| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៥. អវិជ្ជាបច្ចយសុត្តវណ្ណនា
5. Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā
៣៥. បញ្ចមេ សមុទយោ ហោតីតិ សត្ថា ឥធេវ ទេសនំ ឱសាបេសិ។ កិំការណាតិ? ទិដ្ឋិគតិកស្ស ឱកាសទានត្ថំ។ តស្សញ្ហិ បរិសតិ ឧបារម្ភចិត្តោ ទិដ្ឋិគតិកោ អត្ថិ, សោ បញ្ហំ បុច្ឆិស្សតិ, អថស្សាហំ វិស្សជ្ជេស្សាមីតិ តស្ស ឱកាសទានត្ថំ ទេសនំ ឱសាបេសិ។ នោ កល្លោ បញ្ហោតិ អយុត្តោ បញ្ហោ។ ទុប្បញ្ហោ ឯសោតិ អត្ថោ។ ននុ ច ‘‘កតមំ នុ ខោ, ភន្តេ, ជរាមរណ’’ន្តិ? ឥទំ សុបុច្ឆិតន្តិ។ កិញ្ចាបិ សុបុច្ឆិតំ, យថា បន សតសហស្សគ្ឃនិកេ សុវណ្ណថាលេ វឌ្ឍិតស្ស សុភោជនស្ស មត្ថកេ អាមលកមត្តេបិ គូថបិណ្ឌេ ឋបិតេ សព្ពំ ភោជនំ ទុព្ភោជនំ ហោតិ ឆឌ្ឌេតព្ពំ, ឯវមេវ ‘‘កស្ស ច បនិទំ ជរាមរណ’’ន្តិ? ឥមិនា សត្តូបលទ្ធិវាទបទេន គូថបិណ្ឌេន តំ ភោជនំ ទុព្ភោជនំ វិយ អយម្បិ សព្ពោ ទុប្បញ្ហោវ ជាតោតិ។
35. Pañcame samudayo hotīti satthā idheva desanaṃ osāpesi. Kiṃkāraṇāti? Diṭṭhigatikassa okāsadānatthaṃ. Tassañhi parisati upārambhacitto diṭṭhigatiko atthi, so pañhaṃ pucchissati, athassāhaṃ vissajjessāmīti tassa okāsadānatthaṃ desanaṃ osāpesi. No kallo pañhoti ayutto pañho. Duppañho esoti attho. Nanu ca ‘‘katamaṃ nu kho, bhante, jarāmaraṇa’’nti? Idaṃ supucchitanti. Kiñcāpi supucchitaṃ, yathā pana satasahassagghanike suvaṇṇathāle vaḍḍhitassa subhojanassa matthake āmalakamattepi gūthapiṇḍe ṭhapite sabbaṃ bhojanaṃ dubbhojanaṃ hoti chaḍḍetabbaṃ, evameva ‘‘kassa ca panidaṃ jarāmaraṇa’’nti? Iminā sattūpaladdhivādapadena gūthapiṇḍena taṃ bhojanaṃ dubbhojanaṃ viya ayampi sabbo duppañhova jātoti.
ព្រហ្មចរិយវាសោតិ អរិយមគ្គវាសោ។ តំ ជីវំ តំ សរីរន្តិ យស្ស ហិ អយំ ទិដ្ឋិ, សោ ‘‘ជីវេ ឧច្ឆិជ្ជមានេ សរីរំ ឧច្ឆិជ្ជតិ, សរីរេ ឧច្ឆិជ្ជន្តេ ជីវិតំ ឧច្ឆិជ្ជតី’’តិ គណ្ហាតិ។ ឯវំ គណ្ហតោ សា ទិដ្ឋិ ‘‘សត្តោ ឧច្ឆិជ្ជតី’’តិ គហិតត្តា ឧច្ឆេទទិដ្ឋិ នាម ហោតិ ។ សចេ បន សង្ខារាវ ឧប្បជ្ជន្តិ ចេវ និរុជ្ឈន្តិ ចាតិ គណ្ហេយ្យ, សាសនាវចរា សម្មាទិដ្ឋិ នាម ភវេយ្យ។ អរិយមគ្គោ ច នាមេសោ វដ្ដំ និរោធេន្តោ វដ្ដំ សមុច្ឆិន្ទន្តោ ឧប្បជ្ជតិ , តទេវ តំ វដ្ដំ ឧច្ឆេទទិដ្ឋិយា គហិតាការស្ស សម្ភវេ សតិ វិនាវ មគ្គភាវនាយ និរុជ្ឈតីតិ មគ្គភាវនា និរត្ថកា ហោតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘ព្រហ្មចរិយវាសោ ន ហោតី’’តិ។
Brahmacariyavāsoti ariyamaggavāso. Taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti yassa hi ayaṃ diṭṭhi, so ‘‘jīve ucchijjamāne sarīraṃ ucchijjati, sarīre ucchijjante jīvitaṃ ucchijjatī’’ti gaṇhāti. Evaṃ gaṇhato sā diṭṭhi ‘‘satto ucchijjatī’’ti gahitattā ucchedadiṭṭhi nāma hoti . Sace pana saṅkhārāva uppajjanti ceva nirujjhanti cāti gaṇheyya, sāsanāvacarā sammādiṭṭhi nāma bhaveyya. Ariyamaggo ca nāmeso vaṭṭaṃ nirodhento vaṭṭaṃ samucchindanto uppajjati , tadeva taṃ vaṭṭaṃ ucchedadiṭṭhiyā gahitākārassa sambhave sati vināva maggabhāvanāya nirujjhatīti maggabhāvanā niratthakā hoti. Tena vuttaṃ ‘‘brahmacariyavāso na hotī’’ti.
