| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā
੩੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਇਧੇવ ਦੇਸਨਂ ਓਸਾਪੇਸਿ। ਕਿਂਕਾਰਣਾਤਿ? ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ ਓਕਾਸਦਾਨਤ੍ਥਂ। ਤਸ੍ਸਞ੍ਹਿ ਪਰਿਸਤਿ ਉਪਾਰਮ੍ਭਚਿਤ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਥਸ੍ਸਾਹਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਓਕਾਸਦਾਨਤ੍ਥਂ ਦੇਸਨਂ ਓਸਾਪੇਸਿ। ਨੋ ਕਲ੍ਲੋ ਪਞ੍ਹੋਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਹੋ। ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਹੋ ਏਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਨੁ ਚ ‘‘ਕਤਮਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ? ਇਦਂ ਸੁਪੁਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੁਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਯਥਾ ਪਨ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕੇ ਸੁવਣ੍ਣਥਾਲੇ વਡ੍ਢਿਤਸ੍ਸ ਸੁਭੋਜਨਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਆਮਲਕਮਤ੍ਤੇਪਿ ਗੂਥਪਿਣ੍ਡੇ ਠਪਿਤੇ ਸਬ੍ਬਂ ਭੋਜਨਂ ਦੁਬ੍ਭੋਜਨਂ ਹੋਤਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਂ, ਏવਮੇવ ‘‘ਕਸ੍ਸ ਚ ਪਨਿਦਂ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ? ਇਮਿਨਾ ਸਤ੍ਤੂਪਲਦ੍ਧਿવਾਦਪਦੇਨ ਗੂਥਪਿਣ੍ਡੇਨ ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਦੁਬ੍ਭੋਜਨਂ વਿਯ ਅਯਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਹੋવ ਜਾਤੋਤਿ।
35. Pañcame samudayo hotīti satthā idheva desanaṃ osāpesi. Kiṃkāraṇāti? Diṭṭhigatikassa okāsadānatthaṃ. Tassañhi parisati upārambhacitto diṭṭhigatiko atthi, so pañhaṃ pucchissati, athassāhaṃ vissajjessāmīti tassa okāsadānatthaṃ desanaṃ osāpesi. No kallo pañhoti ayutto pañho. Duppañho esoti attho. Nanu ca ‘‘katamaṃ nu kho, bhante, jarāmaraṇa’’nti? Idaṃ supucchitanti. Kiñcāpi supucchitaṃ, yathā pana satasahassagghanike suvaṇṇathāle vaḍḍhitassa subhojanassa matthake āmalakamattepi gūthapiṇḍe ṭhapite sabbaṃ bhojanaṃ dubbhojanaṃ hoti chaḍḍetabbaṃ, evameva ‘‘kassa ca panidaṃ jarāmaraṇa’’nti? Iminā sattūpaladdhivādapadena gūthapiṇḍena taṃ bhojanaṃ dubbhojanaṃ viya ayampi sabbo duppañhova jātoti.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੋਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗવਾਸੋ। ਤਂ ਜੀવਂ ਤਂ ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਸੋ ‘‘ਜੀવੇ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਸਰੀਰਂ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਸਰੀਰੇ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਜੀવਿਤਂ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਏવਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ । ਸਚੇ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚੇવ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਸਾਸਨਾવਚਰਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਭવੇਯ੍ਯ। ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚ ਨਾਮੇਸੋ વਟ੍ਟਂ ਨਿਰੋਧੇਨ੍ਤੋ વਟ੍ਟਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ , ਤਦੇવ ਤਂ વਟ੍ਟਂ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਗਹਿਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭવੇ ਸਤਿ વਿਨਾવ ਮਗ੍ਗਭਾવਨਾਯ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਭਾવਨਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
Brahmacariyavāsoti ariyamaggavāso. Taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti yassa hi ayaṃ diṭṭhi, so ‘‘jīve ucchijjamāne sarīraṃ ucchijjati, sarīre ucchijjante jīvitaṃ ucchijjatī’’ti gaṇhāti. Evaṃ gaṇhato sā diṭṭhi ‘‘satto ucchijjatī’’ti gahitattā ucchedadiṭṭhi nāma hoti . Sace pana saṅkhārāva uppajjanti ceva nirujjhanti cāti gaṇheyya, sāsanāvacarā sammādiṭṭhi nāma bhaveyya. Ariyamaggo ca nāmeso vaṭṭaṃ nirodhento vaṭṭaṃ samucchindanto uppajjati , tadeva taṃ vaṭṭaṃ ucchedadiṭṭhiyā gahitākārassa sambhave sati vināva maggabhāvanāya nirujjhatīti maggabhāvanā niratthakā hoti. Tena vuttaṃ ‘‘brahmacariyavāso na hotī’’ti.
