Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൭൪. അവിപ്പവാസസീമാനുജാനനകഥാ
74. Avippavāsasīmānujānanakathā
൧൪൩. അന്ധകവിന്ദം നാമാതി തസ്സ ഗാമസ്സ നാമം. തന്തി അന്ധകവിന്ദം. ഥേരോതി മഹാകസ്സപത്ഥേരോ. തതോതി അന്ധകവിന്ദതോ. ഇമിനാ ‘‘അന്ധകവിന്ദാ’’തി ഏത്ഥ നിസ്സക്കത്ഥേ നിസ്സക്കവചനന്തി ദസ്സേതി. ഉപോസഥന്തി തദത്ഥേ ഉപയോഗവചനം. ഉപോസഥത്ഥായാതി ഹി അത്ഥോ. അന്ധകവിന്ദാ രാജഗഹം ആഗമനസ്സ കാരണം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘രാജഗഹം ഹീ’’തിആദി. തത്ഥ ഹീതി യസ്മാ. അന്ധകവിന്ദാ വിഹാരം അന്തോ കത്വാ ‘‘അട്ഠാരസ മഹാവിഹാരാ’’തി വുത്തം. നേസന്തി അട്ഠാരസന്നം മഹാവിഹാരാനം. സങ്ഘസ്സ സാമഗ്ഗിദാനത്ഥന്തി ഏത്ഥ സങ്ഘസ്സ സാമഗ്ഗിദാനം അത്തനോ ഉപോസഥകിച്ചം സിദ്ധം. തസ്മാ പാളിയം ‘‘ഉപോസഥം ആഗച്ഛന്തോ’’തി വുത്തം. ‘‘സിപ്പിനിയം നാമാ’’തി ഇമിനാ നദിം തരന്തോതി ഏത്ഥ നദിയാ നാമം ദസ്സേതി. മനം വൂള്ഹോതി ഏത്ഥ മനന്തി നിപാതോ ഈസകത്ഥോതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഈസക’’ന്തി. ‘‘അപ്പമത്ത’’ന്തി ഇമിനാ ‘‘ഈസക’’ന്തിപദസ്സ അത്ഥം ദസ്സേതി. ‘‘വൂള്ഹഭാവോ’’തി ഇമിനാ ഭാവപച്ചയേന വിനാ ഭാവത്ഥോ ഞാതബ്ബോതി ദസ്സേതി. ചണ്ഡേനാതി ഖരേന. തത്ഥാതി നദിയം. അമനസികരോന്തോതി ‘‘ചണ്ഡസോത’’ന്തി ആഭോഗം അകരോന്തോ. ന പന വൂള്ഹോതി ന പന മഹാവൂള്ഹോ. ഉദകബ്ഭാഹതാനീതി ഉദകേന അഭിആഹതാനി. അസ്സാതി ഥേരസ്സ. അല്ലാനീതി തിന്താനി.
143.Andhakavindaṃ nāmāti tassa gāmassa nāmaṃ. Tanti andhakavindaṃ. Theroti mahākassapatthero. Tatoti andhakavindato. Iminā ‘‘andhakavindā’’ti ettha nissakkatthe nissakkavacananti dasseti. Uposathanti tadatthe upayogavacanaṃ. Uposathatthāyāti hi attho. Andhakavindā rājagahaṃ āgamanassa kāraṇaṃ dassento āha ‘‘rājagahaṃ hī’’tiādi. Tattha hīti yasmā. Andhakavindā vihāraṃ anto katvā ‘‘aṭṭhārasa mahāvihārā’’ti vuttaṃ. Nesanti aṭṭhārasannaṃ mahāvihārānaṃ. Saṅghassa sāmaggidānatthanti ettha saṅghassa sāmaggidānaṃ attano uposathakiccaṃ siddhaṃ. Tasmā pāḷiyaṃ ‘‘uposathaṃ āgacchanto’’ti vuttaṃ. ‘‘Sippiniyaṃ nāmā’’ti iminā nadiṃ tarantoti ettha nadiyā nāmaṃ dasseti. Manaṃ vūḷhoti ettha mananti nipāto īsakatthoti dassento āha ‘‘īsaka’’nti. ‘‘Appamatta’’nti iminā ‘‘īsaka’’ntipadassa atthaṃ dasseti. ‘‘Vūḷhabhāvo’’ti iminā bhāvapaccayena vinā bhāvattho ñātabboti dasseti. Caṇḍenāti kharena. Tatthāti nadiyaṃ. Amanasikarontoti ‘‘caṇḍasota’’nti ābhogaṃ akaronto. Na pana vūḷhoti na pana mahāvūḷho. Udakabbhāhatānīti udakena abhiāhatāni. Assāti therassa. Allānīti tintāni.
