| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā |
เสทโมจนคาถา
Sedamocanagāthā
(๑) อวิปฺปวาสปญฺหาวณฺณนา
(1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
๔๗๙. เสทโมจนคาถาสุ อสํวาโสติ อุโปสถปวารณาทินา สํวาเสน อสํวาโสฯ สโมฺภโค เอกโจฺจ ตหิํ น ลพฺภตีติ อกปฺปิยสโมฺภโค น ลพฺภติ, นหาปนโภชนาทิปฎิชคฺคนํ ปน มาตราเยว กาตุํ ลพฺภติฯ อวิปฺปวาเสน อนาปตฺตีติ สหคารเสยฺยาย อนาปตฺติฯ ปญฺหา เมสา กุสเลหิ จินฺติตาติ เอสา ปญฺหา กุสเลหิ ปณฺฑิเตหิ จินฺติตาฯ อสฺสา วิสฺสชฺชนํ ทารกมาตุยา ภิกฺขุนิยา เวทิตพฺพํ, ตสฺสา หิ ปุตฺตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตนฺติฯ
479. Sedamocanagāthāsu asaṃvāsoti uposathapavāraṇādinā saṃvāsena asaṃvāso. Sambhogo ekacco tahiṃ na labbhatīti akappiyasambhogo na labbhati, nahāpanabhojanādipaṭijagganaṃ pana mātarāyeva kātuṃ labbhati. Avippavāsena anāpattīti sahagāraseyyāya anāpatti. Pañhā mesā kusalehi cintitāti esā pañhā kusalehi paṇḍitehi cintitā. Assā vissajjanaṃ dārakamātuyā bhikkhuniyā veditabbaṃ, tassā hi puttaṃ sandhāyetaṃ vuttanti.
อวิสฺสชฺชิตคาถา ครุภณฺฑํ สนฺธาย วุตฺตา, อโตฺถ ปนสฺสา ครุภณฺฑวินิจฺฉเย วุโตฺตเยวฯ
Avissajjitagāthā garubhaṇḍaṃ sandhāya vuttā, attho panassā garubhaṇḍavinicchaye vuttoyeva.
ทส ปุคฺคเล น วทามีติ เสนาสนกฺขนฺธเก วุเตฺต ทส ปุคฺคเล น วทามิฯ เอกาทส วิวชฺชิยาติ เย มหาขนฺธเก เอกาทส วิวชฺชนียปุคฺคลา วุตฺตา, เตปิ น วทามิฯ อยํ ปญฺหา นคฺคํ ภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Dasa puggale na vadāmīti senāsanakkhandhake vutte dasa puggale na vadāmi. Ekādasa vivajjiyāti ye mahākhandhake ekādasa vivajjanīyapuggalā vuttā, tepi na vadāmi. Ayaṃ pañhā naggaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttā.
กถํ นุ สิกฺขาย อสาธารโณติ ปญฺหา นหาปิตปุพฺพกํ ภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺตาฯ อยญฺหิ ขุรภณฺฑํ ปริหริตุํ น ลภติ, อเญฺญ ลภนฺติ; ตสฺมา สิกฺขาย อสาธารโณฯ
Kathaṃ nu sikkhāya asādhāraṇoti pañhā nahāpitapubbakaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttā. Ayañhi khurabhaṇḍaṃ pariharituṃ na labhati, aññe labhanti; tasmā sikkhāya asādhāraṇo.
ตํ ปุคฺคลํ กตมํ วทนฺติ พุทฺธาติ อยํ ปญฺหา นิมฺมิตพุทฺธํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Taṃ puggalaṃ katamaṃ vadanti buddhāti ayaṃ pañhā nimmitabuddhaṃ sandhāya vuttā.
อโธนาภิํ วิวชฺชิยาติ อโธนาภิํ วิวเชฺชตฺวาฯ อยํ ปญฺหา ยํ ตํ อสีสกํ กพนฺธํ, ยสฺส อุเร อกฺขีนิ เจว มุขญฺจ โหติ, ตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Adhonābhiṃvivajjiyāti adhonābhiṃ vivajjetvā. Ayaṃ pañhā yaṃ taṃ asīsakaṃ kabandhaṃ, yassa ure akkhīni ceva mukhañca hoti, taṃ sandhāya vuttā.
ภิกฺขุ สญฺญาจิกาย กุฎินฺติ อยํ ปญฺหา ติณจฺฉาทนํ กุฎิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ทุติยปญฺหา สพฺพมตฺติกามยํ กุฎิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Bhikkhu saññācikāya kuṭinti ayaṃ pañhā tiṇacchādanaṃ kuṭiṃ sandhāya vuttā. Dutiyapañhā sabbamattikāmayaṃ kuṭiṃ sandhāya vuttā.
อาปเชฺชยฺย ครุกํ เฉชฺชวตฺถุนฺติ อยํ ปญฺหา วชฺชปฎิจฺฉาทิกํ ภิกฺขุนิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ทุติยปญฺหา ปณฺฑกาทโย อภพฺพปุคฺคเล สนฺธาย วุตฺตาฯ เอกาทสปิ หิ เต คิหิภาเวเยว ปาราชิกํ ปตฺตาฯ
Āpajjeyya garukaṃ chejjavatthunti ayaṃ pañhā vajjapaṭicchādikaṃ bhikkhuniṃ sandhāya vuttā. Dutiyapañhā paṇḍakādayo abhabbapuggale sandhāya vuttā. Ekādasapi hi te gihibhāveyeva pārājikaṃ pattā.