ទុតិយនយេ អញ្ញំ ជីវំ អញ្ញំ សរីរន្តិ យស្ស អយំ ទិដ្ឋិ, សោ ‘‘សរីរំ ឥធេវ ឧច្ឆិជ្ជតិ, ន ជីវិតំ, ជីវិតំ បន បញ្ជរតោ សកុណោ វិយ យថាសុខំ គច្ឆតី’’តិ គណ្ហាតិ។ ឯវំ គណ្ហតោ សា ទិដ្ឋិ ‘‘ឥមស្មា លោកា ជីវិតំ បរលោកំ គត’’ន្តិ គហិតត្តា សស្សតទិដ្ឋិ នាម ហោតិ។ អយញ្ច អរិយមគ្គោ តេភូមកវដ្ដំ វិវដ្ដេន្តោ ឧប្បជ្ជតិ, សោ ឯកសង្ខារេបិ និច្ចេ ធុវេ សស្សតេ សតិ ឧប្បន្នោបិ វដ្ដំ វិវដ្ដេតុំ ន សក្កោតីតិ មគ្គភាវនា និរត្ថកា ហោតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘អញ្ញំ ជីវំ អញ្ញំ សរីរន្តិ វា ភិក្ខុ ទិដ្ឋិយា សតិ ព្រហ្មចរិយវាសោ ន ហោតី’’តិ។
Dutiyanaye aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti yassa ayaṃ diṭṭhi, so ‘‘sarīraṃ idheva ucchijjati, na jīvitaṃ, jīvitaṃ pana pañjarato sakuṇo viya yathāsukhaṃ gacchatī’’ti gaṇhāti. Evaṃ gaṇhato sā diṭṭhi ‘‘imasmā lokā jīvitaṃ paralokaṃ gata’’nti gahitattā sassatadiṭṭhi nāma hoti. Ayañca ariyamaggo tebhūmakavaṭṭaṃ vivaṭṭento uppajjati, so ekasaṅkhārepi nicce dhuve sassate sati uppannopi vaṭṭaṃ vivaṭṭetuṃ na sakkotīti maggabhāvanā niratthakā hoti. Tena vuttaṃ ‘‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā bhikkhu diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso na hotī’’ti.
វិសូកាយិកានីតិអាទិ សព្ពំ មិច្ឆាទិដ្ឋិវេវចនមេវ។ សា ហិ សម្មាទិដ្ឋិយា វិនិវិជ្ឈនដ្ឋេន វិសូកមិវ អត្តានំ អាវរណតោ វិសូកាយិកំ, សម្មាទិដ្ឋិំ អននុវត្តិត្វា តស្សា វិរោធេន បវត្តនតោ វិសេវិតំ, កទាចិ ឧច្ឆេទស្ស កទាចិ សស្សតស្ស គហណតោ វិរូបំ ផន្ទិតំ វិប្ផន្ទិតន្តិ វុច្ចតិ។ តាលាវត្ថុកតានីតិ តាលវត្ថុ វិយ កតានិ, បុន អវិរុហណដ្ឋេន មត្ថកច្ឆិន្នតាលោ វិយ សមូលំ តាលំ ឧទ្ធរិត្វា តស្ស បតិដ្ឋិតដ្ឋានំ វិយ ច កតានីតិ អត្ថោ។ អនភាវំកតានីតិ អនុអភាវំ កតានីតិ។ បញ្ចមំ។
Visūkāyikānītiādi sabbaṃ micchādiṭṭhivevacanameva. Sā hi sammādiṭṭhiyā vinivijjhanaṭṭhena visūkamiva attānaṃ āvaraṇato visūkāyikaṃ, sammādiṭṭhiṃ ananuvattitvā tassā virodhena pavattanato visevitaṃ, kadāci ucchedassa kadāci sassatassa gahaṇato virūpaṃ phanditaṃ vipphanditanti vuccati. Tālāvatthukatānīti tālavatthu viya katāni, puna aviruhaṇaṭṭhena matthakacchinnatālo viya samūlaṃ tālaṃ uddharitvā tassa patiṭṭhitaṭṭhānaṃ viya ca katānīti attho. Anabhāvaṃkatānīti anuabhāvaṃ katānīti. Pañcamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. អវិជ្ជាបច្ចយសុត្តំ • 5. Avijjāpaccayasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. អវិជ្ជាបច្ចយសុត្តវណ្ណនា • 5. Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā
