
‘‘Kathaṃ, āvuso, avassuto hoti? Idhāvuso, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā piyarūpe rūpe adhimuccati, appiyarūpe rūpe byāpajjati, anupaṭṭhitakāyassati viharati parittacetaso, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti …pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya piyarūpe dhamme adhimuccati, appiyarūpe dhamme byāpajjati, anupaṭṭhitakāyassati ca viharati parittacetaso, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti. Ayaṃ vuccati, āvuso, bhikkhu avassuto cakkhuviññeyyesu rūpesu…pe… avassuto jivhāviññeyyesu rasesu…pe… avassuto manoviññeyyesu dhammesu. Evaṃvihāriñcāvuso, bhikkhuṃ cakkhuto cepi naṃ māro upasaṅkamati labhateva māro otāraṃ, labhati māro ārammaṇaṃ…pe… jivhāto cepi naṃ māro upasaṅkamati, labhateva 13 māro otāraṃ , labhati 14 māro ārammaṇaṃ…pe… manato cepi naṃ māro upasaṅkamati, labhateva māro otāraṃ, labhati māro ārammaṇaṃ.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆવੁਸੋ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਂ વਾ ਤਿਣਾਗਾਰਂ વਾ ਸੁਕ੍ਖਂ ਕੋਲਾਪਂ ਤੇਰੋવਸ੍ਸਿਕਂ। ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਲਭੇਥੇવ 15 ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ, ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ; ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ…ਪੇ॰… ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ…ਪੇ॰… ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ…ਪੇ॰… ਹੇਟ੍ਠਿਮਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ…ਪੇ॰… ਉਪਰਿਮਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ… ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਚੇਪਿ ਨਂ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਲਭੇਥੇવ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਏવਂવਿਹਾਰਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭਤੇવ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ…ਪੇ॰… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭਤੇવ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ। ਏવਂવਿਹਾਰਿਞ੍ਚਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਰੂਪਾ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਸਦ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਦੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਗਨ੍ਧਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਨ੍ਧੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਰਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਸੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਅਧਿਭੋਸਿ ; ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮੇ ਅਧਿਭੋਸਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪਾਧਿਭੂਤੋ, ਸਦ੍ਦਾਧਿਭੂਤੋ, ਗਨ੍ਧਾਧਿਭੂਤੋ, ਰਸਾਧਿਭੂਤੋ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਧਿਭੂਤੋ, ਧਮ੍ਮਾਧਿਭੂਤੋ, ਅਧਿਭੂਤੋ, ਅਨਧਿਭੂ, 16 ਅਧਿਭਂਸੁ ਨਂ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਬ੍ਭવਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖવਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ। ਏવਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅવਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, āvuso, naḷāgāraṃ vā tiṇāgāraṃ vā sukkhaṃ kolāpaṃ terovassikaṃ. Puratthimāya cepi naṃ disāya puriso ādittāya tiṇukkāya upasaṅkameyya, labhetheva 17 aggi otāraṃ, labhetha aggi ārammaṇaṃ; pacchimāya cepi naṃ disāya puriso ādittāya tiṇukkāya upasaṅkameyya…pe… uttarāya cepi naṃ disāya…pe… dakkhiṇāya cepi naṃ disāya…pe… heṭṭhimato cepi naṃ…pe… uparimato cepi naṃ… yato kutoci cepi naṃ puriso ādittāya tiṇukkāya upasaṅkameyya, labhetheva aggi otāraṃ labhetha aggi ārammaṇaṃ. Evameva kho, āvuso, evaṃvihāriṃ bhikkhuṃ cakkhuto cepi naṃ māro upasaṅkamati, labhateva māro otāraṃ, labhati māro ārammaṇaṃ…pe… jivhāto cepi naṃ māro upasaṅkamati…pe… manato cepi naṃ māro upasaṅkamati, labhateva māro otāraṃ, labhati māro ārammaṇaṃ. Evaṃvihāriñcāvuso, bhikkhuṃ rūpā adhibhaṃsu, na bhikkhu rūpe adhibhosi; saddā bhikkhuṃ adhibhaṃsu, na bhikkhu sadde adhibhosi; gandhā bhikkhuṃ adhibhaṃsu, na bhikkhu gandhe adhibhosi; rasā bhikkhuṃ adhibhaṃsu, na bhikkhu rase adhibhosi; phoṭṭhabbā bhikkhuṃ adhibhaṃsu, na bhikkhu phoṭṭhabbe adhibhosi ; dhammā bhikkhuṃ adhibhaṃsu, na bhikkhu dhamme adhibhosi. Ayaṃ vuccatāvuso, bhikkhu rūpādhibhūto, saddādhibhūto, gandhādhibhūto, rasādhibhūto, phoṭṭhabbādhibhūto, dhammādhibhūto, adhibhūto, anadhibhū, 18 adhibhaṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, āvuso, avassuto hoti.
‘‘ਕਥਞ੍ਚਾવੁਸੋ, ਅਨવਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ ਚ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋ , ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ વਿਞ੍ਞਾਯ ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ ਚ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋ, ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨવਸ੍ਸੁਤੋ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ…ਪੇ॰… ਅਨવਸ੍ਸੁਤੋ ਮਨੋવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਏવਂવਿਹਾਰਿਞ੍ਚਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇવ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ…ਪੇ॰… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇવ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ।
‘‘Kathañcāvuso, anavassuto hoti? Idhāvuso, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā piyarūpe rūpe nādhimuccati, appiyarūpe rūpe na byāpajjati, upaṭṭhitakāyassati ca viharati appamāṇacetaso , tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya piyarūpe dhamme nādhimuccati, appiyarūpe dhamme na byāpajjati, upaṭṭhitakāyassati ca viharati appamāṇacetaso, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti. Ayaṃ vuccatāvuso, bhikkhu anavassuto cakkhuviññeyyesu rūpesu…pe… anavassuto manoviññeyyesu dhammesu. Evaṃvihāriñcāvuso, bhikkhuṃ cakkhuto cepi naṃ māro upasaṅkamati, neva labhati māro otāraṃ, na labhati māro ārammaṇaṃ…pe… jivhāto cepi naṃ māro upasaṅkamati…pe… manato cepi naṃ māro upasaṅkamati, neva labhati māro otāraṃ, na labhati māro ārammaṇaṃ.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆવੁਸੋ, ਕੂਟਾਗਾਰਂ વਾ ਸਾਲਾ વਾ ਬਹਲਮਤ੍ਤਿਕਾ ਅਦ੍ਦਾવਲੇਪਨਾ। ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਨੇવ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ…ਪੇ॰… ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ… ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ… ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ… ਹੇਟ੍ਠਿਮਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ… ਉਪਰਿਮਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ… ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਚੇਪਿ ਨਂ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਨੇવ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਏવਂવਿਹਾਰਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇવ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ…ਪੇ॰… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇવ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭਤਿ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ। ਏવਂવਿਹਾਰੀ ਚਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪੇ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਰੂਪਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਸਦ੍ਦੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਸਦ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਗਨ੍ਧੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਗਨ੍ਧਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਰਸੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਰਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਧਮ੍ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪਾਧਿਭੂ, ਸਦ੍ਦਾਧਿਭੂ, ਗਨ੍ਧਾਧਿਭੂ, ਰਸਾਧਿਭੂ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਧਿਭੂ, ਧਮ੍ਮਾਧਿਭੂ, ਅਧਿਭੂ, ਅਨਧਿਭੂਤੋ 19, ਅਧਿਭੋਸਿ ਤੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕੇ ਪੋਨੋਬ੍ਭવਿਕੇ ਸਦਰੇ ਦੁਕ੍ਖવਿਪਾਕੇ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯੇ। ਏવਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਨવਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, āvuso, kūṭāgāraṃ vā sālā vā bahalamattikā addāvalepanā. Puratthimāya cepi naṃ disāya puriso ādittāya tiṇukkāya upasaṅkameyya, neva labhetha aggi otāraṃ, na labhetha aggi ārammaṇaṃ…pe… pacchimāya cepi naṃ… uttarāya cepi naṃ… dakkhiṇāya cepi naṃ… heṭṭhimato cepi naṃ… uparimato cepi naṃ… yato kutoci cepi naṃ puriso ādittāya tiṇukkāya upasaṅkameyya, neva labhetha aggi otāraṃ, na labhetha aggi ārammaṇaṃ. Evameva kho, āvuso, evaṃvihāriṃ bhikkhuṃ cakkhuto cepi naṃ māro upasaṅkamati, neva labhati māro otāraṃ, na labhati māro ārammaṇaṃ…pe… manato cepi naṃ māro upasaṅkamati, neva labhati māro otāraṃ, na labhati māro ārammaṇaṃ. Evaṃvihārī cāvuso, bhikkhu rūpe adhibhosi, na rūpā bhikkhuṃ adhibhaṃsu; sadde bhikkhu adhibhosi, na saddā bhikkhuṃ adhibhaṃsu; gandhe bhikkhu adhibhosi, na gandhā bhikkhuṃ adhibhaṃsu; rase bhikkhu adhibhosi, na rasā bhikkhuṃ adhibhaṃsu; phoṭṭhabbe bhikkhu adhibhosi, na phoṭṭhabbā bhikkhuṃ adhibhaṃsu; dhamme bhikkhu adhibhosi, na dhammā bhikkhuṃ adhibhaṃsu. Ayaṃ vuccatāvuso, bhikkhu rūpādhibhū, saddādhibhū, gandhādhibhū, rasādhibhū, phoṭṭhabbādhibhū, dhammādhibhū, adhibhū, anadhibhūto 20, adhibhosi te pāpake akusale dhamme saṃkilesike ponobbhavike sadare dukkhavipāke āyatiṃ jātijarāmaraṇiye. Evaṃ kho, āvuso, anavassuto hotī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ! ਸਾਧੁ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ ਅਨવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ ਅਭਾਸੀ’’ਤਿ।
Atha kho bhagavā vuṭṭhahitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ āmantesi – ‘‘sādhu sādhu, moggallāna! Sādhu kho tvaṃ, moggallāna, bhikkhūnaṃ avassutapariyāyañca anavassutapariyāyañca abhāsī’’ti.
ਇਦਮવੋਚ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ। ਸਮਨੁਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਥਾ ਅਹੋਸਿ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ। ਛਟ੍ਠਂ।
Idamavoca āyasmā mahāmoggallāno. Samanuñño satthā ahosi. Attamanā te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa bhāsitaṃ abhinandunti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਅવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Avassutapariyāyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੬. ਅવਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Avassutapariyāyasuttavaṇṇanā