วาจาติ วาจาย อนาลปโนฺตฯ คิรํ โน จ ปเร ภเณยฺยาติ ‘‘อิติ อิเม โสสฺสนฺตี’’ติ ปรปุคฺคเล สนฺธาย สทฺทมฺปิ น นิจฺฉาเรยฺยฯ อยํ ปญฺหา ‘‘สนฺติํ อาปตฺติํ นาวิกเรยฺย, สมฺปชานมุสาวาทสฺส โหตี’’ติ อิมํ มุสาวาทํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ตสฺส หิ ภิกฺขุโน อธมฺมิกาย ปฎิญฺญาย ตุณฺหีภูตสฺส นิสินฺนสฺส มโนทฺวาเร อาปตฺติ นาม นตฺถิฯ ยสฺมา ปน อาวิกาตพฺพํ น อาวิกโรติ, เตนสฺส วจีทฺวาเร อกิริยโต อยํ อาปตฺติ สมุฎฺฐาตีติ เวทิตพฺพาฯ
Vācāti vācāya anālapanto. Giraṃ no ca pare bhaṇeyyāti ‘‘iti ime sossantī’’ti parapuggale sandhāya saddampi na nicchāreyya. Ayaṃ pañhā ‘‘santiṃ āpattiṃ nāvikareyya, sampajānamusāvādassa hotī’’ti imaṃ musāvādaṃ sandhāya vuttā. Tassa hi bhikkhuno adhammikāya paṭiññāya tuṇhībhūtassa nisinnassa manodvāre āpatti nāma natthi. Yasmā pana āvikātabbaṃ na āvikaroti, tenassa vacīdvāre akiriyato ayaṃ āpatti samuṭṭhātīti veditabbā.
สงฺฆาทิเสสา จตุโรติ อยํ ปญฺหา อรุณุเคฺค คามนฺตรปริยาปนฺนํ นทิปารํ โอกฺกนฺตภิกฺขุนิํ สนฺธาย วุตฺตา, สา หิ สกคามโต ปจฺจูสสมเย นิกฺขมิตฺวา อรุณุคฺคมนกาเล วุตฺตปฺปการํ นทิปารํ โอกฺกนฺตมตฺตาว รตฺติวิปฺปวาสคามนฺตรนทิปารคณมฺหาโอหียนลกฺขเณน เอกปฺปหาเรเนว จตุโร สงฺฆาทิเสเส อาปชฺชติฯ
Saṅghādisesā caturoti ayaṃ pañhā aruṇugge gāmantarapariyāpannaṃ nadipāraṃ okkantabhikkhuniṃ sandhāya vuttā, sā hi sakagāmato paccūsasamaye nikkhamitvā aruṇuggamanakāle vuttappakāraṃ nadipāraṃ okkantamattāva rattivippavāsagāmantaranadipāragaṇamhāohīyanalakkhaṇena ekappahāreneva caturo saṅghādisese āpajjati.
สิยา อาปตฺติโย นานาติ อยํ ปญฺหา เอกโตอุปสมฺปนฺนา เทฺว ภิกฺขุนิโย สนฺธาย วุตฺตาฯ ตาสุ หิ ภิกฺขูนํ สนฺติเก เอกโตอุปสมฺปนฺนาย หตฺถโต คณฺหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ, ภิกฺขุนีนํ สนฺติเก เอกโตอุปสมฺปนฺนาย หตฺถโต คณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฎํฯ
Siyā āpattiyo nānāti ayaṃ pañhā ekatoupasampannā dve bhikkhuniyo sandhāya vuttā. Tāsu hi bhikkhūnaṃ santike ekatoupasampannāya hatthato gaṇhantassa pācittiyaṃ, bhikkhunīnaṃ santike ekatoupasampannāya hatthato gaṇhantassa dukkaṭaṃ.
จตุโร ชนา สํวิธายาติ อาจริโย จ ตโย จ อเนฺตวาสิกา ฉมาสกํ ภณฺฑํ อวหริํสุ, อาจริยสฺส สาหตฺถิกา ตโย มาสกา, อาณตฺติยาปิ ตโยว ตสฺมา ถุลฺลจฺจยํ อาปชฺชติ , อิตเรสํ สาหตฺถิโก เอเกโก, อาณตฺติกา ปญฺจาติ ตสฺมา ปาราชิกํ อาปชฺชิํสุฯ อยเมตฺถ สเงฺขโปฯ วิตฺถาโร ปน อทินฺนาทานปาราชิเก สํวิทาวหารวณฺณนายํ วุโตฺตฯ
Caturo janā saṃvidhāyāti ācariyo ca tayo ca antevāsikā chamāsakaṃ bhaṇḍaṃ avahariṃsu, ācariyassa sāhatthikā tayo māsakā, āṇattiyāpi tayova tasmā thullaccayaṃ āpajjati , itaresaṃ sāhatthiko ekeko, āṇattikā pañcāti tasmā pārājikaṃ āpajjiṃsu. Ayamettha saṅkhepo. Vitthāro pana adinnādānapārājike saṃvidāvahāravaṇṇanāyaṃ vutto.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๑. อวิปฺปวาสปญฺหา • 1. Avippavāsapañhā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อวิปฺปวาสาทิปญฺหวณฺณนา • Avippavāsādipañhavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อวิปฺปวาสปญฺหาวณฺณนา • Avippavāsapañhāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อวิปฺปวาสปญฺหาวณฺณนา • Avippavāsapañhāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / (๑) อวิปฺปวาสปญฺหาวณฺณนา • (1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
