| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
අවිප්‌පවාසසීමානුජානනකථාවණ්‌ණනා
Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
143. අට්‌ඨාරසාති අන්‌ධකවින්‌දවිහාරම්‌පි උපාදාය වුච්‌චති. නෙසං සීමාති තෙසු මහාවිහාරෙසු. ‘‘මන’’න්‌ති ඉමස්‌ස විවරණං ඊසකන්‌ති, ඊසකං වුළ්‌හොති අත්‌ථො. ඉමමෙවත්‌ථං දස්‌සෙතුං ‘‘අප්‌පත්‌තවුළ්‌හභාවො අහොසී’’ති වුත්‌තං. අමනසිකරොන්‌තොති ඉද්‌ධියා අනතික්‌කමස්‌ස කාරණං වුත්‌තං.
143.Aṭṭhārasāti andhakavindavihārampi upādāya vuccati. Nesaṃ sīmāti tesu mahāvihāresu. ‘‘Mana’’nti imassa vivaraṇaṃ īsakanti, īsakaṃ vuḷhoti attho. Imamevatthaṃ dassetuṃ ‘‘appattavuḷhabhāvo ahosī’’ti vuttaṃ. Amanasikarontoti iddhiyā anatikkamassa kāraṇaṃ vuttaṃ.
144. සොති භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝො. ද්‌වෙපීති ද්‌වෙ සමානසංවාසඅවිප්‌පවාසායො. අවිප්‌පවාසසීමාති මහාසීමං සන්‌ධාය වදති. තත්‌ථෙව යෙභුය්‍යෙන අවිප්‌පවාසාති.
144.Soti bhikkhunisaṅgho. Dvepīti dve samānasaṃvāsaavippavāsāyo. Avippavāsasīmāti mahāsīmaṃ sandhāya vadati. Tattheva yebhuyyena avippavāsāti.
‘‘අවිප්‌පවාසං අජානන්‌තාපී’’ති ඉදං මහාසීමාය විජ්‌ජමානාවිජ්‌ජමානත්‌තං, තස්‌සා බාහිරපරිච්‌ඡෙදඤ්‌ච අජානන්‌තානං වසෙන වුත්‌තං. එවං අජානන්‌තෙහිපි අන්‌තොසීමාය ඨත්‌වා කම්‌මවාචාය කතාය සා සීමා සමූහතාව හොතීති ආහ ‘‘සමූහනිතුඤ්‌චෙව බන්‌ධිතුඤ්‌ච සක්‌ඛිස්‌සන්‌තී’’ති. නිරාසඞ්‌කට්‌ඨානෙති ඛණ්‌ඩසීමාරහිතට්‌ඨානෙ. ඉදඤ්‌ච මහාසීමාය විජ්‌ජමානායපි කම්‌මකරණසුඛත්‌ථං ඛණ්‌ඩසීමා ඉච්‌ඡිතාති තං චෙතියඞ්‌ගණාදිබහුසන්‌නිපාතට්‌ඨානෙ න බන්‌ධතීති වුත්‌තං. තත්‌ථාපි සා බද්‌ධා සුබද්‌ධා එව මහාසීමා විය. ‘‘පටිබන්‌ධිතුං පන න සක්‌ඛිස්‌සන්‌තෙවා’’ති ඉදං ඛණ්‌ඩසීමාය අසමූහතත්‌තා, තස්‌සා අවිජ්‌ජමානත්‌තස්‌ස අජානනතො ච මහාසීමාබන්‌ධනං සන්‌ධාය වුත්‌තං. ඛණ්‌ඩසීමං පන නිරාසඞ්‌කට්‌ඨානෙ බන්‌ධිතුං සක්‌ඛිස්‌සන්‌තෙව. සීමාසම්‌භෙදං කත්‌වාති ඛණ්‌ඩසීමාය විජ්‌ජමානපක්‌ඛෙ සීමාය සීමං අජ්‌ඣොත්‌ථරණසම්‌භෙදං කත්‌වා අවිජ්‌ජමානපක්‌ඛෙපි සම්‌භෙදසඞ්‌කාය අනිවත්‌තනෙන සම්‌භෙදසඞ්‌කං කත්‌වා. අවිහාරං කරෙය්‍යුන්‌ති සඞ්‌ඝකම්‌මානාරහං කරෙය්‍යුං. පුබ්‌බෙ හි චෙතියඞ්‌ගණාදිනිරාසඞ්‌කට්‌ඨානෙ කම්‌මං කාතුං සක්‌කා, ඉදානි තම්‌පි විනාසිතන්‌ති අධිප්‌පායො. න සමූහනිතබ්‌බාති ඛණ්‌ඩසීමං අජානන්‌තෙහි න