| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. อวิชฺชาปจฺจยสุตฺตวณฺณนา
5. Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā
๓๕. เทสนํ โอสาเปสีติ ยถารทฺธกถํ ฐเปสิฯ ตตฺถ นิสินฺนสฺส ทิฎฺฐิคติกสฺส ลทฺธิยา ภินฺทนวเสน อุปริ กเถตุกาโมฯ พุทฺธานญฺหิ เทสนาวารํ ปจฺฉินฺทาเปตฺวา ปุจฺฉิตุํ สมโตฺถ นาม โกจิ นตฺถิฯ เตนาห ‘‘ทิฎฺฐิคติกสฺส โอกาสทานตฺถ’’นฺติฯ ทุปฺปโญฺห เอโส สตฺตูปลทฺธิยา ปุจฺฉิตตฺตา ฯ สตฺตูปลทฺธิวาทปเทนาติ ‘‘สโตฺต ชีโว อุปลพฺภตี’’ติ เอวํ ปวตฺตทิฎฺฐิทีปกปทวเสนฯ วทนฺติ เอเตนาติ วาโทฯ ทิฎฺฐิ-สโทฺท ปน ทฺวยสงฺคหิโต, พฺรหฺมจริยวาโส ปน ปรมตฺถโต อริยมคฺคภาวนาติ อาห ‘‘อริยมคฺควาโส’’ติฯ อยํ ทิฎฺฐีติ อนเญฺญ สรีรชีวาติ ทิฎฺฐิฯ ‘‘ชีโว’’ติ จ ชีวิตเมว วทนฺติฯ วฎฺฎนฺติ ทุวิธํ วฎฺฎํฯ นิโรเธโนฺตติ อนุปฺปตฺติธมฺมตํ อาปาเทโนฺตฯ สมุจฺฉินฺทโนฺตติ อปฺปวตฺติยํ ปาปเนน อุปจฺฉินฺทโนฺตฯ ตเทตํ มเคฺคน นิโรเธตพฺพํ วฎฺฎํ นิรุชฺฌตีติ โยชนาฯ ‘‘อยํ สโตฺต วินาสํ อภาวํ ปตฺวา สพฺพโส อุจฺฉิชฺชตี’’ติ เอวํ อุเจฺฉททิฎฺฐิยา คหิตาการสฺส สมฺภเว สจฺจภาเว สติฯ น โหตีติ สาตฺถโก น โหติฯ
35.Desanaṃ osāpesīti yathāraddhakathaṃ ṭhapesi. Tattha nisinnassa diṭṭhigatikassa laddhiyā bhindanavasena upari kathetukāmo. Buddhānañhi desanāvāraṃ pacchindāpetvā pucchituṃ samattho nāma koci natthi. Tenāha ‘‘diṭṭhigatikassa okāsadānattha’’nti. Duppañho eso sattūpaladdhiyā pucchitattā . Sattūpaladdhivādapadenāti ‘‘satto jīvo upalabbhatī’’ti evaṃ pavattadiṭṭhidīpakapadavasena. Vadanti etenāti vādo. Diṭṭhi-saddo pana dvayasaṅgahito, brahmacariyavāso pana paramatthato ariyamaggabhāvanāti āha ‘‘ariyamaggavāso’’ti. Ayaṃ diṭṭhīti anaññe sarīrajīvāti diṭṭhi. ‘‘Jīvo’’ti ca jīvitameva vadanti. Vaṭṭanti duvidhaṃ vaṭṭaṃ. Nirodhentoti anuppattidhammataṃ āpādento. Samucchindantoti appavattiyaṃ pāpanena upacchindanto. Tadetaṃ maggena nirodhetabbaṃ vaṭṭaṃ nirujjhatīti yojanā. ‘‘Ayaṃ satto vināsaṃ abhāvaṃ patvā sabbaso ucchijjatī’’ti evaṃ ucchedadiṭṭhiyā gahitākārassa sambhave saccabhāve sati. Na hotīti sātthako na hoti.
คจฺฉตีติ สรีรโต นิกฺขมิตฺวา คจฺฉติฯ วิวเฎฺฎโนฺตติ อปฺปวตฺติํ กโรโนฺตติ อโตฺถฯ วิวเฎฺฎตุํ น สโกฺกติ นิจฺจสฺส อปฺปวตฺติํ ปาเปตุํ อสกฺกุเณยฺยตฺตาฯ มิจฺฉาทิฎฺฐิ สมฺมาทิฎฺฐิํ วิชฺฌติ อสมาหิตปุคฺคลเสวนวเสน ตถา ปวตฺติตุํ อปฺปทานวเสน จ ปชหิตพฺพาปชหนวเสน สมฺมาทิฎฺฐิํ วิชฺฌติฯ วิสูกมิวาติ กณฺฑโก วิยฯ น เกวลํ อนนุวตฺตโกว, อถ โข วิโรโธปิ ‘‘นิจฺจ’’นฺติอาทินา ปวตฺตนธมฺมตาย วิญฺญาปนโตฯ วิรูปํ พีภจฺฉํ ผนฺทิตํ วิปฺผนฺทิตํฯ ปณฺณปุปฺผผลปลฺลวานํ อวตฺถุภูโต ตาโล เอว ตาลาวตฺถุ ‘‘อสิเว สิวา’’ติ โวหาโร วิยฯ เกจิ ปน ‘‘ตาลวตฺถุกตานี’’ติ ปฐนฺติ, อวตฺถุภูตตาย ตาโล วิย กตานีติ อโตฺถฯ เตนาห ‘‘มตฺถกจฺฉินฺนตาโล วิยา’’ติฯ อนุอภาวนฺติ วินาสํฯ
Gacchatīti sarīrato nikkhamitvā gacchati. Vivaṭṭentoti appavattiṃ karontoti attho. Vivaṭṭetuṃ na sakkoti niccassa appavattiṃ pāpetuṃ asakkuṇeyyattā. Micchādiṭṭhi sammādiṭṭhiṃ vijjhati asamāhitapuggalasevanavasena tathā pavattituṃ appadānavasena ca pajahitabbāpajahanavasena sammādiṭṭhiṃ vijjhati. Visūkamivāti kaṇḍako viya. Na kevalaṃ ananuvattakova, atha kho virodhopi ‘‘nicca’’ntiādinā pavattanadhammatāya viññāpanato. Virūpaṃ bībhacchaṃ phanditaṃ vipphanditaṃ. Paṇṇapupphaphalapallavānaṃ avatthubhūto tālo eva tālāvatthu ‘‘asive sivā’’ti vohāro viya. Keci pana ‘‘tālavatthukatānī’’ti paṭhanti, avatthubhūtatāya tālo viya katānīti attho. Tenāha ‘‘matthakacchinnatālo viyā’’ti. Anuabhāvanti vināsaṃ.
อวิชฺชาปจฺจยสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. อวิชฺชาปจฺจยสุตฺตํ • 5. Avijjāpaccayasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕. อวิชฺชาปจฺจยสุตฺตวณฺณนา • 5. Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā
