Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
സേദമോചികഗാഥാ
Sedamocikagāthā
(൧) അവിപ്പവാസപഞ്ഹാവണ്ണനാ
(1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
൪൭൯. സേദമോചികഗാഥാസൂതി അധിപ്പായത്ഥസ്സ ഗമ്ഭീരത്താ തം ചിന്തേന്താനം വിനയധരാനം കായേ സേദം മോചേതീതി സേദമോചികാ, സായേവ ഗാഥാ സേദമോചികഗാഥാ, താസു. ‘‘അകപ്പിയസമ്ഭോഗോ ന ലബ്ഭതീ’’തി ഇമിനാ കപ്പിയസമ്ഭോഗോ ലബ്ഭതീതി ദസ്സേതി. കപ്പിയസമ്ഭോഗം ദസ്സേതും ‘‘നഹാപനഭോജനാദീ’’തി വുത്തം. അനാപത്തീതി മാതുഭിക്ഖുനിയാ അനാപത്തി. ഏസാ പഞ്ഹാതി ഏത്ഥ പഞ്ഹസദ്ദോ സഭാവതിലിങ്ഗോതി സദ്ദസത്ഥേസു (സദ്ദനീതിധാതുമാലായം ൧൬ ഹകാരന്തധാതു; അഭിധാനപ്പദീപികായം ൧൧൫ ഗാഥായം) വുത്തോ, ഇധ ഇത്ഥിലിങ്ഗവസേന വുത്തോ. ‘‘പണ്ഡിതേഹീ’’തി ഇമിനാ കുസലസ്സ കാരണം ദസ്സേതി, പണ്ഡിതത്താ കുസലോതി അധിപ്പായോ. അസ്സാതി പഞ്ഹായ. ഏതന്തി വിസ്സജ്ജനം. അസ്സാതി ഗാഥായ.
479.Sedamocikagāthāsūti adhippāyatthassa gambhīrattā taṃ cintentānaṃ vinayadharānaṃ kāye sedaṃ mocetīti sedamocikā, sāyeva gāthā sedamocikagāthā, tāsu. ‘‘Akappiyasambhogo na labbhatī’’ti iminā kappiyasambhogo labbhatīti dasseti. Kappiyasambhogaṃ dassetuṃ ‘‘nahāpanabhojanādī’’ti vuttaṃ. Anāpattīti mātubhikkhuniyā anāpatti. Esā pañhāti ettha pañhasaddo sabhāvatiliṅgoti saddasatthesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 hakārantadhātu; abhidhānappadīpikāyaṃ 115 gāthāyaṃ) vutto, idha itthiliṅgavasena vutto. ‘‘Paṇḍitehī’’ti iminā kusalassa kāraṇaṃ dasseti, paṇḍitattā kusaloti adhippāyo. Assāti pañhāya. Etanti vissajjanaṃ. Assāti gāthāya.
ഏകാദസ വിവജ്ജിയാതി അവിഭത്തികനിദ്ദേസോ, ഏകാദസ വിവജ്ജിയേതി അത്ഥോ. തേന വുത്തം ‘‘യേ’’തിആദി. തേപീതി പിസദ്ദോ ഗാഥായം ലുത്തനിദ്ദിട്ഠഗമ്യമാനഭാവം ദസ്സേതി.
Ekādasa vivajjiyāti avibhattikaniddeso, ekādasa vivajjiyeti attho. Tena vuttaṃ ‘‘ye’’tiādi. Tepīti pisaddo gāthāyaṃ luttaniddiṭṭhagamyamānabhāvaṃ dasseti.
അയന്തി ന്ഹാപിതപുബ്ബകോ ഭിക്ഖു. നിമ്മിതബുദ്ധന്തി ബുദ്ധേന നിമ്മിതം ബുദ്ധരൂപം.
Ayanti nhāpitapubbako bhikkhu. Nimmitabuddhanti buddhena nimmitaṃ buddharūpaṃ.
വിവജ്ജിയാതി ഏത്ഥ യകാരോ ത്വാപച്ചയസ്സ കാരിയോതി ആഹ ‘‘വിവജ്ജേത്വാ’’തി. അസീസകം യം തം കബന്ധം അത്ഥീതി യോജനാ. അസീസകത്താ കേന സരീരേന ജീവിതം ബന്ധതീതി കബന്ധോ. യസ്സാതി കബന്ധസ്സ.