සමූහනිතබ්‌බා. උභොපි න ජානන්‌තීති උභින්‌නං පදෙසනියමං වා තාසං ද්‌වින්‌නම්‌පි වා අඤ්‌ඤතරාය වා විජ්‌ජමානතං වා අවිජ්‌ජමානතං වා න ජානන්‌ති, සබ්‌බත්‌ථ සඞ්‌කා එව හොති. ‘‘නෙව සමූහනිතුං, න බන්‌ධිතුං සක්‌ඛිස්‌සන්‌තී’’ති ඉදං නිරාසඞ්‌කට්‌ඨානෙ ඨත්‌වා සමූහනිතුං සක්‌කොන්‌තොපි මහාසීමං පටිබන්‌ධිතුං න සක්‌කොන්‌තීති ඉමමත්‌ථං සන්‌ධාය වුත්‌තං. ‘‘න ච සක්‌කා…පෙ.… කම්‌මවාචං කාතු’’න්‌ති ඉදං සීමාබන්‌ධනකම්‌මවාචං සන්‌ධාය වුත්‌තං. තස්‌මාති යස්‌මා බන්‌ධිතුං න සක්‌කා, තස්‌මා න සමූහනිතබ්‌බාති අත්‌ථො.
‘‘Avippavāsaṃ ajānantāpī’’ti idaṃ mahāsīmāya vijjamānāvijjamānattaṃ, tassā bāhiraparicchedañca ajānantānaṃ vasena vuttaṃ. Evaṃ ajānantehipi antosīmāya ṭhatvā kammavācāya katāya sā sīmā samūhatāva hotīti āha ‘‘samūhanituñceva bandhituñca sakkhissantī’’ti. Nirāsaṅkaṭṭhāneti khaṇḍasīmārahitaṭṭhāne. Idañca mahāsīmāya vijjamānāyapi kammakaraṇasukhatthaṃ khaṇḍasīmā icchitāti taṃ cetiyaṅgaṇādibahusannipātaṭṭhāne na bandhatīti vuttaṃ. Tatthāpi sā baddhā subaddhā eva mahāsīmā viya. ‘‘Paṭibandhituṃ pana na sakkhissantevā’’ti idaṃ khaṇḍasīmāya asamūhatattā, tassā avijjamānattassa ajānanato ca mahāsīmābandhanaṃ sandhāya vuttaṃ. Khaṇḍasīmaṃ pana nirāsaṅkaṭṭhāne bandhituṃ sakkhissanteva. Sīmāsambhedaṃ katvāti khaṇḍasīmāya vijjamānapakkhe sīmāya sīmaṃ ajjhottharaṇasambhedaṃ katvā avijjamānapakkhepi sambhedasaṅkāya anivattanena sambhedasaṅkaṃ katvā. Avihāraṃ kareyyunti saṅghakammānārahaṃ kareyyuṃ. Pubbe hi cetiyaṅgaṇādinirāsaṅkaṭṭhāne kammaṃ kātuṃ sakkā, idāni tampi vināsitanti adhippāyo. Na samūhanitabbāti khaṇḍasīmaṃ ajānantehi na samūhanitabbā. Ubhopi na jānantīti ubhinnaṃ padesaniyamaṃ vā tāsaṃ dvinnampi vā aññatarāya vā vijjamānataṃ vā avijjamānataṃ vā na jānanti, sabbattha saṅkā eva hoti. ‘‘Neva samūhanituṃ, na bandhituṃ sakkhissantī’’ti idaṃ nirāsaṅkaṭṭhāne ṭhatvā samūhanituṃ sakkontopi mahāsīmaṃ paṭibandhituṃ na sakkontīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Na ca sakkā…pe… kammavācaṃ kātu’’nti idaṃ sīmābandhanakammavācaṃ sandhāya vuttaṃ. Tasmāti yasmā bandhituṃ na sakkā, tasmā na samūhanitabbāti attho.