൧൪൪. പുരിമകമ്മവാചാതി ‘‘സമ്മതാ സാ സീമാ സങ്ഘേന തിചീവരേന അവിപ്പവാസാ’’തി പുരേ വുത്താ കമ്മവാചാ. അയമേവാതി ‘‘ഠപേത്വാ ഗാമഞ്ച ഗാമൂപചാരഞ്ചാ’’തിപദം പക്ഖിപിത്വാ അനുപഞ്ഞത്താ അയമേവ കമ്മവാചാ. അയന്തി പച്ഛിമകമ്മവാചാ. ഹി യസ്മാ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ അന്തോഗാമേ വസതി, തസ്മാ പുരിമായേവ വട്ടതീതി യോജനാ. യദി ഏവന്തി യദി ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ അയം പച്ഛിമകമ്മവാചാ വട്ടനം സിയാ ഭവേയ്യ, ഏവം സതീതി യോജനാ. സോതി ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ. ഏതായ കമ്മവാചായാതി പച്ഛിമകമ്മവാചായ. ന ലഭേയ്യാതി അന്തോഗാമേ വസനത്താ തിചീവരപരിഹാരം ന ലഭേയ്യ. കിം ന ലഭതിയേവാതി ആഹ ‘‘അത്ഥി ചസ്സ പരിഹാരോ’’തി. അസ്സാതി ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ. ദ്വേപി സീമായോതി സമാനസംവാസകസീമാ ച അവിപ്പവാസസീമാ ചാതി ദ്വേപി സീമായോ. തത്ഥാതി ഭിക്ഖുഭിക്ഖുനീസു. തസ്സാതി ഭിക്ഖൂനം സീമായ. ഏസേവ നയോതി ഭിക്ഖുനീനം സീമം അജ്ഝോത്ഥരിത്വാപി അന്തോപവിസിത്വാപി ഭിക്ഖൂനം സീമായ സമ്മനേ ഏസേവ നയോ. ഏതേതി ഭിക്ഖുഭിക്ഖുനിയോ. സാമഞ്ഞത്താ ഹി പുല്ലിങ്ഗേന വുത്തം. ഏത്ഥ ചാതി ‘‘ഠപേത്വാ ഗാമഞ്ച ഗാമൂപചാരഞ്ചാ’’തിപദേ ച. സങ്ഗഹോ വേദിതബ്ബോ, കസ്മാ? ഗാമേന നിഗമനഗരാനം ഏകലക്ഖണത്താ.
144.Purimakammavācāti ‘‘sammatā sā sīmā saṅghena ticīvarena avippavāsā’’ti pure vuttā kammavācā. Ayamevāti ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’tipadaṃ pakkhipitvā anupaññattā ayameva kammavācā. Ayanti pacchimakammavācā. Hi yasmā bhikkhunisaṅgho antogāme vasati, tasmā purimāyeva vaṭṭatīti yojanā. Yadi evanti yadi bhikkhunisaṅghassa ayaṃ pacchimakammavācā vaṭṭanaṃ siyā bhaveyya, evaṃ satīti yojanā. Soti bhikkhunisaṅgho. Etāya kammavācāyāti pacchimakammavācāya. Na labheyyāti antogāme vasanattā ticīvaraparihāraṃ na labheyya. Kiṃ na labhatiyevāti āha ‘‘atthi cassa parihāro’’ti. Assāti bhikkhunisaṅghassa. Dvepi sīmāyoti samānasaṃvāsakasīmā ca avippavāsasīmā cāti dvepi sīmāyo. Tatthāti bhikkhubhikkhunīsu. Tassāti bhikkhūnaṃ sīmāya. Eseva nayoti bhikkhunīnaṃ sīmaṃ ajjhottharitvāpi antopavisitvāpi bhikkhūnaṃ sīmāya sammane eseva nayo. Eteti bhikkhubhikkhuniyo. Sāmaññattā hi pulliṅgena vuttaṃ. Ettha cāti ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’tipade ca. Saṅgaho veditabbo, kasmā? Gāmena nigamanagarānaṃ ekalakkhaṇattā.
