Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
အဝိပ္ပဝာသသီမာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ
Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
၁၄၃-၄. ‘‘မနမ္ဟိ ဝူဠ္ဟော’’တိ ဝာ ပာဌော။ တတ္ထ မနမ္ဟိ ဝူဠ္ဟောတိ မနံ ဝူဠ္ဟော အမ္ဟီတိ အတ္ထော။ ဌပေတ္ဝာ ဂာမဉ္စ ဂာမူပစာရဉ္စာတိ အန္တရဃရသင္ခာတံ ဂာမဉ္စ ဂာမူပစာရဉ္စ ဌပေတ္ဝာ။ ကေစိ ‘‘ပရိက္ခိတ္တံ ဂာမံ သန္ဓာယ ‘ဂာမ’န္တိ ဝုတ္တံ, အပရိက္ခိတ္တံ သန္ဓာယ ‘ဂာမူပစာရ’’န္တိ ဝဒန္တိ, တံ ပန အဋ္ဌကထာယ ဝိရုဇ္ဈတိ။ တသ္မာ နိဝေသနရစ္ဆာဒယော သန္ဓာယ ဂာမံ, ပရိက္ခေပာရဟဋ္ဌာနာနိ သန္ဓာယ ‘‘ဂာမူပစာရ’’န္တိ စ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ ပန အနေကဓာ ပဌန္တိ။ ကိံ တေန, ပာဠိဉ္စ အဋ္ဌကထဉ္စ သုဋ္ဌု ဥပပရိက္ခိတ္ဝာ ယထာ သမေန္တိ, တထာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခူနံ ပုရိမကမ္မဝာစာ န ဝဋ္ဋတီတိ ဂာမဂာမူပစာရေ အန္တောကတ္ဝာ သမာနသံဝာသကသီမာယ သမ္မတာယ ဥပရိ အဝိပ္ပဝာသသီမာသမ္မုတိယံ ယုဇ္ဇတိ။ ယတ္ထ ပန ကေဝလံ အရညံယေဝ သမ္မတံ, တတ္ထ ကထံ န ဝဋ္ဋတီတိ။ တတ္ထ ‘‘ဌပေတ္ဝာ ဂာမဉ္စ ဂာမူပစာရဉ္စာ’’တိ ဝစနံ န သာတ္ထကန္တိ စေ? ဝုစ္စတေ – ဧဝမေတံ, ကိန္တု အနုသ္သာဝနဟာနိပ္ပသင္ဂတော တံ ဝစနံ ဝတ္တဗ္ဗမေဝာတိ ဣမိနာဝ အဓိပ္ပာယေန ‘‘ပုရိမကမ္မဝာစာ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ သိယာ။ ဧကသ္မိံ ဝာ အတ္ထေ ကမ္မဝာစာဒ္ဝယအာဘာဝတောတိ ဝုတ္တံ။ ‘‘န ဟိ တေ အညမညသ္သ ကမ္မေ ဂဏပူရကာ ဟောန္တီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဥဘိန္နံ နာနာသံဝာသကသင္ဃာနမ္ပိ အယမေဝ ဝိဓိ အာပဇ္ဇေယ္ယာတိ စေ? နာပဇ္ဇတိ ပဋိဂ္ဂဟသန္နိဓီနံ အနုညာတတ္တာ, ဩမသနာဒိပစ္စယာ အဝိသေသတော, ကမ္မပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိမတ္တာပေက္ခတာယ စ။ တသ္သာတိ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ။ န ကမ္မဝာစံ ဝဂ္ဂံ ကရောန္တီတိ ကမ္မံ န ကောပေန္တီတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထာတိ ဌပေတ္ဝာ ဂာမန္တိ ဧတ္ထ။ ‘‘ယဒိ ဘိက္ခူနံ အဝိပ္ပဝာသသီမာ ဂာမဉ္စ ဂာမူပစာရဉ္စ န ဩတရတိ, အထ ကသ္မာ ဂာမေ သီမာဗန္ဓနကာလေ အဝိပ္ပဝာသံ သမ္မန္နန္တီတိ စေ? အာစိဏ္ဏကပ္ပေန, န တတော အညံ ကဉ္စိ အတ္ထံ အပေက္ခိတ္ဝာ’’တိ လိခိတံ။ ‘‘အတ္ထတော ဟိ သာ ဗဟိဒ္ဓာပိ အဗဒ္ဓာ ဧဝ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အန္တရဂာမေ ဗဒ္ဓာ သမာနသံဝာသသီမာ ယသ္မာ ဂာမသင္ခ္ယံ န ဂစ္ဆတိ, တသ္မာတိ ဧကေ။ သောပိ သီမာသင္ခ္ယမေဝ ဂစ္ဆတီတိ အဝိပ္ပဝာသသီမာသင္ခ္ယံ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ဣဒံ ပနေတ္ထ ဝိစာရေတဗ္ဗံ – ဂာမံ အန္တောကတ္ဝာ ဗဒ္ဓာယ သီမာယ ပုန အဝိပ္ပဝာသသမ္မုတိယံ အရညပဒေသေ ဌတ္ဝာ အဝိပ္ပဝာသကမ္မဝာစာ ကာတဗ္ဗာ, ဥဒာဟု ဂာမေ ဌတ္ဝာတိ? ဂာမေ ဌတ္ဝာ ကတာယပိ ကပ္ပိယဘူမိယာ ဖရတီတိ။ ဗဟိသီမေ ဌိတသမ္မတဒောသာနုလောမတ္တာ အကပ္ပိယဘူမိယံ ဌတ္ဝာ န ကာတဗ္ဗာတိ နော တက္ကော, ဧသ နယော သမူဟနနေပီတိ အာစရိယော။ ခဏ္ဍသီမာယံ ဌတ္ဝာ အဝိပ္ပဝာသသီမာတိအာဒီသု မဟာသီမာ ကိရ ‘‘အဝိပ္ပဝာသသီမာ’’တိ ဝုတ္တာ။