කෙචි පන ‘‘ඊදිසෙසු විහාරෙසු ඡපඤ්‌චමත්‌තෙ භික්‌ඛූ ගහෙත්‌වා විහාරකොටිතො පට්‌ඨාය විහාරපරික්‌ඛෙපස්‌ස අන්‌තො ච බහි ච සමන්‌තා ලෙඩ්‌ඩුපාතෙ සබ්‌බත්‌ථ මඤ්‌චප්‌පමාණෙ ඔකාසෙ නිරන්‌තරං ඨත්‌වා පඨමං අවිප්‌පවාසසීමං, තතො සමානසංවාසකසීමඤ්‌ච සමූහනනවසෙන සීමාය සමුග්‌ඝාතෙ කතෙ තස්‌මිං විහාරෙ ඛණ්‌ඩසීමාය, මහාසීමායපි වා විජ්‌ජමානත්‌තෙ සති අවස්‌සං එකස්‌මිං මඤ්‌චට්‌ඨානෙ තාසං මජ්‌ඣගතා තෙ භික්‌ඛූ තා සමූහනෙය්‍යුං, තතො ගාමසීමා එව අවසිස්‌සෙය්‍ය. න හෙත්‌ථ සීමාය, තප්‌පරිච්‌ඡෙදස්‌ස වා ජානනං අඞ්‌ගං. සීමාය පන අන්‌තොඨානං, ‘‘සමූහනිස්‌සාමා’’ති කම්‌මවාචාය කරණඤ්‌චෙත්‌ථ අඞ්‌ගං. අට්‌ඨකථායං ‘ඛණ්‌ඩසීමං පන ජානන්‌තා අවිප්‌පවාසං අජානන්‌තාපි සමූහනිතුඤ්‌චෙව බන්‌ධිතුඤ්‌ච සක්‌ඛිස්‌සන්‌තී’ති එවං මහාසීමාය පරිච්‌ඡෙදස්‌ස අජානනෙපි සමූහනස්‌ස වුත්‌තත්‌තා. ගාමසීමාය එව ච අවසිට්‌ඨාය තත්‌ථ යථාරුචි දුවිධම්‌පි සීමං බන්‌ධිතුඤ්‌චෙව උපසම්‌පදාදිකම්‌මං කාතුඤ්‌ච වට්‌ටතී’’ති වදන්‌ති, තං යුත්‌තං විය දිස්‌සති. වීමංසිත්‌වා ගහෙතබ්‌බං.
Keci pana ‘‘īdisesu vihāresu chapañcamatte bhikkhū gahetvā vihārakoṭito paṭṭhāya vihāraparikkhepassa anto ca bahi ca samantā leḍḍupāte sabbattha mañcappamāṇe okāse nirantaraṃ ṭhatvā paṭhamaṃ avippavāsasīmaṃ, tato samānasaṃvāsakasīmañca samūhananavasena sīmāya samugghāte kate tasmiṃ vihāre khaṇḍasīmāya, mahāsīmāyapi vā vijjamānatte sati avassaṃ ekasmiṃ mañcaṭṭhāne tāsaṃ majjhagatā te bhikkhū tā samūhaneyyuṃ, tato gāmasīmā eva avasisseyya. Na hettha sīmāya, tapparicchedassa vā jānanaṃ aṅgaṃ. Sīmāya pana antoṭhānaṃ, ‘‘samūhanissāmā’’ti kammavācāya karaṇañcettha aṅgaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ ‘khaṇḍasīmaṃ pana jānantā avippavāsaṃ ajānantāpi samūhanituñceva bandhituñca sakkhissantī’ti evaṃ mahāsīmāya paricchedassa ajānanepi samūhanassa vuttattā. Gāmasīmāya eva ca avasiṭṭhāya tattha yathāruci duvidhampi sīmaṃ bandhituñceva upasampadādikammaṃ kātuñca vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ viya dissati. Vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
අවිප්‌පවාසසීමානුජානනකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 74. අවිප්‌පවාසසීමානුජානනා • 74. Avippavāsasīmānujānanā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / අවිප්‌පවාසසීමානුජානනකථා • Avippavāsasīmānujānanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අවිප්‌පවාසසීමානුජානනකථාවණ්‌ණනා • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අවිප්‌පවාසසීමානුජානනකථාවණ්‌ණනා • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 74. අවිප්‌පවාසසීමානුජානනකථා • 74. Avippavāsasīmānujānanakathā