Vivajjiyāti ettha yakāro tvāpaccayassa kāriyoti āha ‘‘vivajjetvā’’ti. Asīsakaṃ yaṃ taṃ kabandhaṃ atthīti yojanā. Asīsakattā kena sarīrena jīvitaṃ bandhatīti kabandho. Yassāti kabandhassa.
ഹീതി സച്ചം. തേതി അഭബ്ബപുഗ്ഗലാ.
Hīti saccaṃ. Teti abhabbapuggalā.
വാചാതി ഏത്ഥ യകാരലോപോതി ആഹ ‘‘വാചായാ’’തി. ഇതി മേതി ഏവം മമ. ഏവം വദമാനേ മമ വചനന്തി യോജനാ. അഥവാ ഇതിമേതി ഏവം ഇമേ, ഏവം വദമാനേ ഇമേ ജനാതി യോജനാ. സദ്ദമ്പീതി ഇമിനാ ഗിരസദ്ദോ സദ്ദപരിയായോതി ദസ്സേതി. ഹീതി സച്ചം. തുണ്ഹീഭൂതസ്സ നിസിന്നസ്സ തസ്സ ഭിക്ഖുനോതി യോജനാ. യദി മനോദ്വാരേ ആപത്തി നാമ നത്ഥി, ഏവം സതി കസ്മാ ആപജ്ജേയ്യ വാചസികന്തി വുത്തന്തി ആഹ ‘‘യസ്മാ പനാ’’തിആദി. തേനാതി തസ്മാ. അസ്സാതി ഭിക്ഖുസ്സ.
Vācāti ettha yakāralopoti āha ‘‘vācāyā’’ti. Iti meti evaṃ mama. Evaṃ vadamāne mama vacananti yojanā. Athavā itimeti evaṃ ime, evaṃ vadamāne ime janāti yojanā. Saddampīti iminā girasaddo saddapariyāyoti dasseti. Hīti saccaṃ. Tuṇhībhūtassa nisinnassa tassa bhikkhunoti yojanā. Yadi manodvāre āpatti nāma natthi, evaṃ sati kasmā āpajjeyya vācasikanti vuttanti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Tenāti tasmā. Assāti bhikkhussa.
സാതി ഭിക്ഖുനീ, ആപജ്ജതീതി സമ്ബന്ധോ. വുത്തപ്പകാരന്തി ‘‘ഗാമന്തരപരിയാപന്ന’’ന്തി വുത്തപ്പകാരം.
Sāti bhikkhunī, āpajjatīti sambandho. Vuttappakāranti ‘‘gāmantarapariyāpanna’’nti vuttappakāraṃ.
താസൂതി ദ്വീസു ഭിക്ഖുനീസു.
Tāsūti dvīsu bhikkhunīsu.
ചതുരോ ജനാതി ഏത്ഥ ചതുന്നം ജനാനം സരൂപം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ആചരിയോ ച തയോ ച അന്തേവാസികാ’’തി . സാഹത്ഥികാതി സഹത്ഥാ അവഹരിതാ. ആണത്തിയാപീതി ആണത്തേന അവഹരിതാപി. ഇതരേസന്തി അന്തേവാസികാനം, ഏകേകോ മാസകോതി സമ്ബന്ധോ. ഏത്ഥാതി പരിവാരേ സേദമോചികഗാഥായം.
Caturo janāti ettha catunnaṃ janānaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘ācariyo ca tayo ca antevāsikā’’ti . Sāhatthikāti sahatthā avaharitā. Āṇattiyāpīti āṇattena avaharitāpi. Itaresanti antevāsikānaṃ, ekeko māsakoti sambandho. Etthāti parivāre sedamocikagāthāyaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / ൧. അവിപ്പവാസപഞ്ഹാ • 1. Avippavāsapañhā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / (൧) അവിപ്പവാസപഞ്ഹാവണ്ണനാ • (1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / അവിപ്പവാസാദിപഞ്ഹവണ്ണനാ • Avippavāsādipañhavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അവിപ്പവാസപഞ്ഹാവണ്ണനാ • Avippavāsapañhāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അവിപ്പവാസപഞ്ഹാവണ്ണനാ • Avippavāsapañhāvaṇṇanā