| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
೧೪೩-೪. ‘‘ಮನಮ್ಹಿ ವೂಳ್ಹೋ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ತತ್ಥ ಮನಮ್ಹಿ ವೂಳ್ಹೋತಿ ಮನಂ ವೂಳ್ಹೋ ಅಮ್ಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚಾತಿ ಅನ್ತರಘರಸಙ್ಖಾತಂ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ। ಕೇಚಿ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಗಾಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಗಾಮ’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಗಾಮೂಪಚಾರ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ಪನ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವಿರುಜ್ಝತಿ। ತಸ್ಮಾ ನಿವೇಸನರಚ್ಛಾದಯೋ ಸನ್ಧಾಯ ಗಾಮಂ, ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನಾನಿ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಗಾಮೂಪಚಾರ’’ನ್ತಿ ಚ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಪನ ಅನೇಕಧಾ ಪಠನ್ತಿ। ಕಿಂ ತೇನ, ಪಾಳಿಞ್ಚ ಅಟ್ಠಕಥಞ್ಚ ಸುಟ್ಠು ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಯಥಾ ಸಮೇನ್ತಿ, ತಥಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪುರಿಮಕಮ್ಮವಾಚಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಗಾಮಗಾಮೂಪಚಾರೇ ಅನ್ತೋಕತ್ವಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಸೀಮಾಯ ಸಮ್ಮತಾಯ ಉಪರಿ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿಯಂ ಯುಜ್ಜತಿ। ಯತ್ಥ ಪನ ಕೇವಲಂ ಅರಞ್ಞಂಯೇವ ಸಮ್ಮತಂ, ತತ್ಥ ಕಥಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚಾ’’ತಿ ವಚನಂ ನ ಸಾತ್ಥಕನ್ತಿ ಚೇ? ವುಚ್ಚತೇ – ಏವಮೇತಂ, ಕಿನ್ತು ಅನುಸ್ಸಾವನಹಾನಿಪ್ಪಸಙ್ಗತೋ ತಂ ವಚನಂ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಇಮಿನಾವ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ‘‘ಪುರಿಮಕಮ್ಮವಾಚಾ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ಥೇ ಕಮ್ಮವಾಚಾದ್ವಯಆಭಾವತೋತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ನ ಹಿ ತೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಕಮ್ಮೇ ಗಣಪೂರಕಾ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಉಭಿನ್ನಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಸಙ್ಘಾನಮ್ಪಿ ಅಯಮೇವ ವಿಧಿ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಚೇ? ನಾಪಜ್ಜತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಸನ್ನಿಧೀನಂ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ, ಓಮಸನಾದಿಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಸೇಸತೋ, ಕಮ್ಮಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಮತ್ತಾಪೇಕ್ಖತಾಯ ಚ। ತಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ। ನ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವಗ್ಗಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕೋಪೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತ್ಥಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ। ‘‘ಯದಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ ನ ಓತರತಿ, ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ಗಾಮೇ ಸೀಮಾಬನ್ಧನಕಾಲೇ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಂ ಸಮ್ಮನ್ನನ್ತೀತಿ ಚೇ? ಆಚಿಣ್ಣಕಪ್ಪೇನ, ನ ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಕಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ‘‘ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಸಾ ಬಹಿದ್ಧಾಪಿ ಅಬದ್ಧಾ ಏವ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅನ್ತರಗಾಮೇ ಬದ್ಧಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ ಯಸ್ಮಾ ಗಾಮಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾತಿ ಏಕೇ। ಸೋಪಿ ಸೀಮಾಸಙ್ಖ್ಯಮೇವ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿಚಾರೇತಬ್ಬಂ – ಗಾಮಂ ಅನ್ತೋಕತ್ವಾ ಬದ್ಧಾಯ ಸೀಮಾಯ ಪುನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಯಂ ಅರಞ್ಞಪದೇಸೇ ಠತ್ವಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಕಮ್ಮವಾಚಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಉದಾಹು ಗಾಮೇ ಠತ್ವಾತಿ? ಗಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಕತಾಯಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಾ ಫರತೀತಿ। ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಸಮ್ಮತದೋಸಾನುಲೋಮತ್ತಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಠತ್ವಾ ನ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ನೋ ತಕ್ಕೋ, ಏಸ ನಯೋ ಸಮೂಹನನೇಪೀತಿ ಆಚರಿಯೋ। ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯಂ ಠತ್ವಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾತಿಆದೀಸು ಮಹಾಸೀಮಾ ಕಿರ ‘‘ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ।