ਦੁਤਿਯਨਯੇ ਅਞ੍ਞਂ ਜੀવਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਸੋ ‘‘ਸਰੀਰਂ ਇਧੇવ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਜੀવਿਤਂ, ਜੀવਿਤਂ ਪਨ ਪਞ੍ਜਰਤੋ ਸਕੁਣੋ વਿਯ ਯਥਾਸੁਖਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਏવਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ ਜੀવਿਤਂ ਪਰਲੋਕਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਯਞ੍ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਤੇਭੂਮਕવਟ੍ਟਂ વਿવਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਏਕਸਙ੍ਖਾਰੇਪਿ ਨਿਚ੍ਚੇ ਧੁવੇ ਸਸ੍ਸਤੇ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਪਿ વਟ੍ਟਂ વਿવਟ੍ਟੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਭਾવਨਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਜੀવਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
Dutiyanaye aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti yassa ayaṃ diṭṭhi, so ‘‘sarīraṃ idheva ucchijjati, na jīvitaṃ, jīvitaṃ pana pañjarato sakuṇo viya yathāsukhaṃ gacchatī’’ti gaṇhāti. Evaṃ gaṇhato sā diṭṭhi ‘‘imasmā lokā jīvitaṃ paralokaṃ gata’’nti gahitattā sassatadiṭṭhi nāma hoti. Ayañca ariyamaggo tebhūmakavaṭṭaṃ vivaṭṭento uppajjati, so ekasaṅkhārepi nicce dhuve sassate sati uppannopi vaṭṭaṃ vivaṭṭetuṃ na sakkotīti maggabhāvanā niratthakā hoti. Tena vuttaṃ ‘‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā bhikkhu diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso na hotī’’ti.
વਿਸੂਕਾਯਿਕਾਨੀਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿવੇવਚਨਮੇવ। ਸਾ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ વਿਨਿવਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ વਿਸੂਕਮਿવ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆવਰਣਤੋ વਿਸੂਕਾਯਿਕਂ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਨਨੁવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ વਿਰੋਧੇਨ ਪવਤ੍ਤਨਤੋ વਿਸੇવਿਤਂ, ਕਦਾਚਿ ਉਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿ ਸਸ੍ਸਤਸ੍ਸ ਗਹਣਤੋ વਿਰੂਪਂ ਫਨ੍ਦਿਤਂ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾਨੀਤਿ ਤਾਲવਤ੍ਥੁ વਿਯ ਕਤਾਨਿ, ਪੁਨ ਅવਿਰੁਹਣਟ੍ਠੇਨ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾਲੋ વਿਯ ਸਮੂਲਂ ਤਾਲਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ વਿਯ ਚ ਕਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨਭਾવਂਕਤਾਨੀਤਿ ਅਨੁਅਭਾવਂ ਕਤਾਨੀਤਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
Visūkāyikānītiādi sabbaṃ micchādiṭṭhivevacanameva. Sā hi sammādiṭṭhiyā vinivijjhanaṭṭhena visūkamiva attānaṃ āvaraṇato visūkāyikaṃ, sammādiṭṭhiṃ ananuvattitvā tassā virodhena pavattanato visevitaṃ, kadāci ucchedassa kadāci sassatassa gahaṇato virūpaṃ phanditaṃ vipphanditanti vuccati. Tālāvatthukatānīti tālavatthu viya katāni, puna aviruhaṇaṭṭhena matthakacchinnatālo viya samūlaṃ tālaṃ uddharitvā tassa patiṭṭhitaṭṭhānaṃ viya ca katānīti attho. Anabhāvaṃkatānīti anuabhāvaṃ katānīti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੫. ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Avijjāpaccayasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੫. ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Avijjāpaccayasuttavaṇṇanā
