Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ။ နမော တသ္သ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    သံယုတ္တနိကာယေ

    Saṃyuttanikāye

    မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ

    Mahāvagga-aṭṭhakathā

    ၁. မဂ္ဂသံယုတ္တံ

    1. Maggasaṃyuttaṃ

    ၁. အဝိဇ္ဇာဝဂ္ဂော

    1. Avijjāvaggo

    ၁-၂. အဝိဇ္ဇာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

    1-2. Avijjāsuttādivaṇṇanā

    ၁-၂. မဟာဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ ပုဗ္ဗင္ဂမာတိ သဟဇာတဝသေန စ ဥပနိသ္သယဝသေန စာတိ ဒ္ဝီဟာကာရေဟိ ပုဗ္ဗင္ဂမာ။ သမာပတ္တိယာတိ သမာပဇ္ဇနာယ သဘာဝပဋိလာဘာယ, ဥပ္ပတ္တိယာတိ အတ္ထော။ အန္ဝဒေဝ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပန္တိ သာ ပနေသာ ယဒေတံ အလဇ္ဇနာကာရသဏ္ဌိကံ အဟိရိကံ, အဘာယနာကာရသဏ္ဌိတဉ္စ အနောတ္တပ္ပံ, ဧတံ အနုဒေဝ သဟေဝ ဧကတောဝ, န ဝိနာ တေန ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ အဝိဇ္ဇာဂတသ္သာတိ အဝိဇ္ဇာယ ဥပဂတသ္သ သမန္နာဂတသ္သ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ အယာထာဝဒိဋ္ဌိ အနိယ္ယာနိကဒိဋ္ဌိ။ ပဟောတီတိ ဟောတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ မိစ္ဆာသင္ကပ္ပာဒီသုပိ အယာထာဝအနိယ္ယာနိကဝသေနေဝ မိစ္ဆာဘာဝော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣတိ ဣမာနိ အဋ္ဌပိ အကုသလဓမ္မသမာပတ္တိယာ မိစ္ဆတ္တအင္ဂာနိ နာမ ဟောန္တိ။ တာနိ ပန န ဧကက္ခဏေ သဗ္ဗာနိ လဗ္ဘန္တိ, နာနက္ခဏေ လဗ္ဘန္တိ။

    1-2. Mahāvaggassa paṭhame pubbaṅgamāti sahajātavasena ca upanissayavasena cāti dvīhākārehi pubbaṅgamā. Samāpattiyāti samāpajjanāya sabhāvapaṭilābhāya, uppattiyāti attho. Anvadeva ahirikaṃ anottappanti sā panesā yadetaṃ alajjanākārasaṇṭhikaṃ ahirikaṃ, abhāyanākārasaṇṭhitañca anottappaṃ, etaṃ anudeva saheva ekatova, na vinā tena uppajjatīti attho. Avijjāgatassāti avijjāya upagatassa samannāgatassa. Micchādiṭṭhīti ayāthāvadiṭṭhi aniyyānikadiṭṭhi. Pahotīti hoti uppajjati. Micchāsaṅkappādīsupi ayāthāvaaniyyānikavaseneva micchābhāvo veditabbo. Iti imāni aṭṭhapi akusaladhammasamāpattiyā micchattaaṅgāni nāma honti. Tāni pana na ekakkhaṇe sabbāni labbhanti, nānakkhaṇe labbhanti.

    ကထံ? ယဒာ ဟိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တစိတ္တံ ကာယဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေန္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တဒာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ မိစ္ဆာသင္ကပ္ပော မိစ္ဆာဝာယာမော မိစ္ဆာသတိ မိစ္ဆာသမာဓိ မိစ္ဆာကမ္မန္တောတိ ဆ အင္ဂာနိ ဟောန္တိ။ ယဒာ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တံ, တဒာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဝဇ္ဇာနိ ပဉ္စ။ ယဒာ တာနေဝ ဒ္ဝေ ဝစီဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေန္တိ, တဒာ မိစ္ဆာကမ္မန္တဋ္ဌာနေ မိစ္ဆာဝာစာယ သဒ္ဓိံ တာနေဝ ဆ ဝာ ပဉ္စ ဝာ။ အယံ အာဇီဝော နာမ ကုပ္ပမာနော ကာယဝစီဒ္ဝာရေသုယေဝ အညတရသ္မိံ ကုပ္ပတိ, န မနောဒ္ဝာရေ။ တသ္မာ ယဒာ အာဇီဝသီသေန တာနေဝ စိတ္တာနိ ကာယဝစီဝိညတ္တိယော သမုဋ္ဌာပေန္တိ, တဒာ ကာယကမ္မံ မိစ္ဆာဇီဝော နာမ ဟောတိ, တထာ ဝစီကမ္မန္တိ မိစ္ဆာဇီဝသ္သ ဝသေန တာနေဝ ဆ ဝာ ပဉ္စ ဝာ။ ယဒာ ပန ဝိညတ္တိံ အသမုဋ္ဌာပေတ္ဝာ တာနိ စိတ္တာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ , တဒာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမိစ္ဆာသင္ကပ္ပမိစ္ဆာဝာယာမမိစ္ဆာသတိမိစ္ဆာသမာဓိဝသေန ပဉ္စ ဝာ, မိစ္ဆာသင္ကပ္ပာဒိဝသေန စတ္တာရိ ဝာ ဟောန္တီတိ ဧဝံ န ဧကက္ခဏေ သဗ္ဗာနိ လဗ္ဘန္တိ, နာနက္ခဏေ လဗ္ဘန္တီတိ။