143-4. ‘‘Manamhi vūḷho’’ti vā pāṭho. Tattha manamhi vūḷhoti manaṃ vūḷho amhīti attho. Ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcāti antaragharasaṅkhātaṃ gāmañca gāmūpacārañca ṭhapetvā. Keci ‘‘parikkhittaṃ gāmaṃ sandhāya ‘gāma’nti vuttaṃ, aparikkhittaṃ sandhāya ‘gāmūpacāra’’nti vadanti, taṃ pana aṭṭhakathāya virujjhati. Tasmā nivesanaracchādayo sandhāya gāmaṃ, parikkhepārahaṭṭhānāni sandhāya ‘‘gāmūpacāra’’nti ca vuttaṃ. Ettha pana anekadhā paṭhanti. Kiṃ tena, pāḷiñca aṭṭhakathañca suṭṭhu upaparikkhitvā yathā samenti, tathā gahetabbaṃ. Bhikkhūnaṃ purimakammavācā na vaṭṭatīti gāmagāmūpacāre antokatvā samānasaṃvāsakasīmāya sammatāya upari avippavāsasīmāsammutiyaṃ yujjati. Yattha pana kevalaṃ araññaṃyeva sammataṃ, tattha kathaṃ na vaṭṭatīti. Tattha ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’ti vacanaṃ na sātthakanti ce? Vuccate – evametaṃ, kintu anussāvanahānippasaṅgato taṃ vacanaṃ vattabbamevāti imināva adhippāyena ‘‘purimakammavācā na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ siyā. Ekasmiṃ vā atthe kammavācādvayaābhāvatoti vuttaṃ. ‘‘Na hi te aññamaññassa kamme gaṇapūrakā hontī’’ti vuttattā ubhinnaṃ nānāsaṃvāsakasaṅghānampi ayameva vidhi āpajjeyyāti ce? Nāpajjati paṭiggahasannidhīnaṃ anuññātattā, omasanādipaccayā avisesato, kammapaṭippassaddhimattāpekkhatāya ca. Tassāti bhikkhunisaṅghassa. Na kammavācaṃ vaggaṃ karontīti kammaṃ na kopentīti attho. Etthāti ṭhapetvā gāmanti ettha. ‘‘Yadi bhikkhūnaṃ avippavāsasīmā gāmañca gāmūpacārañca na otarati, atha kasmā gāme sīmābandhanakāle avippavāsaṃ sammannantīti ce? Āciṇṇakappena, na tato aññaṃ kañci atthaṃ apekkhitvā’’ti likhitaṃ. ‘‘Atthato hi sā bahiddhāpi abaddhā eva hotī’’ti vuttaṃ. Antaragāme baddhā samānasaṃvāsasīmā yasmā gāmasaṅkhyaṃ na gacchati, tasmāti eke. Sopi sīmāsaṅkhyameva gacchatīti avippavāsasīmāsaṅkhyaṃ gacchatīti attho. Idaṃ panettha vicāretabbaṃ – gāmaṃ antokatvā baddhāya sīmāya puna avippavāsasammutiyaṃ araññapadese ṭhatvā avippavāsakammavācā kātabbā, udāhu gāme ṭhatvāti? Gāme ṭhatvā katāyapi kappiyabhūmiyā pharatīti. Bahisīme ṭhitasammatadosānulomattā akappiyabhūmiyaṃ ṭhatvā na kātabbāti no takko, esa nayo samūhananepīti ācariyo. Khaṇḍasīmāyaṃ ṭhatvā avippavāsasīmātiādīsu mahāsīmā kira ‘‘avippavāsasīmā’’ti vuttā.
೧೪೬. ‘‘ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಏತಿಸ್ಸಾ ಸೀಮಾಯ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾಯ ಏಕೂಪೋಸಥಾಯ ಸಮುಗ್ಘಾತೋ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅನ್ಧಕಪೋತ್ಥಕೇ, ಸೀಹಳಪೋತ್ಥಕೇಸು ಚ ಕೇಸುಚಿ ಪಾಠೋ ಅತ್ಥಿ। ಕೇಸುಚಿ ‘‘ಸಮುಗ್ಘಾತೋ ಏತಿಸ್ಸಾ ಸೀಮಾಯಾ’’ತಿ ಪಠಮಂ ಲಿಖನ್ತಿ, ಕೇಸುಚಿ ‘‘ಏತಿಸ್ಸಾ ಸೀಮಾಯ ಸಮುಗ್ಘಾತೋ’’ತಿ ಚ।
146. ‘‘Yassāyasmato khamati etissā sīmāya samānasaṃvāsāya ekūposathāya samugghāto, so tuṇhassā’’ti andhakapotthake, sīhaḷapotthakesu ca kesuci pāṭho atthi. Kesuci ‘‘samugghāto etissā sīmāyā’’ti paṭhamaṃ likhanti, kesuci ‘‘etissā sīmāya samugghāto’’ti ca.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೭೪. ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾನುಜಾನನಾ • 74. Avippavāsasīmānujānanā
೭೫. ಸೀಮಾಸಮೂಹನನ • 75. Sīmāsamūhanana
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾನುಜಾನನಕಥಾ • Avippavāsasīmānujānanakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭೪. ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾನುಜಾನನಕಥಾ • 74. Avippavāsasīmānujānanakathā