143-4. ‘‘Manamhi vūḷho’’ti vā pāṭho. Tattha manamhi vūḷhoti manaṃ vūḷho amhīti attho. Ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcāti antaragharasaṅkhātaṃ gāmañca gāmūpacārañca ṭhapetvā. Keci ‘‘parikkhittaṃ gāmaṃ sandhāya ‘gāma’nti vuttaṃ, aparikkhittaṃ sandhāya ‘gāmūpacāra’’nti vadanti, taṃ pana aṭṭhakathāya virujjhati. Tasmā nivesanaracchādayo sandhāya gāmaṃ, parikkhepārahaṭṭhānāni sandhāya ‘‘gāmūpacāra’’nti ca vuttaṃ. Ettha pana anekadhā paṭhanti. Kiṃ tena, pāḷiñca aṭṭhakathañca suṭṭhu upaparikkhitvā yathā samenti, tathā gahetabbaṃ. Bhikkhūnaṃ purimakammavācā na vaṭṭatīti gāmagāmūpacāre antokatvā samānasaṃvāsakasīmāya sammatāya upari avippavāsasīmāsammutiyaṃ yujjati. Yattha pana kevalaṃ araññaṃyeva sammataṃ, tattha kathaṃ na vaṭṭatīti. Tattha ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’ti vacanaṃ na sātthakanti ce? Vuccate – evametaṃ, kintu anussāvanahānippasaṅgato taṃ vacanaṃ vattabbamevāti imināva adhippāyena ‘‘purimakammavācā na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ siyā. Ekasmiṃ vā atthe kammavācādvayaābhāvatoti vuttaṃ. ‘‘Na hi te aññamaññassa kamme gaṇapūrakā hontī’’ti vuttattā ubhinnaṃ nānāsaṃvāsakasaṅghānampi ayameva vidhi āpajjeyyāti ce? Nāpajjati paṭiggahasannidhīnaṃ anuññātattā, omasanādipaccayā avisesato, kammapaṭippassaddhimattāpekkhatāya ca. Tassāti bhikkhunisaṅghassa. Na kammavācaṃ vaggaṃ karontīti kammaṃ na kopentīti attho. Etthāti ṭhapetvā gāmanti ettha. ‘‘Yadi bhikkhūnaṃ avippavāsasīmā gāmañca gāmūpacārañca na otarati, atha kasmā gāme sīmābandhanakāle avippavāsaṃ sammannantīti ce? Āciṇṇakappena, na tato aññaṃ kañci atthaṃ apekkhitvā’’ti likhitaṃ. ‘‘Atthato hi sā bahiddhāpi abaddhā eva hotī’’ti vuttaṃ. Antaragāme baddhā samānasaṃvāsasīmā yasmā gāmasaṅkhyaṃ na gacchati, tasmāti eke. Sopi sīmāsaṅkhyameva gacchatīti avippavāsasīmāsaṅkhyaṃ gacchatīti attho. Idaṃ panettha vicāretabbaṃ – gāmaṃ antokatvā baddhāya sīmāya puna avippavāsasammutiyaṃ araññapadese ṭhatvā avippavāsakammavācā kātabbā, udāhu gāme ṭhatvāti? Gāme ṭhatvā katāyapi kappiyabhūmiyā pharatīti. Bahisīme ṭhitasammatadosānulomattā akappiyabhūmiyaṃ ṭhatvā na kātabbāti no takko, esa nayo samūhananepīti ācariyo. Khaṇḍasīmāyaṃ ṭhatvā avippavāsasīmātiādīsu mahāsīmā kira ‘‘avippavāsasīmā’’ti vuttā.
၁၄၆. ‘‘ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဧတိသ္သာ သီမာယ သမာနသံဝာသာယ ဧကူပောသထာယ သမုဂ္ဃာတော, သော တုဏ္ဟသ္သာ’’တိ အန္ဓကပောတ္ထကေ, သီဟဠပောတ္ထကေသု စ ကေသုစိ ပာဌော အတ္ထိ။ ကေသုစိ ‘‘သမုဂ္ဃာတော ဧတိသ္သာ သီမာယာ’’တိ ပဌမံ လိခန္တိ, ကေသုစိ ‘‘ဧတိသ္သာ သီမာယ သမုဂ္ဃာတော’’တိ စ။
146. ‘‘Yassāyasmato khamati etissā sīmāya samānasaṃvāsāya ekūposathāya samugghāto, so tuṇhassā’’ti andhakapotthake, sīhaḷapotthakesu ca kesuci pāṭho atthi. Kesuci ‘‘samugghāto etissā sīmāyā’’ti paṭhamaṃ likhanti, kesuci ‘‘etissā sīmāya samugghāto’’ti ca.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi
၇၄. အဝိပ္ပဝာသသီမာနုဇာနနာ • 74. Avippavāsasīmānujānanā
၇၅. သီမာသမူဟနန • 75. Sīmāsamūhanana
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / အဝိပ္ပဝာသသီမာနုဇာနနကထာ • Avippavāsasīmānujānanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / အဝိပ္ပဝာသသီမာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အဝိပ္ပဝာသသီမာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၇၄. အဝိပ္ပဝာသသီမာနုဇာနနကထာ • 74. Avippavāsasīmānujānanakathā