    Kathaṃ? Yadā hi diṭṭhisampayuttacittaṃ kāyaviññattiṃ samuṭṭhāpentaṃ uppajjati, tadā micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvāyāmo micchāsati micchāsamādhi micchākammantoti cha aṅgāni honti. Yadā diṭṭhivippayuttaṃ, tadā micchādiṭṭhivajjāni pañca. Yadā tāneva dve vacīviññattiṃ samuṭṭhāpenti, tadā micchākammantaṭṭhāne micchāvācāya saddhiṃ tāneva cha vā pañca vā. Ayaṃ ājīvo nāma kuppamāno kāyavacīdvāresuyeva aññatarasmiṃ kuppati, na manodvāre. Tasmā yadā ājīvasīsena tāneva cittāni kāyavacīviññattiyo samuṭṭhāpenti, tadā kāyakammaṃ micchājīvo nāma hoti, tathā vacīkammanti micchājīvassa vasena tāneva cha vā pañca vā. Yadā pana viññattiṃ asamuṭṭhāpetvā tāni cittāni uppajjanti , tadā micchādiṭṭhimicchāsaṅkappamicchāvāyāmamicchāsatimicchāsamādhivasena pañca vā, micchāsaṅkappādivasena cattāri vā hontīti evaṃ na ekakkhaṇe sabbāni labbhanti, nānakkhaṇe labbhantīti.

    သုက္ကပက္ခေ ဝိဇ္ဇာတိ ကမ္မသ္သကတဉာဏံ။ ဣဟာပိ သဟဇာတဝသေန စ ဥပနိသ္သယဝသေန စာတိ ဒ္ဝီဟာကာရေဟိ ပုဗ္ဗင္ဂမတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဟိရောတ္တပ္ပန္တိ ဟိရီ စ ဩတ္တပ္ပဉ္စ။ တတ္ထ လဇ္ဇနာကာရသဏ္ဌိတာ ဟိရီ, ဘာယနာကာရသဏ္ဌိတံ ဩတ္တပ္ပံ။ အယမေတ္ထ သင္ခေပော, ဝိတ္ထာရော ပန ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ဝုတ္တောဝ။ ဝိဇ္ဇာဂတသ္သာတိ ဝိဇ္ဇာယ ဥပဂတသ္သ သမန္နာဂတသ္သ။ ဝိဒ္ဒသုနောတိ ဝိဒုနော ပဏ္ဍိတသ္သ။ သမ္မာဒိဋ္ဌီတိ ယာထာဝဒိဋ္ဌိ နိယ္ယာနိကဒိဋ္ဌိ။ သမ္မာကမ္မန္တာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဣတိ ကုသလဓမ္မသမာပတ္တိယာ ဣမာနိ အဋ္ဌင္ဂာနိ ဟောန္တိ, တာနိ လောကိယမဂ္ဂက္ခဏေ န ဧကတော သဗ္ဗာနိ လဗ္ဘန္တိ, လောကုတ္တရမဂ္ဂက္ခဏေ ပန လဗ္ဘန္တိ။ တာနိ စ ခော ပဌမဇ္ဈာနိကမဂ္ဂေ, ဒုတိယဇ္ဈာနိကာဒီသု ပန သမ္မာသင္ကပ္ပဝဇ္ဇာနိ သတ္တေဝ ဟောန္တိ။