പരിക്ഖേപോകാസോതി പരിക്ഖേപാരഹോകാസോ. തേസൂതി ഗാമഗാമൂപചാരേസു. പരിഹാരന്തി ചീവരവിപ്പവാസആപത്തിഅപനയനം. ‘‘ഇതീ’’തിആദി നിഗമനം. ഏത്ഥാതി സമാനസംവാസകഅവിപ്പവാസസീമാസു. അത്തനോ ധമ്മതായാതി അത്തനോ സഭാവേന. യത്ഥാതി യസ്മിം ഠാനേ. ഹീതി സച്ചം, യസ്മാ വാ. തസ്സാതി അവിപ്പവാസസീമായ. വിസുന്തി സമാനസംവാസകസീമതോ പാടേക്കം. തത്ഥാതി ദ്വീസു സീമാസു. അവിപ്പവാസായാതി അവിപ്പവാസസീമായ. തന്തി ഗാമം. സാതി അവിപ്പവാസസീമാ. സമ്മതായ സീമായാതി അവിപ്പവാസസീമായ സമ്മതായ സതിയാതി സമ്ബന്ധോ. സമ്മതതോ പച്ഛാതി വാ യോജനാ. നിവിസതീതി നിവാസത്ഥായ വിസതി പവിസതി. സോപീതി ഗാമോപി. സീമസങ്ഖ്യംയേവാതി അവിപ്പാസസീമവോഹാരമേവ. അധിട്ഠിതതേചീവരികാ ഭിക്ഖൂ പരിഹാരം ലഭന്തീതി അധിപ്പായോ. യഥാ പച്ഛാ നിവിട്ഠോ ഗാമോ സീമസങ്ഖ്യംയേവ ഗച്ഛതി, ഏവന്തി യോജനാ. ‘‘പവിസിസ്സാമാ’’തി ഗേഹാനി കതാനി, ‘‘പവിസിസ്സാമാ’’തി ആലയോപി അത്ഥീതി യോജനാ. ആലയോപീതി അപേക്ഖോപി. അപവിട്ഠാതി ഗേഹാനി അപവിട്ഠാ. ഗേഹമേവ ഛഡ്ഡേത്വാതി ഗേഹം ഛഡ്ഡേത്വാ ഏവ. ഇമിനാ ഗേഹേ ഛഡ്ഡിതേ സബ്ബം ഛഡ്ഡിതമേവാതി ദസ്സേതി. പവിട്ഠം വാ അഗതം വാ ഏകമ്പി കുലം അത്ഥി സചേതി യോജനാ. ഏത്ഥ ച ‘‘ഏകമ്പി കുലം പവിട്ഠം വാ’’തി ഇദം നവഗാമം സന്ധായ വുത്തം. ‘‘ഏകമ്പി കുലം അഗതം വാ’’തി ഇദം പോരാണകഗാമം സന്ധായാതി ദട്ഠബ്ബം.
Parikkhepokāsoti parikkhepārahokāso. Tesūti gāmagāmūpacāresu. Parihāranti cīvaravippavāsaāpattiapanayanaṃ. ‘‘Itī’’tiādi nigamanaṃ. Etthāti samānasaṃvāsakaavippavāsasīmāsu. Attano dhammatāyāti attano sabhāvena. Yatthāti yasmiṃ ṭhāne. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tassāti avippavāsasīmāya. Visunti samānasaṃvāsakasīmato pāṭekkaṃ. Tatthāti dvīsu sīmāsu. Avippavāsāyāti avippavāsasīmāya. Tanti gāmaṃ. Sāti avippavāsasīmā. Sammatāya sīmāyāti avippavāsasīmāya sammatāya satiyāti sambandho. Sammatato pacchāti vā yojanā. Nivisatīti nivāsatthāya visati pavisati. Sopīti gāmopi. Sīmasaṅkhyaṃyevāti avippāsasīmavohārameva. Adhiṭṭhitatecīvarikā bhikkhū parihāraṃ labhantīti adhippāyo. Yathā pacchā niviṭṭho gāmo sīmasaṅkhyaṃyeva gacchati, evanti yojanā. ‘‘Pavisissāmā’’ti gehāni katāni, ‘‘pavisissāmā’’ti ālayopi atthīti yojanā. Ālayopīti apekkhopi. Apaviṭṭhāti gehāni apaviṭṭhā. Gehameva chaḍḍetvāti gehaṃ chaḍḍetvā eva. Iminā gehe chaḍḍite sabbaṃ chaḍḍitamevāti dasseti. Paviṭṭhaṃ vā agataṃ vā ekampi kulaṃ atthi saceti yojanā. Ettha ca ‘‘ekampi kulaṃ paviṭṭhaṃ vā’’ti idaṃ navagāmaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Ekampi kulaṃ agataṃ vā’’ti idaṃ porāṇakagāmaṃ sandhāyāti daṭṭhabbaṃ.
തത്രാതി ‘‘വത്തം ജാനിതബ്ബ’’ന്തിവചനേ. അവിപ്പവാസസീമായന്തി മഹാസീമായ. സാ ഏവ ഹി യസ്മാ അവിപ്പവാസകമ്മവാചായ ബഹുലപയോജനാ ഹോതി, തസ്മാ അവിപ്പവാസസീമാതി വുച്ചതി. ഇതരായാതി അവിപ്പവാസസീമായ. തത്ഥാതി താസു ദ്വീസു സീമാസു. നിരാസങ്കട്ഠാനേസു ഠത്വാതി ചേതിയങ്ഗണാദീനം ഖണ്ഡസീമായ അനോകാസത്താ വുത്തം. ഖണ്ഡസീമഞ്ഹി സമ്മനന്താ ചേതിയങ്ഗണാദിട്ഠാനം പഹായ അഞ്ഞസ്മിം വിവിത്തോകാസേ വിഹാരപച്ചന്തം ഖണ്ഡിത്വാ സമ്മനന്തി. സമൂഹനിതുന്തി അവിപ്പവാസസീമം സമൂഹനിതും. പടിബന്ധിതും ന സക്ഖിസ്സന്തേവാതി അവിപ്പവാസംയേവ ജാനിത്വാ ഖണ്ഡസീമായ അഞ്ഞാതത്താ പടിബന്ധിതും ന സക്ഖിസ്സന്തേവ. സീമസമ്ഭേദന്തി ഖണ്ഡസീമഅവിപ്പവാസസീമാനം സമ്ഭേദം. സാസനന്തരധാനേന വാതി സത്ഥു ആണായ അന്തരധാനേന വാ. സാധുകം പനാതി നിക്കങ്ഖം പന.
Tatrāti ‘‘vattaṃ jānitabba’’ntivacane. Avippavāsasīmāyanti mahāsīmāya. Sā eva hi yasmā avippavāsakammavācāya bahulapayojanā hoti, tasmā avippavāsasīmāti vuccati. Itarāyāti avippavāsasīmāya. Tatthāti tāsu dvīsu sīmāsu. Nirāsaṅkaṭṭhānesu ṭhatvāti cetiyaṅgaṇādīnaṃ khaṇḍasīmāya anokāsattā vuttaṃ. Khaṇḍasīmañhi sammanantā cetiyaṅgaṇādiṭṭhānaṃ pahāya aññasmiṃ vivittokāse vihārapaccantaṃ khaṇḍitvā sammananti. Samūhanitunti avippavāsasīmaṃ samūhanituṃ. Paṭibandhituṃ na sakkhissantevāti avippavāsaṃyeva jānitvā khaṇḍasīmāya aññātattā paṭibandhituṃ na sakkhissanteva. Sīmasambhedanti khaṇḍasīmaavippavāsasīmānaṃ sambhedaṃ. Sāsanantaradhānena vāti satthu āṇāya antaradhānena vā. Sādhukaṃ panāti nikkaṅkhaṃ pana.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൭൪. അവിപ്പവാസസീമാനുജാനനാ • 74. Avippavāsasīmānujānanā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / അവിപ്പവാസസീമാനുജാനനകഥാ • Avippavāsasīmānujānanakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / അവിപ്പവാസസീമാനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അവിപ്പവാസസീമാനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അവിപ്പവാസസീമാനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā