| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / नेत्तिविभाविनी • Nettivibhāvinī |
७. आवट्टहारसम्पातविभावना
7. Āvaṭṭahārasampātavibhāvanā
६९. येन येन चतुब्यूहहारसम्पातेन निरुत्याधिप्पायनिदानपुब्बापरानुसन्धयो विभत्ता, सो चतुब्यूहहारसम्पातो परिपुण्णो, ‘‘कतमो आवट्टहारसम्पातो’’ति पुच्छितब्बत्ता ‘‘तत्थ कतमो आवट्टो हारसम्पातो’’तिआदि वुत्तं। तत्थ कतमो संवण्णनाविसेसो आवट्टहारसम्पातो नामाति पुच्छति।
69. Yena yena catubyūhahārasampātena nirutyādhippāyanidānapubbāparānusandhayo vibhattā, so catubyūhahārasampāto paripuṇṇo, ‘‘katamo āvaṭṭahārasampāto’’ti pucchitabbattā ‘‘tattha katamo āvaṭṭo hārasampāto’’tiādi vuttaṃ. Tattha katamo saṃvaṇṇanāviseso āvaṭṭahārasampāto nāmāti pucchati.
‘‘कतमे सुत्तत्था कथं आवट्टेतब्बा’’ति पुच्छितब्बत्ता ‘‘तस्मा’’तिआदि वुत्तं। नेक्खम्मसङ्कप्पसङ्खातसम्मासङ्कप्पबहुलो कसिणादिवसेन, अविहिंसासङ्कप्पसङ्खातसम्मासङ्कप्पबहुलो मेत्तादिवसेन अधिगताय चित्तेकग्गताय चित्तं ठपेन्तो संकिलेसतो रक्खितचित्तो नाम होति, ‘‘तस्मा रक्खितचित्तस्स, सम्मासङ्कप्पगोचरो’’ति इमिना रक्खितचित्ते वुत्ते सति या एकग्गता आवट्टेतब्बा, सा अयं एकग्गता समथो। ‘‘सम्मादिट्ठिपुरेक्खारो’’ति इमिना सम्मादिट्ठिपुरेक्खारे वुत्ते सति या पञ्ञा आवट्टेतब्बा, सा अयं पञ्ञा विपस्सना। ‘‘ञत्वान उदयब्बय’’न्ति इमिना उदयब्बयञाणसमन्नागते वुत्ते सति या दुक्खपरिजानना आवट्टेतब्बा, सा अयं दुक्खपरिजानना दुक्खपरिञ्ञा। ‘‘थिनमिद्धाभिभू भिक्खू’’ति इमिना पुग्गलाधिट्ठानेन यं थिनमिद्धाभिभवनं वुत्तं, इदं थिनमिद्धाभिभवनं समुदयप्पहानं। ‘‘सम्मा दुग्गतियो जहे’’ति इमिना यो सब्बदुग्गतिजहनसङ्खातो अनुप्पादो वुत्तो, सो अयं अनुप्पादो निरोधो। इति दुक्खपरिञ्ञाय परिञ्ञेतब्बं दुक्खसच्चं आवट्टेतब्बं, समुदयप्पहानेन पहातब्बं समुदयसच्चं आवट्टेतब्बं, निरोधेन निरोधसच्चं आवट्टेतब्बं, समथविपस्सनाहि मग्गसच्चं आवट्टेतब्बन्ति इमानि चत्तारि सच्चानि आवट्टेतब्बानीति।
‘‘Katame suttatthā kathaṃ āvaṭṭetabbā’’ti pucchitabbattā ‘‘tasmā’’tiādi vuttaṃ. Nekkhammasaṅkappasaṅkhātasammāsaṅkappabahulo kasiṇādivasena, avihiṃsāsaṅkappasaṅkhātasammāsaṅkappabahulo mettādivasena adhigatāya cittekaggatāya cittaṃ ṭhapento saṃkilesato rakkhitacitto nāma hoti, ‘‘tasmā rakkhitacittassa, sammāsaṅkappagocaro’’ti iminā rakkhitacitte vutte sati yā ekaggatā āvaṭṭetabbā, sā ayaṃ ekaggatā samatho. ‘‘Sammādiṭṭhipurekkhāro’’ti iminā sammādiṭṭhipurekkhāre vutte sati yā paññā āvaṭṭetabbā, sā ayaṃ paññā vipassanā. ‘‘Ñatvāna udayabbaya’’nti iminā udayabbayañāṇasamannāgate vutte sati yā dukkhaparijānanā āvaṭṭetabbā, sā ayaṃ dukkhaparijānanā dukkhapariññā. ‘‘Thinamiddhābhibhū bhikkhū’’ti iminā puggalādhiṭṭhānena yaṃ thinamiddhābhibhavanaṃ vuttaṃ, idaṃ thinamiddhābhibhavanaṃ samudayappahānaṃ. ‘‘Sammā duggatiyo jahe’’ti iminā yo sabbaduggatijahanasaṅkhāto anuppādo vutto, so ayaṃ anuppādo nirodho. Iti dukkhapariññāya pariññetabbaṃ dukkhasaccaṃ āvaṭṭetabbaṃ, samudayappahānena pahātabbaṃ samudayasaccaṃ āvaṭṭetabbaṃ, nirodhena nirodhasaccaṃ āvaṭṭetabbaṃ, samathavipassanāhi maggasaccaṃ āvaṭṭetabbanti imāni cattāri saccāni āvaṭṭetabbānīti.
‘‘एत्तकोव आवट्टो हारसम्पातो परिपुण्णो’’ति वत्तब्बत्ता ‘‘नियुत्तो आवट्टो हारसम्पातो’’ति वुत्तं। येन येन संवण्णनाविसेसभूतेन आवट्टहारसम्पातेन समथादयो आवट्टेतब्बा , सो सो संवण्णनाविसेसभूतो आवट्टहारसम्पातो नियुत्तो यथारहं निद्धारेत्वा युज्जितब्बोति अत्थो गहेतब्बोति।
‘‘Ettakova āvaṭṭo hārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto āvaṭṭo hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena āvaṭṭahārasampātena samathādayo āvaṭṭetabbā , so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto āvaṭṭahārasampāto niyutto yathārahaṃ niddhāretvā yujjitabboti attho gahetabboti.
इति आवट्टहारसम्पाते सत्तिबलानुरूपा रचिता
Iti āvaṭṭahārasampāte sattibalānurūpā racitā
विभावना निट्ठिता।
Vibhāvanā niṭṭhitā.
पण्डितेहि पन…पे॰… गहेतब्बोति।
Paṇḍitehi pana…pe… gahetabboti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / नेत्तिप्पकरणपाळि • Nettippakaraṇapāḷi / ७. आवट्टहारसम्पातो • 7. Āvaṭṭahārasampāto
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / नेत्तिप्पकरण-अट्ठकथा • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ७. आवट्टहारसम्पातवण्णना • 7. Āvaṭṭahārasampātavaṇṇanā