    Sukkapakkhe vijjāti kammassakatañāṇaṃ. Ihāpi sahajātavasena ca upanissayavasena cāti dvīhākārehi pubbaṅgamatā veditabbā. Hirottappanti hirī ca ottappañca. Tattha lajjanākārasaṇṭhitā hirī, bhāyanākārasaṇṭhitaṃ ottappaṃ. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimagge vuttova. Vijjāgatassāti vijjāya upagatassa samannāgatassa. Viddasunoti viduno paṇḍitassa. Sammādiṭṭhīti yāthāvadiṭṭhi niyyānikadiṭṭhi. Sammākammantādīsupi eseva nayo. Iti kusaladhammasamāpattiyā imāni aṭṭhaṅgāni honti, tāni lokiyamaggakkhaṇe na ekato sabbāni labbhanti, lokuttaramaggakkhaṇe pana labbhanti. Tāni ca kho paṭhamajjhānikamagge, dutiyajjhānikādīsu pana sammāsaṅkappavajjāni satteva honti.

    တတ္ထ ယော ဧဝံ ဝဒေယ္ယ ‘‘ယသ္မာ မဇ္ဈိမနိကာယမ္ဟိ မဟာသဠာယတနိကသုတ္တေ (မ. နိ. ၃.၄၃၁) ‘ယာ တထာဘူတသ္သ ဒိဋ္ဌိ, သာသ္သ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ယော တထာဘူတသ္သ, သင္ကပ္ပော, သ္ဝာသ္သ ဟောတိ သမ္မာသင္ကပ္ပော။ ယော တထာဘူတသ္သ ဝာယာမော, သ္ဝာသ္သ ဟောတိ သမ္မာဝာယာမော။ ယာ တထာဘူတသ္သ သတိ, သ္ဝာသ္သ ဟောတိ သမ္မာသတိ။ ယော တထာဘူတသ္သ သမာဓိ, သ္ဝာသ္သ ဟောတိ သမ္မာသမာဓိ။ ပုဗ္ဗေဝ ခော ပနသ္သ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ အာဇီဝော စ သုပရိသုဒ္ဓော’တိ ဝုတ္တံ တသ္မာ ပဉ္စင္ဂိကောပိ လောကုတ္တရမဂ္ဂော ဟောတီ’’တိ သော ဝတ္တဗ္ဗော – တသ္မိံယေဝ သုတ္တေ ‘‘ဧဝမသ္သာယံ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတီ’’တိ ဣဒံ ကသ္မာ န ပသ္သသိ ? ယံ ပနေတံ ‘‘ပုဗ္ဗေဝ ခော ပနသ္သာ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ ပဗ္ဗဇိတဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ပရိသုဒ္ဓဘာဝဒသ္သနတ္ထံ။ ပဗ္ဗဇိတဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ဟိ ပရိသုဒ္ဓာနိ ကာယကမ္မာဒီနိ လောကုတ္တရမဂ္ဂက္ခဏေ အတိပရိသုဒ္ဓာနိ ဟောန္တီတိ အယမတ္ထော ဒီပိတော။

    Tattha yo evaṃ vadeyya ‘‘yasmā majjhimanikāyamhi mahāsaḷāyatanikasutte (ma. ni. 3.431) ‘yā tathābhūtassa diṭṭhi, sāssa hoti sammādiṭṭhi. Yo tathābhūtassa, saṅkappo, svāssa hoti sammāsaṅkappo. Yo tathābhūtassa vāyāmo, svāssa hoti sammāvāyāmo. Yā tathābhūtassa sati, svāssa hoti sammāsati. Yo tathābhūtassa samādhi, svāssa hoti sammāsamādhi. Pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ ājīvo ca suparisuddho’ti vuttaṃ tasmā pañcaṅgikopi lokuttaramaggo hotī’’ti so vattabbo – tasmiṃyeva sutte ‘‘evamassāyaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchatī’’ti idaṃ kasmā na passasi ? Yaṃ panetaṃ ‘‘pubbeva kho panassā’’ti vuttaṃ, taṃ pabbajitadivasato paṭṭhāya parisuddhabhāvadassanatthaṃ. Pabbajitadivasato paṭṭhāya hi parisuddhāni kāyakammādīni lokuttaramaggakkhaṇe atiparisuddhāni hontīti ayamattho dīpito.

    ယမ္ပိ အဘိဓမ္မေ ဝုတ္တံ ‘‘တသ္မိံ ခော ပန သမယေ ပဉ္စင္ဂိကော မဂ္ဂော ဟောတီ’’တိ (ဝိဘ. ၂၁၂), တံ ဧကံ ကိစ္စန္တရံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ။ ယသ္မိဉ္ဟိ ကာလေ မိစ္ဆာကမ္မန္တံ ပဟာယ သမ္မာကမ္မန္တံ ပူရေတိ, တသ္မိံ ကာလေ မိစ္ဆာဝာစာ ဝာ မိစ္ဆာဇီဝော ဝာ န ဟောတိ, ဒိဋ္ဌိ သင္ကပ္ပော ဝာယာမော သတိ သမာဓီတိ ဣမေသုယေဝ ပဉ္စသု ကာရကင္ဂေသု သမ္မာကမ္မန္တော ပူရတိ။ ဝိရတိဝသေန ဟိ သမ္မာကမ္မန္တော ပူရတိ နာမ။ သမ္မာဝာစာသမ္မာအာဇီဝေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဣတိ ဣမံ ကိစ္စန္တရံ ဒသ္သေတုံ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ လောကိယမဂ္ဂက္ခဏေ စ ပဉ္စေဝ ဟောန္တိ, ဝိရတိ ပန အနိယတာ။ တသ္မာ ‘‘ဆအင္ဂိကော’’တိ အဝတ္ဝာ ‘‘ပဉ္စင္ဂိကော’’တ္ဝေဝ ဝုတ္တံ။ ‘‘ယာ စ, ဘိက္ခဝေ, အရိယစိတ္တသ္သ အနာသဝစိတ္တသ္သ အရိယမဂ္ဂသမင္ဂိနော အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝယတော တီဟိ ကာယဒုစ္စရိတေဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ အကိရိယာ အကရဏံ, အယံ ဘိက္ခဝေ သမ္မာကမ္မန္တော အရိယော အနာသဝော လောကုတ္တရမဂ္ဂော’’တိ (မ. နိ. ၃.၁၃၉)။ ဧဝံ ပန မဟာစတ္တာလီသကသုတ္တာဒီသု အနေကေသု သုတ္တေသု သမ္မာကမ္မန္တာဒီနဉ္စ လောကုတ္တရမဂ္ဂသ္သ အင္ဂဘာဝသိဒ္ဓိတော အဋ္ဌင္ဂိကောဝ လောကုတ္တရမဂ္ဂော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ အယံ အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော လောကိယလောကုတ္တရမိသ္သကောဝ ကထိတော။ ဒုတိယံ ကောသလသံယုတ္တေ ဝုတ္တမေဝ။

    Yampi abhidhamme vuttaṃ ‘‘tasmiṃ kho pana samaye pañcaṅgiko maggo hotī’’ti (vibha. 212), taṃ ekaṃ kiccantaraṃ dassetuṃ vuttaṃ. Yasmiñhi kāle micchākammantaṃ pahāya sammākammantaṃ pūreti, tasmiṃ kāle micchāvācā vā micchājīvo vā na hoti, diṭṭhi saṅkappo vāyāmo sati samādhīti imesuyeva pañcasu kārakaṅgesu sammākammanto pūrati. Virativasena hi sammākammanto pūrati nāma. Sammāvācāsammāājīvesupi eseva nayo. Iti imaṃ kiccantaraṃ dassetuṃ evaṃ vuttaṃ. Lokiyamaggakkhaṇe ca pañceva honti, virati pana aniyatā. Tasmā ‘‘chaaṅgiko’’ti avatvā ‘‘pañcaṅgiko’’tveva vuttaṃ. ‘‘Yā ca, bhikkhave, ariyacittassa anāsavacittassa ariyamaggasamaṅgino ariyamaggaṃ bhāvayato tīhi kāyaduccaritehi ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ, ayaṃ bhikkhave sammākammanto ariyo anāsavo lokuttaramaggo’’ti (ma. ni. 3.139). Evaṃ pana mahācattālīsakasuttādīsu anekesu suttesu sammākammantādīnañca lokuttaramaggassa aṅgabhāvasiddhito aṭṭhaṅgikova lokuttaramaggo hotīti veditabboti. Imasmiṃ sutte ayaṃ aṭṭhaṅgiko maggo lokiyalokuttaramissakova kathito. Dutiyaṃ kosalasaṃyutte vuttameva.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya
    ၁. အဝိဇ္ဇာသုတ္တံ • 1. Avijjāsuttaṃ
    ၂. ဥပဍ္ဎသုတ္တံ • 2. Upaḍḍhasuttaṃ

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁-၂. အဝိဇ္ဇာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 1-2. Avijjāsuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact